پروسه ی اجتناب ناپذیر«اتحاد» اسلامی، دوران گذار از تفرق کنونی به «وحدت» اسلامی (1)
(3 –قسمت)
چون : می خواهیم وعده هائی که الله تعالی در مورد امت به رسول الله صلی الله علیه وسلم داده متحقق بشوند و گرسنگی و سرگردانی و تسلط دشمنان بر ما خاتمه یابد: إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ أَجَارَ لِي عَلَى أُمَّتِي مِنْ ثَلاثٍ: لا يَجُوعُوا وَلا يَجْتَمِعُوا عَلَى ضَلالَةٍ وَلا یَستَبَاحُ ﺑَﯿْﻀَﺔُ اﻟْﻤُﺴْﻠِﻤِﯿﻦَ[1]
چون: الله کسانی که در راه او متحد و یکپارچه در خط و صف واحدی مثل دیوار سربی بزرگی در راه او می جنگند دوست می دارد: إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنْيَانٌ مَّرْصُوصٌ (صف/4)
چون: الله تعالی تهدید کرده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم به هیچ وجه با اهل تفرق نیست : إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (انعام/159)
چون : نمی خواهیم مانند کسانی بشویم که با اینهمه دلایل روشن از سوی الله که به ما رسیده باز اهل تفرقه و اختلاف باشیم و مشمول عذاب بزرگ الله تعالی گردیم: وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (آل عمران/105)
حالا الله تعالی اهل کتاب را هم به چنین وحدت و یکی شدنی دعوت می کند که با قوانین آخرین شریعتش ابتدا در قلبها چنین وحدتی شکل میگرد و بعد در زندگی اجتماعی آثارش را نشان می دهد و می فرماید: قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ (بگو:ای اهل کتاب! بیائید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان و مشترک است)أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ (که جز خداوند یگانه را نپرستیم، و چیزی را شریک او نکنیم، و برخی از ما برخی دیگر را، به جای خداوند یگانه، به خدائی نپذیرد) فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (64) (آل عمران) پس هرگاه (از این دعوت) سر بر تابند، بگوئید : گواه باشید که ما مسلمان هستیم .
در اینجا الله تعالی اهل کتاب را با تمرکز بر «شهادتین و کفر به طاغوت» به یکی شدن و «وحدت» حول محور «توحید» دعوت می کند که با این کارجزو مومنین به آخرین پیامش محسوب می شوند و هر چه مخالف با آخرین پیامش باشد دور ریخته می شود. اما اگربا پذیرش آخرین شریعت الله تعالی «وحدت» را نپذیرفتند برای آنها تنها دو گزینه باقی می ماند: یا باید با دادن جزیه مسیر «اتحاد» به وسیله پیمان را انتخاب کنند که اگر پیمانی بسته شود با تمرکز بر منافع مشترکی در مسائل مادی و امنیتی « أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ» صورت میگرد، و اگر مسیر پیمان را نیز انتخاب نکرده و در مسیر جنگ قدم برداشتند در این صورت به عنوان آخرین گزینه جنگ صورت می گیرد تا اینکه تسلیم یکی از دو مسیر قبلی شوند؛ یا «وحدت» و ایمان به آنچه که رسول الله صلی الله علیه وسلم آورده و دور ریختن هر چه مخالف شریعت پیامبر خاتم باشد، یا «اتحاد» و بستن پیمان: قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ (توبه/29)
(ادامه دارد…..)
[1] رواه ابن أبي عاصم في (السنة) (ص: 92)