حاضِرگِی یَنگِی عَصردَگِی دارُ الاِسلامنِی نَمُونَه لَرِی (1) ( 25 بوُلِیم)
(2-قیسم)
مَنَه بُو دَستَه آیَتلَرنِی، حَدِیثلَرنِی، اَصحابلَرنِی رَعیلَرِینِی، بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی رَعیلَرِینِی کوُرمَسلِیککَه آلِیشَدِی وَ اوُزلَرِینِی ناتوُغرِی توُشوُنچَه لَرِی بِیلَن تَفَرُّق اِیجاد قِیلِیشگه وَ دارُ الاِسلامگه قَرشِی جَنگلَرنِی یوُلگه قوُیِیشگه وَ دارُ الکُفرلَردَه ساکِن بوُلِیب یَشَشنِی اَساسلَشگه یاپِیشِیب آلِیشَدِی وَ نِهایَت آخِیرِیدَه دارُ الاِسلامدَه اوُزلَرِی اوُچُون یاکِی کافِرلَر اوُچُون حُکوُمَت قُدرَتِینِی کَسب قِیلِیش بُویِیچَه رَقابَت قِیلِیشدَن باشقَه مَقصَدلَرِی بوُلمَیدِی. حاضِرگِی پَیتدَه اوُلَر اِیگه بوُلِیب توُرگن قُدرَتنِی بِیر اوُلوُشِی هَر قَندَی مِعزاندَه بُولسَه هَم، چوُنکِی اوُلَر حاضِردَه مُسُلمانلَرنِی اوُرتَه سِیدَه وُجُودگه کِیلگن اَحزاب بُولگنلِیکلَرِی سَبَبلِی، بوُگوُنگِی دارُ الاِسلامدَگِی حاکِیمِیَتنِی اوُرنِیگه اَلبَتَّه بوُتوُن جَهان سِکوُلار کافِرلَرِی وَ مَحَلِّی سِکوُلار مُرتَدلَر اِیگللَشلَرِینِی وَ “دارُ الاِسلام” اَلبَتَّه “دارُ الکُفرگه” اَیلَنِیشِینِی یَحشِی بِیلِیشَدِی، شُو سَبَبلِی هَم اوُلَر مَنَه بُو سِکوُلارِیستِیک حُکوُمَتنِی سِیستِیمَه سِیدَگِی سِیاسِی اوُیِیندَگِی اوُزلَرِینِی اوُلوُشلَرِینِی هاحلَشَه دِی.
………مَنَه بُو مَوجُوداتلَر مُنافِقلَر توُدَه سِی بوُلِیب اوُزلَرِینِی دُشمَنچِیلِیگِینِی مَنَه شوُندَی کوُرسَه تِیشَدِی. اَمّا مُؤمِنلَرنِی آرَسِیدَه هَم شوُندَی کِیشِیلَر پَیدا بوُلِیشَدِیکِی، اوُلَر اوُزلَرِینِی مُنافِقلَر توُدَه سِینِی کَسَللِیگِیگه مُبتَلا قِیلِیب آلِیشگن وَ عُمَر اِبنِ خَطّاب رَضِیَ اَلله عَنهُ مَنَه بُوندَی فَسادلَر حَقِیدَه مُؤمِنلَرنِی آگاهلَنتِیرِیب اَیتَدِیکِی: ” إِنَّمَا أَخَافُ عَلَيْكُمْ رَجُلَيْن: رَجُلٌ يَتَأَوَّلُ الْقُرْآنَ عَلَى غَيْرِ تَأْوِيلِهِ وَرَجُلٌ يُنَافِسُ الْمُلْكَ عَلَى أَخِيهِ “.[1] مِین سِیزلَرنِی اوُستِینگِیزدَه اِیککِی هِیل اِیرکَک کِیشِیلَردَن قوُرقَه مَن: قُرآننِی اوُزِینِی تَعوِیلِیدَن باشقَه چَه قِیلِیب تَعوِیل قِیلَدِیگن کِیمسَه لَر وَ مُلک، حاکِمِیَت اوُچُون بِرادَرِی بِیلَن رَقابَت قِیلَدِیگن مُسابَقَه بِیرَه دِیگن کِیشِیلَر.
- -رسول الله صلی الله علیه وسلم هَم مَنَه بوُندَی شَخصلَر حَقِیدَه مَرحَمَت قِیلَدِیلَرکِی: مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّارِ[2] “قُرآن حَقِیدَه عِلمسِیز نَظَر بِیرگن کِیشِی جایِینِی دوُزَحدَن مُهَیّا قِیلِیب قوُیسِین.”
- مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِرَأْيِهِ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ [3] “قُرآن حَقِیدَه اوُزِینِی شَخصِی نَظَرِی بِیلَن سوُزلَه گن کِیشِینِی جایگاهِی دوُزَحدَه دِیر.” حَتَّی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَدِیلَرکِی: مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِرَأْيِهِ فَأَصَابَ فَقَدْ أَخْطَأَ[4] قُرآن حَقِیدَه عِلمسِیزلِیک بِیلَن نَظَر بِیرگن کِیشِینِی نَظَرِی اَگرچِی توُغرِی بُولگن تَقدِیردَه هَم، اوُ خَطاگه دوُچار بُولگن حِسابلَنَدِی.
مَنَه شوُنگه اَساسلَنگن حالدَه اِبنِ کَثِیر اَیتَدِیکِی، فَقَط شَخصِی نَظَر بِیلَن قُرآننِی تَفسِیر قِیلِیشلِیک حَرامدِیر. دِیمَک قُرآننِی تَفسِیرِیدَه هَم تَفسِیر وَ تَعوِیل قِیلِینَدِیگن مَسَلَه لَرنِی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِی کَنَلِی آرقَلِی اَلله تَعالَی گه یِیتکَزِیشِینگ وَ باغلَشِینگ لازِم بُولَدِی. اَگر مَنَه بُو شَکلدَه سُوزلَرِینگنِی اَلله تَعالَی گه باغلَی آلمَه سَنگ، رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمگه یالغان نِسبَتلَگن بُولَه سَن،چوُنکِی سِین اَلله تَعالَی مَنَه بوُندَی دِیگن بُولَه سَن، اَصلِیدَه اِیسَه رَسُول الله صلی الله علیه وسلم بوندی سوزلرنی الله تعالی تامانِیدَن کِیلتِیرمَگن بُولَه دِیلَر، سِین اِیسَه رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم بوُندَی دِیگنلَر دِییسَن، اَصلِیدَه اِیسَه بوُندَی حَدِیثنِی اوُزِی یوُق، شوُ طَرزدَه اوُزِینگنِی جَهَنَّمدَگِی جایگاهِینگنِی تَیّارلَب قوُیَه سَن، چوُنکِی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی: [5]مَن كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا، فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ[6] مِینگه نِسبَتاً قَصددَن یالغاننِی نِسبَتلَه گن کِیشِی اوُزِینِی جَهَنَّمنِی آلاوِیدَگِی جایگاهِینِی تَیّارلَب قوُیسِین.
مَنَه بُولَر اَلله بوُندَی دِیگن یاکِی رَسُول اَلله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم بوُندَی دِیگنلَر، دِییِیلگن مَسَلَه لَر حَقِیدَه دِیر؛ سوُزلَه یاتگن سوُزِینگنِی مَنبَعسِیدَن خاطِرجَمع بوُلگه نِینگدَن سُونگ، قوُیِیدَگِی دَستوُرگه بِنائاً: «بَلِّغُوا عَنِّی وَ لَو آیَةً»[7] مِیندَن باشقَه لَرگه اَگرچِی بِیر آیَت بوُلسَه هَم یِیتکَزِینگلَر، بُو یِیردَه اوُزِینگنِی شَخصِی نَظَرِینگنِی بِیلدِیرمَگن حالَتدَه عَمَل قِیلَه سَن. رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَدِیلَرکِی: نَضَّرَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ مَقَالَتِي فَوَعَاهَا وَحَفِظَهَا وَبَلَّغَهَا فَرُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ إِلَى مَنْ هُوَ أَفْقَهُ مِنْهُ[8] خُداوَند شوُندَی کِیشِینِی شاد وَ شادمان قِیلسِینکِی،اوُ مِیندَن بِیر سوُزنِی اِیشِیتَدِی وَ اوُنِی یادلَب آلَه دِی وَ قَندَی اِیشِیتگن بُولسَه اوُشَه حالِیچَه اوُنِی بَیان قِیلَدِی. فِقهنِی فَهملَه گن کِیشِی سوُزنِی اوُزِیدَن کوُرَه فَقِیهراق کِیشِیگه یِیتکَزِیشِی قَندَی هَم یَحشِی.
(دوامی بار…….)
[1] جامع بيان العلم وفضله، لابن عبد البر (2/237) شماره 2364/
[2] سنن ترمذی / عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّارِ قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ
[3] جامع الترمذی 3205-2950 / جامع البيان، محمد بن جرير طبرى، دار المعرفة، بيروت، 1409ق، ج 1، ص 27. / وعن سعيد بن جبير عن ابن عباس عن النبي صلى الله عليه وسلم قال (مَن قالَ في القُرآنِ برَأيِه أو بِمَا لا يَعلَمُ فَلْيَتَبَوّأ مَقعَدَه مِنَ النّار) رواه النسائي.
[4] سنن ترمذی 2952./ عَنْ جُنْدَبِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِرَأْيِهِ فَأَصَابَ فَقَدْ أَخْطَأَ / رواه الترمذي والطبراني والبيهقي في الشعب. وَ كذلك حَدِيثِ (مَنْ أَفْتَى بِغَيْرِ عِلْمٍ لَعَنَتْهُ مَلائِكَةُ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ) رَوَاهُ ابْنُ عَسَاكِرَ.
[5] وقال ابن كثيرٍ في تفسيره: “فأمَّا تفسير القرآن بمجرد الرأي فحرام لما رواه محمد بن جرير رحمه الله – بسنده- عن سعيد بن جبير عن ابن عباس عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: ((من قال في القرآن برأيه أو بما لا يعلم فليتبوأ مقعده من النار))، وهكذا أخرجه الترمذي والنسائي من طرق عن سفيان الثوري به ورواه أبو داود”.
[6] بخاری 1291 (6197)، ومسلم (2134) الترمذي (2659)، وابن ماجه (30)، وأحمد (3847)
[7] بخاری3461
[8] الترمذي (2658) / وأبو يعلى في ((المعجم)) (219)، /والطبراني في ((المعجم الأوسط)) (5179)./ ابن ماجه 2498
(2-قیسم)
مَنَه بُو دَستَه
آیَتلَرنِی، حَدِیثلَرنِی، اَصحابلَرنِی رَعیلَرِینِی، بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی
رَعیلَرِینِی کوُرمَسلِیککَه آلِیشَدِی وَ اوُزلَرِینِی ناتوُغرِی توُشوُنچَه لَرِی
بِیلَن تَفَرُّق اِیجاد قِیلِیشگه وَ دارُ الاِسلامگه قَرشِی جَنگلَرنِی یوُلگه قوُیِیشگه
وَ دارُ الکُفرلَردَه ساکِن بوُلِیب یَشَشنِی اَساسلَشگه یاپِیشِیب آلِیشَدِی وَ نِهایَت
آخِیرِیدَه دارُ الاِسلامدَه اوُزلَرِی اوُچُون
یاکِی کافِرلَر اوُچُون حُکوُمَت قُدرَتِینِی کَسب قِیلِیش بُویِیچَه رَقابَت قِیلِیشدَن
باشقَه مَقصَدلَرِی بوُلمَیدِی. حاضِرگِی پَیتدَه اوُلَر اِیگه بوُلِیب توُرگن قُدرَتنِی
بِیر اوُلوُشِی هَر قَندَی مِعزاندَه بُولسَه هَم، چوُنکِی اوُلَر حاضِردَه مُسُلمانلَرنِی
اوُرتَه سِیدَه وُجُودگه کِیلگن اَحزاب بُولگنلِیکلَرِی سَبَبلِی، بوُگوُنگِی دارُ
الاِسلامدَگِی حاکِیمِیَتنِی اوُرنِیگه اَلبَتَّه بوُتوُن جَهان سِکوُلار کافِرلَرِی
وَ مَحَلِّی سِکوُلار مُرتَدلَر اِیگللَشلَرِینِی وَ “دارُ الاِسلام” اَلبَتَّه
“دارُ الکُفرگه” اَیلَنِیشِینِی یَحشِی بِیلِیشَدِی، شُو سَبَبلِی هَم
اوُلَر مَنَه بُو سِکوُلارِیستِیک حُکوُمَتنِی سِیستِیمَه سِیدَگِی سِیاسِی اوُیِیندَگِی
اوُزلَرِینِی اوُلوُشلَرِینِی هاحلَشَه دِی.
………مَنَه بُو
مَوجُوداتلَر مُنافِقلَر توُدَه سِی بوُلِیب اوُزلَرِینِی دُشمَنچِیلِیگِینِی مَنَه
شوُندَی کوُرسَه تِیشَدِی. اَمّا مُؤمِنلَرنِی آرَسِیدَه هَم شوُندَی کِیشِیلَر پَیدا
بوُلِیشَدِیکِی، اوُلَر اوُزلَرِینِی مُنافِقلَر توُدَه سِینِی کَسَللِیگِیگه مُبتَلا
قِیلِیب آلِیشگن وَ عُمَر اِبنِ خَطّاب رَضِیَ
اَلله عَنهُ مَنَه بُوندَی فَسادلَر حَقِیدَه مُؤمِنلَرنِی آگاهلَنتِیرِیب اَیتَدِیکِی:
“ إِنَّمَا أَخَافُ عَلَيْكُمْ رَجُلَيْن: رَجُلٌ
يَتَأَوَّلُ الْقُرْآنَ عَلَى غَيْرِ تَأْوِيلِهِ وَرَجُلٌ يُنَافِسُ الْمُلْكَ
عَلَى أَخِيهِ “.[1] مِین سِیزلَرنِی اوُستِینگِیزدَه اِیککِی هِیل اِیرکَک
کِیشِیلَردَن قوُرقَه مَن: قُرآننِی اوُزِینِی تَعوِیلِیدَن باشقَه چَه قِیلِیب تَعوِیل
قِیلَدِیگن کِیمسَه لَر وَ مُلک، حاکِمِیَت اوُچُون بِرادَرِی بِیلَن رَقابَت قِیلَدِیگن
مُسابَقَه بِیرَه دِیگن کِیشِیلَر.
–
-رسول الله صلی الله علیه وسلم هَم مَنَه بوُندَی شَخصلَر حَقِیدَه مَرحَمَت
قِیلَدِیلَرکِی: مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِغَيْرِ عِلْمٍ
فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّارِ[2] “قُرآن
حَقِیدَه عِلمسِیز نَظَر بِیرگن کِیشِی جایِینِی دوُزَحدَن مُهَیّا قِیلِیب قوُیسِین.”
–
مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِرَأْيِهِ فَلْيَتَبَوَّأْ
مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ [3] “قُرآن حَقِیدَه اوُزِینِی شَخصِی نَظَرِی بِیلَن سوُزلَه
گن کِیشِینِی جایگاهِی دوُزَحدَه دِیر.” حَتَّی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم
مَرحَمَت قِیلَدِیلَرکِی: مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِرَأْيِهِ فَأَصَابَ فَقَدْ
أَخْطَأَ[4] قُرآن حَقِیدَه عِلمسِیزلِیک
بِیلَن نَظَر بِیرگن کِیشِینِی نَظَرِی اَگرچِی توُغرِی بُولگن تَقدِیردَه هَم، اوُ
خَطاگه دوُچار بُولگن حِسابلَنَدِی.
مَنَه شوُنگه اَساسلَنگن
حالدَه اِبنِ کَثِیر اَیتَدِیکِی، فَقَط شَخصِی نَظَر بِیلَن قُرآننِی تَفسِیر قِیلِیشلِیک
حَرامدِیر. دِیمَک قُرآننِی تَفسِیرِیدَه هَم تَفسِیر وَ تَعوِیل قِیلِینَدِیگن مَسَلَه
لَرنِی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمنِی کَنَلِی آرقَلِی اَلله تَعالَی گه یِیتکَزِیشِینگ
وَ باغلَشِینگ لازِم بُولَدِی. اَگر مَنَه بُو شَکلدَه سُوزلَرِینگنِی اَلله تَعالَی
گه باغلَی آلمَه سَنگ، رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّمگه یالغان نِسبَتلَگن بُولَه
سَن،چوُنکِی سِین اَلله تَعالَی مَنَه بوُندَی دِیگن بُولَه سَن، اَصلِیدَه اِیسَه
رَسُول الله صلی الله علیه وسلم بوندی
سوزلرنی الله تعالی تامانِیدَن کِیلتِیرمَگن بُولَه دِیلَر، سِین اِیسَه رَسُول
الله صلی الله علیه وَسَلَّم بوُندَی دِیگنلَر دِییسَن، اَصلِیدَه اِیسَه بوُندَی
حَدِیثنِی اوُزِی یوُق، شوُ طَرزدَه اوُزِینگنِی جَهَنَّمدَگِی جایگاهِینگنِی تَیّارلَب
قوُیَه سَن، چوُنکِی رَسُول الله صلی الله علیه وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَه دِیلَرکِی: [5]مَن كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا، فَلْيَتَبَوَّأْ
مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ[6] مِینگه نِسبَتاً قَصددَن
یالغاننِی نِسبَتلَه گن کِیشِی اوُزِینِی جَهَنَّمنِی آلاوِیدَگِی جایگاهِینِی تَیّارلَب
قوُیسِین.
مَنَه بُولَر اَلله بوُندَی دِیگن یاکِی رَسُول اَلله صَلَّی الله عَلَیهِ
وَسَلَّم بوُندَی دِیگنلَر، دِییِیلگن مَسَلَه لَر حَقِیدَه دِیر؛ سوُزلَه یاتگن
سوُزِینگنِی مَنبَعسِیدَن خاطِرجَمع بوُلگه نِینگدَن سُونگ، قوُیِیدَگِی دَستوُرگه
بِنائاً: «بَلِّغُوا عَنِّی وَ لَو آیَةً»[7] مِیندَن
باشقَه لَرگه اَگرچِی بِیر آیَت بوُلسَه هَم یِیتکَزِینگلَر، بُو یِیردَه اوُزِینگنِی
شَخصِی نَظَرِینگنِی بِیلدِیرمَگن حالَتدَه عَمَل قِیلَه سَن. رَسُول الله صَلَّی
الله عَلَیهِ وَسَلَّم مَرحَمَت قِیلَدِیلَرکِی: نَضَّرَ اللَّهُ
امْرَأً سَمِعَ مَقَالَتِي فَوَعَاهَا وَحَفِظَهَا وَبَلَّغَهَا فَرُبَّ حَامِلِ
فِقْهٍ إِلَى مَنْ هُوَ أَفْقَهُ مِنْهُ[8] خُداوَند شوُندَی کِیشِینِی شاد وَ شادمان قِیلسِینکِی،اوُ
مِیندَن بِیر سوُزنِی اِیشِیتَدِی وَ اوُنِی یادلَب آلَه دِی وَ قَندَی اِیشِیتگن
بُولسَه اوُشَه حالِیچَه اوُنِی بَیان قِیلَدِی. فِقهنِی فَهملَه گن کِیشِی سوُزنِی
اوُزِیدَن کوُرَه فَقِیهراق کِیشِیگه یِیتکَزِیشِی قَندَی هَم یَحشِی.
(دوامی بار…….)
[2] سنن ترمذی
/ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ قَالَ فِي
الْقُرْآنِ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّارِ قَالَ أَبُو
عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ
[3] جامع
الترمذی 3205-2950 / جامع البيان، محمد بن
جرير طبرى، دار المعرفة، بيروت، 1409ق، ج 1، ص 27. / وعن سعيد بن جبير عن ابن عباس عن النبي صلى الله عليه وسلم قال (مَن
قالَ في القُرآنِ برَأيِه أو بِمَا لا يَعلَمُ فَلْيَتَبَوّأ مَقعَدَه مِنَ
النّار) رواه النسائي.
[4] سنن
ترمذی 2952./ عَنْ جُنْدَبِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ
قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ قَالَ فِي
الْقُرْآنِ بِرَأْيِهِ فَأَصَابَ فَقَدْ أَخْطَأَ / رواه الترمذي والطبراني والبيهقي في الشعب. وَ كذلك حَدِيثِ (مَنْ أَفْتَى بِغَيْرِ عِلْمٍ لَعَنَتْهُ
مَلائِكَةُ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ) رَوَاهُ ابْنُ عَسَاكِرَ.
[5] وقال
ابن كثيرٍ في تفسيره: “فأمَّا تفسير القرآن بمجرد الرأي فحرام لما رواه محمد
بن جرير رحمه الله – بسنده- عن سعيد بن جبير عن ابن عباس عن النبي صلى الله عليه
وسلم قال: ((من قال في القرآن برأيه أو بما لا يعلم فليتبوأ مقعده من النار))،
وهكذا أخرجه الترمذي والنسائي من طرق عن سفيان الثوري به ورواه أبو داود”.
[8] الترمذي
(2658) / وأبو يعلى في ((المعجم)) (219)، /والطبراني في ((المعجم الأوسط)) (5179)./ ابن
ماجه 2498