Дарсхойи муқаддамотий/ дарси аввал: дин чист? Секуляристхо аз мо чи дини мехоханд?
(5- қисмат)
-Дар насроният хам (ё хамон чизики дар миёни мардум ба масихият машхур шуда) ба хамин шева аст, онхо хам ба зиндагийи пас аз марг эътиқод доранд ва ле зиндагий пас аз марги онхо чи маънойи медихад? Чи тафсири аз он дорад? Онхо бар ин боваранд шахс пас аз марг дар ду додгох хузур пейдо мекунад, дар қазоват ва доварийи аввалия ё “доварийи хос”, никон ва покон ба бехишт мераванд ва гунохкорон хам сариъан ба жаханнам фристода мешаванд. Аммо касоники таклифишон мушаххас нест,ибтидоъан ба барзах фристода мешаванд ва пас аз пок шудан ба бехишт мераванд. Аммо доварийи нахоий ё “доварийи ом”, пас аз поёни жахон ва ростохези мурдагон анжом мешавад. Дар ин мархала насронийхо барои хамиша ба бехишт мераванд ва ғейри насронийхо барои хамиша ба жаханнам. Бар ин асос астки аллох таоло ба сирохат мефармояд:
قَاتِلُواْ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَلاَ یُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَلاَ یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ حَتَّى یُعْطُواْ الْجِزْیَةَ عَن یَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ (توبه/29)[1]
Яъни инхо на ба илохики худишро маърифий карда ва на ба қиёмати мовриди назари аллох иймон надоранд, ва яъни бо вужуди тасаввуротики аз худо ва рузи қиёмат доранд аммо ин тасаввурот аз онхо пазирофта намешавад ва аз нигохи аллох инхо на ба аллох ва на ба рузи қиёмат иймон надоранд.
Тафовутро нигох кунид! ,”зиндагийи дигар” ё “зиндагийи баъдий” ек истелох аст аммо, дар инжо мушохада мекунемки бо онки миёни хиндуизм, будизм, зардуштигарий, яхудият ва насроният дар эътиқод ба зиндагийи пас аз марг иттифоқ назар вужуд дорад, аммо таърифи хар ек аз ин манхажхо дар мовриди “зиндагийи дигар” ё “зиндагийи баъдий” бо дигари тафовутхойи ошкор ва ғейри қобили инкори дорад, ба гунайики наметавон бо вужуди иштирокотики дар баъзи аз онхо дида мешавад, бо таърифи еки аз инхо ба қазоват дар мовриди соирин дар мовриди “зиндагийи дигар” ё “зиндагийи баъдий” нез даст пейдо кард, балки бояд ба сурати мовридий ва мушаххас ба таърифи ин истелох бипардозем. Масалан бигуем: аз нигохи будизм, ё яхудият ё ноцианал социалистхойи кофар ва муртадди курдистон ва …….маънийи ин истелох мешавад ин.
Каламайи худо хам, хаминтур аст. Хар каси ек таъриф ва ек тасаввури аз он дорад. Барои хамин ек мусалмон хамон “аллох”иро қабул дорадки худиш дар қуръон ва аз тариқи пайғамбариш худишро маърифий карда.
“дин” хам еки аз хамин истелохоти муштараки миёни тамоми инсонхостки барои пей бурдани ба маъний ва мафхуми он, ночор бояд ба манбаъи хоссиш дар хамон ақида ва маслак мурожаъа кард. Яъни “дин” мумкин аст дар назди секуляристхо ( ба забони арабий –мушрикин, ахзоб) ек маъни бидихад ва назди шариати пайғамбар саллаллоху алайхи васаллам маънийи мутафовуттариро мушохада кунем.
Ба унвони мисол: секуляристхо, “дин”ро аз вожайи фарансавий religion ба маънойи “жомеъайи диний” ва вожайи лотин religionem ба маънойи “эхтиром ба чизи муқаддас, эхтиром ба илохахо, робитайи бейни башар ва худоён” таъриф кардандки албатта риша дар вожайи лотин religio дорад.
Амил дуркимки назди иддайи ба бунёнгузори жомеъашуносийи секуляр дар ғарб шинохта шуда, ба сурати сода ва бо такия бар хамин маънийи луғавий ва лотинийи он, “дин”ро дастайи хам баста аз ақоид ва бовархойи марбут ба олами ғейри моддий ва умури қобили хис бо хавос, ва умури ғейри қобили руият бо чишм, ё хамон умури лохутий медонад.
Яъни “дин” дар таърифи секуляристийи у, иртиботи ба дунё ва олами моддий надорад, ин таъриф, бардошт ва интизори тамоми секулярхо аз “дин” аст.
(идома дорад……)
[1] با کسانی از اهل کتاب که نه به خدا ، و نه به روز جزا ایمان دارند ، و نه چیزی را که خدا ( در قرآن ) و فرستادهاش ( در سنّت خود ) تحریم کردهاند حرام میدانند ، و نه آئین حق را میپذیرند ، پیکار و کارزار کنید تا زمانی که ( اسلام را گردن مینهند ، و یا این که ) خاضعانه به اندازه توانائی ، جزیه را میپردازند.