دارُ الاِسلامدَگِی رَهبَرِیَت.

(6-قیسم)

– 821 قَمَرِی یِیلدَه وَفات تاپگن قَلقَشَندِی «مآثر الانافه فی معالم الخلاقه» کِتابِیدَگِی دارُ الاِسلامنِی اِمامِی وَ رَهبَرِینِی شَرطلَرِی بَحثِیدَه اَیتَدِیکِی: اوُنِینچِی اوُرِین: کوُندَه لِیک یَنگِی مَسَلَه لَر یاکِی یَنگِی وُجُودگه کِیلگن نَرسَه لَر وَ اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی اَحکاملَر بُویِیچَه اِجتِهاد قِیلِیش دَرَجَه سِیدَگِی عِلمگه اِیگه بُولِیشِی کِیرَک، اِجتِهاد دَرَجَه سِیدَگِی عِلمگه اِیگه بُولمَگن رَهبَرگه مُنعَقِد قِیلِینمَیدِی، صَحِیح بُولمَیدِی؛ چوُنکِی رَهبَرنِی مَنَه بُوندَی اِجتِهادگه اِیختِیاجِی بار وَ اِیشلَرنِی اِسلامِی صَحِیح رَوِیش بِیلَن “صِراطَ المُستَقِیم” نِی راست یُولِیدَه آلدِینگه سُورِیشدَه مُختاج بُولَدِی. مَنَه بُو شَرعِی اِجتِهادلَرنِی پَناهِیدَه شَرعِی حُدُودلَردَن هَم آگاه بُولَدِی وَ دارُ الاِسلامدَه مَوجُود اِنسانلَرنِی شَرعِی حُقوُقلَرِینِی هَم بِیرَدِی وَ آدَملَرنِی اوُرتَسِیدَه وُجُودگه کِیلگن اِیختِلافلَرنِی، جَنجَللَرنِی، کِیلِیشماوچِیلِیکلَرنِی حَل قِیلَدِی، اَگر مُجتَهِد عالِم بُولمَیدِیگن بُولسَه مَنَه بُو اِیشلَرنِی هَمَّه سِینِی قِیلِیشگه قادِر بُولمَیدِی. ^[1]
– 1360 قَمَرِی یِیلدَه وَفات تاپگن عُبدَالرَّحمَن جَزِیرِی قوُیِیدَگِیچَه یازَدِی: اَهلِی سُنَّتنِی بَرچَه فُقَهالَرِی شوُنگه اِتِّفاق قِیلِیشگنکِی،اِسلامِی حاکِم قوُیِیدَگِی بِیلگِیلَرگه اِیگه بوُلِیشِی لازِم: 1- مُسُلمان بوُلَدِی،2- مُکَلَّف بُولَدِی، 3- آزاد بُولَدِی،4- اِیرکَک کِیشِی بُولَدِی، 5- قُرَیشدَن بُولِیشِی، 6- آدَملَرنِی دِین اَحکاملَرِیدَن آگاه قِیلَه آلَدِیگن وَ باشقَه لَرنِی فَتواسِیگه اِیختِیاجِی بوُلمَیدِیگن عالِم وَ مُجتَهِد بُولِیشِی کِیرَک.^[2]

مَنَه بُو بَرچَه اِسلامِی مَذهَبلَرنِی رَعیِی بُولِیب، اِمامِی رامِلِی مَقدِسِی توُرتِینچِی عَصردَه اَهلِی سُنَّتنِی اِجماعسِیدَن وَ اِمامِی حَرَمَین جَوِینِی بَرچَه مُسُلمانلَرنِی اوُرتَسِیدَه مُتَّفِقُ عَلَیه اَمر صِیفَتِیدَه وَ اِمامِی شاطِبِی رَحِمَهُ الله وَ باشقَه لَر هَم مَنَه بُو زَمِینَه دَگِی بَرچَه اَهلِی عِلمنِی اِتِّفاقِی صِیفَتِیدَه گپِیرِیشَدِی، دِیمَک اِجتِهاد حَدِّیدَگِی فَقِیه رَهبَر بَرچَه اَهلِی سُنَّت مَذهَبلَرِی طَلَب قِیلگن نَرسَه دِیر.

اَمّا شوُنگه قَرَمَسدَن،”دارُ الاِسلامنِی” رَهبَرِیَتِی اوُچُون هَم باشقَه اِیشلَرگه اوُحشَش کوُتِیلمَگن، اِضطِرارِی، ضَرُورَت حالَتِی وُجُودگه کِیلِیشِی موُمکِین، بُولِیب هَم حُکوُمَت باشقَه رُووِی بُویِیچَه مُجتَهِد وَ مُتَخَصِّص رَهبَر مَوجُود بُولمَگنلِیگِی سَبَبلِی، مُسُلمانلَر پَستراقدَگِی دَرَجَه گه یَعنِی قاضِینِی دَرَجَه سِیدَگِی کِیشِیگه تَن بِیرِیشَدِی وَ اِینگ بَتتَر حالَتدَه هَم مُسُلمانلَر تَرتِیبسِیزلِیکلَرنِی آلدِینِی آلِیش اوُچُون، اوُلَرنِی نَظَرلَرِیدَن فایدَلَنِیش اوُچُون اوُزِینِی اَطرافِیگه اوُلامالَرنِی جَملَگن یِیتَرلِی عِلمگه اِیگه بُولگن مُسُلمان رَهبَرگه یوُزلَنِیشَدِی.

ساغلام وَحَلال طَعام ( یَعنِی مُجتَهِد وَ فَقِیه رَهبَر) مَوجُود بُولمَگچ اِضطِرارِی وَ ضَرُورَت حالَتِیدَه،اوُندَن پَستراقدَگِی ساغلام بوُلمَگن، اوُلَکسَه لَردَن عِبارَت طَعامگه ( عالِم اَمّا مُقَلِّد رَهبَر) دارُ الاِسلامنِی “دِینِینِی” وَ باشقَه ضَرُورَتلَرنِی، مُسُلمانلَرنِی مَنفَعَتلَرِینِی سَقلَب قالِیش اوُچُون مُراجَعَت قِیلَمِیز، اَمّا مَنَه بُو حالَت مُجتَهِد وَ فَقِیه رَهبَرنِی بُولگنلِیگِی بائِث وُجُودگه کِیلگن اِضطِرارِی، ضَرُورَت سَبَبلِیدِیر. اَگر مُجتَهِد وَ فَقِیه رَهبَر مَوجُود بُولَدِیگن بُولسَه، ضَرُورَت اوُرتَدَن کوُتَرِیلگنِی اوُچُون وَ اِضطِرارِی حالَت یوُقالگنلِیگِی سَبَبلِی وَ …..فَقَط اَسلَحَه نِی کوُچِی وَ حَربِی قُدرَت بِیلَن اوُزلَرِینِی دارُ الاِسلامگه کِیرِیب آلِیشگن مُسُلمان حَربِی بِیزارِیلَردَن تَشقَرِی، عاددِی حالَتدَه بوُلمَیدِی یا اِضطِرارِی، ضَرُورَت حالَتِیدَمِی، بَرچَه اَهلِی سُنَّت اوُلامالَرِی جَمِیعَتنِی اِدارَه قِیلِیش اوُچُون اَلله نِی شَرِیعَتِی بُویِیچَه عالِم وَ فَقِیه رَهبَر لازِملِیگِیگه اِعتِقاد قِیلِیشَدِی:

چُونکِی قِیامَت کوُنِیگچَه مُسُلمانلَرنِی وَ دارُ الاِسلامنِی اَساسِی قانوُنلَرِی فَقَط یَگانَه بُولِیب، اوُ هَم بوُلسَه اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَردِیر وَ مَنَه بُو قانوُندَه اَنِیق آگاهلِیککَه، فِقه گه اِیگه بُولمَگن کِیشِی جَمِیعیَتدَه اَلله شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی توُغرِی طَتبِیق قِیلِیش بُویِیچَه مُؤمِنلَرنِی وَکِیلِی بُولَه آلمَیدِی.
جَمِیعیَتنِی رَهبَرِی هَم اوُلِی الاَمر شُوراسِی وَ اَهلِی حَل، عَقدنِی نَظارَتِی آستِیدَه بُولِیشِیگه قَرَمَسدَن، اوُ دارُ الاِسلامنِی اِجرائِی اِیشلَرِی بُویِیچَه اِینگ یُوقارِی مَقامدَگِی قَرار قَبوُل قِیلوُچِی شَخص حِسابلَنَدِی، اَمّا اَگر اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه وَ شَرعِی مَنبَع لَرگه نِسبَتاً کامِل فِقه گه، بِیلِیمگه، عِلمگه اِیگه بُولمَیدِیگن بُولسَه، دارُ الاِسلامنِی “کوُندَه لِیک اِیختِیاجلَرِی، اِیچکِی وَ تَشقِی سِیاسَتلَرِی بُویِیچَه “مَوجُود وَضِیعَتگه” مُناسِب، شَرعِی مَنبَع لَردَن شَرعِی قَرارلَرنِی چِیقَرِیشگه قادِر بُولمَیدِی.

(دوامی بار……)

[1]القلقشندی، أحمد بن علی، مآثر الأناقه: ج1، ص37./ «الثانی عشر: العلم المؤدّی إلی الإجتهاد فی النوازل والأحکام، فلا تنعقد إمامه غیر العالم بذلک؛ لأنّه محتاج لأنْ یصرف الأمور علی النهج القویم ویجریها علی الصراط المستقیم، ولأن یعلم الحدود، ویستوفی الحقوق، ویفصل الخصومات بین الناس، وإذا لم یکن عالماً مجتهداً لم یقدر علی ذلک»

[2]الفقه على المذاهب الاربعة، ج۵ ، ص ۳۱۷ – ۳۱۶. / اتفق الائمة رحمهم اللَّه تعالى على ان الامامة فرض و انه لابد للمسلمین من امام یقیم شعائر الدین و ینصف المظلومین من الظالمین و اتفقوا على ان الامام یشترط فیه: اولاً ان یکون مسلماً ثانیاً ان یکون مکلّفاً ثالثاً ان یکون حرا رابعاً ان یکون ذکراً خامساً ان یکون قرشیاً سادساً ان یکون عالماً مجتهداً لیصرف الاحکام و یتفقه فى الدین فیعلم الناس و لایحتاج الى استفتاء غیره

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ