Бизнинг ироқ ва шом ва ямандаги алқоиданинг фирқаларининг баъзисини рахбарлари ва катталаридан бир неча марта эшитишимизга қараганда, шиъалар муртаддир, иртидод ва муртад ўзи нима эканини ёритиб берасизми? Шиъалардаги иртидодни сабаби нима?
(17- қисм)
Исломий умматни ижмоъсидаги далиллар:
Муртадни кофир бўлишига ва уни ўлдирилишига сахобаларни ижмоъси мавжуд бўлиб, буни намунасини закотни беришдан бош тортганлар ва нубувватни ёлғондан иддао қилувчиларни ўлдиришда кўринади. Уларнинг ўртасида жангни эълон қилиш борасида ихтилоф бўлган эмас. Бу хақида сахихи Муслим ва Бухорийда батафсил санадлар келтирилган. Ислом уламолари муртадларнинг ўлдирилишида ижмоъ қилишган, аммо улардан тавба қилишни талаб қилинадими ё йўқми?-, мана бу борада ихтилофга эгадирлар. Хатто уламолар,фиқх олимлари, хадисшунослар ўзларини асарларидаги бир бобни ридда унвони остида мана бу мавзуга ихтисос беришган.
Имоми Нававий Муслимни шархида мархамат қиладики:
” و قد اجمعوا علي قتل المرتد و اختلفوا في استتابته هل هي واجبه أو مستحبه ، و في قدرها و في قبول توبته ، و من له حق في أن يقيمها ، و في أن المرأه كالرجل ، ام لا ؛ فالجمهور علي أنها تقتل و عند أبي حنيفه تسجن و عند الحسن و قتاده تسترق و روي عن علي )
Яъни: мусулмонлар муртадни албатта ўлдирилиши кераклигига иттифоқ қилиб ижмоъга эришишган, аммо уларни ўлдиришдан олдин тавба қилишни талаб қилинадими ё мустахабми ёки нималарда улардан тавба қилишни сўралади ё уларни устида мана бу шаръий жазони кимлар ижро қилади ёки бўлмасам аёл кишини хам эркак кишиларга ўхшаш ўлдирилиши керакми?,- деган масалалар хақида ихтилофга эгадирлар. Абу Ханифа, Хасан, Қатодадан ташқари барча уламоларни наздида аёл киши хам эркак кишилардек ўлдирилиши лозим; аммо Абу Ханифани айтишича, аёл киши ўлдирилмайди,балки уни қамоқга ташланади, Хасан ва Қатода хам Алидан олиб келган ривоятларига кўра айтишадики, аёл киши ўлдирилмайди,балки каниз, қулга айланади.
Имоми Ахмад мархамат қиладики: исломдан қайтиб кетган кишини бўйни узилади.
Имомии Хаттобий айтадики: мусулмонларнинг аллохни ва динни хақорат қилган кишининг ўлдирилиши вожиб экани хақидаги хукмда ихтилоф қилишганини эшитмаганман.
Имоми Фахри Розий айтадики: динни хар қандай равиш билан масхара қилиш, аллохга кофир бўлишлик хисобланади. Шунингдек имоми Исхоқ ибни Рохавия ва Қози Иёз ва Мардовий ва Олусий ва ……уламоларнинг мана бу борадаги ижмоъсини келтирганлар.
Қози Иёз мархамат қиладики: қуръонга ё уни бир қисмига хурматсизлик қилган киши ё унга таъна қилган ё уни хақорат қилган ё уни инкор қилган ва уни ахкомларини рад қилган ёки уни бир ояти ё харфини инкор қилган ё унга ишонмаган ёки уни очиқ хукмларига ё ундаги хабарларга ишонмаган ёки уни тескарисига ишонган кимса уламоларни ижмоъси бўйича кофир бўлади.
Кофир ва муртадниннг шаръий хукмига бўйсинмаган кимсаларни хукми.
Муртадларни вужудини инкор қилган ёки муртадларни кофир бўлишида шубхаланган киши кофир бўлади ,бундай киши исломни ноқис қилувчи доирасига кирибди, чунки у исломни хақиқатини бир қисми хисобланган тоғутга куфр келтиришни ўзида амалий суратда кўрсата олмаган.
Бошқачароқ қилиб айтганда: агар мутахассис доктор барча текширув ишларини амалга оширгач, фалончи кишида спид, сил,вабо , малария, ўлат ёки бошқа юқимли ва ўлдирадиган касалликни ташхис берган бўлса,сиз мана бу касалликларни инкор қилсангиз ёки уни эълон қилишдан бош тортсангиз ва уни беркитсангиз қандай натижани қўлга киритилади? Буни биринчи натижаси мутахассис докторни ёлғончи деган бўласиз ёки уни қўйган ташхисини назарга илмаган бўласиз ва бундан кейинги натижада эса мана бу юқумли касалликни тарқалишига шароитни мухайё қилган бўласизлар,буни оқибатида бу юқумли касалликка одамлар қанчалик гирифтор бўлишса, сиз хам буни гунохида шерик хисобланасиз. Бу шахсни ва жамиятдаги шахсларни жисми ва баданини саломатлиги бўйича жиноятлар туркумига киради. Энди бу ерда аллох таоло энг олим ва хаким зот сифатида, мархамат қилиб турибдики, фалончи мана бундай хатарли иймоний ва ички касалликка мубтало бўлган, у юқумлидир. Сизлар ўзингизни ва бошқаларни иймонини химоя қилиш учун, бундай бечора, фосид,ишлатиш мухлати тугаб қолган инсонларни аниқлаб, мени сўзларимга ишониб уларни жамиятдан супуриб ташланглар. Аммо бир киши келиб -аллохдан панох сўраймиз- мени ва мусулмонларни иймони ва ақидасини саломатлиги учун юборган нусхани қабул қилмайдиган ёки уни ошкор қилиб эълон қилишдан бош тортиб уни яширадиган бўлса, қандай натижани қўлга киритилади?
Уни биринчи натижаси бўйича, сен аллох таолони ташхисини қабул қилмасдан уни назарга илмаган бўласан, бундан сўнг бу касалликни инкор қилиш ва уни одамлардан яшириш орқали касалликни тарқалишига боис бўласан, албатта иймон ва ақида мана бу касаллик томонидан хамлага дучор бўлгандан сўнг, хар қандай шахс хам унга мубтало бўлиши мумкин. Чунки жисм ё соғлом ё бемор ва шахс хам ё аллохга мўъмин ё тоғут,куфрга мўъмин бўлади, мана бу бир-бирига қарама – қарши нарсалар бирга бўлиши мумкин хам эмас. Бу ишларни барчаси шахсларни,жамиятни иймонини ва ақидасини химоя қилиш учун қилинади.
Абдуллох Аботин мархамат қилади:
” فمن قال :إن من أتي بالشهادتين و صلي لا يجوز تكفيره و إن عبد غير الله ، فهو كافر و من شك في كفره فهو كافر لأن قائل هذا القول مكذب لله و لرسوله و اجماع المسلمين . ” ( الدرر 10/250 و كتاب الرسائل 1/660 )
Яъни: агар бир киши айтсаки: шаходатайнни айтган ва намозни ўқиган кишини такфир қилиб бўлмайди, агарчи аллохни қонунларидан бўйин товлаган ва аллохдан бошқа қонунларга эргашган бўлса хам; бундай суратда, мана бу шахс инкор қилувчи кофир бўлади ва мана бу шахсни кофир эканлигига шубха қилган киши хам кофир хисобланади. Чунки бу шахс аллохни, росули саллаллоху алайхи васалламни ,мусулмонларни ижмоъсини ёлғончига чиқарган.
377 йилда вафот топган Мултий мархамат қилади:
” و جميع أهل القبله لا إختلاف بينهم : أن من شك في كافر فهو كافر ، لأن شاك في الكفر لا إيمان له ، لأنه لا يعرف كفرا من الإيمان ، فليس بين الأمه كلها خلاف أن الشاك في الكافر كافر ” . ) التنبیە والرد ص 54 )
Яъни: ахли қиблани барчаси иттифоқ қилган ва ихтилофга тушмаган нарса шуки: кофирни кофир эканлигига шубха қилган кишини ўзи кофир бўлади, чунки куфрда шубха қилган кишини иймони йўқдир,у куфр ва иймонни бир-биридан ажратмаган; шу сабабли хам исломий умматни орасида кофирни кофирлигида шубхаланган кишини ўзини хам кофир бўлиши борасида ихтилоф мавжуд эмас.
Ибни Таймия айтадики:
” من قال إن تكلم بالشهادتين و لم يؤد الفرائض و لم يجتنب المحارم يدخل الجنه ، و لا يعذب أحد منهم بالنار ، فهو كافر مرتد يجب أن يستتاب فإن تاب و إلا قتل .” (الفتاوي 3/186 )
Яъни бир киши қуйидагиларни айтса: шаходатайнни айтиб фарзларни бажо келтирган ва ўзини харом нарсалардан узоқлаштирмаган кишини хар иккови хам олов билан азоб берилмайди ва жаннатга киради. Мана бу шахс бу гаплари сабабли кофир ва муртад бўлади,ундан тавба қилишини талаб қилиш лозим бўлади, агар тавба қилмайдиган бўлса ўлдирилади.
(давоми бор….)