دارُ الکُفرلَرنِی نَوعلَرِی وَ دارُ الاِسلامنِی دارُ الکُفرگه اَیلَنِیشِی.
(4-قیسم)
یَعنِی حَنَفِیلَرنِینگ مَنَه بُو دَستَه سِیدَگِیلَرنِی کوُز- قَرَشِیگه کوُرَه، شَرقِی توُرکِستان وَ هِندِستاندَگِی اِسلامِی دِیارلَرگه اوُحشَگن مِنطَقَه لَردَه مَنَه بُو اوُچ شَرط تاپِیلَدِی، اَمّا توُرکِیَه وَ صِیهیُونِیستلَر رِیجِیمِینِی قوُل آستِیدَگِی اِشغال قِیلِینگن دِیارلَردَه کُفر اَحکاملَرِی حاکِم بُولگن وَ اوُ یِیرلَردَگِی اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرگه پایبَند بوُلگن مُسُلمانلَر هَم، حَتّی اوُزلَرِینِی شَرِیعَتلَرِیگه پایبَند بُولگن زِمَّه لَر هَم، دار ُالاِسلامدَه مَوجُود بوُلگن حَوفسِیزلِیککَه اِیگه اِیمَسلَر، لِیکِن بَرِیبِیر دارُ الاِسلام دِیب حِسابلَنِیشَدِی وَ دارُ الکُفرنِی جُملَه سِیگه کِیرمَیدِی، چوُنکِی مَنَه بُو دِیارلَر هَر تاماندَن اَصلِی دارُ الکُفرلَرگه اوُلَنگن اِیمَس.
مَنَه شوُ اَساسگه کوُرَه اِبنِ عابِدِین حَنَفِی رَحِمَهُ الله فَتوا بِیرَدِیکِی، سُورِیَه دَگِی جَبَل دَرُوز اَگرچِی اوُندَه کُفر اَحکاملَرِینِی جارِی قِیلِینسَه هَم وَ حاکِیمِیَت هَم کافِرلَرنِی قوُلِیدَه بُولسَه هَم دارُ الاِسلامدِیر، چوُنکِی بُو یِیردَه شَرطلَرنِی بِیرِی دارُ الکُفرلَرگه اوُلَنگن،چِیگرَه داش بُولِیشِی عَمَلگه آشگن اِیمَس وَ اوُلَر بِیزلَرنِی رَهبَرلَرِیمِیزنِی قوُل آستِیدَه بُولِیب، اِسلام دِیارلَرِی اوُلَرنِی هَر تاماندَن اوُرَب آلگن، رَهبَرِیَت قَچان هاحلَسَه بُو یِیرلَردَه اِسلام اَحکاملَرِینِی پِیاده قِیلَه آلَدِی. [1]
حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی التَّمَرتاشِي «تَنوِيرُ الأبصار» دَه اوُچ شَرطگه وَ حَوفسِیزلِیک مَسَلَه سِیگه اِیشارَه قِیلَدِیکِی، «مسلمٌ أو ذميٌّ آمنًا بالأمانِ الأوّلِ » بارَسِیدَه هَم صُحبَت قِیلَدِی، مَنَه بُو یِیردَه اَنِیق اوُزِیگه خاص وَ اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَر سایَه سِیدَه وُجُودگه کِیلگن حَوفسِیزلِیککَه اِیشارَه قِیلَدِی، مَنَه بُو اوُزِیگه خاص حَوفسِیزلِیک هَم اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرِینِی حُکم قِیلِیشنِی، حاکِیمِیَتِینِی، مُسُلمانلَرنِی قُدرَتِینِی، غَلَبَه سِینِی بِیلگِیلَرِیدَن بِیرِی حِسابلَنَدِی. شُو سَبَبلِی هَم حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی سَرخِسِی رَحِمَهُ الله” شَرحُ السِّيَر الكبير” دَه قوُیِیدَگِیلَرنِی اَیتگنِینِی کوُرَمِیز: [2] “«فَإِنَّ دَارَ الْإِسْلَامِ اسْمٌ لِلْمَوْضِعِ الَّذِي یکونُ تَحْتَ یدِ الْمُسْلِمِینَ، وَ عَلَامَةُ ذَلِك أَنْ یأْمَنَ فِیهِ الْمُسْلِمُونَ».[3] دار الاِسلام مُسُلمانلَرِنِینگ حُکمرانلِیگِی آستِیدَگِی مَکاندِیر، بُونگه قوُشِیمچَه رَوِیشدَه مُسُلمانلَر اوُ یِیردَه حَوفسِیزلِیککَه اِیگه بُولِیشلَرِی کِیرَک.
اَگر حُدَیبِیَه صُلحِی توُزِیلگندَن سُونگ کوُرگنِیمِیزدِیک، مَکَّه دَگِی مُسُلمانلَر شَخصِی اِیشلَرِیدَه کامِل حَوفسِیزلِیکنِی قوُلگه کِیرِیتِیشَدِی، یاکِی حَبَشَه دَگِی مُهاجِر مُسُلمانلَر هَم شَخصِی عاددِی اِیشلَردَه کامِل حَوفسِیزلِیککَه اِیگه بُولِیشَدِی، اَمّا مَنَه بُو صِیفَتنِی تَنها اوُزِی فَتحدَن آلدِینگِی مَکَّه گه یا حَبَشَه گه دارُ الاِسلام صِیفَتِینِی بِیرِیلِیشِیگه بائِث بوُلَه آلمَیدِی، بَلکِی مَنَه بُو دِیارلَر بوُندَی حَوفسِیزلِیککَه اِیگه بُولسَه هَم دارُ الکُفرلِیگِیچَه قالَدِی، مَنَه بُو حَوفسِیزلِیکنِی اوُزِی اوُلَرنِی دارُ الاِسلامگه اَیلَنتِیرَه آلمَدِی، چوُنکِی مَنَه بُو دِیارلَردَه قُدرَت وَ حاکِمِیَت مُسُلمانلَرنِی اِیمَس، بَلکِی کافِرلَرنِی قوُلِیدَه غالِیب بُولگن.
حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی سَرخِسِی رَحِمَهُ الله حَنَفِی مَذهَبِینِی کَتتَه کِیشِیلَرِیدَن بُولمِیش اَبُو حَنِیفَه نِی شاگِردِی اَبِی یُوسُف وَ مُحَمَّد اِبنِ شَیبانِی رِوایَت قِیلِیشَدِیکِی، بِیر دِیاردَه کافِرلَرنِی اَحکامِی اوُستوُن بوُلِیب مَنَه بُو دِیاردَه کافِرلَرنِی حاکِمِیَتِی غالِب کِیلسَه، بُو دِیار دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی. حَنَفِی مَذهَبِینِی بُویُوک کِیشِیلَرِیدَن بوُلمِیش کاسانِی «بدائع الصنائع» دَه باشقَه لَر بِیلَن بِیرگه مَنَه بوُندَی کوُز- قَرَشنِی نَقل قِیلَدِی. [4][5]
مَنَه بُو حالَتدَه اَبُو حَنِیفَه رَحِمَهُ الله نِی اِینگ یَقِین شاگِردلَرِیدَن بُولگن اِمامِی مُحَمَّد اِبنِ حَسَن شَیبانِی وَ اِمامِی اَبُو یُوسُف وَ کاسانِیگه اوُحشَگن حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی بُویُوک کِیشِیلَر، اوُچتَه لِیک شَرطنِی نَظَرگه آلمَگن حالدَه بِیر دِیارنِی حُکم بُویِیچَه مِعزانِی، مِعیارِینِی اوُندَه اِجرا قِیلِینَیاتگن “قانوُن وَ حُکمِگه” باغلِیق دِییِیشگن، وَ قوُیِیدَگِیچَه فَتوا بِیرِیشگن: “دارُ الاِسلام کُفر اَحکاملَرِی ظاهِر بُولِیشِی بِیلَن دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی”. بِیر دِیارنِینگ حُکمِی، اوُنگه حاکِم بُولگن وَ اوُنِی اِیگللَه گن اَحکاملَرگه تابِعدِیر، دِیمَک اَگر اوُنگه کُفر اَحکاملَرِی حُکمران بُولگن بُولسَه، بُو دِیار دارُ الکُفر دِییِیلَدِی. [6] [7]
(دوامی بار…..)
[1] وبهذا ظهر أن ما في الشام من جبل تيم الله المسمى بجبل الدروز وبعض البلاد التابعة ، كلها دار إسلام ، لأنها وإن كانت لها حكام دروز أو نصارى ، ولهم قضاة على دينهم ، وبعضهم يعلنون بشتم الإسلام والمسلمين ، لكنهم تحت حكم ولاة أمورنا ، وبلاد الإسلام محيطة ببلادهم من كل جانب ، وإذا أراد ولي الأمر تنفيذ أحكامنا فيهم نفذها
[2] تنوير الأبصار المطبوع مع الحاشية (4/174)./ “لا تصيرُ دارُ الإسلامِ دارَ حربٍ إلا: بإجراء أحكام أهلِ الشّركِ، وباتّصالها بدارِ الحرب، وبأنْ لا يبقى فيها مسلمٌ أو ذميٌّ آمنًا بالأمانِ الأوّلِ
[3]سرخسی، محمد، شرح سیر الکبیر، ج1، ص1253.
[4] المبسوط) للسرخسي، جـ 10 صـ 114، ط دار المعرفة. فجعل الصاحبان المناط: هو الغلبة والأحكام./”. وقال أبو يوسف ومحمد بن حسن شیبانی رحمهما الله: إنَّها تصيرُ دارَ الكفر بِظهورِ أحكامِ الكفرِ فيها… فإذا ظهرَ أحكامُ الكفر في دارٍ فقد صارت دارَ كفر”.
[5]بدائع الصنائع (7/130).دار الإسلام تتحول إلى دار كفر إذا استولى عليها الكفّارُ، وأظهروا أحكامَ الكفر فيها. قال الكاساني: “وقال أبو يوسف ومحمد رحمهما الله: إنَّها تصيرُ دارَ الكفر بِظهورِ أحكامِ الكفرِ فيها… فإذا ظهرَ أحكامُ الكفر في دارٍ فقد صارت دارَ كفر/ ( بدائع الصنائع ) للكاساني : 9/4375 ، وانظر : ( أحكام الديار ) ، د عابد محمد السفياني ، ص 15 وما بعدها .
[6] (بدائع الصنائع) للكاساني، 9/ 4375، ط زكريا علي يوسف / إن كل دار مضافة إما إلى الإسلام وإما إلى الكفر، وإنما تضاف الدار إلى الإسلام إذا طُبقت فيها أحكامه، وتضاف إلى الكفر إذا طبقت فيها أحكامه، كما تقول الجنة دار السلام والنار دار البوار، لوجود السلامة في الجنة والبوار في النار، ولأن ظهور الإسلام أو الكفر بظهور أحكامهما)
[7] بدائع الصنائع الکاساني ج8ص454 هفت جلدی دار الکتب العلمیة.