Шайх Абу Хамза хўромий: муқаддамот дарслари / бешинчи дарс:Шаръий душманшиносий (4) шаръий адабиётдаги муртадларни аниқлаш ва муртадларга, уларни жибхасига қандай муносабатда бўлиш
.Шайх Абу Хамза хўромий хафизахуллохни аудио тасмасидан ёзиб олинган.
(27- қисм)
Шахс қилган жиноят борасида аниқ ишончга эга бўлиши лозим, шахс ишонч билан исломга кирган ва энг ёлғон сўз бўлмиш шак,шубха,гумон билан эмас танхо ишонч билан исломдан чиқади, чунки мана булар энг ёлғон сўзлар хисобланади:
«إِيَّاكُمْ وَالظَّنَّ فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الْحَدِيثِ».
Шубха калимаси умумий маънода ишлатилган бўлиб у хар қандай шубхани ўз ичига олади. Шу сабабли хам, бу ерда муттахамга кўндаланг бўлган шубхани хам назарда тутилади ва хам қозига кўндаланг келган шубхани назарга олинади, яъни шубха жазолашни дафъ қиладиган бўлса муттахам ва қозини ўртасини фарқлаб ўтирмайди; хар қандай холатда агар муттахамга ё қозига шубха кўндаланг келадиган бўлса шахсни устидаги жазо соқит бўлади.
Мана бу ерда қуйидаги қоидага етиб келамиз
«الحُدُود تدرأ بِالشبهات«
Яъни барча худудлар шахсдан шубха билан дафъ бўлади ва узоқлаштирилади. Мана бу заминада жуда кўп ривоятлар,хабарлар мавжуд бўлиб, уларни очиқ-ойдин кўрсатишича, агар кичкина шубха топиб олсак хам у билан хукмни мусулмондан узоқлаштирамиз ва ўртада шахс хақида монеъ бўлишга сабаб бўлган мана бу шубха борасида ишонч хосил қилиниша керак, мана бу биргина шубхага қаноат қилинади ва хукм чиқарамиз, чунки фалончи шубха,шак сабабли ишонч хосил бўлмади,демак шахсдан иртидод хукми олиб ташланади. Шахсни устидаги қотиллик хукми олинади ва шахс қатлдан,ўлимдан оқланади.
-Абдуллох ибни Масъуд розиаллоху анху айтадики:
«ادرؤوا الحدود بالشبهات ادفعوا القتل عن المسلمين ما استطعتم».
Худудларни шубха билан дафъ қилинглар ва қатл хукмини мусулмонлардан дафъ қилинглар.
-Ибни Аббос розиаллоху анху хам росулуллох саллаллоху алайхи васалламдан нақл қилиб мархамат қиладики:
«ادْرَءُوا الْحُدُودَبالشبهات».
Худудларни шубха билан олиб ташланглар.
Шавконийни найлул автор китобини “хад тухмат билан вожиб бўлмайди ва шубха билан дафъ бўлади” унвони остидаги бобида келтирилишича:
آمده است:الزهری عن عروة عن عائشة، قالت: قال رسول الله صلی الله علیه وسلم: «ادْرَءُوا الْحُدُودَ عَنْ الْمُسْلِمِينَ مَا اسْتَطَعْتُمْ فَإِنْ كَانَ لَهُ مَخْرَجٌ فَخَلُّوا سَبِيلَهُ فَإِنَّ الْإِمَامَ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعَفْوِ خَيْرٌ مِنْ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعُقُوبَة».
Хадни имкон борича мусулмонлардан олиб ташланглар; агар муттахам учун дафъ қилишга йўл топилса,мана бу йўлни унга очиб беринглар; зеро агар имомнинг авфда,кечиримда хато қилиши жазолаш ва уқубатда хато қилишидан кўра яхшироқдир.
«يدرأ بالشبهة»
Яъни буни маъноси шуки, агар хар қанча заиф бўлса хам хоким ё қозига шубха топилиб қолса, мана шу шубха асосида шахсни устидаги хад борасидаги хукм ишонч даражасига етиб бормайди; мана бу холатда шубха борлиги сабабли, мана бу шахс борасида ишончли даражага етиб бормадик деб хукм чиқарилади,ишонч хосил бўлмагандан сўнг шахсга қарши хукм содир қилинмайди, агарчи мана бу шубха хар қанча заиф бўлса хам мусулмон шахсга қарши хукм содир қилинишига монеъ бўлади. Нима учун? Чунки исломга ишонч билан кирган ва фақат ишонч билан исломдан чиқади, мана шу арзимас шубха бизни ишонч даражасига етишимизга йўл қўймади. Энди шундай бўлгач, хоким ва қозини кечирим ва авфда хато қилиши жарима қилишда,хадларни ижро қилишда хато қилишидан кўра яхшироқ бўлади, шунингдек Термизини хадисида келганки:
«فَإِنَّ الْإِمَامَ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعَفْوِ خَيْرٌ مِنْ أَنْ يُخْطِئَ فِي الْعُقُوبَةِ».
(давоми бор…….)