شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی : مَقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس: شَرعِی دُشمَنشُوناسِی (4) شَرعِی اَدَبِیاتدَگِی مُرتَدلَرنِی اَنِیقلَش وَ مُرتَدلَرگه، مُرتَدلَرنِی جِبهَه سِیگه قَندَی مُناسَبَتدَه بوُلِیش.

شَیخ اَبُو حَمزَه مُهاجِر هوُرامِی حَفِظَهُ الله نِی اَاوُدِیا تَسمَه سِیدَن یازِیب آلِینگن

(27- قیسم)

شَخص قِیلگن جِنایَت بارَه سِیدَه اَنِیق اِیشانچگه اِیگه بُولِیش لازِم، شَخص اِیشانچ بِیلَن اِسلامگه کِیرگن وَ اِینگ یالغان سُوز بوُلمِیش شَک، شُبهَه، گوُمان بِیلَن اِیمَس تَنها اِیشاچ بِیلَن اِسلامدَن چِیقَه دِی، چوُنکِی مَنَه بُولَر اِینگ یالغان سوُزلَر حِسابلَه نَدِی: ” إِيَّاكُمْ وَالظَّنَّ فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الْحَدِيثِ .” شُبهَه کَلِیمَه سِی عُمُومِی مَعنادَه اِیشلَه تِیلگن بوُلِیب اوُ هَر قَندَی شُبهَه نِی اوُز اِیچِیگه آلَه دِی. شُو سَبَبلِی هَم، بُو یِیردَه مُتَّحَمگه کوُندَه لَنگ بُولگن شُبهَه نِی هَم نَظَردَه توُتِیلَه دِی وَ هَم قاضِیگه کوُندَه لَنگ کِیلگن شُبهَه نِی نَظَرگه آلِینَه دِی، یَعنِی شُبهَه جَزالَشنِی دَفع قِیلَه دِیگن بُولسَه مُتَّحَم وَ قاضِینِی اوُرتَه سِینِی فَرقلَب اوُتِیرمَیدِی؛ هَر قَندَی حالَتدَه اَگر مُتَّحَمگه یا قاضِیگه شُبهَه کوُندَه لَنگ کِیلَه دِیگن بوُلسَه شَخصنِی اوُستِیدَگِی جَزالَش ساقِط بوُلَه دِی.

مَنَه بُو یِیردَه قوُیِیدَگِی قائِدَه گه یِیتِیب کِیلَه مِیز «ال‍ح‍ُدُود ت‍درأ ب‍ِال‍ش‍ب‍ه‍ات‌ “یَعنِی بَرچَه حُدُودلَر شَخصدَن شُبهَه بِیلَن دَفع بُولَه دِی وَ اوُزاقلَشتِیرِیلَه دِی. مَنَه بُو زَمِینَه دَه جُودَه کوُپ رِوایَتلَر، خَبَرلَر مَوجُود بُولِیب، اوُلَرنِی آچِیق – آیدِین کوُرسَه تِیشِیچَه، اَگر کِیچکِینَه شُبهَه تاپِیب آلسَک هَم اوُ بِیلَن حُکمنِی مُسُلماندَن اوُزاقلَشتِیرَه مِیز وَ اوُرتَه دَه شَخص حَقِیدَه مانِع بوُلِیشگه سَبَب بُولگن مَنَه بُو شُبهَه بارَه سِیدَه اِیشانچ خاصِل قِیلِینِیشِی کِیرَک، مَنَه بُو بِیرگِینَه شُبهَه گه قَناعَت قِیلِینَه دِی وَ حُکم چِیقَه رَه مِیز، چُونکِی فَلانچِی شُبهَه، شَک سَبَبلِی اِیشانچ خاصِل بُولمَی دِی، دِیمَک شَخصدَن اِرتِداد حُکمِی آلِیب تَشلَه نَدِی. شَخصنِی اوُستِیدَگِی قاتِیللِیک حُکمِی آلِینَه دِی وَ شَخص قَتلدَن، اوُلِیمدَن آقلَه نَه دِی.

عَبدُالله اِبنِ مَسعُود رَضِیَ الله عَنهُ اَیتَه دِیکِی: ” ‏‏ادرؤوا الحدود بالشبهات ادفعوا القتل عن المسلمين ما استطعتم‏‏ .” حُدُودلَرنِی شُبهَه بِیلَن دَفع قِیلِینگلَر وَ قَتل حُکمِینِی مُسُلمانلَردَن دَفع قِیلِینگلَر.
اِبنِ عَبّاس رَضِیَ الله عَنهُ هَم رَسُول الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمدَن نَقل قِیلِیب مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی: ” ادْرَءُوا الْحُدُودَبالشبهات‏‏ .” حُدُودلَرنِی شُبهَه بِیلَن آلِیب تَشلَنگلَر.
شَوکانِینِی نَیلُ الاَوطار کِتابِینِی [1]“حَد توُحمَت بِیلَن واجِب بوُلمَیدِی وَ شُبهَه بِیلَن دَفع بُولَه دِی” عُنوانِی آستِیدَگِی بابِیدَه کِیلتِیرِیلِیشِیچَه: ” الزهری عن عروة عن عائشة، قالت: قال رسول الله صلی الله علیه وسلم: «ادْرَءُوا الْحُدُودَ عَنْ الْمُسْلِمِينَ مَا اسْتَطَعْتُمْ فَإِنْ كَانَ لَهُ مَخْرَجٌ فَخَلُّوا سَبِيلَهُ فَإِنَّ الْإِمَامَ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعَفْوِ خَيْرٌ مِنْ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعُقُوبَة. ” حَدنِی اِمکان بارِیچَه مُسُلمانلَردَن آلِیب تَشلَنگنلَر؛ اَگر مُتَّحَم اوُچُون دَفع قِیلِیشگه یوُل تاپِیلسَه، مَنَه بُو یوُلنِی اوُنگه آچِیب بِیرِینگلَر؛ زِیرا اَگر اِمامنِینگ عَوفدَه، کِیچِیرِیمدَه خَطا قِیلِیشِی جَزالَش وَ عُقوُبَتدَه خَطا قِیلِیشِیدَن کوُرَه یَحشِیراقدِیر.

” يدرأ بالشبهة ” یَعنِی بُونِی مَعناسِی شُوکِی،اَگر هَر قَنچَه ضَعِیف بُولسَه هَم حاکِم یا قاضِیگه شُبهَه تاپِیلِیب قالسَه، مَنَه شُو شُبهَه اَساسِیدَه شَخصنِی اوُستِیدَگِی حَد بارَه سِیدَگِی حُکم اِیشانچ دَرَجَه سِیگه یِیتِیب بارمَیدِی؛ مَنَه بُو حالَتدَه شُبهَه بارلِیگِی سَبَبلِی، مَنَه بُو شَخص بارَه سِیدَه اِیشانچلِی دَرَجَه گه یِیتِیب بارمَه دِیک دِیب حُکم چِیقَه رِیلَه دِی، اِیشانچ خاصِل بُولمَه گندَن سُونگ شَخصگه قَرشِی حُکم صادِر قِیلِینمَیدِی، اَگرچِی مَنَه بُو شُبهَه هَر قَنچَه ضَعِیف بُولسَه هَم مُسُلمان شَخصگه قَرشِی حُکم صادِر قِیلِینِیشِیگه مانِع بُولَه دِی. نِیمَه اوُچُون؟ چوُنکِی اِسلامگه اِیشانچ بِیلَن کِیرگن وَ فَقَط اِیشانچ بِیلَن اِسلامدَن چِیقَه دِی، مَنَه شُو اَرزِیمَس شُبهَه بِیزنِی اِیشانچ دَرَجَه سِیگه یِیتِیشِیمِیزگه یُول قوُیمَیدِی. اِیندِی شوُندَی بُولگچ، حاکِم وَ قاضِینِی کِیچِیرِیم وَ عَوفدَه خَطا قِیلِیشِی جَرِیمَه قِیلِیشدَه، حَدلَرنِی اِجرا قِیلِیشدَه خَطا قِیلِیشِیدَن کوُرَه یَحشِیراق بُولَه دِی، شوُنِینگدِیک تِرمِیزِینِی حَدِیثِیدَه کِیلگنکِی: ” فَإِنَّ الْإِمَامَ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعَفْوِ خَيْرٌ مِنْ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعُقُوبَةِ.”

(دوامی بار……)

[1]اکثر علماء چنین بابی را قرار داده اند

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ