تعریف دارالاسلام و دارالکفر در مذاهب مختلف اسلامی
بسم الله و الحمد لله . اما بعد: السلام علیکم و رحمه الله و برکاته/ بخش: 3
بعد از بررسی «دار» در قرآن و سنت صحیح و آراء صحابه متوجه شدیم که این تقسیم «دارین» قبل از عصر فقهای مذاهب مختلف اسلامی و تولد فقه اجتماعی و تدوین مسائل متعلق به روابط بین المل در میان اهل فقه وجود داشته، و شایسته است بدانیم که مذاهب مختلف اسلامی هم در تعریف دارالاسلام و دارالکفر چه گفته اند؟
مذهب حنفی :السرخسی حنفی مذهب رحمه الله از بزرگان این مذهب چون ابویوسف و محمد شیبانی رحمهما الله نقل می کند که دار الاسلام یعنی: هر جائی که در آن حکم اسلام حاکم باشد «وَكُلُّ مَوْضِعٍ كَانَ الظَّاهِرُ فِيهِ حُكْمُ الْإِسْلَامِ[1]السرخسیرحمه الله در جای دیگری می گوید:و سرزمینی با اجرای احکام و قوانین اسلامی تبدیل می شود به «دارالمسلمین» سرزمین مسلمین[2].
الکساني رحمه الله نیز می گوید:هر «دار» يا به اسلام مضافمیگردديابهكفر،وداربهاسلاماضافهمیشودهنگامیكهدرآناحکام اسلام تطبيقشود،وبهكفراضافهمیشودهنگامیكهدرآناحکام كفرتطبيقشود،… زيراظهوراسلاموياكفربخاطرظهوراحکامشاناست.[3]
ابن عابدين حنفی مذهب می گوید: دارالحرب تبدیل به دارالاسلام می شود با اجراء کردن احکام اسلامیدر آن. [4]
الكاساني در “بدائع الصّنائع” می گوید: در بین اصحاب ما (یعنی در بین حنفی مذهبها) در اینکه دارالکفر با مسلط شدن احکام اسلامتبدیل به دارالاسلام می شود اختلافی وجود ندارد.[5]
به این شکل حنفی ها در تعریف دارالکفر هم می گویند: سرزمينیكهدرآنجاامر و حکمرئيسكافرانجاریمی شودودرآنجامسلمانانازكفار می ترسند،بنابرايندارالکفرآنسرزمينیاستكهدرآنجاسلطانبرایحاكممسلماننيست (یعنی حکومت اسلامی وجود ندارد) و غلبه در آنجا برای احکام کفراست.[6]
مذهب مالکی :مالکی ها نیز در مورد دارالکفر می گویند:سرزمينیكهدرآنجااحکامكفارظاهروجاریمی شود. و طبعاً هر سرزمینی که در آن احکام اسلامیظاهر و به مرحله ی اجراء در بیایند آن سرزمین هم دارالاسلام است.[7]
در اين زمينه الإمام مالك از مكة قبل ازفتح و تحت حاکمیت مشرکین می گوید : وَكَانَتْ الدَّارُ يَوْمئِذٍ دَارَ الْحَرْبِ لِأَنَّ أَحْكَامَ الْجَاهِلِيَّةِ كانَتْ ظَاهِرَةً يَوْمئِذٍ.[8] مکه در آن زمان دارالحرب بود چون احکام جاهلی بر آنجا حاکمیت داشتند.
(ادامه دارد……)
[1]فَكُلُّ مَوْضِعٍ ظَهَرَ فِيهِ حُكْمُ الشِّرْكِ فَالْقُوَّةُ فِي ذَلِكَ الْمَوْضِعِ لِلْمُشْرِكِينَ فَكَانَتْ دَارَ حَرْبٍ، وَكُلُّ مَوْضِعٍ كَانَ الظَّاهِرُ فِيهِ حُكْمُ الْإِسْلَامِ فَالْقُوَّةُ فِيهِ لِلْمُسْلِمِينَ / (المبسوط 12-258) همچنین نگاه کنید به : “المبسوط” (10/114)، و”بدائع الصنائع” للكاساني (7/ 130)، و”المعتمد” لأبي يعلى (267)، و”الآداب الشرعية” لابن مفلح (1/212)این مذهب حنفی هاست. /
[2](السیر الکبیر 5/2197) / والدار تصیر دارالمسلمین بإجراء أحکام الإسلام
[3] (بدائع الصنائع للکاسانی 9/4375)/ إن كل دار مضافة إما إلی الإسلام وإما إلی الکفر، وإنما تضاف الدار إلی الإسلام إذا طُبقت فيها أحکامه، وتضاف إلی الکفر إذا طبقت فيها أحکامه، كما تقول الجنة دارالسلام والنار دار البوار، لوجود السلامة فی الجنة والبوار فی النار، ولْن ظهور الإسلام أو الکفر بظهور أحکامهما
[4]الدر المحتار 4/ 356 ) / ودار الحرب تصير دار الإسلام بإجراء أحكام أهل الإسلام فيها»
[5]“لا خلافَ بين أصحابنا في أنّ دارَ الكفر تصير دارَ إسلامٍ بظهور أحكامِ الإسلام فيها”.
[6]اصطلاحات الفنون2/265، و المبسوط 10/114 / الدار التي يجري فيها أمر رئيس الکافرين ويخاف فيها المسلمون من الکفار، فعلى هذا تکون دار الکفر هي الدار التي لا يکون فيها السلطان والمنعة للحاكم المسلم والغلبة فيها لْحکام الکفر
[7]المقدمات الممهدات لابن رشد 2/285، و بلغة السالک 2/167، و المدونة 3/23) / « الدار التي تظهر وتجري فيها أحکام الکفار»
[8]مالک بن أنس، المدوَّنة الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه ، ۱۹۹۴م. ج۲ ص ۲۲