Шайх Абу Хамза хўромий: муқаддамот дарслари / бешинчи дарс:Шаръий душманшиносий (4) шаръий адабиётдаги муртадларни аниқлаш ва муртадларга, уларни жибхасига қандай муносабатда бўлиш
Шайх Абу Хамза хўромий хафизахуллохни аудио тасмасидан ёзиб олинган.
(96- қисм)
Ахли илмни наздида қабул қилинган умумий қоида шуки: уни ахволидан бизлар бехабар бўлган яъни мусулмон ё кофирлиги аниқ бўлмаган кишилар? Ёки яхши одамми ё жиноятчими? Мана бундай ахволи мажхул бўлган инсонларни аксариятни жумласидан деб хисоблаймиз. Мунофиқларни хам мана шу шева билан то маълум бўлгунларига қадар аксариятга шомил қилдик. Ўғриларни орасидаги тўғри одамни хам у бизларга маълум бўлгунига қадар ўғрилар жумласидан деб хисоблаймиз, мана шу шева билан жуда кўп мисолларни келтирсак бўлади.
Иброхим алайхиссаломнинг Сора алайхиссаломга мархамат қилганларини эслайлик:
يَاسَارَةُ! لَيْسَ عَلَى وَجْهِ الأَرْضِ مُؤْمِنٌ غَيْرِي وَغَيْرَكِ،
Эй Сора! Ер юзида мен ва сендан бошқа хеч қандай мўъмин мавжуд эмас. Мана бу мисолга диққат қилинглар, саййидимиз Иброхим алайхиссалом мана шу шева билан ер юзидаги барчани такфир қиладилар ва фақат ўзлари ва Сора алайхиссаломни мусулмон деб биладилар. Бўлиб хам мана шу замонда саййидимиз Лут алайхиссалом хам тирик бўлганлар. Аллох таоло мархамат қиладики:
«وَلَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِیمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِکُوا أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْیَةِ إِنَّ أَهْلَهَا کَانُوا ظَالِمِینَ* قَالَ إِنَّ فِیهَا لُوطاً قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِیهَا لَنُنَجِّیَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ» (عنكبوت/31-32)،
Қачонки бизнинг элчиларимиз (яъни фаришталар) Иброхимга (фарзанд кўриш хақидаги) хушхабарни келтиришгач, айтдилар: “албатта бизлар мана шу қишлоқ ахлини халок қилгувчидирмиз. Чунки унинг ахли золим- кофир бўлдилар”. ** (Иброхим): “Ахир у жойда Лут бор-ку!”-деди. Улар айтдилар: “бизлар у жойда кимлар борлигини яхши билгувчидирмиз. Албатта бизлар (Лутни) ва уни ахли- оиласини қутқарурмиз. Магар унинг хотини (нажот топмас, чунки у) қолиб халок бўлгувчилардан эди.
Мана бу оят хам аввалги оятдан кейин нозил бўлган бўлиб, Иброхим алайхиссаломга мана шунча кофирни орасида Лут алайхиссаломи ва у кишини хамрохларини холи ошкор ва маълум бўлмаган эди.
Дўстлар диққат қилдингларми, хукмий иртидодни мана бундай равиш билан тушуниб олсангиз бўлади. Аввал бошида саййидимиз Лут алайхиссалом уларни орасида борликлари хам мушаххас эмас эди, уни хукмини хам хаммага ўхшаш содир қилади ва саййидимиз Иброхим алайхиссалом хаммани такфир қилади. Чунки зохирда хамма шундай холатда бўлган, аммо у кишига Лут алайхиссаломни тирик эканликлари маълум бўлган пайтида , айтиб ўтилган сухбатни ўртага ташлайдилар, бизлар хам мана шу равиш билан мусулмонларни муртад ва кофирларни орасидан ажратиб оламиз.
Мана бу холатда, хукм умумга нисбатланган холда содир қилинади ва ўртадаги истиснолар хам мушаххас бўлмаган пайтгача аксариятни жумласидан деб хисобланади,чунки улар кўпчиликни орасида хали маълум бўлмаган,ошкор бўлмаган, энди ошкор бўлган вақтларида уларга нисбатан махсус хукм хам содир қилинади.
Дўстлар диққат қилинглар, мисол тариқасида келтирилса, исломий диёрлардаги сокин бўлганларни хаммаси дорул исломни жумласидан хисобланишади ва исломий диёрдаги кофир бўлган ахли зимма хам дорул исломни жумласидан бўлишади ва дорул куфрга эмас дорул исломни қоидасига шомил бўлишади, энди дорул куфрда хам у ердаги мусулмонлар дорул исломни эмас, дорул куфрни жумласидан хисобланади, шу сабабли хам у ердаги андак ададдаги мавжуд мусулмонларни устида, кофирлар хокимияти остидаги диёрларда бўладиган дорул куфрни жумласидан бўлишлик хукми олиб ташланмайди; аммо энди кофирлар хокимияти ва дорул куфрни диёрларидаги мусулмонлар мушаххас ва маълум бўлган пайтда, мана бу андак мусулмонлар хам бошқа мусулмонларни хукмига шомил бўлишади ва уларга нисбатан бошқа мусулмонлардек муомала қилинади. Мана бу холатда, истиснолар хам аксариятни жумласидан эмаслиги мушаххас бўлмагунича аксариятни жумласидан деб хисобланади; яъни ошкор қатъий бўлган, танилган аксарият мажхул, мушаххас бўлмаган истисноларни жумласидан хисобланмайди. Чунки қоида бу ерда тескари бўлиб қолади.
Мана бу борада, фиқхий масалаларда хам кўриб турганимиздек, умумий қоидага биноан, намоз ва рўза , намоз ва рўзани умумий вақтлари ердаги сокин бўлганларни аксарият ахволига кўра содир қилинади, энди агар шахс шимолий қутбда яшаса, нима бўлади? Мана бу минтақаларда тахминан 6 ой кундузи ва 6 ой хам кечаси бўлади.(давоми бор…….