Дорул ислом ва дорул куфр, ахкомлар ва вазифалар.
Шайх мужохид: Абу Хамза мухожир хўромий хафизахуллох
Бисмиллах валхамдулиллах
(матлабни комил матни)
“إنِ الْحَمْدَ لِلَّهِ،نَحْمَدُهُ ، وَنَسْتَعِينُهُ ، وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا، وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلَا مُضِلَّ لَهُ ، وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَا هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ
“Албатта хамд ва сано танхо аллохга лойиқдир, унга шукр айтамиз ва ундан ёрдам сўраймиз, ва ундан мағфират талаб қиламиз ва ўзимизни нафсларимизни шарридан ,амалларимизни ёмонлигидан аллохдан панох сўраймиз, кимни аллох хидоят қилса уни хеч ким гумрох қила олмайди, кимники аллох гумрох қиладиган бўлса уни хеч ким хидоят қила олмайди, ва аллохдан ўзга илох йўқлигига ва уни шериксиз эканига гувохлик бераман, Мухаммад уни бандаси,элчиси эканига шаходат бераман.”
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ وَاخْشَوْا یَوْماً لَّا یَجْزِی وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَیْئاً إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا وَلَا یَغُرَّنَّکُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ(٣٣/ لقمان)
Эй инсонлар,парвардигорингиздан қўрқингиз ва яна бир кундан ( яъни қиёматдан) қўрқингизким, ( у кунда) бирон ота ўз боласи томонидан ( бирон нарса) ўтай олмас ва бола хам отаси томонидан бирон нарса ўтай олгувчи бўлмас. Албатта аллохнинг ( қайта тирилтириб, хисоб-китоб қилиш хақидаги) ваъдаси хақдир. Бас, харгиз сизларни хаёти дунё ( ўзининг ўткинчи неъматлари билан) алдаб қўймасин ва харгиз сизларни ғурур ( яъни шайтон) аллох ( хар қандай гунохни кечираверади деган алдов) билан алдаб қўймасин!
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (18/ حشر)
Эй мўъминлар, аллохдан қўрқинглар ва ( хар бир) жон эрта ( қиёмат куни) учун нимани (яъни қандай эзгу амални) тақдим этганига қарасин! Аллохдан қўрқинглар! Албатта аллох қилаётган амалларингиздан хабардордир.
“أما بعد : إِنَّ أَصْدَقَ الْحَدِيثِ كِتَابُ اللَّهِ وَ خَيْرَ الْهَدْىِ هَدْىُ مُحَمَّدٍ وَشَرَّ الأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا وَكُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلاَلَةٌ وَكُلَّ ضَلاَلَةٍ فِي النَّارِ “
Аммо баъад: энг рост сўз аллохни китоби ва энг яхши равиш Мухаммад саллаллоху алайхи васалламни равишидир, энг ёмон иш динда янгилик вужудга келтиришдир, динда янги пайдо бўлган нарса, бидъатдир; хар қандай бидъат гумрохлик ва хар бир гумрохлик эса жаханнамдадир.
Ассаламу алайкум ва рохматуллохи ва барокатух
Мана бу бир неча кун ичида турли-хил шахар ва қишлоқларда хурматли биродарларимиз ва опа-сингилларимиз билан бўлган мулоқотлар пайтида уларнинг асосий саволлари қуйидагича бўлди: ерни икки қисмга яъни дорул ислом ва дорул куфрга тақсим қилиниши аллох ва уни росули томонидан қилинганми ёки мужтахидларни ва исломий мазхабни имомлари томонидан вужудга келганми? 2- дорул ислом ва дорул куфрни меъёри нима? 3- неча турли дорул ислом ва неча турли дорул куфр мавжуд? 4- мана бу икки диёр хақидаги исломий мазхаблар қандай фикрда? 5- мана бу диёрлардаги сокин одамларни хукми нима? 6- бизларни дорул исломга нисбатан вазифаларимиз қайси? 7- эрон исломий жумхурияти хам дорул исломми? 8- дорул ислом дорул куфрга айланиши мумкинми?
Бахсимизни бошлашдан олдин сиз азизларга шуни айтмоқчиманки, шайтонни ва “олтиталик кофирларни” (яъни яхудийлар,собеин,насоро, мажус, мушриклар ,муртадлар) ички пинхон кофирлар яъни мунофиқлар тўдасини ва алданган мусулмонларни рухий жанглари қиёмат кунигача тамом бўлмайди, бизлар бирор кун хам ўзимизни уларнинг рухий жангларини дастидан рохат бўлдик,дея олмаймиз, шубхасиз шайтон ва унинг аскарлари ва шайтон сифат кишилар мана бу рухий жанглар пайтида мана бу ошкор ва пинхон кофирларга ва шайтонни дўсти бўлиб қолган алданган мусулмонларга махфий холда васваса қилувчи матлабни яъни сизлар билан бахслашиб мунозара қилишни ўртага ташлайди:
إِنَّ الشَّیَاطِینَ لَیُوحُونَ إِلَى أَوْلِیَآئِهِمْ لِیُجَادِلُوکُمْ (انعام/121)
Мана бу ошкор душманларни махсусан зохири исломий кўринган мунофиқлар тўдасини агар қоида ва асл уларнинг зарарларига ишлашини кўрган пайтларида қиладиган макр ва хийлалари шуки: фалон истелох ё қоидани инсонлар вужудга келтиришган ва инсонлар маъсум эмас, хато қилишлари мумкин. Уларнинг мана бунга ўхшаш сўзларни айтишларидан мақсад, ўзларини ботил шубхалари билан бирга хақ сўзларни аралаштириш орқали ботил сўзларини яширмоқчи бўлишади, аслида аллох таоло амр қилганки:
وَلاَ تَلْبِسُواْ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُواْ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره/42)
Хақни ботилга аралаштирманглар ва билган холингизда хақни беркитманглар.
Мана бу гурухдаги кишилар зохирий кўринишда сахих бўлган сўзларни ўзларини ёлғонларига,шубхаларига аралаштириш билан хақни пинхон қилишади ва манхаж ва исломий фиқхдан бехабар мусулмонларни наздида уларни зарарларига тамом бўлаётган аслни,қоидани қийматини камайтиришни умид қилишади, ёки мана бу шаръий асл ва қоидани умуман савол остига қўйишни хохлашади, аслида мана бу мунхариф кимсалар мусулмонларни гумрох қилиш учун ўзларига юзлаб ғайри шаръий истелохларни вужудга келтиришган.
Шуни яхши билайликки: “фиқх усулидаги илм” нубувват манхажига асосланган исломий хукумат қулагандан ва мусулмонларни фиқхий ва ижтиходий маркази сифатидаги улил амр шўроси йўқолгандан сўнг, ижтиход қилса бўладиган масалаларда ижтиходни йўллаш ва фиқхга оид ахкомларни чиқариш учун қоидаларга асосланган илм сифатида йўлга қўйилди, бу билан кўпроқ саргардон бўлишни,тафарруқни олдини олишга харакат қилинган.
“Фиқх далиллари” асосий ва шаръий чорчўпни баён қилиш билан барча исломий бахсларни, сўзлашувларни,тахқиқотларни бир натижага етказиш,хадафманд қилиш учун – агар фуқахоларни улил амр шўросини ичида фойдаланилса ва бу шўро хам дорул исломни хукуматий ва харбий қудратини химоясига эга бўлса – йўлни хар қандай қийшайиб кетиш ва суистефода қилишларга ёпиб ташлайди, ўзини кўз-қарашини баён қилмоқчи бўлган мужтахид ёки шаръий ахкомлардан бир нарсани чиқармоқчи бўлган кишилар мана бу усул ва далилларга мурожаъат қилишади.
Мана бу шаръий далиллар иккита мухим қисмга тақсим бўлади: муттафиқун алайх ва мухталифун фийх. Муттафиқун алайхда ахли суннат деб машхур бўлган барча фирқалар иттифоқ қилишгандир: ( 1- қуръон, 2- суннат,3- ижмоъ,4- қиёс – ташайъю қиёсни ўрнига ақлни далил деб билишади) мухталифун фийхда эса : ( 5- истихсон, 6- истихсоб, 7- урф ва одат, 8- биздан олдинги шарълар, 9- масолихи мурсила, 10 саддиз зарориъ, 11- таттабиъил истиқроъ, 12- сахобаларни сўзи ва …..)
Шубхасиз мана бу усул ва далилларни, истелохларни бирчасини илдизи,булоғи аллохни шариатидаги қонунларга қайтади. Ёки мана бу усуллар билан бирга биз фиқхдаги қоидаларни ва бошқа истелохларни хам кўришимиз мумкин, масалан:
“яқин ла язулу бишшак” : яъни шак қилиш билан бир нарса собит бўлмайди ва мана бу шак эътиборга олинмайди.
-Аллох таоло мархамат қилганки, ўлимдан кейинги олам жаннат ва жаханнамдан ташкил топади, ёки шариат қонунларини мархамат қилишича, бу албатта жамиятда пиёда қилиниши керак ва жохилларни махсусан секуляристларни гумонларини қиймати,эътибори йўқдир.
-Агар бир шахсни мусулмон эканига ишончинг комил бўлса, уни шубха ва гумон билан исломдан чиқариб юбора олмайсан ва сени шак ва гумонларингни хеч қандай эътибори йўқ.
Энди исломий фиқхга жохил бўлганлар ёки мунофиқлар тўдаси ва секулярзадаларни дастаси мана бу “яқин ла язулу бишшак” қоидаси ва истелохи қаердан келган?-деб сўрашлари мумкин. Бу қуръонда ва суннатда мавжудми? Ёки бу мужтахидларни вужудга келтирган тушунчаларидан келиб чиққанми? Бу билан улар уни эътиборини камайтирмоқчи бўлишади. Аммо олдин хам айтиб ўтганимдек, бу қоида ва истелохларни илдизи қуръон ва суннатга бориб тақалади.
Аллох таоло мархамат қиладики:
وَمَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا (يونس/ 36)
Уларнинг кўплари жонли-жонсиз бутларга сиғинишларида фақат гумонга эргашадилар, холос. Гумон эса бирон нарсада хақиқатнинг ўрнини босолмайди.
Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қиладиларки:
إِذَا شَكَّ أَحَدُكُمْ فِي صَلاَتِهِ، فَلَمْ يَدْرِ كَمْ صَلَّى، ثَلاَثًا أَمْ أَرْبَعً، فَلْيَطْرَحِ الشَّكَّ وَلْيَبْنِ عَلَى مَا اسْتَيْقَنَ، ثُمَّ يَسْجُدُ سَجْدَتَيْنِ قَبْلَ أَنْ يُسَلِّمَ [1]
“хар гох сизларни бирингиз намозда шубха қилиб қолса ва тўрт ракаъат ўқидими ё уч ракаъатми билмаса, шубхани ташласинда ишончи комил бўлган нарсага амал қилсин ( уч ракаъатга ишончи комил бўлса ва тўрт ракаъатда шубхаланса, шунга биноан уч ракаъат хисоблайдида тўртинчи ракаъатни ўқийди) сўнгра салом беришдан олдин саждайи сахв қилади. “
Шундай экан мана бу фиқхий қоидани (яқин ла язулу бишшак) илдизлари қуръон оятларида хам мавжуд ва росулуллох саллаллоху алайхи васалламни суннатларида хам мавжуд.
Ёки “алумур бимақосидиха” қоидасига ўхшаш ички ва қалбга оид ибодатларда ишлайди. Яъни ниятни ўзгариши билан шаръий ахкомлар хам ўзгаради.
Масалан бир кишига мана бу пулни ол,дейсан. Агар уни эхсон қилиб берган бўлсанг хадяни хукмида бўлади, агар қарз сифатида берган бўлсанг уни қайтариб олишинг керак, агар унга амонат сифатида берган бўлсанг бу шахс бу пулни сақлаб туриши сўнг қайтариб бериши лозим. Демак ниятни ўзгаришига қараб ахкомлар хам ўзгаради.
Аллох таоло мархамат қиладики:
لاَّ یُؤَاخِذُکُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِیَ أَیْمَانِکُمْ وَلَکِن یُؤَاخِذُکُم بِمَا کَسَبَتْ قُلُوبُکُمْ (بقرة/ 225)
Аллох сизларни тилларингиздаги бехуда қасамларингиз сабабли жазоламайди. балки дилларингиз билан қилган нарсангиз (қасамингиз) билан жазолайди. Аллох мағфиратли, халим зотдир.
Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам мархамат қиладиларки:
إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى[2]
Амаллар ниятларга боғлиқдир, хар бир кишини ниятига муносиб рафтор қилинади. Имоми Шофеъий ва имоми Ахмад ибни Ханбал айтадики: мана бу хадис исломни учдан биридир, имоми Шофеъий рохимахуллох буни шундай асослайдики, дин уч қисмга бўлинади: эътиқод, амаллар, ихлос, шу сабабли хам динни учдан бирини мана бу хадис ташкил қилади. [3]
Хилма-хил исломий мазхабларни фуқахоларини ўртасида мутавотир суратда ишлатилган бу истелохларни илдизи қуръон ва сахих суннатда мавжуд.
Энди барча исломий мазхабларни фуқахолари томонидан фойдаланилган истелох яъни жахонни икки қисмга дорул ислом ва дорул куфрга тақсим бўлгани масаласига келсак, бу мусулмонларнинг миллатлараро сиёсатларига боғлиқдир.
Инсонларни икки қисматга яъни мусулмонлар ва кофирларга ажратган аллох таолони ўзи кофирларни “олтита ошкор дастага” ва “бир пинхон дастага” тақсим қилган ва уларни хар бири учун ўзига хос қонунларни чиқарган, шу сабабли хам аллох таолони ўзи кофирларни диёрларини мусулмонларни диёрларидан ажратган ва мусулмонларни қўл остидаги диёрларга хам ва кофирларни қўл остидаги диёрларга хам алохида исм қўйган, уларни хар бирига алохида қонунларни чиқарган, мўъминлар хам қуръондан ва росулуллох саллаллоху алайхи васалламни тилидан бу исмларни олиб инсонларга ва диёрларга қўйишган.
Нима бўлганлигини тушунгандирсизлар? Яъни инсонларни тақсим қилиш ва уларга “аллазина аману” ва аллазина хаду, собеин, насоро, мажус, валлазина ашроку, муртаддин,деб исм қўйиш ва ерни икки қисмга дорул ислом ва дорул куфрга тақсим қилиш, фиқхий усуллар ва қоидаларга ўхшаш эмас, бу истелохларни исломий мазхабни фуқахолари,мужтахидлари оят ва хадисларни тушуниб ижтиход қилиб тузиб чиқишмаган, балки аллох таоло ўзини китобида ёки росулуллох саллаллоху алайхи васалламни тили орқали баён қилган, сахобалар хам барча мазхаблар хам мана шу асосга кўра диёрларни номлашган.
Аллох таоло мархамат қиладики:
وَکَتَبْنَا لَهُ فِی الأَلْوَاحِ مِن کُلِّ شَیْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِیلاً لِّکُلِّ شَیْءٍ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَکَ یَأْخُذُواْ بِأَحْسَنِهَا سَأُرِیکُمْ دَارَ الْفَاسِقِینَ (اعراف/145)
Унинг учун лавхларга (яъни таврот варақларига) хамма нарсани – панд насихат ва барча нарсаларнинг тафсилотини ёзиб қўйдик ва :”уларни махкам ушлагин хамда қавмингни у панд-насихатларнинг энг гўзалларини олишларига буюргин” (дедик). Энди сизларга итоатсиз кимсаларнинг диёрларини кўрсатурман.
Мана бу ерда аллох таоло кофирларни ерларини “дорул фосиқин” яъни фосиқлар диёри номи билан номлаган.
-Ёки аллох таоло мархамат қиладики, Солих ўзини секуляр қавмига айтдики:
فَقَالَ تَمَتَّعُواْ فِی دَارِکُمْ ثَلاَثَةَ أَیَّامٍ (هود/65)
Шунда (Солих) айтди: ” уй- жойларингизда уч кун (тириклик неъматидан) бахраманд бўлингиз. Мана шу чин ваъдадир.”
Бу ерда хам аллох таоло Солих пайғамбарни қавми бўлмиш кофир мушрикларнинг яшайдиган жойларини дар исми билан номлаган.
-Аллох таоло Шуъайб пайғамбарни секуляр қавмини тилидан мархамат қиладики:
قَالَ الْمَلأُ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُواْ مِن قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّکَ یَا شُعَیْبُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ مَعَکَ مِن قَرْیَتِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِی مِلَّتِنَا قَالَ أَوَلَوْ کُنَّا کَارِهِینَ (اعراف/88)
(Шунда) унинг қавмидан бўлган мутакаббир кимсалар: “эй Шуъайб, ё сени ва сен билан бирга иймон келтирган кишиларни қишлоғимиздан хайдаб чиқарамиз ёки сизлар бизнинг динимизга қайтасизлар”,дейишди. У айтди: ” агар (динингизни) ёмон кўрсам хам-а?
Худди шу ишни ўзини бугунги секуляристлар ( ё араб тили билан айтганда мушриклар) мўъминлардан талаб қилишади. Ё бизларни секуляристик қонунларимизга эргашинглар ёки бўлмасам бизни давлатимиздан,диёримиздан чиқиб кетинглар. Шундай эмасми?
Хар холда бу ерда аллох таоло мана бу диёрни кофирларни шахри,яшаш жойи деб номлайди.
Аллох таоло бошқа бир жойда айтадики:
وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّکُم مِّنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِی مِلَّتِنَا فَأَوْحَى إِلَیْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمِینَ (ابراهیم/13)
Куфр йўлини тутган кимсалар ўзларининг пайғамбарларига: “албатта, биз сизларни еримиздан хайдаб чиқарурмиз ёки сизлар бизнинг динимизга қайтурсизлар”, дедилар. Шунда парвардигорлари уларга (яъни пайғамбарларга): “албатта, биз бу золимларни халок қилурмиз
Бу ерда хам аллох таоло яна кофирларни қонунлари,дини асосида идора қилинадиган кофирларни “ер”и ва диёри деган номлардан фойдаланяпти, бу ерларда хокимият кофирларни ихтиёридадир, мана бу кофирларнинг диёрларини яъни дорул куфрни хамма сифатидир.
Аллох таоло мадинада мавжуд ансорлар хақида хам мархамат қиладики:
وَالَّذِینَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَالْإِیمَانَ مِن قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ (حشر/9)
Улардан (мухожирлардан) илгари (мадина) диёрига ўрнашган ва иймон –эътиқодни (махкам ушлаган) зотлар (ансорлар) эса ўзлари(нинг ёнлари) га хижрат қилиб келган кишиларни суюрлар
Ибни Касир айтадики: яъни ансорлар мухожирлардан олдин “дорул хижрат”да сокин бўлишган ва ансорлар жуда кўп мухожирлардан олдин иймон келтиришган.
Бу ерда хам аллох таоло иймон келтирган ансорларни диёрларини “дар” номи билан номлайди. Демак аллох таоло кофирларни диёрларига нисбатан хам, мўъмин ва мухожирларни диёрларига хам “дар” номидан фойдаланган.
Бу кетидан, кофирларни диёридан мўъминларни,мухожирларни диёрларига хижрат қилишни вожиб эканига ишора қиладиган очиқ оятлар хам мавжуд. Масалан аллох таоло мархамат қиладики:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا جَاءکُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِیمَانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْکُفَّارِ(ممتحنه/10)
Эй мўъминлар,қачон сизларга (макка кофирлари қўл остида қолган) мўъминалар хижрат қилиб келсалар, сизлар улар(нинг иймонлари)ни имтихон қилиб кўринглар ( яъни улар ўз эрларини ёмон кўриб ёки сизлардан биронтангизга ишқи тушиб қолгани учун эмас,балки фақат дини ислом учун хижрат қилганлари хақида сизларга қасам ичсинлар).- Аллох уларнинг (дилларидаги) иймонларини (хам) жуда яхши билгувчидир.- бас, агар сизлар уларнинг (хақиқий) мўъмина эканликларини билсангизлар, у холда уларни кофирларга қайтарманглар!
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَٰهَدُواْ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلَّذِينَ ءَاوَواْ وَّنَصَرُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍۢ ۚ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمْ يُهَاجِرُواْ مَا لَكُم مِّن وَلَٰيَتِهِم مِّن شَىْءٍ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ ۚ وَإِنِ ٱسْتَنصَرُوكُمْ فِى ٱلدِّينِ فَعَلَيْكُمُ ٱلنَّصْرُ إِلَّا عَلَىٰ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَٰقٌ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (انفال/72)
Албатта, иймон келтирган,хижрат қилган ва молу жонлари билан аллох йўлида курашган зотлар ва (маккадан хижрат қилиб келган мухожирларга) уй-жой бериб, ёрдам қилган зотлар- ана ўшалар бир-бирларига дўстдирлар. Иймон келтирган, аммо хануз хижрат қилмаган ( яъни хали-хануз маккада яшаб турган) кишилар эса то хижрат қилмагунларича сизлар уларга дўстлик қила олмайсизлар (яъни бир-бирингизга хамкор,меъросхўр бўла олмайсизлар). Агар улар дин йўлида сизлардан ёрдам сўрасалар, ёрдам қилиш зиммангиздадир. Магар уларга ўрталарингизда (урушмаслик хақида) ахд-паймон бўлган қавмга зарар етказиш билан ёрдам қилмайсизлар. Аллох қилаётган амалларингизни кўргувчидир.
Шуни билишимиз лозимки, қуръон ва сахих суннатда ва сахобалардан, мусулмонларни аиммаларидан қолган асарларда хам мадина дорул исломи ташкил бўлгандан сўнг хижрат исми келтирилган пайтда, ундан манзур кофирларни диёридан,ерларидан мўъминларни,мухожирларни диёрларига,ерларига кўчиб ўтишдир.
Айтиб ўтилган сўзлардан шу нарса равшан бўлдики, исломни ва мўъминларни қўл остидаги диёрларни куфр ва кофирларни қўл остидаги диёрлардан жудо қилиниши аллох таоло томонидан қилинган.
Қисқа муддатли танаффусдан сўнг, росулуллох саллаллоху алайхи васалламни суннатларидан ва сахоба розиаллоху анхумни назарларидан иборат мана бу икки диёрга тегишли далилларни баён қиламиз, бу билан мўъминларни ишончларини зиёда бўлишини ва бу бутун жахон секуляр кофирларининг,махаллий секуляр муртадларнинг махсусан мунофиқлар тўдасининг шубхаларига жавоб бўлишини умид қилиб қоламиз. [4]
سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
[1]مسلم571 (2/ 84) سنن الترمذى (2/ 193)أبو داود (1024)، والنسائي (1238) واللفظ له، وابن ماجه (1210)
[2] متفق علیه . بخاری 1
[3]کتاب الاذکار امام نووی، ص:4
[4] پیاده شده از سخنرانی تصویری شیخ المجاهد: ابوحمزه المهاجر هورامی حفظه الله