Қўлдан келганча тарафдор жамлаш.
Меҳридод биринчи(милоддан олдинги 1717 йилдан 137\138 гача)ўн йилни ичида яъни милоддан олдинги 138 йилдан 148 йилгача жангчиларини кўплиги ва шиддатли жанглар воситасида,ҳамда катта тоифаларни ҳамкорлик қилишга жалб қилиш сиёсатини ишга солиш орқали,Порт қавмини катта қудрат эгаси бўлиш мақомига етказа олди.У катта давлат тузиш билан бир қаторда,Ашконийлар учун тайёр программани хам мерос қилиб қолдирган эди.
Меҳридодни ўрнига тахтга ўтирган Фарҳод иккинчи(129 дан 138 гача) ҳам 129\130 йиллардаги Антиюхус еттинчи Седитс билан бўлган жангларни бошида,у билан музокарани бошлади,лекин у шоҳ Салукийни шароитини қабул қилмагач,муносиб фурсат келиши кутиб туришга қарор қилди.
Антиюхус озуқа етказиш осон бўлиши учун, жангчиларини турли-хил шаҳарлардаги қишки совуқни ўтказиш жойларига тарқатиб юборди.Форҳод эса моҳирлик билан тарғибот қилиш орқали ,мана шу шаҳарларнинг аҳолисини ўзини тарафига оғдиришга муваффақ бўлди.Сўнгра эса ўша даврда камёб хисобланган бир режани ишга солди,у Антиюхусни лашкарига бир вақтни ўзида ҳужум қилиб, душманини ғафлатда қолдирди ва Антиюхусни жангчилари уни ташлаб кетганидан сўнг,у мағлубиятга учради ё ўлдирилди ёки( ўзини-ўзи ўлдирди.)
Мубораза қилаётган мужоҳидлар, жоҳилий жамиятда ривожланган тор назариялик фикрлардан,ҳаёлпарастлик таъсиридаги назариялардан ўзларини узоқроқ тутишлари керак.Бир минтақада ва битта муштарак мақсадни қўлга киритиш учун харакат қилаётган жамоатларнинг қолипи ичида турган холатда,бирлашишга имкон берадиган ҳар қандай фурсатни қўлдан бой бермасликлари лозим.Олдинги сафдаги кучларни бирлиги, бутун лашкарни бирлиги ва уни охирги сафарбар қилиниши хам хисобланади.
-Ихтилофларни ҳал қилиш ва муборазани аниқ,илмий равишда олдинга юргизиш учун,муаммо ва мушкилотларга,ислоҳ қилишга муносиб мархала муҳайё бўлишига ҳам эътибор бериш керак.Ихтилоф бўлиб турган каттаю-кичик масалаларни ҳал қилиш учун,уларни кейинги мархалага яъни ҳал бўлишига муносиб фурсат келгунча кутиб турилади.
-Ҳозирги вазиятда жамиятнинг аксар табақалари исломий уйғониш ҳаяжонларидан,амалларидан узоқда яшашмоқда,тавхиддан кейинги энг катта вожибни адо қилиш ғариблардан ташкил топган махсус табақани бўйнига юкланган ва ғафлатдаги кимсаларни кўпчилиги эса ё кўпроқ пулдор бўлишни илинжида,ёки ривожланаётган минтақалардан ер ва мулклар сотиб олишни ғамида юришибди,ё вақтини ҳуш ўтказиш орқасидан тушган……………дунё уларни машғул қилиб қўйгандир.Мужоҳид муборизлар учун бўлиниш ва жоҳилона яккаланиш эшиклари ёпилган бўлиб,бир-бирларининг қудратларидан фойдаланиш ва бирлашишдан бошқа чора қолган эмас.
Жамият шу даражада моддиятпараст бўлиб кетганки,агар мужоҳид яккаланиб қоладиган бўлса,номардларча ва бераҳмлик билан ҳазм қилиб ташлаш қудратига эгадир.
-,Агарда бу кичик ғалабалар бирлашиб бир-бирларини қудратларидан баҳраманд бўлиб,харакат қиладиган бўлишса,мана бу кичкина ғалабаларга албатта аҳамият берамиз.Агар мана бу кичик ғалабаларнинг барчаси бирлашмаса,худди ариқчалар сингари бир неча ўн метр оқиб боргач,ерга сингиб йўқ бўлиб кетиши табиийдир.Кичкина муваффақиятларнинг ўзаро бирлашишини оқибатида катта ғалабаларни қўлга киритса бўлади.
-Ҳозирги пайтдаги бизларга ўхшаган мубораза қилувчиларнинг вазифаси фақат тушунтириш,назар билдириш эмас,балки буларга қўшимча равишда бугунги кундаги вазиятни ўзгартириш ҳам зарурдир.Биз ўзгаришлар учун шароит туғулишини кутиб ўтира олмаймиз,мана бу шароитни сабабларини тайёрлаш ва шароитни ўзгартириш,бирликни қўлга киритиш ва охирида ҳақиқий қудратни қўлга киритиш керак.
Бу ерда амалий равишда ўргатиш лозим бўлади,чунки амалда ўргатилса,уни таъсири бошқача бўлиши аниқ.”Қудратни”қўлга киритиш учун зарур бўлган ўзаро ҳамкорлик ва бирлашишни тиланиб топилмайди,бошқаларнинг раҳм қилишига қараб ўтириб ҳам бўлмайди.Қудратни тайёрлайдиган сабаблари уни ўзидир,озодлик талаб қилинадиган муборазалардаги бирлик ва уни натижасидаги “Қудратни” қўлга кириштиш ва буларни иккисини бирлаштирган холда душманнинг кучини пароканда қилиниши,ниҳоятда муҳим асосдир.(Худди аҳзоб жангида бўлганидек).
Исломий харакат учун бирлик ҳам стратегия,ҳам тактика хисобланади.Тактика хисобланишининг сабаби,одамларнинг тамомий кучи ва қудратини ва стратегиясини ташкиллаштириш учун восита сифатида қўлланади,чунки бу ерда ҳалқ жангини воситаси билан, яхуд-салбчилар ва секуляр муртадлардан иборат душманни нобуд қилиш масаласи назарда тутилгандир.
Жоҳилият ҳеч қачон “Одоб”ва “Илтимос”билан золимона қудратдан қўлини тийган эмас,бу ерда фақат озодлик талаб қилувчи “Қудрат” билангина душманнинг қудратини яксон қилса бўлади холос.Тарих ҳам бошқача усулни тажрибадан ўтказган эмас ва илтимос,дуо,йиғлаш орқали жоҳилият хукмини ўрнига Аллоҳни хукмини олиб келинганини,ҳамда жоҳилият ўзини ихтиёри билан манфаатлардан қўлини тортганини исботламаган.Қудратни қўлга киритиш ягона ечим бўлиб,бўлиниш қудратнинг асосий булоғи хисобланган бирликни яксон қилувчи захар хисобланади.
Бирликнинг лойиҳаси китобҳоналарда эмас,мусулмонларнинг воқеий кундалик ҳаётида қўлга киритилади.Катта душманни қудратининг зиддига,буюк қудратни қўлга киритиш учун мусулмонларнинг ўртасида бўлинишни ҳоҳлаётганларга қарши куч ишлатиш,мужоҳид муборизларнинг елкасига зарурий холатларда юкланадиган вазифадир.
Гуруҳлар билан озодлик харакатлари бирлашган тақдирда, узоқ давом этадиган вахдатни қўлга қўлга киритади ва шу холда ишини давом эттиради.Бу мавжуд вазиятда,ҳамма ҳаётнинг барча қирраларида бир хил бўлиш керак дегани эмас,балки ақлнинг нисбий эканини,инсон тараққиёт бўйича такомиллашиб бораётганини,инқилобнинг илмий бўлиб бораётганини,бошқа бир томондан эса жанг қонунларининг золим эканини хисобга олиш керак бўлади.Яна бир томондан эса, ўзига яраша қонун ва тартибга эга бўлган, жамоатларнинг ичидаги фикрларнинг хилма-хиллигига эътибор бериш лозим,чунки буни натижасида бўлиниб кетишни олди олинади ва харакатнинг янада ўсиши ва ривожланишига сабаб бўлади.
Харакатдаги бирликнинг маъноси,жамоатнинг программаси,равишини битта бўлиши ва ҳозирги кунни,келажакни стратегиясига мувофиқ равишда мавжуд воқеиятга муносиб йўналтирилган равшан,аниқ эътиқодлар мажмуаси,деса бўлади.
Бирлик қудратни айни ўзидир ва бўлиниш эса хорлик,пастлик,шахсиятсизликни ўзи хисобланади.Агар кимки мана бунга амал қиладиган бўлса,бу қудратга эришса бўладиган суннатдир,Аллоҳ таоло ўзини суннатини ўзгартирмайди.Империалист давлат хисобланган Англияга бир назар ташлайдиган бўлсак,унинг жамияти жуда ҳам кўп эмаслиги ва минтақасининг ҳам катта бўлмаганлигига қарамасдан,бу давлат ўтган даврда ва хозирги пайтда ҳам бутун жаҳонга ўз таъсирини ўтказиб келади.Бу ердаги унинг қудрат асбобларидан бири ,қудратни қўлга киритса бўладиган ва бошқаларни устидан хукмронлик қилишга сабаб бўладиган тўғри суннатларни яхши билишлигидадир.Бунга мисол келтирадиган бўлсак,у ердаги ишчилар хизби бир неча гуруҳларга бўлиниб кетган эди ва бу орада “Фобиён ташкилоти” билан “Требун гуруҳи”қудратни қўлга киритиш учун бир-бирини қарама-қаршисида турди ва мубораза қилди.Лекин улар муштарак эътиқодлар силсиласи ва қонунларга қаттиқ риоя қилганликлари,ҳамда бир-бирига нисбатан сабрга эга бўлганликлари боис,гуруҳнинг ичидаги назардаги ихтилофлар хизбнинг бўлиниб,парчаланиб кетишига олиб келмади.Мана бу, шўрога ўхшаш илоҳий суннатлардан унумли фойдаланишни бир усулига намуна бўла олади.Агарда кимки ундан фойдали бир асбоб сифатида фойдалана олса ва тўғри ишлатишга муваффақ бўлса,ёки ҳамма нарсадан муҳимроғи уни чиройли сақлай олса, қудрат билан олдинга силжий олади.
Оламларни роббисига ҳамду-санолар бўлсин!Аллоҳ буюк зотдир.
Муаллиф:Абу Ҳамза мухожир.
Таржимон:Умму Асмо.