مُقَدَّمات دَرسلَرِی/ بِیشِینچِی دَرس:
شَرعِی دُشمَنشِناسِی (1) کافِرلَرنِی جَمِیعَتِینِی عُمُومِی اَنَلِیز قِیلِیش حَقِیدَه
(13-قیسم)
کافِر جَمِیعَتِینِی آرَسِیدَه طاغُوتلَرگه قَرشِی مُبارَزَه قِیلِیش بُویِیچَه اِسلام دِینِینِی اَلاهِیدَه بُویرُوقلَرِینِی اِجرا قِیلَدِیگن کِیشِیلَر هَم بوُلِیشِی موُمکِین، یاکِی اَلله نِی شَرِیعَتِیدَه جای آلگن مِینگلَب اوُرِینلَرنِی آرَسِیدَن بِیرِیگه اِیگه یاکِی اِسلامنِی نَظَرِیدَن قَبُول قِیلِینگن زُورَوَانلِیکنِی قَبُول قِیلمَسلِیک، تَوازِع،غَیرَت، شَهامَت،رَحمدِیل بوُلِیش، دوُست توُتِیش، آتَه – آنَه نِی حُورمَت قِیلِیش، قَرِینداشچِیلِیک عَلاقَه لَرِینِی سَقلَش، مَظلوُملَرنِی حِمایَه قِیلِیشگه اوُحشَش صِیفَتلَرگه هَم رِعایَت قِیلِیشلَرِی مُومکِین، یَعنِی یامانلَرنِی اوُرتَسِیدَگِی یَحشِی آدَم صِیفَتِیدَه تَنِیلگن بوُلِیشِی هَم مُومکین، هَر حالدَه بِیز اوُلَرنِی کافِرلَرنِی جُملَه سِیدَن دِیب حِسابلَیمِیز.
رسول الله صلی الله علیه وسلم مَرحَمَت قِیلَدِیلَرکِی:
«تَجِدُونَ النَّاسَ مَعَادِنَ خِيَارُهُمْ فِي الْجَاهِلِيَّةِ خِيَارُهُمْ فِي الْإِسْلَامِ إِذَا فَقِهُوا، وَتَجِدُونَ خَيْرَ النَّاسِ فِي هَذَا الشَّأْنِ أَشَدَّهُمْ لَهُ كَرَاهِيَةً، وَتَجِدُونَ شَرَّ النَّاسِ ذَا الْوَجْهَيْنِ الَّذِي يَأْتِي هَؤُلَاءِ بِوَجْهٍ وَيَأْتِي هَؤُلَاءِ بِوَجْهٍ».[1]
جاهِلِیَت زَمانِیدَه اِینگ یَحشِی بُولگن کِیشِی (اَخلاق وَ اوُندَن باشقَه چِیرَایلِی صِیفَتلَر بُویِیچَه قَرَگندَه) اِسلامدَه هَم اِینگ یَحشِی کِیشِیلَردَن بُولَدِی. اوُلَر جَهالَت وَ تَقلِید سَبَبلِی “مُجمَل صُورَتدَه” اِسلام دِینِیگه اِعتِقاد قِیلمَگن حالدَه، مُجمَل صُورَتدَه طاغوُتگه اِیمان کِیلتِیرِیشَدِی. رسول الله صلی الله علیه وسلمنِی عَصرِیدَگِی اَبُو البَختَرِیگه یاکِی رَسول الله صلی الله علیه وسلمنِی جاهِلِیَت زَمانِیدَگِی بَرچَه صَحابَه لَرِیگه اوُحشَش، اَلبَتَّه عَلِی ابن ابی طالب رَضِیَ الله عَنهُ بوُندَن مُستَثنادِیر. مَنَه بُو حالَتدَه اِسلام دِینِیگه اِیرگشگنلَر هَم ، کافِرلَر جَماعَه سِیگه اِیرگشگنلَر هَم بِیر هِیللِیک حالَتدَه اِیمَسلَر. شُونِیگدِیک بِیر مُسُلمان اَلله گه اِیمان کِیلتِیرِیش بُویِیچَه توُرلِی- هِیل دَرَجَه لَردَه جایلَشِیشِی موُمکِین، حَتّی مُشرِکلَرنِی صِیفَتلَرِیگه اوُحشَش عَمَللَرنِی هَم قِیلِیشلَرِی مُومکِین. طَبِیعِی حالَت بُویِیچَه اوُ پَرهِیز قِیلِیشِی وَ اوُزِینِی بوُلغَمَسلِیگِی لازِم بوُلَردِی. غَیرِی مُسُلمان بوُلگن کِیشِی هَم، طاغوُتلَر جُودَه کوُپ، هِیلمَه – هِیل بُولگنلِیگِی بائِث باشقَه طاغوُتلَرگه نِسبَتاً یامانراق بِیر طاغوُتگه اِیمان کِیلتِیرگن بوُلِیشِی مُومکِین، یاکِی اوُزِی اِیمان کِیلتِیرگن طاغُوتنِی یَنَدَه مُستَحکَمراق قِیلِیش اوُچُون، اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی وَ اَلله نِی اوُزگرمَیدِیگن سُنَّتلَرِینِی بَعضِیسِیدَن فایدَلَنگن بوُلِیشِی هَم مُومکِین، یاکِی هَر قَندَی اِنساندَه تاپِیلَدِیگن حَقنِی طَلَب قِیلِیش طَبِیعَتِی بُویِیچَه یَحشِی صِیفَتلَرگه اِیگه بُولِیشِی هَم مُومکِین، مَنَه بُو اوُرِینلَرنِی بَرچَه سِی بِیزلَرگه کافِرلَرنِی جَمِیعَتِیدَگِی کِیشِیلَرنِینگ هَمَّه سِی بِیر هِیل اِیمَسلِیکلَرِینِی کوُرسَتیَپتِی.
یَعنِی اَرزِیشلَر یاکِی اَرزِیشنِی زِدِّیدَه گِی نَرسَه لَر حُوددِی سَلامَتلِیک یا کَسَللِیکگه اوُحشَش مُسُلمانلَر بِیلَن کافِرلَرنِی اوُرتَسِیدَه سوُزِیب یُورَدِی وَ شَخص رِعایَت قِیلِیب سَلامَت قالَدِی وَ رِعایَت قِیلمَسلِیک بِیلَن بِیمار بُولَدِی وَ مَنَه بُو اوُرِینلَردَه بِیمار بُولِیش یا سَلامَت قالِیش شَخصنِی کافِر یا مُسُلمان بوُلِیشِیگه عَلاقَه سِی یوُقدِیر. بوُنگه بِیر قُرآنِی مِثال کِیلتِیرماقچِیمِیز: مَثَلاً اَلله تَعالی تَفَرُّق کَسَللِیگِی وَ اوُندَن کِیلِیب چِیقَدِیگن خَطَرلَر حَقِیدَه مَرحَمَت قِیلَدِیکِی:
وَلَا تَکُونُواْ مِنَ الْمُشْرِکِینَ* مِنَ الَّذِینَ فَرَّقُواْ دِینَهُمْ وَکَانُواْ شِیَعاً کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ (روم/31-32)، مُشرِکلَردَن بوُلمَنگلَر! *** اوُلَر (یَعنِی مُشرِکلَر) دِینلَرِینِی بوُلِیب، فِرقَه- فِرقَه بوُلِیب آلگندِیرلَر. هَر بِیر فِرقَه اوُز آلدِیلَرِیدَگِی نَرسَه بِیلَن حُورسَنددِیرلَر.
وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُکُمْ وَ اصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرينَ (انفال/46)،
وَ اَلله گه هَمدَه اوُنِینگ پَیغَمبَرِیگه اِطاعَت قِیلِینگِیز وَ (اوُزَرا) تَلَشِیب – تارتِیشمَنگِیزکِی، اوُ حالدَه سُوستلَشِیب، کوُچ- قُوَّتِینگِیز کِیتُور. صَبر- طاقَت قِیلِینگِیز! اَلبَتَّه، اَلله صَبر قِیلگوُچِیلَر بِیلَن بِیرگه دِیر.
إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (انعام/159)،
دِینلَرِینِی بوُلِیب، اوُزلَرِی هَم گوُرُوهلَرگه بوُلِینِیب آلگن کِیمسَه لَر توُغرِیسِیدَه بِیران نَرسَه دَه مَسئُول اِیمَسسِیز. اوُلَرنِینگ اِیشلَرِی فَقَط اَلله نِینگ اوُزِیگه حَوالَه. کِییِین اوُلَرگه قِیلِیب اوُتگن اِیشلَرِینِینگ خَبَرِینِی بِیرُور.
قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلي أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ يَلْبِسَکُمْ شِيَعاً وَ يُذيقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَيْفَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ (انعام/65)،
اَیتِینگ: ” اوُ سِیزلَرگه اوُستِینگِیزدَن یا آیاقلَرِینگِیز آستِیدَن عَذاب یُوبارِیشگه، یاکِی سِیزلَرنِی گوُرُوه – گوُرُوه قِیلِیب اَرَلَشتِیرِیب یُوبارِیب (جَنگوُ- جَدَللَردَه) اَیرِیملَرِینگِیزگه اَیرِیملَرِینگِیزنِینگ ضَرَرِینِی تاتتِیرِیب قوُیِیشگه قادِر بُولگن ذاتدِیر.” قَرَنگ، اَینگلَب یِیتَرمِیکِینلَر، دِیب آیَتلَرِیمِیزنِی قَندَی بَیان قِیلماقدَه مِیز.
(دوامی بار…..)
[1]– المعجم الأوسط، باب الألف/ صحيح البخاري؛ المناقب/ صحيح مسلم؛ فضائل الصحابة/مسند الإمام أحمد/باقی مسند المكثرين
