حاضِرگِی یَنگِی عَصردَگِی دارُ الاِسلامنِی نَمُونَه لَرِی (1) ( 25 بوُلِیم)
(6-قیسم)
بُو یِیردَه بِیز بَرچَه شَرعِی مَنبَعلَرنِی اِستِناد قِیلگن حالدَه فَلانچِی دِیارنِینگ دارُ الاِسلام اِیکَنِی یاکِی فَلانچِی دِیارنِینگ دارُ الکُفرِ اِیکَنِی حَقِیدَه خَبَردار بُولگنِیمِیزدَن سُونگ، اوُلَردَگِی حُکوُمَت قالِیبِیدَگِی اَساسنِی سالِیشتِیرِیشگه حاجَت یُوق، اَمّا قالِیبلَرنِی اوُزِینِی حوُددِی بِیر اَبزاردِیک بِیر-بِیرِی بِیلَن سالِیشتِیرِیش مُومکِین. مَثَلاً مُسُلمانلَر اوُندَن فایدَه لَنَیاتگن قالِیبنِی وَ کامُّونِیستلَرنِینگ هَمدَه سَرمایَه دارلَرنِینگ بایلِیکنِی تَقسِیملَش قالِیبِینِی یَعنِی اوُچچاوِینِی بِیر- بِیرِی بِیلَن سالِیشتِیرسَک بوُلَدِی؛ حوُددِی فَلان اَبزار، مَشِینَه، تَیِارَه، پایِیزد، طِبِّیات یا حَوفسِیزلِیک، حَربِی تِیهنالاگِییَه نِی بِیر- بِیرِی بِیلَن سالِیشتِیرگنگه اوُحشَیدِی، بُو یِیردَه بِیز اوُلَرنِی اِیشلَب چِیقَرگن تاماننِی عَقِیدَه سِی، مَذهَبِی بِیلَن عُمُوماً اِیشِیمِیز بُولمَیدِی.
یَنَه هَم ساددَه راق توُشُونتِیرَدِیگن بُولسَک، مَثَلاً سَعُودِیَه عَرَبِستانِینِی پایِیزدلَرِینِی، تِیمِیر یُول باشقَرُوو سِیستِیمَه سِینِی یَپانِیَه نِینگ یاکِی راسِّیَه نِینگ پایِیزدلَرِی، تِیمِیر یوُل باشقَرُو سِیستِیمَه سِی یاکِی باشقَه یِیوراپَه دَولَتلَرِینِیکِی بِیلَن سالِیشتِیرگن پَیتِیمِیزدَه، اوُلَرنِی باشقَه رُوچِیلَرِینِی یاکِی بُو پایِیزدلَردَه آلِیب بارِیلَدِیگن جَمِیعیَتنِی عَقِیدَه سِی بِیلَن اِیشِیمِیز بوُلمَیدِی، اَمّا اوُلَرنِی تَجرِیبَه لَرِیدَن، اوُقِیب اوُرگنگن بِیلِیملَرِیدَن، توُرلِی- هِیل دَولَتلَرنِی تِیهنالاگِیَه سِیدَن هَدَفلَرِیمِیزنِی، دَستوُرلَرِیمِیزنِی آلِیب بارِیش یُولِیدَه شَرعِی اوُصُول بِیلَن فایدَه لَنَمِیز.
مِثال طَرِیقَه سِیدَه، اَمِیرِکَه وَ یَپانِییَه نِینگ اِیککِی هِیل باشقَوُر رَوِیشِی حَقِیدَه صُحبَت قِیلِینگن پَیتدَه اوُلَرنِی سالِیشتِیرِیش وَ حَتَّی فایدَه لَنِیش اوُچُون اَیتِیلَدِیکِی:
اَمِیرِکَه نِی باوشقَرُو بیُوراکرَتِیَه گه یَقِینراقدِیر، 1- قِیسقَه مُددَتلِی رِیجَه توُزِیش دَستوُرِیگه اِیگه،2- یَککَه شَخص مَسئوُلِیَتِیگه اِیگه، 3- قَرار قَبُول قِیلِینِیشِی وَ قَرار قَبُول قِیلِینِیش جَرَیانِی جُودَه تِیز عَمَلگه آشِیرِیلَدِی، اَمّا اوُنِی یوُلگه قوُیِیلِیشِی جُودَه سِیکِین آلِیب بارِیلَدِی.
یَپانِییَه نِی باشقَرُووِی اَدهاکرَه تِیَه گه یَقِین بُولِیب: 1- اوُزاق مُددَتلِی رِیجَه لَر دَستوُرِی توُزِیلَدِی، 2- گوُرُوه شَکلِیدَه مَسئُولِیَتگه اِیگه، 3- قَرار قَبوُل قِیلِیش مُددَتِی، جَرَیانِی سِیکِین، لِیکِن اوُنِی اِجرا قِیلِینِیشِی تِیزلِیک بِیلَن عَمَلگه آشِیرِیلَدِی. [1]
بُو یِیردَه بِیر- بِیرِیدَن بُوتوُنلَی فَرق قِیلَدِیگن اِیککِی باشقَرُو رَوِیشِی سالِیشتِیرِیلَدِی، اَمّا اوُلَردَن فایدَلَنگن کِیشِیلَرنِینگ عَقِیدَه لَرِی، اِیشانچلَرِی حَقِیدَه صُحبَت قِیلِینگنِی یُوق؛ هَر قَندَی عَقِیدَه گه اِیگه بُولگن شَخص مَنَه بُو باشقَرُو رَوِیشلَرِیدَن، نَمُونَه سِیدَن فایدَلَنَه آلَدِی، چوُنکِی مَنَه بُو باشقَرُو رَوِیشلَرِی حوُددِی “دِیوان” “اَبزارگه” اوُحشَگن نَرسَه لَر بُولِیب اوُنِی اِیستَلگن قِیسمِینِی اوُزگرتِیرسَه وَ اوُندَن توُرلِی- هِیل عَقِیدَه لَرگه مُناسِب رَوِیشدَه فایدَلَنسَه بُولَدِی.
یاکِی بوُلمَسَم اَمِیرِکَه نِی، اِیراننِی، حِتاینِی، اَفغانِستاننِی، پاکِستاننِی، عَرَبِیستاننِی تَعلِیم- تَربِیَه “سِیستِیمَه سِینِی” سالِیشتِیرگن پَیتِیمِیزدَه هَم بِیر نِیچَه فِکر، عَقِیدَه نِی اِیمَس، بَلکِی بِیر نِیچَه “سِیستِیمَه نِی”، “اَبزارنِی” بِیر- بِیرِی بِیلَن سالِیشتِیرِیلَدِی.
یاکِی نَمایِیش وَ تَجرِیبَه وَ گوُرُوه مُحاکَمَه سِی کَبِی اوُقِیتِیش اوُصُوللَرِینِی نَولَرِی حَقِیدَه صُحبَت قِیلِینگن پَیتدَه، اَصلِیدَه بِیر نِیچَه “اَبزار” وَ حَتَّی توُرلِی- هِیل قالِیبلَر حَقِیدَه صُحبَت قِیلِینگن ، مَثَلاً آسانلِیک بِیلَن یَپانِییَه دَگِی اوُقِیتِیش اوُصلوُبِینِی اَمِیرِکَه دَگِی اوُقِیتِیش اوُصلوُبِی بِیلَن یاکِی بُو اِیککاوِینِی قَدِیمگِی اوُتِیش وَ نَتِیجَه گه یُونَلتِیرِیلگن یاکِی 1375 یِیلدَن بُویان اِیراندَه قوُللَنِیلَیاتگن یَنگِی فَعال، کَشف قِیلِیش رَوِیشِی بِیلَن سالِیشتِیرسَه بُولَدِی. بُو یِیردَه بِیز تَعلِیم- تَربِیَه تِیهنالاگِیَه سِینِی نَولَرِینِی بِیر- بِیرِی بِیلَن سالِیشتِیردِیک، شُونِینگدِیک واجِب اِیشلَر بُویِیچَه فایدَه لَنِیلَدِیگن تِیهنالاگِیَه توُرلَرِی وَ طِبِّیات، حَربِی،حِذمَت، جَملَش، دِیزَین، قوُرِیلِیش تِیهنالاگِیَه سِینِی بِیر- بِیرِی بِیلَن سالِیشتِیرَه مِیز. [2]
(دوامی بار…….)
[1] واژه ادهوكراسي از واژه هاي يوناني ad hoc به معني “براي هدف معين” و پسوند -cracy به معني “حكومت” گرفته شده است. رابرت واترمن ادهوكراسي را بدين گونه تعريف مي كند: “هر ساختاري از سازمان كه خطوط بوروكراسي موجود را براي بهره برداري از فرصتها، حل مسايل و دستيابي به نتايج قطع مي كند”. ادهوكراسي نوعي از سازمان است كه در نقطه مقابل بوركراسي قرار دارد
[2] واژه تكنولوژي مشتمل بر دو كلمه ” تكني ” به معناي رمز و راز مهارتهاي صنعتگري – و ” لوژي ” – به معني دانش سازمان يافته ، سيستماتيك و هدفمند است .