دارُ الاِسلامدَگِی رَهبَرِیَت.
(15-قیسم)
عُمَر اِبنِ خَطّاب هَم اوُلِی الاَمر شوُراسِی دِیب سَیلَنگن وَ اوُزلَرِینِی آرَلَرِیدَه بِیر کِیشِینِی جَمِیعیَتنِی رَهبَرِی قِیلِیب سَیلَشلَرِی کِیرَک بُولگن 6نَفَر حَقِیدَه، کِیمکِی اوُرتَه گه تَفرَقَه سالَدِیگن بوُلسَه اوُنِی اوُلدِیرِیش بارَسِیدَه حُکم صادِر قِیلَدِی: ” عُمُر، عَلِی اِبنِ طالِب، عُثمان اِبنِ عَفّان، عَبدُالرَّحمَن اِبنِ عَوف، زُبَیر اِبنِ عَوّام، طَلحَه اِبنِ عَبدُالله وَ سَعَد اِبنِ اَبِی وَقّاصنِی رَهبَر تَنلَش بُویِیچَه مَعمُور قِیلَدِی وَ صُهَیبگه اِیسَه 6 نَفَر اوُزلَرِینِی آرَلَرِیدَن بِیر کِیشِینِی تَنلَب راضِیلِیک بِیرگوُنلَرِیچَه آدَملَرگه باش بوُلِیب نَماز اوُقِیشنِی بُویُورَدِی، اَبُو طَلحَه نِی (زَید اِبنِ سَهل اَنصارِی) اوُلَرنِی اوُستِیگه قوُیِیب اَیتَدِیکِی: اَگر توُرت نَفَر راضِی بُولسَه، اَمّا اِیککِی نَفَر مُخالِفَت قِیلسَه، اوُشَه اِیککِی نَفَرنِی بوُینِیگه اوُرگِین وَاَگر اوُچ کِیشِی راضِی بوُلِیب قالگن اوُچتَه سِی مُخالِف بُولسَه، اوُلَرنِی آرَسِیدَه عَبدُالرَّحمَن اِبنِ عَوف بُولمَگن اوُشَه اوُچ نَفَرنِی بوُینِیگه اوُر وَ اوُچ کوُن اوُتسَه هَم هِیچ کِیمگه راضِیلِیک بِیرمَیدِیگن بوُلِیشسَه، اوُلَرنِی هَمَّه سِینِی بوُینِیگه اوُر. ” اَنصارلَردَن 50 نَفَرِیگه مَنَه بُو دَستوُرلَرنِی اِجرا قِیلِینِیشِی، نَظارَت قِیلِینِیشِی بوُیِیچَه وَظِیفَه بِیرِیلگن اِیدِی. ” [1] [2]
مَنَه شوُ اَساسگه کوُرَه عَلِی اِبنِ اَبِی طالِب رَضِیَ الله عَنهُ هَم کوُفَه دَگِی اِسلامِی خِلافَتنِی حاکِیمِیَتِیگه وَ شامدَگِی مُعاوِیَه نِی شاهِیگرلِیگِیگه راضِی بُولمَیدِی وَ مُعاوِیَه بِیلَن جَنگگه کِیرَدِی، حَسَن اِبنِ عَلِی رَضِیَ الله عَنهُ هَم اِیککِیتَه حاکِیمِیَتگه راضِی بُولمَیدِی وَ ذِکر قِیلِینگن دَلِیللَرگه کوُرَه رَهبَرِیَتنِی مُعاوِیَه گه تاپشِیرَدِی. اِمامِی نَوَوِی وَاِمام ُالحَرَمَین جَوِینِی، قُرطوُبِی، قاضِی عَبدُالجَبّار (مؤُتَزِیلَه دَن) وَ باشقَه لَر هَم اِسلامِی مَذهَب اوُلامالَرِی اِتِّفاق قِیلگن مَنَه بُو نَظَرنِی کِیلتِیرِیشَدِی وَ اِبنِ حَزم ( ظاهِیرِی مَذهَب) اِسلامِی مَذهَبلَر جوُمهُورِینِی اِتِّفاقِی حَقِیدَه اَیتَدِیکِی: بِیز زَماننِی اوُزِیدَه بوُتوُن دُنیادَه مُسُلمانلَرنِی اوُستِیدَه اِیککِی اِمام حاکِیمِیَتگه اوُتِیرَه آلمَیدِی، اَلاهِیدَه بوُلسَه یا بِیرگه بوُلسَه هَم یاکِی بِیر- بِیرِیدَن جُودا مَکاندَه یا بِیر مَکاندَه بُولسَه هَم موُمکِین اِیمَس. [3]
اِمامِی شَوکانِی هَم اَیتَدِیکِی: مُسُلمانلَرنِی رَهبَرِیَتِی، اِمامَتِی فَقَط بِیر کِیشِیگه تِیگِیشلِی، مَنَه بوُندَن سُونگ کِیمکِی اِدَّعا قِیلِیب چِیقسَه وَ کوُرَش- جَنگ باشلَیدِیگن بُولسَه، اَگر تَوبَه قِیلمَسَه اوُلدِیرِیلَدِی. اَمّا اَگر بِیر زَماننِی اوُزِیدَه اِیککِی نَفَرگه بَیعَت بِیرِیلسَه،اَهلِی حَل وَ عَقد (شوُرایِی اوُلِی الاَمر) گه مَنَه بُو رَهبَرِیَتنِی بِیر کِیشِیگه تاپشِیرِیشلِیک واجِب بوُلَدِی، بُو مُسُلمانلَرنِی رَهبَرِیَتِی اوُچُون یَحشِیراق، شایِیستَه راقدِیر. [4]
شُبهَه سِیز اِسلامِی وَحدَت فَقَطگِینَه یَگانَه حُکوُمَت وَ یَگانَه دارُ الاِسلام وَ واحِد رَهبَرِیَت بِیلَن یِیر یوُزِیدَه پِیادَه قِیلِینَدِی؛ مَنَه بوُندَن باشقَه نَرسَه بوُتوُنلَی تَصَوُّر، حَیال وَ شِیعاردِیر. مِینگلَب کِتابلَرنِی، مِیلِّیانلَب مَعرُوضَه وَ حُطبَه مَجلِسلَرِینِی، پَند وَ نَصِیحَتلَرنِی اَرزِیشِی، قِیمَتِی، جایگاهِی وَحدَتنِی اِیجاد قِیلِیش بُویِیچَه، بِیتتَه دارُ الاِسلامنِی جایگاهِیچَه لِیک بُولمَیدِی، چُونکِی حُکوُمَت قُدرَتِی وَ حُکوُمَتنِی تَشکِیلاتلَرِی بِیلَن اوُ وَحدَتنِی بِیلگِیسِی بُولَدِی وَ حُکوُمَت قُدرَتِی بِیلَن تَفَرُّق شِیرکِینِی آلدِینِی آلِینَدِی. رَهبَرِیَتنِی کوُپ سانلِی بوُلِیشِی، تَفرَقَه گه توُشِیش وَ دارُ الاِسلامنِی مَیدَه – مَیدَه بُولِیب بُولِینِیشِینِی عاقِبَتِیدَه روُیابگه چِیقَدِیگن مَصلَحَت- مَنفَعَت بارمِی؟
بِیزلَر اوُچُون نُبُوَّت مَنهَجِی اَساسِیدَگِی خِلافَتدَن سُونگ کِیلگن اوُمَوِیلَرنِی، عَبّاسِیلَرنِی، عُثمانِیلَرنِی وَ یوُزلَب کَتتَه وَ کِیچِیک اِسلامِی اِضطِرارِی بَدَل حُکوُمَتلَرنِی سِیرَتِیدَن اِیجتِهاد وَ اِستِنباط قِیلِیب بوُلمَیدِی.
دارُ الکُفر مَوجُود وَ بِیز بُونِی اِعتِراف قِیلَمِیز، اَمّا بُو اوُنِی شَرعِی اِیکَنِیگه دَلِیل بُولَه آلمَیدِی، بَلکِی اوُنِی اوُرتَدَن یُوقاتِیش اوُچُون حَرَکَت قِیلِیشِیمِیز کِیرَک، سِکوُلارِیزم دِینِیگه بوِلگن اِرتِداد وَ سِکوُلارِیستلَر بِیزلَرنِی جَمِیعیَتِیمِیزگه، عَقِیدَه مِیزگه سِینگدِیرِیشگن جِنسِی وَ اَخلاقِی فَسادلَر مَوجُود، اَمّا مَنَه بُو فَسادلَرنِی بارلِیگِینِی اِعتِراف قِیلِیشلِیک، اوُلَرنِی شَرعاً توُغرِی دِیگنِی اِیمَس.
(دوامی بار……)
[1]یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۶۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۶۱.
[2]سیوطی، تاریخ الخلفا، ۱۴۱۳ق، ص۱۲۹-۱۳۷.
[3]مراتب الإجماع لابن حزم (ص: 144). واتفقوا أنه لا يجوز أن يكون على المسلمين في وقت واحد في جميع الدنيا إمامان، لا متفقان ولا مفترقان، ولا في مكانين ولا في مكان واحد) .
[4]السيل الجرار المتدفق على حدائق الأزهار4/512