تعارفي درس / پنځم درس : شرعي دښمن پیژندنه (3) / د داخلي پټو کفارو او یا منافقانو او سیکولر شوی سره د چلند لنډ پیژندنو او طریقه (2)
که مو پام کړی وي، په تېرو درسونو کې مو په سورة فاتحه کې د بشریت درې ډلې ذکر کړي دي،«أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ» و «مَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ» و «الضَّالِّينَ» نومول شوي موږ له هغه وروسته د سورت له آیاتونو سره معرفی کړ، یعنی سورت البقره،په دې سورت کې الله جل جلاله څلور آيتونه د مؤمنانو په اړه، دوه آيتونه د کفارو په اړه او ديارلس آيتونه د منافقينو او يا د پټو داخلي کافرانو په هکله بيان کړي دي.
ښکاره کافران مشخص دي او د هغوی د پېژندلو لپاره ډېرې هڅې ته اړتیا نشته.
یو شخص په خپله ژبه د خپل کفر ګواهي ورکوي او وايي: زه سیکولر یم، یا یهود، نصرانی، مجوسی، صابی، خلقی، پارچمی، وطن ګوند، نشنل پارټی، عوامی نیشنل پارټی، دمکراسی ګوند، یا ګلم جم ملیش، او یا حربکی او داسي نور… یم.
مومنان هم په لږ پوهه او دقت سره پیژندل کیږي. خو د منافقینو ډله یوه ګډوډه ډله ده چې په پټه اسلامي پوښښ لري او مجهول نامعلومه دي. چې د اړیکو د منظمولو او تنظیمولو لپاره یې لږ تر لږه د هغوی په خصلتونو او ځانګړنو پوهیدل وپیژندل شي،
د دې ویجاړونکې ډلې پیژندل د ښکاره کفارو په پرتله خورا ستونزمن دي، چه دا ټول وضاحت ته اړتیا لري او دا ډیر د حساسیت برخور دار دي.
ولي هغه کافران چي ځانونه يې د مسلمانانو په منځ کي پټ کړي دي منافقان بلل کيږي؟ او دا څوک دي؟
د عربي ژبې استاد ابن منظور وايي: د نفاق او منافق کلمې خالص اسلامي کلمې دي چې عربو پخوا هیڅکله نه دي کارولي. د کلمه «منافق» د نفق له ریښې څخه د ځمکې لاندې کانال، دهلیز او تونل معنی ده چې دوه یا ډیرې دروازې لري او دا کانالونه د خیاطۍ یا ننوتلو او د پرمختګ یا تیښتې لپاره کارول کیږي.
الله تعالی فرمایي: «وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَىٰ ۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ» (انعام/35).
«نَفَقاً» دلته د دالان، دهلیز، تونل معنی ده. یعني که له دې څخه مخ اړول ستاسو لپاره ستونزمن او دروند وي. لکه څنګه چې تاسو کولی شئ (د دوی قانع کولو لپاره یوه لاره ومومئ، د بیلګې په توګه) په ځمکه کې یو دهلیز یا تونل جوړ کړئ یا اسمان ته زینه واچوئ او د هغې لپاره یو دلیل (ايمان راوړل) د دوي راوړئ (داسې وکړئ. مګر، پوه شئ چې دا لیجوجه خلک به تاسو نه مني او نه به ایمان راوړي). مګر که خدای وغواړي، هغه به دوی (قهراً و جبراً) هغه به هدايت لارښوونې ته راټول کړي. نو له هغو کسانو څخه مه کېږئ چې (د خلکو په اړه د خدای حکم او د هغه سنت) نه پوهیږي.
د لغتپوهنې اکثره مشران، د منافقانو اصل د «یربوع» له کلمې څخه چې د موږک یا موشخرما سره ورته والی لري تشریح کوي. یربوع د خپل حرکت لپاره عادي او ښکاره دروازه لري. خو د خپل تګ راتګ د دې دروازې تر څنګ، د هغه تونل له لارې چې په خپل کور کې یې جوړ کړی، په یوه لرې نقطه یا نقطه کې د احتیاط په توګه بله دروازه یا دروازه هم پرانیزي. دا دروازې د ځمکې د سطحې په لور په احتیاط سره رامینځته کوي ترڅو سوري نه شي، بلکه، دا یو پتلی کرسټ پریږدي، دومره پتلی نازکه نه وي چې کرسټ پخپله خراب شي او ښکته شي. بلکې تر دې حده چې که یوه ورځ د خلاصې دروازې (چې ټول پرې پوهېږي) له خطر سره مخامخ شي، کولای شي دغه پرت په خپل سر ووهي او له منځه یوسي او وتښتي. هغه چې د دې پرانیستې او پیژندل شوې دروازې له لارې ننوځي،مګر له دې پټې دروازې څخه ووځي خارج شي،عرب ورته وايي:نافقاً؛دا د پټې داخلي لارې معنی لري…. ځينو خلکو دا هم ويلي دي چې: په يربوع پټ سوري نوم «نافقاء» دی او د “منافق” کلمه هم له همدې کلمې څخه اخيستل شوې ده.