Дарсхойи муқаддамотий / дарси панжум : Душманшиносийи шаръий ( 4) шиносоийи муртад дар адабиёти шаръий ва чигунагийи бархурд бо мутаддин ва жибхайи муртаддин
Пиёда шуда аз навори совтийи шайх мужохид : Абу Хамза мухожир хўромий.
(30-қисмат)
Жахли мўътабар дар кулли шариат жорий аст, бахусус дар ақидаки инсон наметавонад онро тақлидий аз дигарон бигирад ё ирсий ба у намерасад, ва шахс бояд хатман ақидашро бар асоси тахқиқ ва жустажу ,аз рохи озмойиш ва хато ва харакати тадрижий аз жахл ба суйи илм ба даст биёварад. Хамин харакат аз жахл ба илм,аз куфр ба иймон ,аз жомеъайи куффор ба ислом астки ба пешрафт ва ақаб мондаги мовриди назари аллох маъни ва мафхум медихад:
«لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْيَتَقَدَّمَأَوْيَتَأَخَّرَ».
Дар сурати пешрафт астки ақаб мондаги ва бозгашт ба ақаб мушаххас мешавад.
Нуктаики дар мовриди узр ба жахл метавон ба он ишора кард, тақсими дин ба усул ва фуруъ мебошад, ва иддаи қасд дорандки бигуянд дар усул узр нест аммо дар фуруъ хаст. Аввалан ,чанин тақсим банди хеч мабнойи дар қуръон ва суннати сахих надорад. Пас ,хиёлитон аз ин бобат рохат бошад. Ва уламои чун ибни Қоййим ва ибни Таймия рохимахуллох дар замина гуфтанд: ин тақсим ( ба усул ва фуруъ) баъди аз асри сахоба падид омада аст, аз инру мебинем касоники ба ин тақсим қоиланд бузургтарин усули дин аз жумла намозроки рукни аз аркони дин аст жузви фуруъ ба шумор меоваранд ва масоили эътиқодий мовриди ихтилофи салафро фуруъ ба хисоб меоваранд. Мегуем : агар манзури шумо аз усул,масоили ақида аст, тамоми дин усул аст; чун мо наметавонем ибодатхои молий ё баданийро анжом дихем магар онки мўътақид бошемки машруъанд; ва бояд қабли аз амал,эътиқод вужуд дошта бошад ва агар чанин ақидаи набошад ибодати худованд ба василаи амал дуруст нахохад буд. Нигох кардид, ин хам дидгохи ин бузургворон ба ин масала. Пас ,ин тақсим ба усул ва фуруъ хеч асоси дар қуръон ва суннат надорад.
Дар ин сурат, узр ба жахл яъни пазириши жахли мўътабар дар тамоми дин ,на бахши аз он ;ва умури ошкор ва бадихи яъни умурики қаблан ” барои шахс ” ошкор ва бадихи шуданд , на инки дар шариат возих ва ровшан баён шуда бошанд; ё барои дигарон ошкор ва бадихи бошанд. Ба хамин далил ,бояд барои ек мусалмон умурро ошкор ва бадихи кард ва ба дунболи инки ин умурро ошкор ва бадихи кардем он вақт астки хукмро бар шахси мужрим бо тей кардани ин марохил содир мекунем.
Холо ,агар мусалмони хозир набошад аз конолхои шаръий жахли у бартараф шавад ва ижоза надихад каси умурро барояш ошкор ва ровшан кунад чи? Дар ин сурат ,чанин шахси мисли шогирди астки бидуни инки хеч далили муважжахи дошта бошад сари килоси дарс хозир нашуда ва аз бақия ақаб монда ва табиий аст дар имтихониш хам рад ва мардуд шуда аст. Ин шахс ,хеч узри надорад чун хамма чиз барояш фарохам буда аммо ” ба мейли худиш ” дар килос ширкат накарда ва ” ба мейли худиш ” худро аз дониш ва рафтан ба килос болотар ва пешрафт махрум карда аст.Ба хамин тартиб , муслиминики муртад мешаванд ва худишонро жузъи аз куффор сегона ( куффори ахли китоб ,куффори шибхи ахли китоб ва куффори мушрик ва секуляр ) қарор медиханд ва худишонро жузъи аз онхо медонанд, инхо хам узри надоранд. Чун узр ба жахл моли мусалмон аст на куффор ,имтиёзи аст мухтасси муслимин на куффор. Дар хар сурат ,агар мусалмони дорои чанин жахли мўътабари бошад хамин жахли мўътабар монеъи такфири у мешавад ва хукм аз у бардошта мешавад.
Мовриди дувумики метавонад ба унвони ек монеъ аз такфири мусалмон жиловгири кунад, корхойи ғейри амдий астки дар қолиби фаромуший ,хато ва ғейрих аз онхо ном бурда мешавад:
Медонемки инсон корхоиш аз руйи амд аст ё ғейри амдий ,чизхои мисли фаромуш,хато ва ба далили тарс ё хашм шодий пеш аз андоза инсон муртакиби амали ғейри иродий шавад, инхо хам жузви умури ғейри амдий хастанд ва шахс ба сурати ғейри амдий аз хақ дур мешавад ва муртакиби журми мешавад, ва хамин ғейри амдий будани монеъ садама дидани иймони шахс ва монеъ судури хукми иртидод бар шахс мешавад. Аллох таоло дар мовриди чанин муслимини мефармояд:
لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا …(بقره/۲۸۶)،
Худован ба хеч кас жуз ба андозаи тавоноияш таклиф намекунад хар кори ( некики ) анжом дихад барои худ анжом дода ва хар кори бадики бикунад ба зиёни худ карда аст. Парвардигоро ! агар мо фаромуш кардем ё ба хато рафтем ,моро ( бидон ) магир ( ва мовриди муъохиза ва пурс ва жу қарор маде)
- «رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا».
لَيْسَ عَلَيْکُمْ جُناحٌ فيما أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَ لکِنْ ما تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُمْ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً (احزاب/۵(
Хар гох иштибох кардид гунохи бар шумо нест
«أَخْطَأْتُمْ بِهِ».
Ва ле ончироки дилитон мехохад ( яъни аз руйи амд ва ихтиёр анжом медихид,гунох ва кейфар дорад). Диққат кунид дустон ,
«تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُمْ»
- Амдий будани корро ба қалб рабти дода аст. Диққат кардид? Амдий будани амалро ба қалб рабти дода аст чи сухани бошад чи амал
- «تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُمْ».
- Хуб, росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам барои ровшан намудан ва табйини ин оят ва ояти мушобех мефармоядки аллох таоло агар умматам дар кори дучори хато,фаромуши ва ижбор шаванд аз ин коришон гузашт карда аст:
- :«إِنَّ اللهَ تَجَاوَزَ لِي عَنْ أُمَّتِي الخَطَأَ وَالنِّسْيَانَ وَمَا اسْتُكْرِهُوا عَلَيْهِ».
Хато яъни шахс мехохад кори анжом дихад аммо натижаи кориш чизи мешавад ғейри аз ончи мовриди назариш буд. Мисли:
Дар ғазваи хайбар сахоби гиронқадр ,Омир ибни Аквоъ розиаллоху анху қасди куштани сарбози душманро дошт аммо ,зарбаш ба худиш баргашт ва худиш ба қатл расид. Еки аз асхоб гуфт: Омир худкуши кард ва ин боиси ботил шудани аъмолиш гардид. Салма розиаллоху анху бародари Аквоъ розиаллоху анху бо чишмони гирён хидмати росулуллох саллаллоху алайхи васаллам расид ва гуфт: Молик? Ва афзуд: гуфтандки Омир аъмолиш ботил шуданд; пайғамбар фармуд : чи каси ин суханро гуфта? ,жавоб дод : еки аз ёронит.Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам фармуд :
: كَذَبَ مَنْ قَالَ ذَلِكَ، بَلْ لَهُ أَجْرُهُ مَرَّتَيْنِ.
Онхо дуруғ гуфтанд, хар ки инро гуфта дуруғ гуфта балки ,барои у ду баробар подош вужуд дорад.
(идома дорад…….)