
Четлаб ўтиб бўлмайдиган исломий “иттиход жараёни, бугунги кундаги тафарруқдан исломий “вахдат”га ўтиш давридир.(1)
(2-қисм)
Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хатто намоздаги сафга туриш ўхшаш кичкина масалаларда хам мўъминларни орасида қалбларни ихтилофига боис бўлмаслиги ва мана бу ягона жисм, ягона бино касалликка дучор бўлмаслиги, ёрилмаслиги учун жуда эхтиёт бўлардилар, у киши мархамат қиладиларки:
اسْتَوُوا وَلا تَخْتَلِفُو؛ فَتَخْتَلِفَ قُلُوبُكُمْ،[1]
тўғри ва баробар туринглар, қийшайманглар бундай холатда қалбларингизда ихтилоф вужудга келади, ёки мархамат қиладиларки:
أقِيموا صفوفَكم، ثلاثًا، واللهِ لَتُقِيمُنَّ صفوفَكم أو لَيُخالِفَنَّ اللهُ بينَ قلوبِكم[2]
Сафларингизда тўғри туринглар, аллохга қасамки сафларингизни тўғриланглар ёки бўлмасам аллох қалбларингизга ихтилоф солиб қўяди.
Мана бу вохид қонун ва дастур билан ташкил бўлган вохид умматдир ва у аллох таолони шариатига мухолиф бўлган фикрларни,дастурларни,рафторларни бир четга суриб ташлаган ва мана бу равиш билан аллох таолони динида,шариатида,қонунида холис бўлган,
«مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ»(بینه/5)؛
бу ерда уммат ва аллох шерикни қабул қилмайди:
إِنَّ هَٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ (انبیاء/92)
(Эй инсонлар), сизларнинг миллатингиз-динингиз хақиқатда бир диндир (яъни исломдир), мен эса (барчангизнинг) парвардигорингиздирман. Бас, менгагина ибодат қилинглар!
Шундай экан
« أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ» (زمر/3)
Аллох таолони ёнига турли-хил илохларни вужудга келтираётган кишилар, аллох таолони ибодатларини ёнида хилма-хил ибодатлар,қонунларни вужудга келтираётган ва вохид умматни ёнида тарқоқ умматларни вужудга келтираётган кишиларни жиниоятига ўхшайди. Вохид аллох ва вохид уммат жуда кўп бошқа ишларга ўхшаш кўп сонли бўлишни қабул қилмайди, албатта ягона вохид бўйича қолиши керак.
وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ (مؤمنون/ 52)
Шак-шубхасиз (барчангизни) миллатингиз (яъни динингиз) бир миллат (яъни исломдир). Мен эса сизларнинг парвардигорингиздирман, бас,мендангина қўрқингиз!
Исломда қалбларни ихтилофига боис бўладиган омил нима бўлишлиги мухим эмас, балки мана бундай ихтилофларни вужудга келмаслиги мухимдир, хатто қуръон ўқишлик сабаби билан бўлса хам вужудга келмаслиги керак, энди фалончи тарихий ривоят ё фалон шахсий ижтиход ё инсонларни раъйи хақида гапирмаса хам бўлади:
اقْرَءُوا القُرْآنَ مَا ائْتَلَفَتْ قُلُوبُكُمْ، فَإِذَا اخْتَلَفْتُمْ فَقُومُوا عَنْهُ[3]
Модомики қалбларингиз иттифоқда бўлар экан қуръон ўқинглар ва унда ихтилофга тушган пайтингизда ундан қўлингизни тортиб кетинглар.
Чунки:
فَإِنَّ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ اخْتَلَفُوا فَأُهْلِكُوا
сизлардан олдингиз қавмлар ихтилоф сабабли халок бўлиб кетишган. [4]
إِنَّمَا أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ الْفُرْقَةُ [5]
Чунки:
الجَمَاعَةُ رَحْمَةٌ والفُرقَةُ عَذَاب[6]
Жамоат ва бирдамлик рахмат, фирқаланиш ва тарқоқлик эса азобдир.
Чунки:
مَنْ أَرَادَ بُحْبُوحَةَ الجَنَّةِ فَلْيَلْزَمُ الجَمَاعَةَ [7]
Жаннатни ўртасида яшашни хохлаган киши жамоат билан бирга бўлсин.
(давоми бор…..)
[1] مسلم (432) أبو داود (674) النسائي (806) ابن ماجه (976).
[2] بخاری 717- (725) أبو داود (662)، والبيهقي (5388)
[3] رواه البخاري (5060)، ومسلم (2667).
[4] بخاری 4792
[5] مسند أحمد 1539
[6] رواه عبد الله بن أحمد فى زوائد المسند (4/375) (19370)، والطبراني كما في (مجمع الزوائد) (5/220)، والبيهقي في (شعب الإيمان) (6/516)، والمنذري في (الترغيب والترهيب) (2/103). و ابن مفلح في (الآداب الشرعية) (1/332)
[7] رواه الترمذي (2165)، وأحمد (1/18) (114)، والحاكم (1/198)