امروزه کفار زیادی را می بینیم که بسیاری از برادران و خواهران ما را اسیر کرده اند، آیا جهاد بر علیه این کفار به این دلیل واجب می شود یا نه؟
ج: امام نووی رحمه الله می گوید: لَوْ أَسَرُوا مُسْلِمًا، أَوْ مُسْلِمَيْنِ، فَهَلْ هُوَ كَدُخُولِ دَارِ الْإِسْلَامِ؟ وَجْهَانِ، أَحَدُهُمَا: لَا؛ لِأَنَّ إِزْعَاجَ الْجُنُودِ لِوَاحِدٍ بَعِيدٌ، وَأَصَحُّهُمَا: نَعَمْ؛ لِأَنَّ حُرْمَتَهُ أَعْظَمُ مِنْ حُرْمَةِ الدَّارِ [1]
اگر مسلمان یا مسلمینی را اسیر کنند، آیا چنین کاری مانند داخل شدن و هجوم به دارالاسلام است؟ دو دیدگاه وجود دارد: یکی از این دیدگاهها می گوید: نه، اذیت کردن سربازان به خاطر یک نفر بعید است، و صحیح ترین آنها این است: بله، چون حرمت مسلمان از حرمت دار و سرزمین بزرگتر است.
یعنی اگر مسلماني نزد كفار اسير باشد مانند اعلان جنگ است به تمام مسلمانان و مانند اين است كه كفار براي جنگ به دارالاسلام لشكركشي كرده باشند.
در این زمینه علمای زیادی صحبت کرده اند. به عنوان مثال عز بن عبدالسلام می گوید: آزاد کردن اسرای مسلمان از دست کفار از بهترین اسباب نزدیکی به الله است. بعصی از علماء گفته اند: اگر تنها یک مسلمان اسیر شود بر ما واجب است که در جنگ با دشمن ادامه دهیم تا اینکه او را نجات دهیم یا دشمن را نابود کنیم. پس تصور چگونه خواهد بود زمانی که خلق زیادی از مسلمین اسیر شوند؟![2]
امام القرطبي(671 هـ) هم می گوید: علمای ما گفته اند: آزاد کردن اسیر واجب است حتی اگر یک درهم نیز باقی نماند… و آزاد کردن اسیر از بیت المال واجب می شود، زمانی که از این طریق نشد بر تمام مسلمین فرض می شود، و اگر کسی از آنها به این کار اقدام کرد فرض از سایرین ساقط می شود.[3]
عمر بن خطاب رضی الله عنه نیز می گوید: به راستی رها کردن شخصی از مسلمین از دست کفار نزد من از جزیره العرب هم دوست داشتنی تر است. لأَنْ أَسْتَنْقِذَ رَجُلاً مِنَ الْمُسْلِمِينَ مِنْ أَيْدِي الْكُفَّارِ أَحَبَّ إلَيَّ مِنْ جِزيَرَةِ الْعَرَبِ.[4]
و تمام این احکام و فرض کردنها ناشی از دستورات شریعت الله است که به عنوان مثال رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: مَا أَطْيَبَكِ وَأَطْيَبَ رِيحَكِ، مَا أَعْظَمَكِ وَأَعْظَمَ حُرْمَتَكِ، وَالَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَحُرْمَةُ الْمُؤْمِنِ أَعْظَمُ عِنْدَ اللَّهِ حُرْمَةً مِنْكِ: مَالِهِ وَدَمِهِ . [5] اي كعبه! چه قدر پاك هستي و چه قدر بويت پاكيزه و معطر است، چه قدر با عظمت هستي و چه قدر احترامت بزرگ است اما سوگند به ذاتي كه جان محمد در دست اوست، همانا حرمت مؤمن در نزد خداوند متعال از حرمت و احترام تو بزرگتر است؛ [حرمت] مال وي و [حرمت] خون وي.
در این صورت جهاد با این کفار تا زمان آزادی هزاران خواهر و برادر مسلمانمان چون دکتر عافیه صدیقی در زندانهای آمریکا و چین و سایر دارالکفرها فرض عین است. چون حرمت مسلمان بالاتر از حرمت خاک و سرزمین است که با ورود و دست درازی کفار به آن جهاد بر همگان فرض عین می شود.
سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ
[1] نووی، روضة الطّالبين 7/ 418 / روضة الطالبين (10/216)
[2] أحكام الجهاد وفضائله (ص97) / وإنقاذ أسرى المسلمين من أيدي الكفار من أفضل القربات، وقد قال بعض العلماء: إذا أسروا مسلمًا واحدًا وجب علينا أن نواظب على قتالهم حتى نخلصه أو نبيدهم، فما الظن إذا أسروا خلقًا كثيرًا من المسلمين؟!
[3] الجامع لأحكام القرآن (2/23) / قال علماؤنا : فداء الأسارى واجب وإن لم يبق درهم واحد.!… ويجب فك الأسارى من بيت المال ، فإن لم يكن فهو فرض على كافة المسلمين ، ومن قام به منهم أسقط الفرض عن الباقين.
[4] مُصنف ابن أبي شيبة (12/418)
[5] سنن ابن ماجه ۴۰۶۷