Шайх Абу Хамза хўромий: муқаддамот дарслари / бешинчи дарс:Шаръий душманшиносий (4) шаръий адабиётдаги муртадларни аниқлаш ва муртадларга, уларни жибхасига қандай муносабатда бўлиш
.Шайх Абу Хамза хўромий хафизахуллохни аудио тасмасидан ёзиб олинган.
(25- қисм)
Энди, агар хеч қандай шак ва гумонсиз, аниқ ишонч билан қуръон ва сахих суннат йўли орқали мана бу амалнинг шахсни иртидодига боис бўладиган очиқ куфр эканини исбот қиладиган бўлсак, бу холатда учинчи мархалага етиб келамиз, бу мусулмон шахсни такфир қилишни шартларини назарга олиш ва текширишдир:
Такфир қилишни аввалги шартлари сўзни айтган ё амални қилган кишига бориб тақалади, мана бу шахс қуйидагича бўлиши лозим:
-Мукаллаф бўлиши керак: яъни куфрни қилган киши болиғ,оқил, озод бўлиши, бола ё ақли кам,маст бўлмаслиги керак. Чунки росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қиладиларки:
“رُفِعَ الْقَلَمُ عَنْ ثَلَاثَةٍ: عَنِ النَّائِمِ حَتَّى يَسْتَيْقِظَ، وَعَنِ الصَّبِيِّ حَتَّى يَحْتَلِمَ، وَعَنِ الْمَجْنُونِ حَتَّى يَعْقِلَ”.
Мана бу биринчи шарт, мукаллаф бўлиши яъни таклиф унга вожиб бўлган бўлиши керак. Масалан худди ўқувчиларга таклиф берилганга ўхшайди.
-Иккинчи шарт, аслида мухим шарт бўлиб шахсни устида набавий хужжатни иқома қилиниши ва шахсни огохликлари,билимига боғлиқ бўлади. Яъни мана бу заминадаги муттахам бўлган шахсга “набавий хужжат”ни иқома қилиниши борасидаги етарли, зарурий, эхтиёж бўлган огохликлар етган бўлиши, у учун аниқ, ошкор бўлиши керак. Яъни қуръонни сўзи бўйича унга шу даражада ошкор бўлган бўлиши лозимки, у фарзандларини қандай таниб олса хақни хам худди шундай ташхис бера олиши лозим:
«يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ»،
Қайси равиш билан фарзандларини таниб олса,ана ўша равиш билан хукм хам унга равшан бўлиши ва уни таниб олиши лозим, ўзини фарзандлари билан бошқа болаларни ўртасини қандай фарқлай олса, аллохни шариатидаги мана бу хукм билан бошқа куфр ахкомларини ўртасини фарқлай олиши керак, мана бундай куфр гунохи билан муттахам бўлган шахс уни устида собит бўлган мана бу куфрни аллохни хукмларини орасидан осонлик билан ташхис бера олиши керак,худди ўзини отасини бошқа оталардан ташхис берганига ўхшаш.
Энди, агар мана бу хақ ва аллохни хукми намозга,рўзага,хажга ва бошқа нарсаларга ўхшаш умум учун ошкор ва равшан,ўзига хос умумий бўлган бўлса, аммо мана бу шахс иддао қилиб мен билмас эдим,деса уни сўзини қабул қилинмайди. Бу ердаги мухим бўлган нарса, мана бу хақ жамиятдаги шахсларга равшан бўлган ва мана бу хукмдан бехабар бўлган хеч ким қолмаганлигида хам шак-шубха қолмаган.
Аммо бу ерда бошқа ишлар хам бор бўлиб,бу ишлар баъзи бир одамлар учун очиқ-равшан бўлган,лекин баъзи кишилар учун эса равшан бўлмаган бўлиши хам мумкин, бу шахс мана бу ўринларни бирида уни иртидод жиноятини хатарига солиб қўйган ишларга дучор бўлган бўлса, мана бу ўринда бу шахс учун хақ ошкор ва аниқ бўлган эмас, хукм унга ошкор,очиқ бўлмаган, шу сабабли мана бу жиноятдан,иртидод хукмни содир бўлишидан оқланади. У айтган сўзлар олдин куфр экани ва мана бундай жиноят экани ошкор бўлмаган, шунинг учун хам жиноятдан,иртидод хукмини содир қилинишидан оқланади.
Демак, бу ердаги меъёр бўйича шахс учун мана бу хақ олдин ошкор ва аниқ бўлган бўлиши лозим, яъни шариатда очиқ-ойдин,ошкор баён қилингани эмас, ёки бошқалар учун аниқ,ошкор бўлган бўлиши мухим эмас. Энди динни қайси бўлимида бўлиши хам мухим эмас, балки энг мухими бу танишлик, мана бу шахс қилган жиноят бўйича бўлиши лозим, у ақида хақида бўладими ё бошқа ахкомлар хақида бўладими фарқи йўқ.
Бу ерда ишора қилиниши лозим бўлган нуқта шуки, бизларни асримизда баъзиларга хукм хато кўринишда етгани ва хукмни ғалат,хато холатда тушуниб олишганини кўп кўрилган, бошқа хато нарсаларни уларга дин ва исломни хақиқати сифатида кўрсатишган, агар мана бу шахсларга буни қарама-қаршисини айтсангиз, улар сиз айтган қарши нарсани гумрохлик,куфр деб билишади; чунки унга таълим берган кишилар мана буни қаршисидаги нарсани гумрохлик ва куфр деб ўргатишган. Биз жуда кўп рўбарў бўладиган мана бундай ўринларда хам, шахс хақиқат унга етиб бормаган кишига ўхшайди. Диққат қилдингларми, мана бундай ўринларда шахс хақ етиб бормаган ва набавий хужжатни ошкор,аниқ танимайдиган,ноогох кишига ўхшайди. Мана бундай ошкор суратда хақ етиб келмаган ва хукм у учун очиқ- ошкор бўлмаган киши, иртидод хукмини содир қилинишидан оқланади.
(давоми бор……)