ابتدايي درسونه/ لومړی درس: دین څه شی دی؟ سیکولران زموږ څخه کوم دین غواړي؟ (۱۱)
دا پوښتنه چې دلته راپورته کیدی شي دا ده چې ایا د “دین” کلمه یوازې د ریښتیني د حق دین لپاره کارول کیږي؟
لکه څنګه چې یادونه وشوه، ځینې وختونه په قرآن کې د “دین” کلمه د یو ملت منل شوي عقیدې ته اشاره کوي، پرته له دې چې دا سمه وي یا غلط.
لکه په دې آیت کې «لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ» (کافرون/۶)
ستا دین ستا دی او زما دین زما لپاره دی. دلته دا روښانه ده چې د “دین” کلمه یوازې د “حق دین” لپاره نه کارول کیږي، بلکې د هغه څه لپاره هم کارول کیږي چې خلک یې په سمه یا غلط ډول باور لري. دا ناشونې ده چې سیکولریزم او بت پرستی د الله تعالی لخوا نازل شوی وي او دا چې الله تعالی سیکولریزم او بت پرستی یو پیغمبر ته د خلکو د ښوونې لپاره نازل کړی وي. په هرصورت، الله تعالی د مشرکانو یا ګوندونو یا سیکولرانو عقیده “دین” ګڼي.
همدا وجه وه چې فرعون هم د خلکو په منځ کې د باطلو عقايدو او کفري توبونو ته “دين” ګڼل او ځان يې د هغه “دين” مدافع ګڼل چې پر وړاندې يې موسى (ع) پر ضد یې پاڅون کړی و.. يعنې په حقيقت کې د انسانانو له خوا پيدا شوى “دين” د الله له لوري د نازل شوي “دين” مخالف و.
الله تعالی فرمايي: وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسَى وَلْیَدْعُ رَبَّهُ إِنِّی أَخَافُ أَن یُبَدِّلَ دِینَکُمْ أَوْ أَن یُظْهِرَ فِی الْأَرْضِ الْفَسَادَ (غافر/۲۶)،
فرعون (خپل شاوخوا او خپلو مشاورینو ته) وویل: ما پریږده چې زه موسی ووژنم او هغه خپل رب ته غږ وکړ (له ما څخه ځان وژغورئ). زه ویره لرم چې دا به ستاسو دین بدل کړي او یا به په نړۍ کې فساد خپور کړي.
قرآن په خپل ځانګړي او عمومي مفهوم کې د اسلام له “دین” پرته د بل “دین” شتون مني، که څه هم موږ یې باطل ګڼو. مګر دا یو “دین” دی چې شتون لري او پیروان لري. په دې صورت کې د “دین” په کلمه کې هغه څه شامل دي چې ریښتیا وي، لکه د رسول الله صلی الله علیه وسلم لخوا راوړل شوی دین، او هغه څه چې دروغ دي، لکه د مشرکانو دین (یا ګوندونه یا سیکولرستان).
په دې اساس الله تعالی د انسان جوړ شوي «دین» یا سیکولریزم د پیروانو په وړاندې فرمایي: أَفَغَیْرَ دِینِ اللّهِ یَبْغُونَ (آلعمران/۸۳) ایا ته د الله له دین پرته بل څه غواړې؟ د بل څه په لټه کې یاست؟ هغه دا هم وویل: هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ (توبه/۳۳، فتح/۲۸، صف/۹) دا خدای دی چې خپل پیغمبر (محمد) یې د لارښود او ریښتیني “دین” سره رالیږلی دی. یا وايي: وَأَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ (نساء/۱۴۶)
او خپل دین د الله تعالی له طرفه خالص کړه. همدا لامل دی چې خدای په دې ټینګار کوي چې د ټولو منسوخ شویو قوانینو او د سیکولریزم “دین” په مقابل کې، چې د مشرکانو (سیکولر) ګوندونو دین دی، یوازې د اسلام “دین” خدای ته د منلو وړ دی او فرمایي: إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللّهِ الإِسْلاَمُ (آلعمران/۱۹)
بې له شکه د الله تعالی په وړاندې دين اسلام دی. او همدارنګه وايي: وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الإِسْلاَمِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ (آل عمران/۸۵)
څوک چې له اسلام پرته بل دین غوره کړي، له هغه څخه به نه منل کیږي او نه به منل کیږي.
په دې حالت کې، دا ویل کیدی شي چې دین “آسماني” دی؛ دا په دې مانا ده چې پېغمبر راغى او هر څه چې يې راوړل د “الله” څخه پيدا شوي او يا “اسماني” نه دي، مانا دا چې دا د انسان د خپل ځان د افکارو او افکارو نتيجه ده. البته له اسلام څخه انحراف شوي شريعتونه لکه يهوديت او عيسويت چې د انحراف په لاره تللي او ککړ شوي دي، د دغو دوو “دينونو” په مجموعه بدل شوي دي، خو سره له دې هم په عموم کې له اسلام څخه منحرف دي. د اسلام مبارک دين دی او دوی ته امر شوی چې په خپل دين کې چې اسلام دی، په بې انصافۍ سره مبالغه ونکړي او سمې لارې ته راوګرځي چې وروستي پيغمبر صلی الله عليه وسلم ښودلې:
: قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ (مائده/۷۷) ووایه: اې اهل کتابو! په خپل دین کې په ناحقه افراط مه کوئ او د یوې ډلې د خواهشاتو پیروي مه کوئ چې مخکې ګمراه شوي او ډیری یې ګمراه کړي او له سمې لارې څخه یې منحرف کړي دي.