بِسمِ الله وَالحَمدُ لِله، اَمّا بَعَد: اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمُةُ الله وَ بَرکاتُه / 11 بوُلِیم:
دارُ الکُفرلَرنِی نَوعلَرِی وَ دارُ الاِسلامنِی دارُ الکُفرگه اَیلَنِیشِی (2)
(4-قیسم)
حَنبَلِیلَر:
اِبنِ قُدّامَه حَنبَلِی رَحِمَهُ الله حَنَفِی مَذهَبِیدَگِی اوُلامالَرنِینگ بَعضِیلَرِی “دارُ الاِسلامنِی” “دارُ الکُفرگه” اوُزگرِیشِی اوُچُون قائِل بوُلِیشگن اوُ شَرطنِی تَنقِید قِیلِیب اَیتَدِیکِی: وَلَنَا، أَنَّهَا دَارُ كُفَّارٍ، فِيهَا أَحْكَامُهُمْ، فَكَانَتْ دَارَ حَرْبٍ – كَمَا لَوْ اجْتَمَعَ فِيهَا هَذِهِ الْخِصَالُ -، أَوْ دَارَ الْكَفَرَةِ الْأَصْلِيِّينَ . بِیزلَرنِی نَزدِیمِیزدَه کافِرلَرنِی اَحکاملَرِی اِجرا قِیلِینَدِیگن اَگرچِی اوُ شَرطگه اِیگه بُولسَه یاکِی اَصلِی کافِرلَرنِی دِیارِی بوُلسَه هَم، دِیار دارُ الحَربدِیر. کافِرلَرنِی اَحکاملَرِی اِجرا قِیلِینَدِیگن دِیار یَقِین یا اوُزاق بوُلِیشِینِی بِیر مِنطَقَه نِینگ دارُ الکُفر یا دارُ الاِسلام بوُلِیشِیگه تَأثِیر قِیلمَیدِی. شوُنِینگدِیک بَیان قِیلِینگنِیدِیک، اِبنِ قُدّامَه رَحِمَهُ الله اَیتَدِیکِی، مَنَه بُواِمام شافِیعِی رَحِمَهُ الله نِی رَعیِی هَم حِسابلَنَدِی. مَنَه شوُ شَکلدَه حَنبَلِیلَر مَذهَبِی هَم بِیر دِیارنِی اوُستِیدَه حُکم چِیقَرِیشنِی مِعیارِی، مِعزانِی اوُندَه اِجرا قِیلِینَدِیگن اَحکاملَرنِی نَوعِیگه باغلِیق، دِیب بِیلِیشَدِی. [1][2]
12 اِماملِیک شِیعَه لَرنِینگ نَزدِیدَه دِیارلَرنِی اوُزگرِیشِی:
بَعضِی بِیر جَعفَرِی شِیعَه لَرِی شوُندَی اِعتِقاد قِیلِیشَدِیکِی، دارُ الاِسلام دارُ الکُفرگه اَیلَنِیب قالمَیدِی، اوُلَر هَم کوُپچِیلِیک شافِیعِیلَرنِی کوُز- قَرَشِیگه اِیگه دِیرلَر. مِثال طَرِیقَه سِیدَه شَیخ طوُسِیدَر “لَقِیط” بَحثِیدَه دارُ الاِسلامنِی اوُچِینچِی حُدوُدلَرِیدَه اَیتَدِیکِی: مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِی بوُلگن دِیارنِی مُشرِکلَر کِیلِیب اوُنِی اِیگللَب آلِیشگن، طَرسُوسگه اوُحشَش. [3]
مَنَه بُو کوُز- قَرَش اَساسِیدَه مَنَه بُو دَستَه دَگِی جَعفَرِی شِیعَه لَرِینِی نَزدِیدَه دارُ الاِسلام اوُچ هِیل بُولَدِی:
- مُسُلمانلَرنِی اوُزِینِی قوُلِی بِیلَن قوُرِیلگن دِیارلَر: بَغداد، بَصرَه؛
- آلدِین کافِرلَرگه تِیگِیشلِی بوُلِیب سوُنگرَه مُسُلمانلَر تامانِیدَن فَتح قِیلِینگن دِیارلَر.
- آلدِین مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِی بوُلگن ، اَمّا کِییِین کافِرلَر اوُنِی اِیشغال قِیلِیشگن دِیارلَر.
مَنَه بُو کوُز- قَرَشگه اِیگه بُولگن جَعفَرِی شِیعَه لَرِی، اَندَلوُس وَ …..گه اوُحشَش آلدِین مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِی بوُلگن، اَمّا حاضِردَه کافِرلَرنِی حُکمرانلِیگِی آستِیدَه قالگن دِیارلَرنِی هَم دارُ الاِسلامنِی جُملَه سِیدَن دِیب بِیلِیشَدِی.
شِیعَه لَرنِی باشقَه بِیر دَستَه سِینِی اِعتِقادِی بُویِیچَه دارُ الاِسلام دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی، بُو حوُددِی مُسُلمان شَخصنِی کافِرگه اَیلَنِیشِیگه اوُحشَیدِی. مِثال طَرِیقَه سِیدَه حَلِّی اَیتَدِیکِی: کافِرلَر اِیگللَب آلِیشگن مُسُلمانلَرگه تِیگِیشلِی بُولگن دِیارلَرنِی بَرچَه سِی دارُ الکُفر جُملَه سِیدَن حِسابلَنَدِی. چُونکِی حُکمرانلِیک وَ حاکِمِیَت اوُزِینِی کِیتِیدَن اِسلام قانوُنلَرِینِی بِیر چِیتگه سوُرِیلِیشِینِی وَ کافِرلَرنِینگ قانوُنلَرِینِی طَتبِیق قِیلِینِیشِیگه آلِیب کِیلَدِی. [4]
عُمُوماً اَیتگندَه توُرلِی- هِیل اِسلامِی مَذهَبلَرنِی فُقَهالَرِینِی اوُرتَسِیدَه دارُ الاِسلامنِی دارُ الکُفرگه اوُزگرِیشِی بُویِیچَه 4 هِیل کوُز- قَرَشِی مَوجُود:
- بِیر دِیارنِی اوُستِیدَه کافِرلَر غالِب بوُلِیب اوُلَرنِینگ اَحکاملَرِی اِجرا قِیلِینِیشِی بِیلَن مَنَه بُو دِیار دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی.
- دارُ الاِسلامنِی اَگرچِی کافِرلَر اِیگللَب آلِیشگن وَ مُسُلمانلَر بُو دِیارنِی بُوشَتِیب چِیقِیب کِیتِیشگن وَ اوُ یِیرلَردَه کافِرلَرنِی اَحکاملَرِی اِجرا قِیلِینگن تَقدِیردَه هَم دارُ الکُفرگه اَیلَنِیشِینِی اِمکانِی یُوق، اَگر بُو یِیرگه دارُالحَرب دِیب اِسم قوُیِیلگن بُولسَه، بُو «صورتاً لا حکماً» بوُلگنلِیگِی سَبَبلِیدِیر.
- اَگر “دارُ الاِسلامنِی” کافِرلَر باسِیب آلِیشسَه وَحاکِمِیَت کافِرلَرگه تِیگِیشلِی بُولسَه، اَمّا مادامِیکِی مُسُلمانلَر اوُ یِیردَه قالِیب اِسلام شِیعارلَرِینِی اِجرا قِیلِیشَر اِیکَن، بُو حالَتدَه “دارُ الاِسلام” “دار الکُفرگه” اَیلَنمَیدِی.
- اَگر دارُ الاِسلام اِمامِی اَبُو حَنِیفَه رَحِمَهُ الله سُوزِیگه بِینائاً اوُچ شَرطگه اِیگه بُولسَه، دارُ الکُفرگه اَیلَنَدِی.
(دوامی بار…….)
[1]المغني مع الشرح الكبير) 10/ 95./ لنا أنها دار كفار فيها أحكامهم فكانت دار حرب كما لو اجتمع فيها هذه الخصال أو دار الكفرة الأصليين/
[2]المغني مع الشرح الكبير 10/ 95. (ومتــى ارتد أهــل بلد وجــرت فيه أحكامـهم صاروا دار حرب في اغتنام أموالهم وسبي ذراريهم الحادثين بعد الردة، وعلى الإمام قتالهم فإن أبابكر الصديق رضي الله عنه قاتل أهل الردة بجماعة الصحابة، ولأن الله تعالى قد أمر بقتال الكفار في مواضع من كتابه وهؤلاء أحقهم بالقتال لأن تركهم ربما أغرى أمثالهم بالتشبه بهم والارتداد معهم فيكثر الضرر بهم، وإذا قاتلهم قتل من قدر عليه ويُتبع مدبرهم ويُجاز على جريحهم وتغنم أموالهم، وبهذا قال الشافعي. وقال أبو حنيفة: لاتصير دار حرب حتى تجتمع فيها ثلاثة أشياء: أن تكون متاخمة لدار الحرب لاشيء بينهما من دار الإسلام (الثاني) أن لايبقى فيها مسلم ولاذمي آمن (الثالث) أن تجري فيها أحكامهم. ــ قال ابن قدامة ــ ولنا أنها دار كفار فيها أحكامهم فكانت دار حرب) (
[3] محمدبن الحسن الطوسی، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء التراث الآثار الجعفریه، بی تا، ج 3، ص 343. / «دارالاسلام علی ثلاثة اضرب: بلد بنی فی الاسلام و لم یقهر بها المشرکون کبغداد و البصرة…؛ و الثانی کان دار کفر فغلب علیها المسلمون و اخذوه صلحا و اقرّوهم علی ما کانوا علیه علی أن یؤدّوا الجزیه…؛ و الثالث دار کانت للمسلمین و تغلّب علیها المشرکون مثل الطرطوس.»
[4] جمال الدین حسن بن یوسف حلّی، تذکرة الفقها، تهران، مکتبة الرضویه لاحیاء آثار الجعفریه، بی تا، ج 2، ص 275. / «اما دارالکفر… بلد کان للمسلمین فغلب الکفّار علیه.»