Муқаддамот дарслари / учинчи дарс: тоғутни таниб олишлик, исломга киришдаги аввалги қадамдур.
(5-қисм)
Демак умумий қилиб айтганда кофир инсонга ё жинга тоғут, дейилади, аммо ундан бирор нарсалар ясаса бўладиган тош ё тупроқ ё чўп хақида ; масалан бу нарсалар билан манзил қурамиз ва ишларимизни бажарамиз, аммо бир тоғут мана бу тошга аллохнинг махсус сифатларидан бирини беради ва худо у учун таъйин қилган хаддан кўра ошириб юборади, мана бу холатда бу тош,тупроқ, чўп агарчи улар учун аллох таъйин қилган хаддан кўтарилиб кетганига ва тоғутлар уларни хаддидан тажовуз қилиб ошириб юборишганига қарамасдан, улар тоғутга айланиб қолишмайди, чунки улар кофир эмас,балки тоғутлар томонидан “илох”га айлантирилган “жибт” хисобланишади.
Кимки малоикани ёки пайғамбарлардан бирини, ўлган авлиёларни, солих инсонларни ё хар қандай бошқа махлуқни таъйин қилинган хаддидан кўра юқорироққа чиқариб қўйса ва уларни “илох”га айлантириб олса, мана бу суратда, “жибт” луғати умумий ва хаммасини ўз ичига олувчи луғат бўлади ва аллохга хос бўлган сифатлар берилган хар қандай махлуққа берилади ва мана бу сифатларда худога ўхшаш ёки яхшилик етказишда ва зарарни дафъ қилиш бўйича аллохни ўрнига бадал тасаввур қилинган ва мана бу “жибт”ни ихтиёридаги рубубият қудратини “илох”га беришади ва уни худди аллохдек қабул қилинади. Мана шу қабул қилиш яъни махсус аллохни ўзини сифати,белгисидаги рубубият сифатига эга бўлган мана бу махлуққа ибодат қилишдур, аллохни қонунини баробарида қурайшни дорун надвасига ўхшаб ўзини парламентида ё ясрибни бани соида сақифасида ёки бугунги кундаги секуляристларни парлементида қонун ишлаб чиқараётган кишига ўхшайди ва қонун ишлаб чиқаришда аллохни адосини чиқаради ва парламентга аллохни сифатини беради, яъни мана бу парламентни қонун ишлаб чиқариш сифатини ва бу парламентни чиқарувчи ахкомларини хам қабул қилишади; мана бу суратда бундай парламент ана ўша тошга,чўпга ва тупроққа ўхшаб “илох”га айланади.
Агарчи ички пинхон кофирларни бизлар ташхис бера олмасак хам, аммо шайтондан сўнг албатта уларга куфр келтиришимиз керак, улар бизлар учун комилан мушаххас ва чегараланган ва инсонларни ўртасида бешта аслий дастага бўлинади:
1-الَّذِينَ هَادُوا 2- وَالصَّابِئِينَ3- وَالنَّصَارَىٰ 4- وَالْمَجُوسَ 5- وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (حج/17)
ва муртадлар дастаси:
مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ (مائده/54)
га бўлинади, уларга куфр келтиришимиз лозим ва муртадлар хам одатда иртидоддан сўнг аслий “бешталик кофирларни бирига қўшилади, аммо мана бу тоғутлар томонидан вужудга келтирилган “жибт” ва “илох”ларни сони жуда хам кўп, шояд барча кофирлар томонидан вужудга келтирилган “илох”ларни хаммасини саноғини санаб бўлмаслиги хам мумкин. Ўзингиз бир тасаввур қилиб кўринглар, қурайшни ўртасида бир йилдаги кунларни сони бўйича “илох” вужудга келтирилган эди,қурайш секуляристлари (мушрик ахзоблар) мана шунча “илох”ларни бир четга суриб қўйиб вохид ягона “аллохга” таслим бўлишга нихоятда ажабланишар эди ва айтишардики:
أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ(ص/5)
(Шунча) худоларни битта худо қилиб олибдими?! Хақиқатан бу жуда қизиқ нарса!
Имоми Мовардий рохимахуллох ривоят қиладики, секуляристлар (мушриклар-ахзоб) айтишган эдики: бизларни 360 та бутимиз бор,лекин уларни хаммаси бизларни эхтиёжларимиз учун кифоя қилмайди, энди битта, вохид “илох” қандай қилиб хамма халқни эхтиёжини бартараф қила олади?! [1]
“Жибт” ё “илох”га айлантириб олишни маъноси, сиз бир шахсни,қонунни,дастурни ёки махлуқни аллохга хос бўлган ибодатларда, сифатларда ё феълларда,белгиларда,зотда бадал қилиб олишликдур; энди мана бу бадал баъзи ўринларда ёки барча ўринларда бўлиши мумкин. Яъни аллохга хос бўлган сифатлардан фақат биттасини махлуқотларга беради ёки бир неча сифатларни беради ёки аллохни барча сифатларини махлуқига беради, хар қандай холатда хам ана ўша хос ўринда аллохни ўрнига бадал қилиб олгансан ва аллохдан бошқа “илох”га эргашгансан.
(давоми бор…….)
[1] ماوردی، تفسیر النکت والعیون ، ج 6 ص 370./ لنا ثلاثمائة وستون صنماً لا تقوم بحوائجنا , فكيف يقوم إله واحِد بحوائج الخلق كلهم.