سَوال: اَفغانِستاننِی جُغرافِی وَضِیعَیَتِینِی وَ آلدِی- ساتدِینِی یوُقلِیگِی سَبَبلِی، حُکوُمَت یا اِمارَت یا اِسلامِی دَولَت شِعارلَرِی بِیلَن بِیرگه، آدَملَرنِی بِیرِینچِی دَرَجَه لِی اِیختِیاجلَرِینِی بَرطَرَف قِیلِیش یوُللَرِینِی یوُقلِیگِی، آدَملَرنِینگ اِسلامِی حُکوُمَتگه نِسبَتاً یامان فِکرگه بارِیشِیگه سَبَب بوُلمَیدِیمِی؟
(مطلبنی کامل متنی)
جَواب: رَسُول الله صلی الله علیه وسلم مَرحَمَت قِیلَدِیلَر:
كُلُّكُمْ راعٍ، وكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عن رَعِيَّتِهِ، الإمامُ راعٍ ومَسْئُولٌ عن رَعِيَّتِهِ؛[1]
سِیزلَرنِی هَمَّه نگِیز چوُپانسِیز وَ سِیزلَرنِی هَمَّه نگِیز اوُزِینِی قوُل آستِیدَگِیلَر حَقِیدَه مَسئُولدِیر؛ اِمام وَ دارُ الاِسلامنِی رَهبَرِینِی اِیختِیارِیدَه هِیلمَه – هِیل حَربِی تَخَصُّصلَردَگِی وَ حَربِی بوُلمَگن اوُلِی الاَمر شُوراسِی بوُلِیب توُرِیب، اوُزِینِی قوُل آستِیدَگِی رَعِیَتنِی شَرعاً توُغرِی یوُلگن هِدایَت قِیلِیشِی کِیرَک، اوُنِی آلِیب بارگن اِیشلَرِینِی اَلله نِی شَرِیعَتِینِی کوُز- قَرَشِی بِیلَن قَرَگندَه حَلقنِی فایدَه سِیگه بُولِیشِی وَ دُشمَنلَرنِی ضَرَرلَرِیدَن اوُلَرنِی سَقلَشِی لازِم.
اِیماننِی، قِیامَت شوُناسِینِی، اَلله نِی نُصرَتِینِی تَعلِیم آلگندَن سُونگ مُؤمِنلَرنِی قُوَّتلِی بوُلِیشلَرِی اوُچُون اِینگ کَتتَه اَبزار وَ اوُلَرنِینگ صَحِیح تَرَقِّیات یوُلِیدَه قُدرَتمَندانَه حَرَکَتلَرِیگه وَ مُشکِلاتلَرنِی اوُرتَدَن کوُتَرِیلِیشِیگه سَبَب بوُلَدِیگن نَرسَه ، مُؤمِنلَرنِی اوُرتَسِیدَگِی “اِسلامِی وَحدَت” وَ “مُؤمِنلَرنِی یُولِیدَه” حَرَکَت قِیلِینِیشِیدِیر. اَلله تَعالی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: هُوَ الَّذِیَ أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِینَ* اوُ سِیزنِی اوُز یاردَمِی وَ مُؤمِنلَر بِیلَن قُوَّتلَنتِیرگن
وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِی الأَرْضِ جَمِیعاً مَّا أَلَّفَتْ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَکِنَّ اللّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (انفال/62-63) وَ اوُلَرنِینگ (مُؤمِنلَرنِینگ) دِیللَرِینِی بِیرلَشتِیرگن ذاتدِیر. اَگر ( سِیز) یِیردَگِی بار نَرسَه نِی صَرفلَسَنگِیز هَم اوُلَرنِینگ دِیللَرِینِی بِیرلَشتِیرَه آلمَگن بوُلوُر اِیدِینگِیز. لِیکِن اَلله اوُلَرنِی بِیرلَشتِیرَدِی. اَلبَتَّه، اوُ قُدرَتلِی، حِکمَتلِیدِیر.
اِسلامِی وَحدَت یوُلِیدَه حَرَکَت قِیلِیش رَهبَرِیَت اوُچُون اَوَّلگِی اَصل وَ ستراتِیگِییَه حِسالَنَدِی، “اَلله نِی دِینِی” وَ “اَلله نِی بَندَه لَرِیگه” نِسبَتاً اوُنِی شَرعِی دَرک قِیلِیشِی وَ دِیلسُوزلِیگی، رَهبَرِیَتنِی اِیختِیارِیدَگِی اِیککِی اَمانَتنِی کوُرسَتَدِی.
بوُگوُنگِی کوُندَه، اِقتِصادِی دَستوُرلَرگه بُو دَستوُرلَرنِی باشقَرُووِیگه، اِسلامِی اِمارَت تامانِیدَن اِدارِی فَسادلَرگه قَرشِی مُبارَزَه قِیلِیشگه نَظَر تَشلَگن پَیتِیمِیزدَه، اِسلامِی اِمارَت “مَوجُود وَضِیعیَتدَه” دَرَجَه مَه – دَرَجَه وَ اوُزِیدَگِی قابِلِیَتلَرگه قَرَب، اَفغانِستان حَلقِینِی “ماددِی وَمَعنَوِی کوُندَه لِیک اِیختِیاجلَرِیگه” جَواب بِیریَپگنِینِی کوُرَمِیز. اَلله تَعالی هَر بِیر کِیشِی اوُزِینِی قُدرَتِیگه مُناسِب تَکلِیفِنِی واجِب قِیلَدِی:
لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ (بقره/286) اَمّا اِسلامِی وَحدَت زَمِینَه سِیدَه یا حَددِی اَقَل اِسلامِی اِتِّحادنِی اِیجاد قِیلِیش زَمِینَه سِیدَه وَ اِیران دارُ الاِسلامِی بِیلَن واحِد جِبهَه نِی تَشکِیل قِیلِیش بُویِیچَه کِیچَکِینَه قَدَملَرنِی تَشلَگنگه اوُحشَیدِی، چوُنکِی بُو مُؤمِنلَرنِی اِسلامِی اوُیغانِیش حَرَکَتِیگه وَ دارُ الاِسلامنِی آلدِینگه تامان قِیلَیاتگن حَرَکَتلَرِیگه وَ اَصلِی سِکوُلار وَ صِیهیُونِست دُشمَنلَرگه قَرشِی بوُتوُن عالَم جِهاد جِبهَه سِیگه ضَرَر یِیتکَزِیشِی مُومکِین.
بُو یِیردَگِی مُؤمِنلَر شوُ نَرسَه گه دِققَت قِیلِیشلَرِی لازِم، دارُ الاِسلامنِی مَسئُوللَرِی اِقتِصادِی مُشکِلاتلَرنِی اوُرتَدَن یُوقاتِیش وَ آدَملَرنِی بِیرِینچِی دَرَچَه لِی اِیختِیاجلَرِینِی تَأمِینلَش بُویِیچَه قوُللَرِیدَن کِیلگنچَه حَرَکَت قِیلِیشیَپتِیمِی یاکِی اوُزلَرِینِی شَرعِی واظِیفَه لَرِینِی عَدا قِیلِیشدَه بِی پَروالِیک قِیلِیب قوُیِیشیَپتِیمِی؟ اَگر بُوتوُن جَهان سِکوُلار کافِرلَرِی وَ مِنطَقَه طاغُوتلَرِی تامانِیدَن اوُلَرگه قِیلِینگن چِیکلاولَرنِی هَم حِسابگه آلَدِیگن بُولسَک، اوُلَر شُو وَضِیعیَتدَه جَمِیعیَتنِی توُغرِی یوُلگه هِدایَت قِیلِیب کِیتِیشَیاتگن بوُلِیشسَه، اَلبَتَّه صَبر- طاقَت وَ اَلله گه تَوَکَّل قِیلِیشِی آرقَلِی اوُلَرنِی یانِیدَه توُرِیش لازِم.
هَر قَندَی آدَم قابوُلنِی آلدِینگِی اوُتِیرغِیزِیب قوُیِیلگن کِیمسَه لَر تامانِیدَن اِدارَه قِیلِینِیشِیگه نِسبَتاً، بُوگوُنگِی کوُندَگِی اَفغانِستان مُسُلمانلَرِینِینگ مُناسِب خَوفسِیزلِیک وَضِیعیَتِیدَگِی فَرقنِی کوُرَه آلَدِی، اِسلامِی اِمارَت بِیر نِیچَه اوُن یِیللِیک عُمُومِی اِقتِصادِی فَقِیرلِیکنِی مِعراث خوُرِی اِیکَنِینِی، مَخصُوصاً اَمِیرِکَه وَ نَتانِینگ 20 یِیللِیک فَساد بِیلَن جَمِیعیَتنِی اِدارَه قِیلگنلِیکلَرِینِی، مَنَه بُو ساتقِینلَرنِینگ یَسَمَه فَقِیرلِیکنِی وُجُودگه کِیلتِیرِیشگنِینِی هَمَّه یَحشِی بِیلَدِی. اِسلامِی اِمارَت مَنَه بُو اوُتِیش دَورِیدَه یامان مَعِیشِی وَضِیعیَتنِی اوُزگرتِیرِیش اوُچُون زَمانگه وَ باشقَه مُؤمِنلَرنِی مَخصُوصاً اِیران دارُ الاِسلامِینِی حِمایَه سِیگه اِیختِیاجِی بار، یَپانِییَه وَ جُنُوبِی کَرِییَه وَ حِتای وَ گِیرمَنِییَه گه اوُحشَش سِکوُلار دارُ الاکُفرلَر هَم حُوددِی شُوندَی اوُتِیش دَورِیدَه وَ اوُزلَرِینِی اِقتِصادِی تَرَقِّیات یوُلِیدَه باشقَه قُدرَتمَند دارُ الکُفرلَرنِی حِمایَه سِیگه اِیگه بوُلگن.
یَنگِی تَأسِیس بوُلگن اَفغانِستان اِسلامِی ايمارَتِیدَگِی مَنَه بُو یامان اِقتِصادِی وَضِیعیَتنِی رَسُول الله صلی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی دَورِیدَگِی مَدِینَه دارُ الاِسلامِیگه اوُحشَتسَه بُولَدِی، چوُنکِی اوُشَه دَوردَه هَم اَهلِی صُوفَه قَتتِیق اِقتِصادِی فَقِیرلِیکدَه بوُلگن، بُو حَتَّی اِیران دارُ الاِسلامِیدَگِی 57 یِیلدَگِی اِسلامِی اِنقِلابنِی اَوَّلِیدَگِی دَورگه هَم اوُحشَیدِی، اوُشَه دَوردَه اِیران حَلقِینِی اَکثَرِیَتِی اِقتِصادِی تازَه لِیک، تَعلِیم وَ تَربِیَه گه آئِد جُودَه کوُپ نِعمَتلَردَن مَحرُوم بوُلِیشگن، بوُنگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه صَدَّم حُسَینِی سِکوُلار هَم اَمِیرِکَه نَتا وَ ساوِیتلَر دَولَتِی وَ عَرَب ساتقِین دَولَتلَرِینِی تامانِیدَن اِیران دارُ الاِسلامِیگه قَرشِی وَکِیللِیک جَنگلَرِینِی باشلَگن اِیدِی، بُو پَیتدَه دارُ الاِسلام نِهایَتدَه قَتتِیق اِقتِصادِی مُخاصَرَه وَ تَشقِی، اِیچکِی ساتقِینلَرنِی خَوفسِیزلِیک تَحدِیدلَرِینِی آستِیدَه قالگن اِیدِی؛ اَمّا مُؤمِنلَرنِی اِیمانِی وَ اِقتِصادِی مُشکِلاتلَرگه قِیلِینگن صَبر- طاقَتلَر وَ دارُ الاِسلام مَسئُوللَرِینِینگ اِیچکِی وَ تَشقِی صَحِیح سِیاسَتلَرِی بِیلَن دَرَجَه مَه – دَرَجَه مَنَه بُو وَهِیمَه لِی وَضِیعیَت اوُزگَرَدِی، شوُ دَرَجَه دَه اوُزگرَدِیکِی، حاضِرگِی دَوردَه مامُوستا کرِیکار اَیتَدِیکِی: “مَراکِیشدَن تارتِیب تا اِیندانِیزِیَه گچَه بوُلگن اِسلامِی دِیارلَرنِی آرَسِیدَه اِینگ یَحشِی دَولَتگه اَیلَنگن”؛ کوُرِیب توُرگنِیمِیزدِیک جُودَه کوُپ حَربِی، عِلمِی وَ تِیهنالاگِیَه اِیشلَرِیدَه اوُز- اوُزِینِی تَأمِینلَیدِیگن حالَتگه یِیتگن.
ایران و افغانستان دار الاسلاملرینی حربی و اقتصادی مخاصره قیلینیشلریدن تشقری، امیرکه اولرنی موزلتیب قوییلگن ماللریدن اوغیرلیدی، بو حوددی مکّه سکولاریستلرینینگ مهاجرلرنی ماللرینی تلان- تراج قیلگنیگه و سکولار احزابلرنینگ مدینه دار الاسلامینی مخاصره قیلیب آلیشگنیگه اوحشیدی؛ منه بو اقتصادی مشکلاتلر و مخاصره گه نسبتاً مدینه دار الاسلامیدگی آدملر تامانیدن ایککی هیل مناسبت بیلدیریلگن ایدی، حاضرگی کونده هم منه بو ایککی گوروه ایران و افغانستان، مالی، سومالی دار الاسلاملریده موجود:
وَإِذْ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُوراً (احزاب/12)
اوشنده منافقلر و دیللریده مرض بولگن کیشیلر( یعنی اعتقادلری ضعیف بولگن) کیمسه لر: “الله و اونینگ پیغمبری بیزلرگه فقط یالغان وعده قیلگن ایکنلر”، دییه باشلدیلر.
وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِیمَاناً وَتَسْلِیماً (احزاب/22) مؤمنلر او فرقه لرنی کورگن وقتلریده: “بو الله نی پیغمبری بیزلرگه وعده قیلگن نرسه دیر( یعنی امتحاندیر). الله و پیغمبرینینگ سوزلری راستدیر”، دیدیلر و اوستلریگه باستیری کیلیاتگن فرقه لرنینگ سان- سناقسیزلیگی) اولرنینگ ( الله گه بولگن) ایمان و اطاعتلرینی ینده زیاده قیلدی حالاص.
اگر دار الاسلام صحیح یولده حرکت قیلر ایکن، حتّی اگر منه بو دار الاسلامی رسول الله صلی الله علیه وسلم تامانیدن اداره قیلینگن تقدیرده هم، آشکار کافرلر “مغضوبین علیهم” تامانیدن اونگه دشمن وجودگه کیلتیریلدی و منه بو آشکار دشمنلر مخصوصاً سکولار احزابلر تامانیدن جوده کوپ مشکلاتگه روبرو بولدی و دار الاسلام منه بو ایککی گوروهنی مناسبتیگه اوچریدی: 1- منافقلر یا سکولارزده لر توده سی “ظالّین” ،2- مؤمنلر “انعمت علیهم”.
منه بو حقیقتلرنی یانیده شونی هم ایتیب اوتیش کیرککی، اسلامی حکومت باشقرو سیستیمه سی اصلی شورا و همّه نی اصلی نظارتی اساسیده آلیب باریلدی و ثابت قائده لر، اوصوللر و اجرائی قانونلرگه ایگه دیر، منه بو اوصللر بیلن حکومتنی مسئوللرینی تیکشیریب چیقسه بولدی، بونی نتیجه سیده حکومتنی منه بو مسئولی ثابت، شرعی اصل قانون و اصلنی اجرا قیلیشده یحشی عمل قیلگنمی یا خلاف ایش قیلیب جنایت قیلگنی انیق بولدی.
بو ییرده ینه فلانچی جنایتچی مسئول اوزینی عملی و سوزلری بیلن دار الاسلامگه قرشی روحی جنگلرلر یولگن قوییشگه هم قادر، حتّی قوپال حرکت قیلوچیلرنی ترغیب قیلیشی و بوزغونچیلیکلرنی ایجاد قیلیش اوچون منافقلر توده سینی الهاملنتیریشی و منه بو اهلی تعویلنی کنلی آرقلی بغیلرنی وجودگه کیلتیریشی هم مومکین، امّا بوتون اسلامی توزومنی مؤمنلر تامانیده سوال آستیگه قالیشیگه بائث بولمیدی؛ جوده بولمسه مؤمنلر الله نی شریعتینی ینه یحشیراق حکم قیلیشینی طلب قیلیشدی، الله نی شریعتیدگی قانونلر یولیدن باشقه یولنی کیتیدن توشیشمیدی. الله نی شریعتینی صحیح اجراسی منه بو شخص و اسلامی دولت تامانیدن آلیب باریلیشی مومکین یاکی باشقه شخصلر و باشقه اسلامی دولتلر تامانیدن آلیب باریلیشی هم مومکین؛ منافقلر توده سی ایسه بونگه قرمه – قرشی رویشده الله نی شریعتیدگی قانونلر بیلن حکم قیلینیشیگه مخالفدیرلر و بیر کیچکینه بهانه نی کیتیدن یوریشدی، شونینگ اوچون هم باشقه آشکار کافرلر یانیده توریب اقتصادی مشکلاتلرنی و منه بو بیر نیچه فاسد مسئولنی الله نی شریعتیدگی قانونلرنی بیر چیتگه سوریش و سکولاریستیک قانونلرنی اجرا قیلوچی دار الکفرنی تشکیل قیلیش اوچون بهانه قیلیب آلدی. اصلیده ایسه سکولار توزوملرنی یا سکولار بولمگن توزوملرنی هم برچه سیده فسادچیلر موجودلیگینی همّه یحشی بیلدی، منه بو بیر اقتصادی و خوفسیزلیک فسادچیلری سببلی مثلاً امیرکه نی، انگلیه نی، راسسییه نی یا حتاینی یا گیرمنیه نی یا فرنسییه نی یا اوسترلیه نی یا صیهیونیستلر ریجیمینی اساسی بوییچه بیر چیتگه ییغیشتیریب قوییلیک و اونی اورنیگه یهودیتنی یا اسلامنی یا نصرانیتنی آلیب کیلیلیک، دیمیدی.
بوگونگی کونده امیرکه و نتاگه ساتیلگنلر مدنی فقیرلیکنی و اقتصادی مشکلاتلرنی بهانه قیلیش آرقلی اسلامی امارتگه حمله قیلیشماقچی و آدملرنی هم اسلامی امارتگه نسبتاً یامان کورستیشماقچی، اصلیده بیر نیچه اون ییللیکدگی منه بو فقیرلیک، اقتصادی مشکلاتلرنی اصل سببچیلری منه شو سکولار کافرلرنی و محلّی ساتقینلرنی اوزلری بولیشدی.
بو ییردگی اساسی باشقه توقطه لردن بیری شوکی، بیزلر بوگونگی کونده اسلامگه نماینده لیک قیلدیگن برچه اسلامی مذهبلرنی اولی الامر شوراسیگه و اونی واحد اجماعسیگه ایگه ایمسمیز، بلکی تورلی- هیل اسلامی دیارلردگی هیلمه – هیل اسلامی تفسیرلر و مذهبلرنی تجریبه قیلیپمیز و بو ییرده منه بو مذهبلر و تفسیرلر امتحان قیلینیپتی، اولرنینگ موفّق بولیشلر یا بولمسلیکلری اوزلریگه باغلیق نرسه، باشقه تفسیرلرگه واسلامی مذهبلرگه علاقه سی یوق.
مثلاً تورت اون ییللیکدن بویان ایرانده جعفری شیعه لرینی حکومتیگه گوواه بولیب توریبمیز، یاکی دوله تامانیدن نجدیت حکومتینی هم کوردیک یا یمندگی شافعیلرنی و زیدیلرنی حکومتیگه گوواه بولدیک یاکی سومالیدگی شافعیلرنی حکومتیگه یاکی افغانستاندگی حنفیلرنی حکومتیگه گوواه بولیب توریبمیز؛ منه بولرنی برچه سیده برچه مسلمانلرنینگ اولی الامر شوراسی و اونی واحد اجماعسی ایمس، بلکی اسلامی تفسیرلر و مذهبلر سینلیب امتحان بولیشیپتی، مثلاً نجدی دوله نی فقهی و اجرائی حطالری یا حنفیلرنی اسلامی امارتینی یا سومالیدگی و یمندگی شافعیلرنی حطاسینی اراندگی شیعه لرگه یوکلب قویه آلمیمیز.
البتّه قیزیل خمرلر سکولار بولیشگن ایدی و گیتلیر، ستلین، معو، صدّم حسین، آته تورک، قذّافی، انگلیه، امیرکه، فرنسیه، ایتلیه و باشقه لرنی همّه سی سکولار بولیشگن ایدی، امّا اولرنی همّه سی اوزینی حزبینی و سکولار فکرینی اساسیگه کوره تیکشیریلدی، فقطگینه بیزلرنینگ جاهل محلّی سکولاریستلریمیز حنفی یا شافعی یا نجدی یا جعفری حکومتلرینینگ حطالری سببلی بوتون اسلامی حکومتگه حمله قیلیشدی وهمّه نی سوال آستیگه قوییشدی، اولرنینگ منه بو ایشلری مجازی میدان و روحی جنگ اوچون آذوقه بولدی حالاص، او هیچ قندی علمی قیمتگه ایگه ایمس؛ البتّه شونی هم اونوتمسلیگیمیز لازم، اسلامی دیارلردگی محلّی سکولاریستلر شو درجه ده جاهل، آرقده قالیشگنکی، نصرانی یا یهودی یا مجوسی حکومتنی حطالری سببلی مسلمانلرنی اسلامی حکومتیگه حمله قیلیشدی و غرب سکولاریستلرینینگ شرقشوناسلیک اثرلریگه کور- کورانه تقلید قیلیش، کوچیرمچیلیک قیلیش بیلن ادراک، فهم- فراست، فکری ییتیلیش درجه سیگه هم ییتیب باریشمگنکی، نصرانیت و مجوسیت و یهودیت حکومتلرین رویشی، قانونلرینینگ پیغمبری خاتم صلی الله علیه وسلمنینگ شریعتلر بیلن فرقی بارلیگینی توشونیشمیدی.
منه بو صورتده مؤمنلر و دار الاسلامنی مسئوللری اوزلری قادر بولگنلریچه اسلامی صحیح یولده حرکت قیلیشیاتگن پیتده،”اوچته لیک یالغان ایشلب چیقروچیلرنینگ” روحی جنگلری فقط منافقلر توده سینینگ «الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ» اسلامی حکومتگه نسبتاً ینه یامان فکرگه باریشیگه و دار الاسلامنینگ آلدینگه سری قیلیاتگن حرکتیدگی نبوّت منهجیدگی اسلامی حکومگه ییتدیگن پیتگچه، فقط مؤمنلرنی ایمانلرینی زیاده بولیشیگه سبب بولدی.
وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِیمَاناً وَتَسْلِیماً.
سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ
[1] بخاری2409-893/ مسلم 1829