Шаръий душманшиносий (1) кофирларни жамиятини умумий анализ қилиш хақида
Муқаддамот дарслари/ бешинчи дарс:
Шаръий душманшиносий (1) кофирларни жамиятини умумий анализ қилиш хақида
(1-қисм)
Бисмиллах валхамдулиллах
“Албатта хамд ва сано танхо аллохга лойиқдир, унга шукр айтамиз ва ундан ёрдам сўраймиз, ва ундан мағфират талаб қиламиз ва ўзимизни нафсларимизни шарридан ,амалларимизни ёмонлигидан аллохдан панох сўраймиз, кимни аллох хидоят қилса уни хеч ким гумрох қила олмайди, кимники аллох гумрох қиладиган бўлса уни хеч ким хидоят қила олмайди, ва аллохдан ўзга илох йўқлигига ва уни шериксиз эканига гувохлик бераман, Мухаммад уни бандаси,элчиси эканига шаходат бераман.”
“Эй мўъминлар,аллохдан хақ-рост қўрқиш билан қўрқинглар ва фақат мусулмон бўлган холларингда дунёдан ўтинглар!”
“Эй инсонлар! Сизларни бир жондан (одамдан) яратган ва ундан жуфтини (хавони) вужудга келтирган хамда у икковидан кўп эркак ва аёлларни тарқатган парвардигорингиздан қўрқингиз! Яна ораларингиздаги савол-жавоблардан ўртага номи солинадиган аллохдан қўрқингиз ва қариндош- уруғларингиз (билан ажралиб кетишдан сақланингиз)! Албатта аллох устингизда кузатувчи бўлган зотдир.”
“Эй мўъминлар, аллохдан қўрқинглар, тўғри сўзни сўзланглар! (Шунда аллох) ишларингизни ўнглар ва гунохларингизни мағфират қилур. Ким аллохга ва унинг пайғамбарига итоат этса, бас у улуғ бахтга эришибди.”
Аммо баъад: энг рост сўз аллохни китоби ва энг яхши равиш Мухаммад саллаллоху алайхи васалламни равишидир, энг ёмон иш динда янгилик вужудга келтиришдир, динда янги пайдо бўлган нарса, бидъатдир; хар қандай бидъат гумрохлик ва хар бир гумрохлик эса жаханнамдадир.[1]
Ассаламу алайкум ва рохматуллохи ва барокатух[2]
Аввалги дарсимизда дин хақида сухбат қилган эдик, яъни дин тўрт ўриндан иборат бўлган мафхумдир: хокимият қудрати, қонун ва программа, итоат қилиш ва нихоят охирида жазо ва мукофот системасини барқарор қилиш. Дин тўғри ё нотўғри бўлиш жихатидан, ё аллох томонидан бўлиши мумкин ё башарни ўзи уни вужудга келтирган бўлиши хам мумкин. Шунингдек аллох мутаол ўзини пайғамбарига қурайшни кофирларига қуйидагиларни айтишга буйруқ беради:
«لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ» (کافرون/6)،
Сизни динингиз ўзингиз учун ва мени диним ўзим учундир!
Шундай бўлгач, дин сўзи фақат хақ дин учун ишлатилмайди, балки тўғри ё нотўғри бўлган холатда одамлар ишонган нарсаларга нисбатан хам ишлатилади. Бут парастлик аллох томонидан нозил бўлиши мумкин эмас, аллох бутпарастликни ўзини пайғамбарига одамларга ўргатиши учун вахий хам қилган эмас; аммо аллох бутпарастликни дин деб хисоблайди. Шунга асосланган холда дин ё осмоний бўлади ёки инсон томонидан ясалган фикрлар,ақидалардан хосил бўлган бўлади.
Аввал хам айтиб ўтганимиздек, мушрикларни дини ёки бугунги таъбир билан айтганда секуляризм дини, ислом динига ўхшаш бир диндир. Энди уни даражаси ислом динига ўхшаш эмас, лекин унда диндаги айтилган тўрт ўринни хаммаси мавжуд, яъни у хам бир дин. Бу холатда дунёда икки дин мавжуд ё турли-хил шариатларга эга ислом дини( пайғамбаримизни шариатлари,Ийсо ва Мусони шариати……..) ёки биз уни секуляризм деб номлайдиган мушрикларни дини бўлиб, у юзлаб балки минглаб хилма-хил мазхабларга бўлинган.
Бундан сўнг, инсонни пайдо бўлиш замони билан баробар бир пайтда вужудга келган секуляризм динини пайдо бўлиш булоғига хам ишора қилгандик, секуляризм дини ошкор ва ички яширин дасталарга тақсим бўлади; охирида эса секуляристлар бизлардан исломни қайси қисматларини хохлашларини ва бизларга қарши қачонгача қуролли жанг олиб боришларини хам баён қилиб бергандик.
Иккинчи дарсда эса янги жохилиятни ахамияти ва уни жойгохини иймонни,жиходни сақлаш ва ширкдан узоқ бўлиш учун бир зарурат сифатида ўрганиб чиқдик. Сахобаларга ўхшаш жохилиятни яхши таниган,тушунган кишилар исломни хам яхши тушуниб етишларини айтгандик. Жохилият хақдан узоқлашиш ва тавхиддан,ислом динидан огох бўлмаслик маъносидаги мафхумдир. “Ла илаха иллаллох”, тоғутга куфр келтириш ва аллохга иймон келтиришдан огох бўлмасликдир, жохилият бу, саводсизлик ва тажрибий илмлардан ёки башарни тажрибий билимларидан узоқда бўлиш маъносида эмас,балки жохилият аллохни шариатидаги қонунлардан,арзишлардан узоқлашиш маъносидадир. мана бу кўз-қараш орқали бизлар ўша даврни жамиятини донишманди,профессори бўлмиш Абул хакамнинг нима учун абу жахл деб номланганини тушуниб олдик. Яъни уни ўзини жамиятидаги ана ўшанча илми,саводи бўлишига қарамасдан жохилликни( бу сўз арабчада жахл бўлади),тушунмасликни отаси деб номланган эди.
Ишора қилиб ўтилганидек, жохилиятни хос бир маконга,замонга махдуд қилиб бўлмайди,балки у шундай бир холат,кайфият бўлиб хар қандай замон ва маконда такрорланиши,вужудга келиши мумкин. Баъсат асридаги жохилиятни белгиларини баён қилиш орқали уни бугунги янги модерн жохилиятига муқояса қилдик ва бугунги кундаги модерн жохилиятнинг қадимги жохилиятга қараганда нихоятда дахшатлироқ экани ва уни таниб олиш зарурати эса иймонимизни сақлаш учун жуда хам зарурий,хаётий деган натижага келдик.
Учинчи дарсни эса ақидани такмил қилиш йўлидаги аввалги қадам сифатида тоғутшиносийга ихтисос бердик. Бу дарсда тоғутга ишонмаслик ва унга куфр келтиришлик “ла илаха иллаллох”ни ярмини ташкил қилишини ўргандик, ва барча пайғамбарлар бутун тарих давомида инсонларга аввало тоғутдан узоқлашишни ва унга куфр келтиришни ва бундан сўнг ибодатларини фақат аллохни ўзига хос қилишни таълим бериш учун келишган. Мана бу холатда, тоғутга куфр келтиришлик аллохга иймон келтириш ва аллохни ибодатларига етиш йўлидаги дарвоза хисобланади. Бундан сўнг ақидаларни тақлидий бўлмаслигини хам эслатиб ўтдик. Яъни ақидалар борасида тақлид қилиб бўлмайди, ота-боболардан меърос қилиб олинмайди, бошқалар қилаётганидек уларни ақидаларига тақлид қилинмайди. Буни кетидан эса тоғутни маъноси ва тоғутларни раислари, қандай қилиб тоғутлар ясаб олиниши,қандай қилиб инсон томонидан ботил худолар, илохлар вужудга келтирилиши, турли-хил ботил худолар, охирида тоғутларни энг кўзга кўринган химоячилари хақида сухбатлашдик.
(давоми бор……)
[1] این مقدمه را رسول الله صلی الله علیه وسلم قبل از هر خطبه و سخنرانی ایراد می فرموند.
[2] بعضی از دوستانمان جدید هستند و ممکن است درس امروز برایشان کمی دیر هضم باشد، برای همین سعی می کنیم به صورت مختصر به چند درس گذشته اشاراتی داشته باشیم.