Жохилият. (9)
Секуляризм дини ва у вужудга келтирган янги жохилият мусулмонлар яшаётган диёрлар учун жиддий бир тахдид хисобланади, агар мана бу йўлдан тойишни олдини олинмаса, жамиятни энг ёмон фасодга, зулматга тўлдиради.
Саййид Қутб рохимахуллох арабларни баъсатдан олдинги жохилиятни кузатиш натижасида айтадики: “ биз хозирда исломдан олдинги жохилиятга ўхшаш, балким ундан хам дахшатлироқ турига гирифтор бўлиб қолганмиз. Бизларни атрофимиздаги хамма нарса жохилиятдир. Назарлар, одамларни ақидаси, одат ва тақлид, маданият манфаъатлари, хунар, адабиёт, шариат ва қонунлар ва хатто биз уларни исломий маданият, исломий манфаъатлар, исломий фалсафа, исломий фикрлаш тарзи ,деб номлаётган нарсаларни катта қисмини хам, жохилият ишлаб чиқарган махсулотлар ташкил қилади! Шу сабабли хам дилларимизда исломий арзишлар ўрнашмайди ва фикр ва андишаларимизда исломий кўз-қараш кўринмайди ва наслларимизни орасида хам исломни аввалида вужудга келган насл етилиб чиқмайди, шаклланмайди.
Биз исломий харакатнинг программасини йўлга қўйиш учун парвариш ва тузилиш мархаласида ,уларни таъсири остида биз яшаб келаётган ва улардан биз сиёсат йўлланмаларини оладиган барча таъсир қилувчи жохилий омилларни бир четга суриб қўйишимиз лозим бўлади. Биз аввало исломнинг аввалидаги етакчи инсонлар сиёсий йўлланма олган покиза булоқни бошига қайтишимиз керак, бу булоқни боши айбсиз,булғанмаган,доғ хам тушмаган, ранглари хам аралашиб кетмаган эди. Биз орқага қайтиб жахондаги борлиқни хақиқати, инсонни вужудидаги хақиқат ва бу икковининг аллох таолони вужуди билан бўлган алоқаси ва хаёт, уни арзишлари,ахлоқ,хукуматга, сиёсатга, иқтисодга,хаётдаги барча усулларга оид услублар хақидаги ўзимизни фикрларимизни ана ўша булоқни бошидан олишимиз керак.
Қайтаётган пайтимизда хам ,таълим олиб ўрганишни амалда қўллаш хисси, истаги билан талаб қилишимиз лозим,тахқиқот, бахс, маълумот касб қилишни ўзимизга мақсад қилиб олмайлик. Бизни қайтишимиз ,қуръон бизлардан талаб қиладиган холат,кўринишга биноан бўлсин ва биз хам худди шундай бўлишга харакат қилайлик……..
Мана шулар билан бирга мусулмон киши баъзи бир қисматларда жохиллик ва жахолат касаллигига мубтало бўлган бўлиши мумкин. Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам Абу Зарга айтганларидек:
«إنّكَ امْرُؤٌ فِيكَ جَاهِلِيَّةٌ»
Мусулмон кишида хали хам жохилий сифатларни баъзиси сақланиб қолган бўлиши ё олдин ўзи билан бирга олиб келган ё бўлмасам бошқалардан олган бўлиши хам мумкин.
Бугунги кундаги мусулмонларни жуда кўплари ёки бизлар кўриб турган қисмати Абу Зарга ўхшаб…………,жохилий жамиятда парвариш топганликларини таъсирида ёки секуляр партияларни, ихвонуш шайтонларни, салтанатнинг уламоларини,сотқин динфурушларни рухий жангларини таъсирида дини секуляризмнинг бир неча касаллигига дучор бўлган бўлса ва бу касалликни хам танимаса, бу вазиятда нима қилиш керак?
Мусулмонлар кофирларга қарама-қарши холда жохиллигига нисбатан шаръий суратда узрли бўлиш имконига эга; бу дунёда тавба қилиш воситаси билан мана бу имкониятдан фойдаланишлари мумкин, аллох таоло мархамат қилади:
إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ (نساء/17)،
Албатта аллохнинг тавбаларни қабул қилиши фақат биронта гунохни нодонлик билан қилиб қўйиб, сўнгра дархол тавба қилган кишилар учундир. [1]
Аммо бу ердаги асосий нуқта жохилиятни таниб олиш бўлади, мана бундан сўнг инсон ўзини секуляризм динини маданиятидаги янги жохилиятни доғларидан тозалаши мухимдир. Таниб олиш ва тозаланишдан кейин шариатнинг тушунчаси, мазмунига амал қилиш келади. Янги жохилиятни таниб олишликни, асосий мустахкам туришликга ва аллохни шариатини қонунларига нисбатан ихлос билан ёндашишга жуда катта таъсири бор.
Жохилиятни банди, мазмунини бирига “огох холида” кирган мусулмон кишини энг кам жинояти бир гунохдан бошланади, аммо гунохи бўлиши билан бирга ислом доирасида қолади. Ўғирлик қилган ё шароб ичиб олган ё бошқа гунохларни қилган кишига ўхшаганлар буларни жумласига киради,яъни жохилиятни бир бандига киргандан сўнг шахс шундай даражага етиб борадики, диндан қайтиш доирасига кириб қолади ва ислом доирасидан чиқиб кетади. Масалан секуляризм динининг қонунлари , жохилий маданиятни ислом динининг қонунларидан яхшироқ деб ўйлайдиган кишига ўхшаганлар, ёки бўлмасам агар фақат қалби билан бўлса хам, секулярларни хукумати, партияларидан бирини химоя қилган кишилар. Мусулмонларни қаршисида туриб секуляр хукуматлар, партияларни,кофир ва муртадларни химоя қилса ё ўзи уларни орасига кириб олса хам ана ўшаларни жумласига киради. Энди агар бирор калима сўз билан ёки тили , жони,моли билан уларни химоя қиладиган бўлса,бундай одамни хисоби ислом доирасидан ташқарида бўлади. Бундай кишиларни исломга хеч қандай алоқаси йўқ.
Мусулмон киши “огох холида” ва “ўзини ихтиёри билан” мана бу даражага етиб борса, секуляризм динининг қонунларини ё уни мазхабларидан бирининг қонунларини аллохнинг қонунларидан яхшироқ деб санайдиган бўлса, хохласа хам хохламаса хам ширк ва жохилиятни доирасига кириб қолган бўлади. Бу бечора одам бир шахсни қилиши мумкин бўлган энг катта гунохга дучор бўлган бўлади, бу одам ўзини дунё ва қиёматда хеч қайси гунох сазовор бўлмайдиган жазога лойиқ қилиб қўйибди. У ўзини муртадга айлантириб қўйган, мана шу бечора одам агар ўғирлик қилганда ё одам ўлдирганда ё зино қилганда ё одамларни молини еганда ё шунга ўхшаш гунохларни қилганда, яъни буларни халол демаслик шарти билан қилса, хеч бўлмасам бу дунёда унга фойдаси бўларди ва кофир бўлиб қолмасди. Аммо у буларни бирортасини қилишни ўрнига югириб бориб қалби, тили билан секуляристларни, секуляр партияларнинг қонунини химоя қиладиган бўлса, бу шахсни исломга хеч алоқаси йўқ бўлиб, ширк доирасига кириб бўлган хисобланади.
Аллох таоло қиёматда бундай мушрик( секуляристни) гунохини кечирмайди, агар у ўлим талвасаси келишидан олдин тавба қилган бўлган буни масаласи бошқача бўлади.
[1] البته مسأله ی عذر به جهل و اقامه ی حجه ی نبوی خودش بحث جداگانه ای است که ان شاءالله در زمان خودش به آن می پردازیم.