Шаръий душманшиносий (3) умумий суратда тан олиш ва ички яширин кофирлар ё мунофиқлар ва секулярзодалар билан муомала қилиш равиши
Муқаддамот дарслари/ бешинчи дарс
Шаръий душманшиносий (3) умумий суратда тан олиш ва ички яширин кофирлар ё мунофиқлар ва секулярзодалар билан муомала қилиш равиши
(73- қисм)
Бу гап уни ўғли Абдуллохга етиб келган пайтида, у росулуллох саллаллоху алайхи васалламни олдига келиб айтдики: эй росулуллох, менга етиб келган хабарларга кўра отам абдуллох ибни убай сабабли сизга етиб келган сўзлар сабабли уни ўлдирмоқчисиз,деб эшитдим? Агар хақиқатда мана бу ишни қилмоқчи бўлсангиз,менга буюринг ўзим буни амалга оширай, аллохга қасамки, хазражликларни ўртасида мендан кўра отасига яхшилик қиладиганроқ киши топилмайди, агар бошқа бир киши бу ишни қиладиган бўлса отамни қотилини одамларни орасида юришига тоқат қила олмайман-да, отамни қотилини ўлдириб қўяман,деб қўрқаман. Буни оқибатида бир кофир сабабли қўлим мусулмонни қонига беланади ва жаханнам ахлидан бўлиб қоламан. Абдуллох росулуллох саллаллоху алайхи васалламга мана бу сўзни айтган эди, аммо росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қиладиларки: биз отангга нисбатан фақат юмшоқлик қиламиз, у бизни орамизда бор бўлар экан биз унга бир дўстдек муносабатда бўламиз. [1]
Кўриб турганингиздек Абдуллох бир кофир сабабли қўли мусулмонни қонига беланишидан ва жаханнам ахлидан бўлиб қолишдан қўрқарди. Бу ерда росулуллох саллаллоху алайхи васаллам жаханнам ахлидан бўлмайсан ,демадилар. Балким унга нисбатан бир дўстдек муносабатда бўлишларини айтдилар.
Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ички пинхон кофирлар,мунофиқлар билан доим муроса қилиб узрларини қабул қилганликлари сабабли, улар росулуллох саллаллоху алайхи васалламни нихоятда содда хар қандай гапга ишонаверадиган киши,деб билишарди:
«وَ مِنهُمُ الَّذِینَ یؤْذُونَ النَّبىِ وَ یقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَیرٌ لَّكُم» (توبه/۶۱)،
Уларнинг орасида пайғамбарга озор берадиган ва “у (яъни пайғамбар) қулоқ тутгувчи (яъни этишган нарсасига ишонаверадиган киши)” дейдиган кимсалар бордир. Айтинг: (“ха у) сизлар учун яхшилик бўлган нарсага қулоқ тутгувчи, аллохга иймон келтирувчи, мўъминларга ишонадиган ва сизларнинг орангиздаги иймон келтирган зотлар учун рахмат-мархамат бўлган зотдир.
Мана бу гурухни адади ўзгариб турарди, баъзи вақтларда кўпроқ ва баъзи вақтларда камроқ. Аммо умумий қилиб айтганда уларни адади кўп бўлиб ғайри расмий бир гурухни ташкил қилишар ва ошкора амал қилишарди, чунки уларнинг рахбари кофир ва мунофиқ экани аниқ бўлган эди, улар росулуллох саллаллоху алайхи васалламга нисбатан ошкора мухолифат қилишарди. Жангларда қатнашмаслик учун бахоналар келтириб узр сўрашарди ва қатнашишмасди, агар қатнашган тақдирларида хам ухуд жангида қилишганидек жанг бошланишидан олдин мусулмонларни рухияларини заифлаштириш учун лашкардан бўлиниб уларни ташлаб кетишарди. Росулуллох саллаллоху алайхи васалламни даъватларини айбли қилиш, у кишига қарши рухий жангларни йўлга қўйиш билан шуғулланишарди ва захарли сўзларни тарқатишарди, шу сабабли хам уларни қиладиган ишлари ижтимоъий шаклга кирган ва бир харакатдек иш олиб боришарди, мўъминларни аксари мана бу жамоатни танишарди.
Душман эканликларида шубха бўлмаган мунофиқлар ва секулярзадалар билан юмшоқлик,муросага қўшилган тевозели муомала қилишлик, қудрат мавжуд бўлган пайтда маънога эга бўлади ва ўзини самарасини беради. Аммо мусулмонлар мана бундай қудратга ( одамларни қудрати бўладими ё хукумат қудрати бўладими) эга бўлишмаса, орадаги юмшоқликлар,муроса ўзини мафхумини қўлдан бой беради ва залиллик ,хорлик холатини кўрсатади.
(давоми бор…….)
[1]– نزهة الفضلاء 1/58؛ البداية والنهاية 6/338؛ تفسير ابن كثير 4/395