مصداقهای دارالاسلام در دنیای معاصر (1) (قسمت 25)
(3-قیسم)
در امور اجتهاد پذیر هم باز باید دقت کنی که این مسائل نیاز به علم کافی و جامع دارند و در مورد سخنانی که بر زبان می رانی مورد پرسش قرار می گیری و در برابر سخنانت مسئول هستی. به همین دلیل اهل علم در چیزی که کاملاً به آن علم دارند صحبت می کنند و در اموری که نمی دانند سکوت می کنند. در مدینه و در عصر تابعین (یعنی عصر فرزندان صحابه و شاگردان صحابه رضی الله تعالی عنهم اجمعین) در مورد طلاق سوال شد و در تمام مدینه با اینهمه بزرگوار و عالم، تنها یک نفر در این زمینه فتوا داد و آنهم سعید بن مسیب رحمه الله بود.
این در مورد مساله ای متعلق به منزل یک فرد بود که اینهمه توسط تابعین احتیاط می شد حالا چه رسد به امور عامه مسلمین مثل حکم در مورد دارالاسلام و دارالکفر و تکفیر مسلمین و…. که با موجودیت دین و دارالاسلام و جان و ناموس و آبرو و مال عموم مومنین و بخشهای وسیعی از مسلمین گره خورده است و ربطی به اجتهاد ندارند بلکه اموری هستند که باید « سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا» بدون دخیل دادن دیدگاه شخصی تابع حکم الله تعالی شد، اما عده ای جاهل و مرید ماهواره ها که «عملاً»، الله و پیامبر و صحابه و تابعین و امام حنفی و جعفر صادق و مالک و شافعی و حنبل و سایر بزرگواران اهل سنت و مراجع تقلید آنها شده ماهواره ها و فضای مجازی، در چنین مسائل مهمی نظر می دهند؛ و با استناد به این مراجع تقلیدشان که اکثراً در دست کفار سکولار جهانی و مرتدین محلی و دارودسته ی منافقین هستند خود را صاحب نظر می دانند؛ و یا در جبهه ی اینها باز دسته ای از مومنین جاهل به امور شرعی و حتی فریب خورده ی جنگ روانی دشمن وجود دارند که در چنین مسائل مهمی وارد می شوند و در همان مسیری حرکت می کنند که مریدان ماهواره ها و فضای مجازی در حرکتند.
امام شافعی رحمه الله می گوید:«مَثَلُ الَّذِی یَطلُبُ العِلمَ بِلَا حُجَّةٍ، کَمَثَلِ حَاطِبِ لَیلٍ، يَحْمِلُ حُزْمَةَ حَطَبٍ وَفِيهِ أَفْعَى تَلْدَغُهُ وَهُوَ لَا يَدْرِي»[1].«مثال کسی‌که دانش و فقه را بدون دلیل دریافت نماید همانند کسی است که در شب هیزم جمع می‌کند. پشته‌ای از یک هیزم را برمی‌دارد و یک مار افعی در آن پشته او را می‌گزد بدون این‌که خود بفهمد».
بر این اساس است که امام ابویوسف حنفی رحمه الله می‌گوید:«لَا يَحِلُّ لِأَحَدٍ أَنْ يَقُولَ مَقَالَتَنَا حَتَّى يَعْلَمَ مِنْ أَيْنَ قُلْنَا» [2]. «برای هیچ‌کس جایز نیست که گفتار ما را نقل کند تا این‌که بداند که ما آن را از کجا گرفته‌ایم».
اگر نتوانستی در مورد مسائل شریعت مطالبی که می گیری و منتقل می کنی منبع این مطالب از کانالهای شرعی و علمی آن را پیدا کنی شک نداشته باش که سخنت خیر نیست. رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ والْيوْمِ الآخِر، فلْيقُلْ خيراً أَوْ لِيَصمُتْ،[3] هر که به الله و روز قیامت ایمان دارد باید سخن خیر گوید؛ یا باید خاموش باشد.
(ادامه دارد……)
[1] إعلام الموقعين 2/211 و زرقانى در شرح المواهب اللدنية 5/453، و مناوى در فيض القدير 1/433 و بيهقی در المدخل (ص211/رقم263) از طريق ربيع بن سليمان از امام شافعی/ روایت می‌کند.
[2] ابن عبدالبر در الانتقاء فی فضائل الثلاثه الفقهاء (145)، ابن قیم در اعلام الموقعین (2/309) و ابن عابدین در حاشیه البحر الرائق (6/293) و شعرانی در المیزان (1/55) و بيهقی درالمدخل (262).
[3] البخاري (6018)، ومسلم (47)، والترمذي (2500)، وأحمد (9967) وأبو داود (5154) وابن ماجه (3971) وأبو داود (5154)