درس های مقدماتی/ درس اول: دین چیست؟ سکولاریست ها از ما چه دینی می خواهند؟
(11-قسمت)
دین با معنای چهارم: (پاداش دادن و مجازات کردن)
الله متعال می فرماید:
– إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ* وَإِنَّ الدِّینَ لَوَاقِعٌ (ذاریات/۶-۵) مسلّماً چيزی كه بدان وعده داده می‌شويد، راست و قطعي است و روز جزا(محاسبه و پاداش دادن و مجازات کردن) حتماً وقوع پيدا مي‌كند و مي‌آيد.
یا در جای دیگری می فرماید:
– أَرَأَیْتَ الَّذِی یُکَذِّبُ بِالدِّینِ* فَذَلِکَ الَّذِی یَدُعُّ الْیَتِیمَ* وَلَا یَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْکِینِ (ماعون/۳-۱) كسانی كه به دين ، و سزا و جزا ايمان ندارند، می فهمي كه چگونه كساني اند؟ آنان کسانیند که یتیم را سخت از پیش خود می‌رانند. و به خوراك دادن به مسکینها تشويق و ترغيب نمي کنند.
یا در جای دیگری می فرماید:
– وَمَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الدِّینِ* ثُمَّ مَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الدِّینِ*یوْمَ لَا تَمْلِکُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَیْئًا وَالْأَمْرُ یَوْمَئِذٍ لِلَّهِ (انفطار/۱۹-۱۷) (اي انسان!) تو چه می‌دانی كه روز جزا(محاسبه و پاداش دادن و مجازات کردن) چگونه است؟ روزي است كه هيچ كسی براي هيچ كسي كاری نمی تواند بكند و از دست كسی برای كسی كاری ساخته نيست، و در آن روز فرمان، فرمان خداست و بس، و كار و بار كلّاً به الله واگذار می شود.
واژه ی «دین» در این آیات به معنای محاسبه، قضاوت کردن در مورد اعمال انسان، مجازات کردن و پاداش دادن است.
دین به عنوان اصطلاحی جامع و فراگیر:
تا به این جا، سخن قرآن کریم کلمه ی «دین» را بیشتر با چهار معنای رایجی که اعراب آن را می فهمیدند، به کار می برد؛ اما از این جا به بعد، این واژه را به عنوان اصطلاحی جامع و فراگیر برای تعبیر از نظامی به کار می گیرد که در آن، شخص یک قدرت حاکمیتی خاصی را برتر از تمامی سلطه ها تلقی می کند؛ اطاعت و پیروی از دستوراتش را بر خودش لازم می داند؛ در زندگی مقید به حدود، قوانین و قواعد آن سلطه ی برتر است؛ با اطاعت از آن سلطه، امید دست یافتن به عزت، پیشرفت و پاداش نیک را در سر می پروراند و با سرپیچی در برابرش از ذلت، خواری و عاقبت شری خودش هراس دارد.
شاید بتوان گفت، در هیچ یک از زبان های دنیا اصطلاحی این چنین جامع و فراگیر، که تمام این مفاهیم را فقط با یک واژه بیان کند، وجود ندارد. به عنوان مثال در این معنی و مفهوم گسترده ی «دین» الله تعالی می فرماید:
– إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللّهِ الإِسْلاَمُ (آل عمران/۱۹) بي گمان دين در نزد الله اسلام است.
– وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الإِسْلاَمِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الآخِرَهِ مِنَ الْخَاسِرِینَ (آل عمران/۸۵) و كسی كه غير از اسلام، دین دیگری را انتخاب کند، از او پذيرفته نمی شود و او در آخرت از زمره ی ضررمندان خواهد بود.
(ادامه دارد……)