مُقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس:
شَرعِی دُشمَنشِناسِی (1) کافِرلَرنِی جَمِیعَتِینِی عُمُومِی اَنَلِیز قِیلِیش حَقِیدَه
(1-قیسم)
بسم الله و الحمدلله
“اَلبَتَّه حَمد وَ سَنا تَنها اَلله گه لایِیقدِیر، اوُنگه شُکر اَیتَمِیز وَ اوُندَن یاردَم سُورَیمِیز، وَ اوُندَن مَغفِرَت طَلَب قِیلَمِیز وَ اوُزِیمِیزنِی نَفسلَرِیمِیزنِی شَررِیدَن، عَمَللَرِیمِیزنِی یامانلِیگِیدَن اَلله دَن پَناه سُورَیمِیز، کِیمنِی اَلله هِدایَت قِیلسَه اوُنِی هِیچ کِیم گوُمراه قِیلَه آلمَیدِی، کِیمنِیکِی اَلله گوُمراه قِیلَدِیگن بوُلسَه اوُنِی هِیچ کِیم هِدایَت قِیلَه آلمَیدِی، وَ اَلله دَن اوُزگه اِلاه یُوقلِیگِیگه وَ اوُنِی شِیرِیکسِیز اِیکَنِیگه گُواهلِیک بِیرَمَن، مُحَمَّد اوُنِی بَندَه سِی،اِیلچِیسِی اِیکَنِیگه شَهادَت بِیرَمَن. “
“اِی مُؤمِنلَر، اَلله دَن حَق- راست قوُرقِیش بِیلَن قوُرقِینگلَر وَ فَقَط مُسُلمان بوُلگن حاللَرِینگدَه دُنیادَن اوُتِینگلَر!”
“اِی اِنسانلَر! سِیزلَرنِی بِیر جاندَن (آدَمدَن) یَرَتگن وَ اوُندَن جُفتِینِی (هَوانِی) وُجُودگه کِیلتِیرگن هَمدَه اوُ اِیککاوِیدَن کوُپ اِیرکَک وَ عَیاللَرنِی تَرقَتگن پَروَردِیگارِینگِیزدَن قوُرقِینگِیز! یَنَه آرَلَرِینگِیزدَگِی سَوال- جَوابلَردَه اوُرتَگه سالِینَدِیگن اَلله دَن قوُرقِینگِیز وَ قَرِینداش- اوُرُوغلَرِینگِیز ( بِیلَن اَجرَلِیب کِیتِیشدَن سَقلَنِینگِیز)! اَلبَتَّه اَلله اوُستِینگِیزدَه کوُزَتُوچِی بوُلگن ذاتدِیر.”
“اِی مُؤمِنلَر، اَلله دَن قوُرقِینگلَر، توُغرِی سُوزنِی سوُزلَنگلَر! (شوُندَه اَلله) اِیشلَرِینگِیزنِی اوُنگلَر وَ گوُناهلَرِینگِیزنِی مَغفِرَت قِیلوُر. کِیم اَلله گه وُ اوُنِینگ پَیغَمبَرِیگه اِطاعَت اِیتسَه، بَس اوُ اوُلوُغ بَحتگه اِیرِیشِیبدِی.”
اَمّا بَعَد: “إِنَّ أَصْدَقَ الْحَدِيثِ كِتَابُ اللَّهِ وَ خَيْرَ الْهَدْىِ هَدْىُ مُحَمَّدٍ وَشَرَّ الأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا وَكُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلاَلَةٌ وَكُلَّ ضَلاَلَةٍ فِي النَّارِ ” اِینگ راست سُوز اَلله نِی کِتابِی وَ اِینگ یَحشِی رَوِیش محمد صلی الله علیه وسلمنِی رَوِیشِیدِیر، اِینگ یامان اِیش دِیندَه یَنگِیلِیکنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشدِیر، دِیندَه یَنگِی پَیدا بوُلگن نَرسَه، بِدعَتدِیر؛ هَر قَندَی بِدعَت گوُمراهلِیک وَ هَر بِیر گوُمراهلِیک اِیسَه جَهَنَّمدَه دِیر.[1]
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته [2]
اَوَّلگِی دَرسِیمِیزدَه دِین حَقِیدَه صُحبَت قِیلگن اِیدِیک، یَعنِی دِین توُرت اوُرِیندَن عِبارَت بُولگن مَفهُومدِیر: حاکِمِیَت قُدرَتِی قانوُن وَ دَستوُر، اِطاعَت قِیلِیش وَ نِهایَت آخِیرِیدَه جَزا وَ مُکافات سِیستِیمَه سِینِی بَرقَرار قِیلِیش. دِین توُغرِی یا ناتوُغرِی بُولِیش جِهَتِیدَن یا اَلله تامانِیدَن بُولِیشِی مُومکِین یا بَشَرنِی اوُزِی اوُنِی وُجُودگه کِیلتِیرگن بُولِیشِی هَم مُومکِین .شُونِینگدِیک اَلله مُتَعال اوُزِینِی پَیغَمبَرِیگه قُرَیشنِی کافِرلَرِیگه قوُیِیدَگِیلَرنِی اَیتِیشگه بوُیرُوق بِیردِی: «لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ» (کافرون/6)، سِیزنِی دِینِینگِیز اوُزِینگِیز اوُچُون وَ مِینِی دِینِیم اوُزِیم اوُچُوندِیر!
شوُندَی بُولگچ، دِین سُوزِی فَقَط حَق دِین اوُچُون اِیشلَتِیلمَیدِی، بَلکِی توُغرِی یا ناتوُغرِی بُولگن حالَتدَه آدَملَر اِیشانگن نَرسَه لَرگه نِسبَتاً هَم اِیشلَتِیلَدِی. بُوت پَرَستلِیک اَلله تامانِیدَن نازِل بوُلِیشِی مُومکِین اِیمَس، اَلله بُوت پَرَستلِیکنِی اوُزِینِی پَیغَمبَرِیگه آدَملَرگه اوُرگتِیشی اوُچُون وَحِی هَم قِیلگن اِیمَس؛ اَمّا اَلله بُوت پَرَستلِیکنِی دِین دِیب حِسابلَیدِی. شوُنگه اَساسلَنگن حالدَه دِین یا آسمانِی بُولَدِی یاکِی اِنسان تامانِیدَن یَسَلگن فِکرلَر، عَقِیدَه لَردَن حاصِل بُولگن بوُلَدِی.
اَوَّل هَم اَیتِیب اوُتگنِیمِیزدِیک، مُشرِکلَرنِی دِینِی یاکِی بوُگوُنگِی تَعبِیر بِیلَن اَیتگندَه سِکوُلارِیزم دِینِی، اِسلام دِینِیگه اوُحشَش بِیر دِیندِیر. اِیندِی اوُنِی دَرَجَه سِی اِسلام دِینِیگه اوُحشَش اِیمَس، لِیکِن اوُندَه دِیندَگِی اَیتِیلگن توُرت اوُرِیننِی هَمَّه سِی مَوجُود، یَعنِی اوُ هَم بِیر دِین. بُو حالَتدَه دُنیادَه اِیککِی دِین مَوجُود یا توُرلِی- هِیل شَرِیعَتلَرگه اِیگه اِسلام دِینِی ( پَیغَمبَرِیمِیزنِی شَرِیعَتلَرِی، عِیسَی وَ مُوسَی نِی شَرِیعَتِی……..) یاکِی بِیز اوُنِی سِکوُلارِیزم دِیب ناملَیدِیگن مُشرِکلَرنِی دِینِی بُولِیب، اوُ یوُزلَب بَلکِی مِینگلَب هِیلمَه – هِیل مَذهَبلَرگه بوُلِینگن.
بوُندَن سُونگ، اِنساننِی پَیدا بوُلِیش زَمانِی بِیلَن بَرابَر بِیر پَیتدَه وُجُودگه کِیلگن سِکوُلارِیزم دِینِینِی پَیدا بوُلِیش بوُلاغِیگه هَم اِیشارَه قِیلگندِیک، سِکوُلارِیزم دِینِی آشکار وَ اِیچکِی یَشِیرِین دَستَه لَرگه تَقسِیم بوُلَدِی؛ آخِیرِیدَه اِیسَه سِکوُلارِیستلَر بِیزلَردَن اِسلامنِی قَیسِی قِسمَتلَرِینِی هاحلَشلَرِینِی وَ بِیزلَرگه قَرشِی قَچانگچَه قوُراللِی جَنگ آلِیب بارِیشلَرِینِی هَم بَیان قِیلِیب بِیرگندِیک.
اِیککِینچِی دَرسدَه اِیسَه یَنگِی جاهِلِیَتنِی اَهَمِیَتِی وَ اوُنِی جایگاهِینِی اِیماننِی، جِهادنِی سَقلَش وَ شِرکدَن اوُزاق بوُلِیش اوُچُون ضَرُورَت صِیفَتِیدَه اوُرگنِیب چِیقدِیک. صَحابَه لَرگه اوُحشَش جاهِلِیَتنِی یَحشِی تَنِیگن،توُشوُنگن کِیشِیلَر اِسلامنِی هَم یَحشِی توُشُونِیب یِیتِیشلَرِینِی اَیتگندِیک. جاهِلِیَت حَقدَن اوُزاقلَشِیش وَ تَوحِیددَن، اِسلام دِینِیدَن آگاه بوُلمَسلِیک مَعناسِیدَگِی مَفهُومدِیر. “لا اله الّا الله”، طاغوُتگه کُفر کِیلتِیرِیش وَ اَلله گه اِیمان کِیلتِیرِیشدَن آگاه بوُلمَسلِیکدِیر، جاهِلِیَت بُو، سَوادسِیزلِیک وَ تَجرِیبِی عِلملَردَن یاکِی بَشَرنِی تَجرِیبِی بِیلِیملَردَن اوُزاقدَه بُولِیش مَعناسِیدَه اِیمَس، بَلکِی جاهِلِیَت اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَردَن، اَرزِیشلَردَن اوُزاقلَشِیش مَعناسِیدَه دِیر. مَنَه بُو کوُز- قَرَش آرقَلِی بِیزلَر اوُشَه دَورنِی جَمِیعَتِینِی دانِیشمَندِی، پرافِیسّارِی بوُلمِیش اَبُو الحَکَمنِینگ نِیمَه اوُچُون اَبُو جَهل دِیب ناملَنگنِینِی توُشوُنِیب آلدِیک. یَعنِی اوُنِی اوُزِینِی جَمِیعَتِیدَگِی اَنَه اوُشَنچَه عِلمِی، سَوادِی بوُلِیشِیگه قَرَمَسدَن جاهِللِیکنِی (بُو سُوزنِی عَرَبچَه دَه جَهل بُولَدِی)، توُشُونمَسلِیکنِی آتَه سِی دِیب ناملَنگن اِیدِی.
اِیشارَه قِیلِیب اوُتِیلگنِیدِیک، جاهِلِیَتنِی خاص بِیر مَکانگه، زَمانگه مَحدُود قِیلِیب بُولمَیدِی، بَلکِی اوُ شوُندَی بِیر حالَت، کَیفِیَت بوُلِیب هَر قَندَی زَمان وَ مَکاندَه تَکرارلَنِیشِی، وُجُودگه کِیلِیشِی مُومکِین. بَعثَت عَصرِیدَگِی جاهِلِیَتنِی بِیلگِیلَرِینِی بَیان قِیلِیش آرقَلِی اوُنِی بوُگوُنگِی یَنگِی مادِیرن جاهِلِیَتِیگه مُقایَسَه قِیلدِیک وَ بُوگوُنگِی کوُندَگِی مادِیرن جاهِلِیَتنِینگ قَدِیمگِی جاهِلِیَتگه قَرَگندَه نِهایَتدَه دَهشَتلِیراق اِیکَنِی وَ اوُنِی تَنِیب آلِیش ضَرُورَتِی اِیسَه اِیمانِیمِیزنِی سَقلَش اوُچُون جُودَه هَم ضَرُورِی،حَیاتِی دِیگن نَتِیجَه گه کِیلدِیک.
اوُچِینچِی دَرسنِی اِیسَه عَقِیدَه نِی تَکمِیل قِیلِیش یُولِیدَگِی اَوَّلگِی قَدَم صِیفَتِیدَه طاغُوت شوُناسِیگه اِیختِصاص بِیردِیک. بُو دَرسدَه طاغُوتگه اِیشانمَسلِیک وَ اوُنگه کُفر کِیلتِیرِیشلِیک “لا اله الّا الله” نِی یَرمِینِی تَشکِیل قِیلِیشِینِی اوُرگندِیک، وَ بَرچَه پَیغَمبَرلَر بُوتوُن تَرِیخ دَوامِیدَه اِنسانلَرگه اَوَّلا طاغوُتدَن اوُزاقلَشِیشنِی وَ اوُنگه کُفر کِیلتِیرِیشنِی وَ بُوندَن سُونگ عِبادَتلَرِینِی فَقَط اَلله نِی اوُزِیگه خاص قِیلِیشنِی تَعلِیم بِیرِیش اوُچُون کِیلِیشگن. مَنَه بُو حالَتدَه، طاغُوتگه کُفر کِیلتِیرِیشلِیک اَلله گه اِیمان کِیلتِیرِیش وَ اَلله نِی عِبادَتلَرِیگه یِیتِیش یُولِیدَگِی دَروازَه حِسابلَنَدِی. بُوندَن سُونگه عَقِیدَه نِینگ تَقلِیدِی بُولمَسلِیگِینِی هَم اِیسلَتِیب اوُتدِیک. یَعنِی عَقِیدَه لَر بارَسِیدَه تَقلِید قِیلِیب بوُلمَیدِی، آتَه – بابالَردَن مِعراث قِیلِیب آلِینمَیدِی، باشقَه لَر قِیلَیاتگنِیدِیک اوُلَرنِی عَقِیدَه لَرِیگه تَقلِید قِیلِینمَیدِی. بُونِی کِیتِیدَن اِیسَه طاغوُتنِی مَعناسِی وَ طاغوُتلَرنِی رَئِیسلَرِی، قَندَی قِیلِیب طاغُوت یَسَب آلِینِیشِی، قَندَی قِیلِیب اِنسان تامانِیدَن باطِل خُدالَر، اِلاهلَر وُجُودگه کِیلتِیرِیلِیشِی، توُرلِی – هِیل باطِل خُدالَر، آخِیرِیدَه طاغوُتلَرنِی اَنِیق کوُزگه کوُرِینگن حِمایَه چِیلَرِی حَقِیدَه صُحبَتلَشدِیک.
(دوامی بار…..)
[1] این مقدمه را رسول الله صلی الله علیه وسلم قبل از هر خطبه و سخنرانی ایراد می فرموند.
[2] بعضی از دوستانمان جدید هستند و ممکن است درس امروز برایشان کمی دیر هضم باشد، برای همین سعی می کنیم به صورت مختصر به چند درس گذشته اشاراتی داشته باشیم.