جاهلیت یک مفهوم است
جاهلیت یک مفهوم است، و در اصطلاح شرعی یعنی دور شدن از حق و عدم آگاهی به توحید و دین اسلام. پس، نمیشود جاهلیت را به معنی دوری از علوم تجربی روز و دانشهای تجربی بشری دانست، بلکه جاهلیت مفهومی استبه معنی دوری از قوانین و ارزشهای شریعت الله. با این نگرش است که می فهمیم چرا ابوالحکم پروفسور و دانشمندِ بزرگِ آن زمانِ آن جامعه ملقب به ابوجهل می شود.
با آنکه اعراب ممکن است در زمینه های علوم تجربی نسبت به اقوام اطراف خودشان مانند رومی ها و مثل ایرانی ها عقب مانده تر بوده باشند اما در علومی نیز برتری های داشتند. مثل ستاره شناسی، جغرافیایطبیعی، باد شناسی، نسب شناسی، ادبیات و شعر و … . پس جاهلیت آن ها مترادف نادانی به علوم روز و متضاد علوم تجربی و سواد و آگاهی های تجربی نبود؛ بلکه جاهلیت در مقابل قانون شریعت الله و ارزشهای دینی بود.
برای همین الله متعال در قالب سؤال می فرمایند: أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّهِ يَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ؛ آيا دنبال حكم جاهليت هستند؟ برای مردمی كه اهل يقين هستند چه حكمی بهتراز حکم خداست؟