Шайх Абу Хамза хўромий: муқаддамот дарслари / бешинчи дарс:Шаръий душманшиносий (4) шаръий адабиётдаги муртадларни аниқлаш ва муртадларга, уларни жибхасига қандай муносабатда бўлиш
Шайх Абу Хамза хўромий хафизахуллохни аудио тасмасидан ёзиб олинган.
(120- қисм)
-Ассаламу алайкум, мажхулил холни дорул куфрдаги хукми нима ва ундаги тахарий қайси маънода келган?
Мажхулил хол яъни тарафни мусулмон ё кофир эканини билмаслигимиздур. Уни холати бизларга мажхул ва маълум эмас. Мажхулил холни хукми уларни ўртасида яшаётган аксариятга ,диёрга тобеъ бўлади, магарамки буни акси собит бўлса бундай бўлмайди. Яъни бир киши минтақага,диёрга тобеъ бўлса, бошқаси эса уларни орасида яшаётган аксариятга тобеъ бўлади, магарамки буни акси собит бўлса бундай бўлмайди. Бизлар уни зохирига қараб хукм қиламиз, уни ботини бизларга боғлиқ эмас. Масалан бизларга фалончи бош кийимнинг мусулмонларга тегишли экани равшан ва мушаххас бўлган. Энди, хитой дорул куфрининг бир миллиярдлик жамиятини орасида бир кишини мана бу бош кийимда юрганини кўриб уни мусулмон деймиз,нима учун? Чунки мусулмонларни фалон одатига ё аломатига эга. Бизни мана шу шубхамиз мана бу шахсга мусулмон бўлиш хукмини беришимизга боис бўлади, магарамки буни акси собит бўлса, агар керак бўлса кейинги ўриндаги текширувларни бошлаймиз. Масалан эхтиёж пайдо бўлса ёки у билан муомала қилишни хохласак. Чунки мана бу танишиш бизларни бошқалар билан ўзаро алоқаларимизни тартибга келтиради. Мажхулил хол бизларнинг бошқалар билан бирга ўзаро алоқаларимизни тартибга келтириш учун лозим бўлади:
” يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا ضَرَبْتُمْ فی سَبِيلِ اللَّهِ فَتَبَيَّنُوا وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَىٰ إِلَيْكُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا “.
Энди тахарий хам яъни хақиқатни кетидан изланишдур, яъни тахқиқ,ишонч ва шакдан,гумондан узоқда туриб тўғри йўлни пайдо қиласан. Яъни хақиқатни кетидан излайсан, гўёки ўзингни қулоқларинг билан эшитасан ва кўзларинг билан кўрасан ва қалбинг билан уни дарк қиласан ва хеч кимга тақлид қилмайсан ва бошқаларни қулоғи, кўзи,қалби билан тахқиқотингни,изланишингни, бахсингни амалга оширмайсан ва қўлга киритган нарсангни устида шак ва гумондан ташқари холатда ишончинг комил бўлади.
Мана бу холатда, бизларни дарсимизга боғлиқ бўлган нарсага чегараланамиз,чунки аслида уни ўзи жуда хам кенг- кўламли нарса, шуни айта оламизки, ишонч даражасига етиб бормагунимизча ва комил хотиржамлик даражасига етмагунимизча хеч кимни исломдан чиқармаймиз; балки хар қандай кичкина шак, шубха билан шахсни мусулмон эканини дифоъ қиламиз ва уни мусулмон экани борасида овоз берамиз.
-Райён нима? Сиз шиъаларни рофизийлардан жудо қиласиз, уларни ўртасида нима фарқ бор? Аслан сиз рофизий нима эканини биласизми?
Қуръонни кўз қараши билан манбаъларга диққат қаратган киши учун бу жараён жуда хам осон, шахс нихоятда рохат шиъа лафзи билан рофизийни лафзини ўртасидаги очиқ фарқни тушуниб етади. Шиъа тарихий бир харакат бўлиб жуда кўп фирқаларга ўзидан жой берган, рофизий эса хар қандай динда,мазхабда,табақада, хизб, хукумат ва жамиятда топилиши мумкин бўлган бир сифатдир. Мана бу нарса ўтган асрлардаги адаб ахли учун хам оддий бир нарса хисобланган:
Отхонадан рози бўлган шу ерга мансуб
Рофизий фақат буйруқ асосида келсин
Гар нафс туфайли отхонадан чиқиб кетса,
Бошқа одамларнинг отхонасида сарсон бўлади.
Мана бу шеърни бир намунаси ё бунга ўхшаган шеърлар жуда кўп. Шиъа мухаддисларни китобларида бир харакат бўлиб, улар ўзларини Алига эргашувчилар деб хисоблашган ва уларнинг бошқа мухолиф гурухлар билан келишмовчиликлари фақат хукуматни идора қилишдаги сиёсатларга боғлиқ бўлган, бошқалар билан бирга хеч қандай ақидавий ё фиқхий ихтилофларга эга бўлишган эмас. Чунки умуман фиқхий мазхаблар у даврда вужудга келмаган эди. Шунинг учун хам жуда катта миқёсдаги мусулмонларнинг тоифасини қамраб олган эди, мана бу мусулмонлар умавийларнинг хукумат сиёсатларига мухолиф бўлган кишилар бўлиб, улар мана бу хукуматлар билан хар қандай хамкорлик қилишдан ўзларини тортишган, бундай тузумларга яқинлашмасликка харакат қилишган ва улар хукуматни исломий равишга қайтаришга харакат қилган хар қандай харакатни химоя қилишган. Шу сабабли хам хукуматни дастидан рози бўлмаган катта кишилар хам махсусан ахли илм улардан пархез қилишни узоқроқ юришни тавсия қилишган. Чунки бу хукуматлар исломий шўрога асосланган хукуматни ўрнига ўрнашиб олган золим хукумат хисобланган.
Аммо Али шиъаларидан иборат бу харакат бир ёқадан бош чиқарган эмасди, уларни бир дастаси бўлиб шиъаларни аиммаси хам улардан рози бўлишмаган, нахжул балоғада тахминан у ерда мавжуд шиъаларни барча манбаъларида аимма мана бу дастани дастидан ноумид эдилар. Чунки мана бу даста аиммаларни жуда хам нозик ўринларда ташлаб кетишган ва уларни рад қилишган, химоя қилишмаган, шунинг учун рофизий номи билан маъруф бўлишган. Яъни бу кимсалар мусулмонларнинг рахбарларини,аиммаларни рад қилишар эди.
(давоми бор……..)