کافر و منافقلر. (2)
الله تعالی توبه سُوره سِینی بیر قِسمِیده قوُییده گی آیَتگه «سَاعَةِ الْعُسْرَةِ» وَ تبُوکده گی رُوملیکلر بیلن بُولگن غَزوَه گه «الثَّلاَثَةِ الَّذِینَ خُلِّفُواْ» و بُو جَنگده قوُشِیندَن قالیب کیتگن اوُچ مُؤمِنگه اِیشاره قیلیب اَیته دی و قوُییده گی چه قِیریقگه بُویُورَدی: «وَکُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ» صادِقلر و راستگوُیلر بیلن بیرگه بُولینگلر، قِیینچیلیکلر پَیتیده جَنگ و قورَالّی اوُرُوشده گی اِیشلرده رَهبَرگه قندَی قیلیب اِطاعَت قیلیش بارَسِیده هَم طلبلر قوُیه دی و اوُلرنی ثمَرَسِینی بَیان قِیله دی. بُونِی دَوامِیده اَیته دی:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ قَاتِلُواْ الَّذِینَ یَلُونَکُم مِّنَ الْکُفَّارِ اِی مُؤمِنلر! یَقینینگیزده گی کافِرلرگه قرشی جَنگ قیلینگلر وَلْیَجِدُواْ فِیکُمْ غِلْظَةً اوُلر سِیزلرده گی کوُچ – قوّتنِی کوُرسِینلر! ( یَعنی اوُلر سِیزلرده گی شِدّت و قوُپالّیکنی کوُرسِینلر) وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ (توبه/123) بیلینگلرکی، اَلبتّه الله تقوادارلر بیلن بیرگه دیر.
مَنه بُو ییرده گی نِهایَتده اَجاییب نُقته لردَن بِیری شُوکی، اِینگ یَقین کافرلرگه قرشی جَنگ قیلیشگه بُویرُوق بیریشنی کِیتیدَن «یَلُونَکُم مِّنَ الْکُفَّارِ» اِیچکی یَشِیرین و کافر حالّریده اوُله دِیگن کافرلر یاکی مُنافقلر حَقیده صُحبَت قیله دی «وَمَاتُواْ وَهُمْ کَافِرُونَ» مادامیکی اوُلر دارالاِسلامده یَشَر اِیکه نلر بیز اوُلرنی بُو دُنیاده مُسُلمانلردَن دِیب حِسابلیمِیز.
آچیق و رَوشَن کوُرگه نیمیزدِیک، توُقّیزینچی هِجری ییلده تبُوک جَنگیده قه تنَشمه گن اَمّا مُسُلمانلرنی آرَسِیده یَشَگن مُنافقلر توُده سِینینگ گورُوهلرینی، اولرنینگ اَنیق کافر بولگنلرینی رسول الله صلی الله علیه وسلم وَحِی آرقه لی ته نیر اِیدیلر. عبدالله ابن ابی گه اوُحشَگنلرنی اِیسه هَمّه ته نیر اِیدی، امّا شُو حالتده هَم اوُزاقده گی کافرلر بیلن جَنگ آلیب باریلگن و یَقینده گی کافرلر اِیسه ته شلب قوُییله دی.
اگر دِقّت قیله دیگن بُولسَک بُو ییرده حِطاب «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ قَاتِلُواْ الَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ الْكُفَّارِ»
“آشکار کافرلر” مُؤمِنلرنینگ دُشمَنلرینی بیر قِسمِینی تشکیل قیله دی، بُو ییرده هَم “یقین دُشمَن” حَقیده اِیمَس بَلکی، “یقین کافر” حَقیده صُحبَت قیلینگن. “دُشمَن” سُوزی کافِرگه نِسبَتاً عُمُومِیراق و کوُپراق دایره نی اوُز اِیچیگه آله دی؛ چُونکی سِیزنی دُشمَنلرینگیز اوُزینگیزنی یَقینله رینگیز، قومِینگیزنی اِیچیده گی مُؤمِن ،مُسُلمانلردَن هَم بُولیشی مُومکین، یاکی بُولمَسَم اِسلامی جَماعَت، مَذهَب، فِرقه لرگه اِیرگه شَیاتگنلردَن و مُنافقلرنی توُده سِیدَن ، کافرلردَن هَم بُولیشی مُومکین؛ یَعنی سیز بیلن دُشمَن بُولگن کِیمسه اَلبتّه کافر بُولیشی شَرط اِیمَس.
« يَلُونَكُم مِّنَ الْكُفَّارِ» بیلن بُولگن جَنگلرده و کافرلرگه نِسبَتاً ته شقی عَلاقه لرده هَم بیز اوُصُول، ستراتِیگیه، اوُزیگه خاص ته شقی دِپلامَتیه گه اِیگه میز، مَنه بُولر “اَصل حَربی قدرَت” اَساسِینی اَطرافیده اَیله نیشدی. یَعنی:
1-اَصل حَربی قدرَتنینگ نِظامینی حِمایه سی آستیده اَوّل دَعوَت قیلینه دی. دَعوَتنی حِمایه قیله دِیگن حَربی قدرَت بُولگچ، بُو دَعوَتنی تأثیریده شَخص یا جَمِیعَت مُسُلمان بُوله دی و نَتیجه ده بیز هَم مَقصَدیمیزگه ییته میز.
2-اِیکّینچی مَرحَله ده اِیسه اَصل حَربی،حُوکومَت قدرَتینی حِمایه سی آستیده پَیمان توزیله دی، بُو پَیمانده جِزیه آلینیشی مُومکین یاکی اَهلی کِتابنی کافرلری، شِبهی اَهلی کِتاب حَتّی مُشریکلر هَم شَرایت و ضَرُوری حُکملر، هَمده مُسُلمانلرنینگ حُوکومَت، حَربی قدرَتلرینی ضَعیفلیگی سَبَبلی جِزیه بیرمَی یَشه شی بیلن بیرگه اوُزاق ، چیگه رَلنمَگن مُدّتده مُسُلمانلر بیلن عَلاقه قیلیش حُقوقیگه اِیگه بُولیشَدی.
3-اوچینچی مَرحَله ده اِیسه دَعوَت و پَیمان ثمَره بیرمَگچ، مُسُلمانلرنی اَصل حَربی قدرَتلرینی مِعزانینی حِمایه سی آستیده اوُرُوش،قوُرَالّی جَنگ آلیب باریله دی.
فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ (نساء/84)
رسول الله صلی الله علیه وسلمنینگ « لا يَجْتَمِعُ في جَزِيْرَةِ العَرَبِ دِيْنَانِ » “عَرَب آرَالیده اِیکّیته دِین جَمله نمَیدی”،- دِیگن سُوزلرینی مَعناسی اوُزینینگ بَرچه شَرایتلری بیلن بیرگه یا دِینی اِسلام بُولیشی کیرَک یاکی مُشریکلر، سکولاریستلرنی دِینی بُوله دی. شُو سَبَبلی هَم آچیق رَوشَن اَمر قیلیب ایته دیلرکی:
أَخْرِجُوا الْمُشْرِكِينَ مِنْ جَزِيرَةِ الْعَرَبِ [1]
عَرَب آرالیدَن سِکولاریستلرنی چیقه ریب یُوبارینگلر.
[1] رواه البخاري (3168) ومسلم (1637)