انواع دارالکفر و تبدیل دارالاسلام به دارالکفر
(3-قسمت)
امام شافعی رحمه الله در الام می گوید: “مِمَّا یعْقِلُهُ الْمُسْلِمُونَ وَ یجْتَمِعُونَ عَلَیهِ أَنَّ الْحَلَالَ فِي دَارِ الْإِسْلَامِ حَلَالٌ فِي بِلَادِ الْکفْرِ وَ الْحَرَامَ فِي بِلَادِ الْإِسْلَامِ حَرَامٌ فِي بِلَادِ الْکفْرِ “.[1] آنچه که مسلمین با تعقل به آن رسیده اند و بر آن اجماع کرده اند اینکه: آنچه که در دارالاسلام حلال باشد در دارالکفر هم حلال است و آنچه در سرزمین اسلام حرام باشد در سرزمین کفر هم حرام است.
روشن است که در هر صورت تقسیم زمین به دارالاسلام و دارالکفر نزد تمام مذاهب اسلامی متفق علیه است و کسی در آن اختلافی ندارد[2] اما اینکه امام شافعی رحمه الله می گوید که زمین دار واحدی است علاوه بر آنچه که قبلاً عرض کردیم منظورش این است که مسلمان در هر کجای زمین باشد باید ملتزم و پایبند به رعایت احکام شریعت الله باشد چه در دارالاسلام باشد و چه در دارالکفر و بر همین مبنا حدود بر مسلمان نیز در سراسر زمین واجب می گردد، اما دسته هائی از حنفیه بر این باورند که اقامه ی حدود بر مسلمان در دارالحرب واجب نیست.
- مورد دیگری که لازم است برای چندمین بار به آن اشاره شود اینکه: حکمی که بر «دار» و سرزمین داده می شود ربطی به ساکنین ندارد .
یعنی ممکن است مکانی دارالاسلام باشد اما مثل خیبر تمام ساکنین آن و یا مثل هند اکثریت ساکنین آن کافر باشند، یا سرزمینی مثل مکه قبل از فتح و حبشه دارالکفر باشد اما در میان ساکنین آن مسلمانان هم زندگی کنند. به زبانی ساده ترو به عنوان مثال: زمانی که می گوئی که این ساختمان و آپارتمان متعلق به مسلمین است قرار نیست حتماً تمام ساکنین آن مسلمان باشند یا زمانی که گفته می شود این منزل و آپارتمان متعلق به کفار است قرار نیست که تمام ساکنین آنهم کافر باشند، و با تغییر مالکیت این ساختمان از مسلمانی به کافری یا از کافری به مسلمانی ساکنان آنهم از اسلام به کفر یا از کفر به اسلام تغییر نمی کنند. و این تغییر مالکیت از مسلمانی به کافری یا از کافری به مسلمانی هیچ ربطی به ساکنین این دار و سرزمین و منزل ندارد.
مذهب حنفی :
محمد بن حسن شيبانی رحمه الله می گويد: سرزمين بااجراء حکم مسلمانان درآنجا به دارالإسلام تبديل میشود و اگر حکم غير مسلمين جاری شود پس اين سرزمين دارالحرب میشود.[3]
کاسانی رحمه الله می گوید: سرزمين دارالکفرمی شود با آشکارشدن احکام كفردرآنجا.[4] با این وجود بسیاری از فقها در مذهب حنفی جهت تبدیل شدن دارالاسلام به دارالکفر سه شرط گذاشته اند:
- احکام و قوانین کفر بر آن حاکم شوند.
- از هر جهت به دارالکفر متصل شود.
- در آن مسلمان و اهل ذمی دارای همان امنیت اولش نباشد.
ابن عابدین حنفی رحمه الله، نظر امام ابوحنیفه رحمه الله را در این مورد بیان می کند و می گوید: دارالاسلام با شروطی چون: شهرت اجرای احکام کفر، ممانعت از اجرای احکام اسلام، اتصال به دارالکفر و ارتداد ساکنین، به دارالکفر تبدیل می شود ؛ [5] در واقع این دسته از علمای موجود در مذهب امام حنفیه رحمه الله فقط در صورت وجود سه شرط مذکور، منطقه ای از دارالاسلام را دارالکفر می دانند.
(ادامه دارد…….)
[1] شافعی، محمد بن ادریس، الأم، ج7، ص375
[2] ( مجلة مجمع الفقه الإسلامي ) العدد السابع ، الجزء الرابع ، 1412 هـ ، من مداخلة للدكتور عابد السفياني .
[3] (شرح السير الکبير 5/2165) / لْان الدار إنما تصير دار الإسلام بإجراء حکم المسلمين فيها وحکم المسلمين غير جار فکانت هذه دار حرب .
[4] (بدائع الصنائع 7/130) / تصير الدار دار كفر بظهور أحکام الکفر فيها .
[5] ابنعابدين، محمد امین، رد المحتار على الدر المختار، ج4، ص175.