Бисмиллах валхамдулиллах, аммо баъад: ассаламу алайкум ва рохматуллох ва барокатух / 11 бўлим:
Дорул куфрларни навлари ва дорул исломни дорул куфрга айланиши(2)
(3-қисм)
Убода ибни Сомит розиаллоху анху росулуллох саллаллоху алайхи васалламга берилган байъатни қоидаларини баён қилиб айтадики:
وَأَنْ لَا نُنَازِعَ الْأَمْرَ أَهْلَهُ إِلَّا أَنْ تَرَوْا كُفْرًا بَوَاحًا عِنْدَكُمْ مِنَ اللَّهِ فِيهِ بُرْهَانٌ [1]
Хокимлар,амирлар билан тортишмаслигимиз керак, айтдики: магар уларда аллохни наздида қатъий далилга эга бўлган ошкор ва очиқ куфрни кўрсангизлар.
Буни изохи шуки:
Рахбарият ва хоким бу жамиятда хоким бўлган қонунларни ижро қилувчи,намоянда хисобланади. Мана бу шахс бу қонунни рад қилса ва масалан муртад бўлса, дархақиқат ўзини мана бундай қонунларни намояндалигидан бўшатибди, мана бу иртидод ва куфр уни қўл остида бўлмаган кишиларга юқмаслигига боис бўлади. Бундай шароитда мусулмонларни қудратига муносиб равишда мана бу муртад золимга қарши жиход қилиш лозим бўлади ва мана бу шахснинг муртад бўлиши билан ва одамлар томонидан унга қарши қиёмни йўлга қўйилиши билан бу диёрга берилган хукм ўзгариб қолмайди, чунки у мана бу диёрга хоким қонунларни олиб борувчиси,намояндаси эмас; балки бошқа жамиятдаги оддий кишиларга ўхшаш бир шахс бўлади, аммо фақат кўпроқ қудратга эга бўлиши мумкин.
Бу шахс мана бу холатда энди дорул исломда хеч қандай шаръий мақомга эга эмас, шу билан бирга унга нисбатан аллохни шариатидаги қонунларни ижро қилувчи хоким,рахбар,намоянда сифатида эмас, дорул исломда яшайдиган оддий бир жиноятчидек муносабатда бўлинади.
Мана бундай дуч келган изтирорий вазиятда дорул исломга хоким бўлган куфр билан дорул куфрга айланмайди,чунки мусулмонлар мана бу кофир хоким билан мубораза қилишяпти ва бундай кофир хокимни қонунларини қабул қилишмаган. Мана бундай холатда, моликий мазхабидаги Дасуқийни сўзларини шофеъийларни мана бу дастасининг сўзи билан яқинлаштирса бўлади, улар айтишадики: ” агар исломий шахарлар кофирларни тасарруфига ўтса, у ерда исломий шиорлар амалга оширилган холатда, бу минтақа дорул куфрга айланмайди.” Яман ,Хиндистон, Ироқ, Сурия, Иордания, Миср,Алжазоир, Ливия, шарқий Туркистон, Ўзбекистон, Тожикистон ва бошқа давлатларга ўхшаганлар бўлиб…… улар кофир секулярларнинг истеъморлари бўлишади ва хамиша жиход холатида юришади. [2]
Яна бир келтириб ўтиладиган ўринлардан бири шуки, муғуллар исломий диёрларни ишғол қилган ва кофирлар мусулмонларга хоким бўлиб олган даврдир; аммо ўша замондаги ислом уламолари хам босиб олинган диёрларни куфр шахарлари дейишмаган, чунки мусулмонлар турли-хил нисбатларга кўра босқинчилар билан жиход қилишарди.
Мана бу холатда, шофеъий мазхабида ибни Қуддома рохимахуллох нақл қилган имоми Шофеъий рохимахуллохни назари бўйича истинод қилсак хам, ёки дорул ислом “суратан ла хукман” дорул харбга айланади,деб эътиқод қиладиган буюк уламоларни дастасини назарига кўра истинод қилсак хам, хар икки холатда диёрни,минтақани ўзгариши учун меъёр,мезон “қонун ва хукм” ва мана бу диёрга хокимият юргизадиган хукмронликдир. Агар хукмронлик,қонун исломга тегишли бўлса диёр хам дорул ислом ва агар хукмронлик,қонун кофирлар қўл остида юргизилса, мана бу диёр дорул харбга айланади.
(давоми бор……)
[1]بخاري/ 7056 / دَعَانَا النَّبِيُّ فَبَايَعْنَاهُ، فَكَانَ فِيمَا أَخَذَ عَلَيْنَا: أَنْ بَايَعَنَا عَلَى السَّمْعِ وَالطَّاعَةِ فِي مَنْشَطِنَا وَمَكْرَهِنَا، وَعُسْرِنَا وَيُسْرِنَا، وَأَثَرَةٍ عَلَيْنَا، وَأَنْ لَا نُنَازِعَ الْأَمْرَ أَهْلَهُ إِلَّا أَنْ تَرَوْا كُفْرًا بَوَاحًا عِنْدَكُمْ مِنَ اللَّهِ فِيهِ بُرْهَانٌ / رسول الله صلی الله علیه وسلم ما را فراخواند وبا ایشان بیعت کردیم و مضمون عهدی که از ما گرفت این بود که: در خوشی و ناخوشی و سختی وراحتی وترجیح دادن دیگران بر ما اطاعت و پیروی کنیم و اینکه با حاکمان و امیران در گیر نشویم، و فرمود: مگر اینکه خودتان از آنان کفر آشکار و واضحی را مشاهده کنید که برای آن در نزد خداوند دلیل قاطعی وجود دارد.
[2] حاشیه دسوقی، دسوقی مالکی، دارالفکر، بیروت، لبنان، ج2 ص188.