مُقَدَّمات دَرسلَرِی/ آلتِینچِی دَرس: نِیمَه قِیلِیش کِیرَک؟ آنگلِی، مَقصَدلِی وَ حَرَکَتلَه نوُچِی وَحدَت.
شیخ ابو حمزه هورامی حفظه الله نی ااودیا تسمه سیدن یازیب آلینگن.
(14-قیسم)
حاضِرگِی پَیتدَه اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی کامِل وَ شَرعِی شَکلدَه اِجرا قِیلَه دِیگن وَ اوُزِینِی وَظِیفَه لَرِینِی کامِل شَکلدَه بَجَرَه آلَه دِیگن نُبُوَّت مَنهَجِیگه اَساسلَنگن خِلافَت قوُلدَن بای بِیرِیلگن وَ اوُنِی اوُرنِیگه مَنَه بُو اِضطِرارِی حالَتدَه مُسُلمانلَر اوُزِینِینگ بوُتوُن عَیب وَ نوُقصانلَرِی بِیلَن بُو وَظِیفَه لَرنِی بَجَرَه دِیگن وَ اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی هَر مِعزانگه کوُرَه اِجرا قِیلَه دِیگن وَ اوُنِی تَعطِیل قِیلِیب تَشلَب قوُیمَیدِیگن بِیمار بِیر بَدَنگه وَ اِسلامِی بَدَل حُکوُمَتگه اِیگه حالاص.
دِیمَک مُسُلمانلَر مَنَه شوُ بِیمار وَ نوُقصانلِی وَ گاهِیدَه بوُلغَنگن بَدَن بِیلَن توُلِیق سَلامَتلِیگِینِی قوُلگه کِیرِیتگوُنِیچَه، فَقَط مَنَه شوُ بِیمار بَدَننِی کَنَلِی آرقَه لِی بَجَرَه آلَه دِیگن عِبادَتلَرنِی تَعطِیل قِیلِیب تَشلَب قوُیمَسلِیکلَرِی کِیرَک. چوُنکِی حوُددِی عُمَر اِبنِ خَطّاب وَ عُثمان اِبنِ عَفّان رَضِیَ الله عَنهُما اَیتگنلَرِیدِیک بوُلِیشِیگه اوُلَرنِینگ اِشانچلَرِی کامِلدوُر: « إنَّ اللهَ یَزَعُ بالسُّلطان ما لا یَزَعُ بالقرآن» خُداوَند حُکوُمَت قُدرَتِی آرقَه لِی قُرآن بِیلَن هَم عَمَلگه آشِیرِیب بوُلمَیدِیگن اِیشنِی عَمَلگه آشِیرَه دِی.
قُرآندَگِی دَلِیللَر وَ رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی مِینگلَب حَدِیثلَرِی وَ مِینگلَب فِقهِی کِتابلَر هَم، سِکوُلارِیستلَرنِینگ ذاتِیدَه مَوجُود بوُلگن مُسُلمانلَرنِی اوُستِیگه یوُکلَنگن جَنگنِی آلدِینِی آلَه آلمَیدِی، اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: وَلَا يَزَالُونَيُقَاتِلُونَكُمْحَتَّىٰيَرُدُّوكُمْعَن دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا (بقره/217) مَنَه بُو شَرعِی مَنبَعلَرنِی هَمَّه سِی تَنها صُورَتدَه کافِرلَرنِی، مُرتَدلَرنِی دَفع قِیلِیشگه وَ مُنافِقلَرنِی،سِکوُلارزَدَه لَرنِی نَظارَت قِیلِیشگه قادِر بوُلمَیدِی وَ حَتَّی مَنَه بُو شَرعِی مَنبَعلَرنِی هَمَّه سِی تَنها حالدَه نَصِیحَت وَ پَند بِیلَن جَمِیعیَتدَه «أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآَمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ» نِی پِیادَه قِیلِیشگه قادِر اِیمَس، بُو اِیش عَمَلگه آشمَه گچ اِیسَه «فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ» اوُچُون کِیرَکلِی شَرائِط هَم اَلله نِی بَندَه لَرِیگه مُهَیّا بوُلمَیدِی، مَنَه بُو شَرعِی مَنبَع لَرنِی هَمَّه سِی حَتَّی بَعضِی اوُرِینلَردَه تَفَرُّقنِی یوُقاتِیشگه قادِر اِیمَس، یا حَتَّی اوُنِی کَمرَنگ هَم قِیلَه آلمَیدِی، یاکِی اِیمانِی ضَعِیف بوُلگن بِیر اوُغرِینِی یا قاتِیلنِی یا زِناکارنِی یا شَرابخوُرنِی یا قَراقچِینِی آلدِینِی آلِیشگه قادِر بوُلمَیدِی، چوُنکِی اوُلَر اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قَطعِی قانوُنلَردَن وَ رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلّمنِینگ رَوشَن وَ کوُچلِی سُنَّتلَرِیدَن وَ اِسلام اوُلَمالَرِینِینگ مِینگلَب جِیلدنِی تَشکِیل قِیلَه دِیگن اَنَه اوُشَنچَه فِقه کِتابلَرِیدَن، هَمدَه کوُچلِی وَ مَحکَم تَفسِیرلَرِیدَن اِیمَس، فَقَط مَخلوُقاتلَرنِی قُدرَتِیدَن،کوُچِیدَن قوُرقِیشَه دِی.
رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم اِینگ حَکِیم وَ اِینگ عَقللِی وَ اِینگ عادِل وَ اِینگ مُناسِب شَخص بوُلگنلَر، اوُ کِیشِی حَقِیدَه اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلگنکِی: وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ (قلم /4) اوُ کِیشِینِینگ اَهلِی عائِلَه لَرِی اوُمُّ المُؤمِنِین عائِشَه رَضِیَ الله عَنهادَن رَسُول الله نِینگ اَخلاقلَرِی وَ رَفتارلَرِی حَقِیدَه سوُرَشگن پَیتِیدَه جَواب بِیرَه دِیلَرکِی: “كَانَ خُلُقُهُ الْقُرْآنَ[1] ” اَمّا شوُندَی بوُیُوک شَخصِیَت اِیگه سِی هَم قُرَیشنِی سِکوُلار کافِرلَرِینِی وَ مَدِینَه دَگِی یَهُودِی کافِرلَرِینِی وَ نَجراندَگِی نَصرانِیلَرنِی وَ اِیچکِی مُنافِقلَرنِی قَرشِیسِیدَه شَرِیعَت هَدَفلَرِی وَ مَقصَدلَرِینِی تَعمِینلَش بوُیِیچَه قُرآن، نَصِیحَت، مَعرُوضَه آرقَه لِی اِیشلَرِینِی اِیلگه رِی سِیلجِیتَه آلمَه دِیلَر وَ هِجرَت قِیلِیشگه، جَنگ قِیلِیشگه، اِعدادگه وَ حُدُودلَرنِی هَم حُکوُمَت قُدرَتِینِی کَنَلِی آرقَه لِی اِجرا قِیلِیشگه مَجبُور بوُلدِیلَر.
شُو یِیردَه یَنَه عُمَر وَ عُثمان رَضِیَ الله عَنهُمانِی سوُزلَرِیگه قَیتَه مِیز: «إنَّ اللهَ یَزَعُ بالسُّلطان ما لا یَزَعُ بالقرآن» خُداوَند حُکوُمَت قُدرَتِی آرقَه لِی قُرآن بِیلَن هَم عَمَلگه آشِیرِیب بوُلمَیدِیگن اِیشنِی عَمَلگه آشِیرَه دِی. نُبُوَّت مَنهَجِیگه اَساسلَنگن خِلافَتنِی بِیمار بوُلگنلِیگِی اوُچُون فَقَطگِینَه شُو بِیمار بَدَننِی کَنَلِی آرقَه لِی بَجَرسَه بُولَه دِیگن اَنَه اوُشَنچَه واجِباتلَردَن قوُلِیمِیزنِی تارتِیب، بُو واجِباتلَرنِی هَمَّه سِینِی تَرک قِیلِیب قوُیَه آلَه مِیزمِی؟ اَلبَتَّه یوُق.
مَنَه بُو بِیمار بَدَننِی اوُزِیگه خاص بوُلگن فَرضلَرنِی وَعِبادَتلَرنِی بَجَه رِیشِیگه عَلاقَه دار بوُلگن اِضطِرارِی حالَتلَردَه عَمَل قِیلِیش اوُچُون مُسُلمانلَر قائِدَه لَرنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگن. بوُنگه «دفع أعظم المفسدتین باحتمال أدناهما» قائِدَه سِی مِثال بوُلَه آلَه دِی، بُو قائِدَه بُویِیچَه فاجِر رَهبَر وَ اَمِیرنِی قوُل آستِیدَه جَنگ قِیلِیش جائِز حِسابلَه نَه دِی. مَخصُوصاً اِیشغالگر کافِر دُشمَننِی دَفع قِیلِیش اوُچُون، چوُنکِی بُو اَلله گه اِیمان کِیلتِیرِیشدَن سوُنگ باشقَه فَرضلَردَن مُقَدَّمراق توُرَه دِی، حَتَّی باشقَه فَرضلَرنِی اوُزِینِینگ تَأثِیرِیگه آلِیشگه قادِر.
مَنَه بوُندَی حالَتدَه یا نُبُوَّت مَنهَجِیگه اَساسلَنگن خِلافَتنِی اوُرنِیدَگِی مَنَه بُو اِسلامِی بِیمار حُکوُمَتدَن اوُزاقلَه شَه مِیز وَ اوُندَن فایدَه لَنمَیمِیز، نَتِیجَه دَه اَنَه اوُشَنچَه فَسادلَرگه دوُچار بوُلَه مِیز وَ حَتَّی کافِرلَر وَ فاجِر شَخصلَرنِی حُکمرانلِیگِی اوُچُون شَرائِطنِی مُهَیّا قِیلَه مِیز، اَلبَتَّه بُونِی مُسُلمانلَرنِی دِینِیگه وَ دُنیاسِیگه ضَرَرِی کَتتَه راقدوُر. یاکِی بوُلمَه سَم مَنَه بوُ اِسلامِی بِیمار حُکوُمَتدَن وَ فاجِر اَمِیردَن اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی اَکثَرِینِی تَطبِیق قِیلِیش وَ اِسلامِی فاجِرراق بوُلگن اَمِیرنِی دَفع قِیلِیش وَ تَشقِی کافِرلَرنِی، مُنافِقلَرنِی، اِیچکِی غوُلّاتلَرنِی دَفع قِیلِیش وَ کافِرلَرنِینگ قوُل آستِیدَگِی دِیارلَرنِی آزاد قِیلِیش اوُچُون فایدَه لَه نَه مِیز، حَسَن اِبنِ عَلِینِی زَمانِیدَن باشلَب عُثمانِیلَرنِی دَورِیگه چَه دَوام اِیتگن فَتحلَرنِی هَمَّه سِی مَنَه شُو اَساسگه کوُرَه عَمَلگه آشِیرِیلگن.
رَسُول الله صَلّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلگن پَیتلَرِیدَه: وَإِنَّ اللَّهَ لَيُؤَيِّدُ هَذَا الدِّينَ بِالرَّجُلِ الْفَاجِر. [2]. إنَّ الله يؤَيِّدُ الدِّينَ بِأَقْوَامٍ لا خَلاقَ لَهُمْ [3] یَعنِی اَلله تَعالَی مَنَه بُو دِینگه فاجِر شَخصلَر یا هِیچ قَندَی اوُخرَوِی اَجرگه وَ یَحشِیلِیککَه اِیگه بُولمَیدِیگن قَوملَر وَ گوُرُوهلَر واسِیطَه سِیدَه یاردَم بِیرَه دِی وَ اوُنِی غالِب قِیلَه دِی. مَنَه بُو حالَتدَه مُسُلمان فاجِر رَهبَرنِی اوُزِی ضَرَر قِیلَه دِی، اوُنِی فاجِرلِیگِی اوُزِیگه قَیتَه دِی وَ یَحشِیلِیگِی مُسُلمانلَرگه یِیتَه دِی .
(دوامی بار……..)
[1] البخاري، مسلم، الترمذي، النسائي، أبي داود، ابن ماجة، مالك، الدارمي، أحمد
[2] متفق علیه
[3] أخرجه أحمد (5/45) ، والطبرانى/ أخرجه الإسماعيلى (( معجم شيوخه ))(1/406) ، والطبرانى (( الأوسط ))(1948) و (( الصغير ))(132) ، والضياء (( المختارة ))(5/231// 1863) أخرجه النسائى (( الكبرى ))(5/279/8885) ، وابن حبان (4517) ، وابن حزم (( المحلى ))(11/113) ، والضياء (( الأحاديث المختارة ))(6/234/2251
