تعارفي درس / پنځم درس: شرعي دښمن پېژندنه:1
د کفري ټولنې دعمومي تجزيې تحلیل
په اړه (5)
يعنې دا وضاحت چې الله تعالی د دغو دریو ډلو په هکله («أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ»، «مَغْضُوبِین»، «ضَّالِّینَ»)ورکوي: هغه کسان چې په الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ دي، د تقوا پرهېزګارۍ متقي د دې ځانګړتیاوو سره: ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ* الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ* وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ* أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.
په دې كتاب كې هيڅ شک نشته او د متقيانو لپاره لارښود دى (پرهیزګاران معرفي کوي او د هغوی ځانګړتیاوې بیانوي:)
1-هغه کسان چې په غیبو ایمان لري، 2- لمونځ کوي، 3- او له هغه څه څخه چې موږ ورته رزق ورکړی دی انفاق کوي. 4- او هغه کسان چې په هغه څه ایمان لري چې تاته نازل شوی او په هغه څه چې له تا نه مخکې نازل شوي دي 5- او هغه کسان چې په آخرت ایمان يقين لري. (هغوی ته یې دا صفتونه بیان کړل او) دوی ته د خپل رب له لوري هدایت دی او دوی رستګار ژغورونکي دي. دا لومړی ډله وه چې موږ یې په سوره حمد کې «أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» ستاینه وکړه
موږ وویل او په دې سورت بقره کې یې هم تر عنوان لاندې «الْمُفْلِحُونَ» دوی ذکر شوي دي.
«مَغْضُوبِین»، هغه کسان چې خدای پرې غضب اخستي، چې په سورت البقره کې د کافرانو په نوم یاد شوي دي إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ* خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ.
بېګمان کفر کونکي او کافران، د دوی لپاره یو شان دی که تاسو دوی ته خبرداری ورکړئ یا نه، دوی به ایمان نه راوړي.
خدای د دوی په زړونو او غوږونو مهر لګولی دی او د دوی په سترګو باندې پرده ده او د دوی لپاره هم لوی عذاب په اتظارکې دي.
دا دویمه ډله وه چې خدای دوی هغه داسې توصيف کوي بیانوي.
«ضَّالِّینَ»، هغه کسان چې سرګردانه دي لکه څنګه چې موږ وویل، همغه منافقان دي.
چې په سورت البقره کې یې ذکر شوي دي:
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ* يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ* فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ* وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ* أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَكِنْ لَا يَشْعُرُونَ* وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَكِنْ لَا يَعْلَمُونَ* وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ* اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ* أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ* مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَا يُبْصِرُونَ* صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ.
په خلکو کې داسې ډلې شته چې وايي: موږ پر الله او د آخرت پر ورځ باور لړو.
حال هان چې دوي باور نلري.او دوی په مومنانو کې نه شمېرل کېږي. (د دوی په اند) دوی له خدای او مومنانو سره دوکه کوي، په داسې حال کې چې دوی له ځانه پرته بل چا ته دوکه نه ورکوي، مګر دوی نه پوهیږي.
د دوی په زړونو کې ناروغي ده، او خدای د دوی ناروغي نوره هم زیاتوي او د دوی د درواغو او انکار له امله د دردناک عذاب دوي په انتظار دی.
کله چې دوی ته وویل شي: په ځمکه کې فساد او تباهي مه کوئ. دوی وايي: موږ له اصلاح غوښتونکو پرته بل څه نه یو. (دوی ځانونه اصلاح کوونکي ګڼي.) خبر اوسئ! بې له شکه دا مفسد او تخریب کوونکي دي، خو نه پوهیږي.
او کله چې دوی ته وویل شي : ايمان راوړئ لكه څنګه چې خلكو ايمان راوړى دى، نو دوى به ووايي: ايا مونږ د احمقانو او بیخردانو په څېر ايمان راوړو؟ خبر اوسئ! دوی په خپل احمق او بيخرد دي خو نه پوهیږي.
كله چې دوى (منافقان) له خلكو سره مخ شي، نو وايي: موږ هم ايمان راوړى دى.
او كله چي د خپلو شيطاني مشرانو سره يوازي ناست وي نو وايي: موږ له تاسو سره یو او (په مومنانو) ملنډې وهو.
خدای په دوی ملنډې وهلې او دوی یې پریښودل چې په ړوند ډول خپل بغاوت سرکشي ته دوام ورکړي.
دوی د (پروردگار) خدای لارښونه د ګمراهۍ په قیمت خرڅه کړې ده،
او دا ډول تجارت او معامله هغوی ته هیڅ ګټه نه لړي. او دوی هدایت شوي نه بلل کیږي.
دوی کیسه د هغه کس د کیسه په څیر ده چې په ډیر زیار سره اور بلوي، او کله چې اور په هغه باندې روښانه شي، د اور څښتن به دوی ووژني او له منځه یوسي، او دوی به په تیاره کې پریږدي،په داسې ډول چې سترګې یې نه ویني.(دوی داسې دي لکه) دوی کاڼه او ړانده دي او (حق ته) دوی د بیرته راستنیدو لاره نه لري.
دا په سورة البقره کې د الله تعالی د تفسیر یوه برخه وه د هماغو دریو ډلو لپاره چې موږ یې په سورت فاتحه کې ذکر وکړ. که څه هم ځینو مفسرینو هغه یهود او نصاری چې په هغه زمانه کې وو له مغضوبین او ضالین سره برابر بللي دي.
خو د قرآن کريم له آيتونو څخه څرګندېږي چې کافران له مغضوبین سره او منافقان له ضالين سره برابر دي.