خائِنلَر اَفغانِستان دارُ الاِسلامِی اوُچُون تَحدِید قِیلوُچِی بِیر آفَت بوُلِیب، اوُلَر مُؤمِنلَرنِینگ اِیران وَ اَفغانِستان دارُ الاِسلامِیدَن نِیمَه لَرنِی اِیستَشَدِی؟
( 7 – قیسم)
هَر قَندَی صُورَتدَه هَم، دارُ الاِسلامگه “خِیانَت قِیلِیش” بَدَننِی بِیر اِیشارَه سِی بِیلَن باشلَنَدِی وَ پِینهانِی خَبَرلَرگه اوُندَن سُونگ دارُ الکُفر بِیلَن قوُراللِی وَ رُوحِی جَنگلَرگه آشکار قوُشِیلِیشگه یِیتِیب بارَدِی. اَلبَتَّه بُو یِیردَگِی خائِن بِیلَن جاسوُسنِی فَرقِی شوُکِی، اَگر بِیر مُسُلمان یا دارُ الاِسلامنِی اَعضاسِی دارُ الاِسلامنِی خَبَرلَرِینِی، مَعلوُماتلَرِینِی دُشمَنگه یِیتکَزَدِیگن بُولسَه، “خِیانَت”گه دوُچار بوُلگن بوُلَدِی، اَمّا اَگر تَشقِی دُشمَن مَنَه بُو خَبَر، مَعلوُماتلَرنِی، دارُ الاِسلامنِی سِیرلَرِینِی اوُغِیرلَسَه اوُنِی اِیشِیگه “جاسُوسلِیک” دِییِیلَدِی.
شُو بِیلَن بِیرگه شَخصنِی “خِیانَتِی” باشقَه لَرنِی نامُوسِیگه نِسبَتاً هَم بُولِیشِی موُمکِین یاکِی اوُزِی توُزگن عَهد وَ پَیمانگه نِسبَتاً یاکِی شَخصِی یا اِجتِمائِی دائِرَه دَه بوُلَدِیگن توُرلِی هِیل خِیانَتلَر بوُلِیشِی موُمکِین؛ اَمّا بُو یِیردَگِی بِیزنِی نَظَرِیمِیزدَگِی اِینگ کَتتَه خِیانَت اَلله وَ رَسُولِی صلی الله علیه وَسَلَّمگه خِیانَت قِیلِینِیشِی بوُلیَپتِی، اَمانَتلَر یا نامُوسلَرگه نِسبَتاً بوُلگن “خِیانَتلَرنِی” هَمَّه سِینِی شَخصنِینگ دارُ الاِسلام بِیلَن توُزگن عَهد وَ پَیمانِیگه باغلِیق بوُلَدِی.
رَسُول الله صلی الله علیه وسلم عاددِی حالَتدَه یا هَر قَندَی شَرائِطدَه دارُ الاِسلامگه “خِیانَت” قِیلگن وَ دارُ الکُفرنِی یانِیگه اوُتِیب آلگن کِیمسَه لَرنِی کِیچِیرمَگن؛ بَنِی نَظِیر، بَنِی قَینَقاع، بَنِی قُرَیظَه یَهُودِیلَرِی …….”خِیانَت” قِیلِیشگن پَیتِیدَه هَرگِیز اوُلَرنِی کِیچِیرمَدِیلَر، بَلکِی جَزالَدِیلَر. [1]
بَنِی قَینَقاعنِی یَهُودِیلَرِی ساتوُچِیلِیک قِیلِیب اوُتِیرگن مُسُلمان عَیالنِی باسِیم آستِیگه آلِیشَدِی وَ اوُندَن نِقابِینِی آچِیشنِی طَلَب قِیلِیشَدِی، مَنَه بُو مُؤمِنَه عَیال بوُندَن باش تارتگنلِیگِی بائِث، بِیر یَهُودِی اوُنِی لِباسِینِی بِیر چِیتِینِی بُو عَیال سِیزمَگن حالدَه بِیر جایگه باغلَب قوُیَه دِی، مُسُلمان عَیال توُرماقچِی بُولِیب اوُرنِیدَن توُرگندَه لِباسِی تارتِیلگنِی سَبَبلِی بَدَنِینِی بِیر قِیسمِی آچِیلِیب قالَدِی، بُو اَطرافدَگِی یَهُودِیلَر کوُلِیشَدِی، لِیکِن بُو یِیردَه مَنَه بوُلَرنِی کوُرگن مُسُلمان بِرادَرِیمِیز جِنایَتچِی یَهُودِینِی اوُلدِیرَدِی وَ یَهُودِیلَر هَمَّه سِی جَمعلَنگن حالدَه مُسُلمان بِرادَرِیمِیزنِی شَهِید قِیلِیشَدِی؛ بَنِی قَینَقاع یَهُودِیلَرِینِی بَرچَه طائِفَه سِی جَمعلَنِیب بُو قاتِیللَرنِی حِمایَه قِیلِیشَدِی وَ رَسُول الله صلی الله علیه وسلم اوُلَرنِی مُخاصَرَه قِیلَدِیلَر، تَسلِیم بوُلِیشگچ اوُلَرنِی باغلَب قوُیِیب کِییِین اوُلدِیرِیشگه بوُیرُوق بِیرَدِیلَر؛ مُنافِقلَرنِی رَهبَرِی بُولگن عَبدُ الله اِبنِ اُبَی بُو اِیشگه اَرَلَشَدِی وَ رَسُول الله صلی الله علیه وسلمدَن اوُلَرنِی اوُلدِیرمَسلِیکنِی سُورَیدِی. رَسُول الله صلی الله علیه وسلم فَقَط بِیر دَرَجَه یِینگِیللِیک بِیرَدِیلَر وَ بُوتُون مال- مُلکلَرِینِی قوُیِیب فَقَط عَیال وَ بالَه لَرِینِی آلِیب مَدِینَه دَن چِیقِیب کِیتِیشگه بُویوُرَدِیلَر، یَعنِی اوُلَرنِی “خِیانَتلَرِی” سَبَبلِی سُورگوُنگه چُونَتِیب کِیچِیرمَیدِیلَر. [2][3]
شُوندَی بُولگچ، اَگر بِیر مِللَت بِیر مُسُلماننِی اوُلِیمِیدَه یا مُسُلمانلَرگه قَرشِی خِیانَتدَه شِیرِیک بوُلَدِیگن بُولسَه، مَنَه بُو مِللَتنِی بَرچَه سِی بِیرگه جَزالَنِیشِی لازِم، حُوددِی بَنِی قُرَیظَه مِللَتِینِی خِیانَتِیگه اوُحشَب جِنایَت قِیلِیشگنِیدِیک، اوُلَر سَعَد اِبنِ مُعاذ رَضِیَ الله عَنهُ نِی حُکمِی بِیلَن بَنِی قُرَیظَه نِی بَرچَه اِیرکَکلَرِی وَ بالِیغ اوُغِیللَرِی – اوُلَرنِی سانِی 600 دَن 900 نَفَرگچَه دِیب اِعلان قِیلِیگن – باشِی اوُزِیلَدِی؛ هَمَّه آدَملَر مَنَه بُو خِیانَتنِی جَزاسِی نِیمَه بوُلِیشِینِی یَحشِی بِیلِیشَردِی، بُو یِیردَه قاضِی بوُلگن هَر قَندَی مُؤمِن کِیشِی شوُ حُکمنِی صادِر قِیلَردِی؛ بُو حُوددِی بِیر نِیچَه مِیللِیَرد مُسُلمانگه مَست قِیلوُچِی اِیچِیملِیکنِی اِیچگننِی حُکمِی نِیمَه، دِییِیلِیشِیگه اوُحشَیدِی؟ اَگر مَنَه بُو مِیللِیَرد مُسُلمان اَلاهِیدَه حُکم صادِر قِیلگن تَقدِیردَه هَم، اوُلَرنِی هَمَّه سِی یَگانَه بِیر هِیل حُکمنِی صادِر قِیلَدِی. “خِیانَتنِی” حُکمِی هَم حوُددِی شوُنگه اوُحشَیدِی.
اَبا عِزَّة سِکوُلار بَدر جَنگِیدَه اَسِیرگه آلِینگن پَیتدَه عائِلَه سِینِی کَتتَه لِیگِی، قِیزلَرِی سَبَبلِی آزاد بُولَدِی وَ بوُندَن سُونگ مُسُلمانلَرگه قَرشِی جَنگگه چِیقمَسلِیککَه عَهد- پَیمان قِیلَدِی، اَمّا یَنَه مَنَه بُو پَیمانِیگه “خِیانَت” قِیلِیب اِیککِینچِی مَرتَه اُحُد جَنگِیدَه هَم قَتنَشَدِی، اَسِیرلِیککَه توُشگچ مَنَه بُو خائِنگه باشقَه فُرصَت بِیرِیلمَیدِی وَ اوُلدِیرِیلَدِی.
رَسُول الله صلی الله علیه وسلم “خِیانَت”گه دوُچار بوُلگن شَخصلَرنِی یا حَتّی مِللَتلَرنِی هَرگِیز کِیچِیرمَگنلَر؛ بَدر جَنگِیدَه قِیزلَرِی سَبَبلِی آزاد قِیلِینگن اَبا عِزَّةنِی هَم اُحُد جَنگِیدَه یَنَه تَکرارلَگن “خِیانَتِی” اوُچُون کِیچِیرمَدِیلَر وَ اوُنگه مَشهُور حَدِیثنِی اَیتِیب «لا يُلْدَغُ المُؤْمِنُ مِن جُحْرٍ واحِدٍ مَرَّتَيْنِ»[4]
“مُؤمِن کِیشِی بِیر تِیشِیکدَن اِیککِی مَرتَه چَقِیلمَیدِی”،- دِیدِیلَر وَ باشِینِی تَنَه سِیدَن جُودا قِیلَدِیلَر؛ بَنِی نَظِیرنِی، بَنِی قَینَقاعنِی، بَنِی قُرَیظَه نِی یَهُودِیلَرِی هَم کِیچِیرِیلگنِی یوُق، خاطِب اِبنِ اَبِی بَلتَعَه رَضِیَ الله عَنهُ هَم اَگر اوُنِی خِیانَتِی ثابِت بوُلگندَه اَلبَتَّه کِیچِیرِیلمَسدَن اوُلدِیرِیلَردِی.
عُمَر خاطِبنِی اِرتِدادِینِی حُکمِینِی صادِر قِیلگن پَیتِیدَه؛ خاطِب مَنَه بُو “خِیانَت” نِینگ اِرتِدادگه بائِث بوُلِیشِینِی یَحشِی بِیلَردِی، شوُ سَبَبلِی هَم عُمَر صادِر قِیلگن حُکمنِی بَرابَرِیدَه اوُزِینِی حِمایَه قِیلِیب اَیتَدِیکِی: مِین مُرتَد بوُلگنِیم یُوق، سُونگ اوُزِینِی دَلِیللَرِینِی کِیلتِیرَدِی، خاطِبنِی اوُتگن اوُتمِیشِی هَم نازِل بوُلگن آیَتلَر هَم خاطِبنِینگ “خِیانَت” نِی قَصد قِیلمَگنِینِی تَصدِیقلَیدِی. یَعنِی بَرچَه صَحابَه لَر دارُ الاِسلامگه اَگرچِی بِیر اِیشارَه یا خَبَر، سُوز بِیلَن بُولسَه هَم “خِیانَت” قِیلگن هَر قَندَی کِیشِی مُرتَد بوُلِیشِینِی جُودَه یَحشِی بِیلِیشگن.
عَرَبِستان یَرِیم آرالِیدَگِی سِکوُلارِیستلَرِینِینگ دارُ الکُفرِینِی پایتَختِی بوُلگن مَکَّه نِی فَتح بوُلِیشِی هَم، قُرَیش دارُ الکُفرِینِی مُتَّحِدلَرِیدَن بُولمِیش بَنِی بَکرنِی دارُ الاِسلامنِی مُتَّحِدلَرِیدَن بوُلگن بَنِی خُذاعَه گه حَملَه قِیلگنِی نَتِیجَه سِیدَه وُجُودگه کِیلگن اِیدِی، دَرواقِع حُدَیبِیَه صُلحِیگه قِیلِینگن خِیانَت بوُلگن. یَعنِی اَگر دارُ الاِسلام باشقَه بِیر دارُ الکُفرگه قَرشِی بِیر دارُ الکُفر بِیلَن پَیمان توُزگن بوُلسَه، اَوَّلگِی دارُ الکُفر دارُ الاِسلامگه مُتَّحِد بوُلگن دارُ الکُفرگه حَملَه قِیلَدِیگن بوُلسَه، دارُ الاِسلام توُزِیلگن پَیمانگه بِینائاً حَملَه قِیلگن دارُ الکُفرگه قَرشِی اوُزِیدَگِی بار کوُچلَرِی بِیلَن حَملَه قِیلِیشِی لازِم. مَنَه بُو یِیردَه بَعضِی جاهِل وَ کَلتَه فِکرلِی اِنسانلَرنِی نَظَرلَرِیگه خِلاف رَوِیشدَه، دارُ الاِسلام کُفرنِی وَ اوُزِیگه مُتَّحِد بوُلگن دارُ الکُفرنِی جِنایَتلَرِینِی حِمایَه قِیلگن اِیمَس، بَلکِی اَلله نِی دَستوُرِیگه بِینائاً عَهد- پَیمانگه کوُرَه عَمَل قِیلگن بُولَدِی. [5][6]
وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْؤُولاً (اسراء/34) عَهدگه وَفا قِیلِینگلَر. زِیرا، عَهد- پَیمان (قِیامَت کوُنِی) مَسئوُل بوُلِینَدِیگن اِیشدِیر.
(دوامی بار…..)
[1] طبری، ج۲، ص۵۵۱؛ /واقدی، ج۱، ص۳۶۴/ابن هشام، ج۳، ص۱۹۹ـ۲۰۰/یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۹؛/ حلبی، ج۲، ۲۶۶؛/ واقدی، ج۱، ص۳۷۲
[2] واقدی، مغازی، دکتر مارسدن جونس (تحقیق)، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۰۴ق، چاپ سوم، ج ۱، ص ۱۷۶و۱۷۷/ ابناثیر، علی بن ابیالکرم؛ الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۱۳۸./ طبقات الکبرى، ج ۱، ص ۲۹؛/ انساب الاشراف، ج ۱، ص ۳۰۹
[3] ابنهشام،سیره النبویه ، ج ۱، ص ۴۷-۴۸٫/ ابن هشام، سیرة النبی، ج۲، ص۶۳۲./ واقدی، کتاب المغازی، ج۱، ص۱۲۷.
[4] بخاری6133/ مسلم2998 / کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 241، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق./ مفید، اختصاص، ص 245، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.
[5] واقدی، المغازی، ج۲، ص۶۱۲؛ /ابن هشام، السیرة النبویة، ج۳، ص۳۳۲، ج۴، ص۳۱ـ۳۲؛/ بلاذری، فتوح البلدان، ص۳۵؛ /طبری، ج۲، ص۶۳۵
[6] واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۸۰ـ۷۸۹؛/ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۴، ص۳۱ـ۳۳، ۳۶ـ۳۷؛/ طبری، ج۳، ص۴۴ـ۴۵/ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۴، ص۳۶؛ / ابن سعد، ج۴، ص۲۹۵؛ / مسعودی، التنبیه، ص۲۶۶