Иттиход тузишдаги шарт ва шароитлар
Албатта хамма кофирлар мўъминларни ошкор душманлари хисобланади:
إِنَّ الْکَافِرِینَ کَانُوا لَکُمْ عَدُوّاً مُبِیناً ( النساء/ 101)
Шунга қарамасдан мана бу душманлар хам аллох таоло тарафидан даражаларга ажратиб чиқилган ва уларни хар бири учун ўзига хос қонунлар қўйилган, бизлар афзал “уч абзорни” канали орқали шароитга мувофиқ равишда мана бу кофирлар билан хам ўзаро алоқаларга, иттиходга эга бўлишимиз мумкин.
Албатта мушриклар борасида шуни айтиб ўтиш керакки, мўъминлардаги исломий хукуматнинг харбий қудратини миқёсига қараб , мўъминларни мушрикларга нисбатан ниёзи кўпроқ ё камроқ бўлиши , хатто бутунлай бартараф хам бўлиши мумкин. Секуляристлар мўъминлар билан фақат иймон келтирган пайтларидагина бирга бўла олишади, шу сабабли агар кучли қудрат мўъминларни қўлига ўтган мархалада биз улар учун фақат “вахдат” остида бирлашишга рози бўламиз ва улардан аллох ва росулига иймон келтирасизларми ?,- деб сўраймиз.
«تُؤْمِنُ باللَّهِ وَرَسولِهِ؟»
агар қабул қилишмаса, биз хам уларга орқага қайтаверинглар, биз мушриклардан ёрдам олмаймиз,деб айтамиз:
«فَارْجِعْ، فَلَنْ أَسْتَعِينَ بمُشْرِكٍ»[1]
Яъни агар бизнинг “дорул исломимизни” харбий қудратини миқёси ,бошқа кофир мушрикларни қаршисидаги жанглар учун “муттахид” бўлишга “эхтиёж” бўлмайдиган даражада бўлса, биз уларга очиқчасига қуйидагиларни айта оламиз:
«فإنَّا لا نَستعينُ بالمُشرِكينَ على المُشرِكينَ»[2]
Шу тартибда “иттиход” эшиги секуляристларни қаршисида ёпилади, агар улар дорул ислом билан паймонга эга бўлишмас экан,”вахдат” эшигидан кириб иймон келтиришга ёки жанг қилишни танлашга мажбур бўлишади.
Агар хозирги пайтда диққат билан қарайдиган бўлсак, мусулмонларга нисбатан энг яқин бўлган кофирлар секуляристлар (ё арабчада айтганда мушриклар) эканини кўрамиз. Бу борада бирор ким шубха қиладими? Хозирга кунда аллохни шариатидаги қонунларга қарши секуляризм динининг байроқдорлари сифатида америка ва сехюнистлар режими ва жахондаги , минтақадаги россия, хитой ва ното, бирлашган миллатлар ташкилотига ўхшаш уларнинг иттифоқчилари турганига хам бирор кимни шубхаси борми?
Биз мана бу босқинчи ,жиноятчи душманларни дафъ қилиш учун хукуматимизни қудратига суянган холатда,аллохни, росулини,жаброилни, мекоилни душманлари ва махрамлари билан зино қилаётганлар ва марям онамизга,росулуллох саллаллоху алайхи васалламни номусларига тухмат қилаётган душманлар билан муттахид бўла оламизми? Албатта бўла оламиз. Бунга очиқ мисол росулуллох саллаллоху алайхи васалламнинг хукумат қудратига суянган холатда яхудийлар ва мушриклар ва насронийлар ва мажуслар ва ички мунофиқлар тўдаси билан макка мушрикларига қарши муттахид бўлиб бирлашгандилар. Бу мусулмонларнинг тарихидаги воқеиятлардан бири бўлиб, уни хеч ким инкор қила олмайди.
Мана бу суратда, биз афзал “уч абзорнинг” каналини бири орқали ошкор кофирлар ва мунофиқлар тўдаси билан паймон тузсак ва ўртада “иттиход” шакллангач, биринчи қадамни ўзидаёқ улар билан бизни орамизда ихтилоф борлиги қабул қилишимиз керак. Бу ерда бир томон ўзини ақидасини иккинчи томонга мажбурлаб юклаши хам лозим эмас, балки сўзлашувга муносиб замина юзага келиши учун ,хар икки томон тарафидан қабул қилинган муштарак нуқталарга эътиборни қаратилади,орадаги фарқлар эса муттахид хукуматни биносидаги жамиятни хаммаси билан қабул қилинади ва мудирият қилиб бошқарилади.
Яна такрорлаб айтаман, тафовути бор ва қарама –қарши ақидаларга эга шахслар ё жамоатлар ё жамиятларнинг ақидасини борлиги қабул қилишлик , ана ўшаларни ақидасини қабул қилибди ,деган маънода эмас, балки мана шундай нарса борлигини қабул қиламиз ва баъзи бир ўринларда бизларга мухолиф бўлишади, аммо ўртадаги ихтилофли, фарқли ва ажралган нуқталар ,келишилган ва муштарак ўринларни таъсири остида қолиб кетади.
Насроний ё яхудий ё мажус ё собеий мушрик шахс ёки мунофиқлар тўдасидан бўлган шахс хам , мўъминларни мохиятидан фарқли,тафовути бор мохиятга эга бўлиб, бу шахс агарчи сизларнинг исломий ақидангиз ва мохиятингизга мухолиф бўлган тақдирда хам : мен орадаги тузилган паймонга мувофиқ равишда ўзимни ақидам асосида яшашга хаққим бор, дейди.
Сизлар исломий қонунларга қарши экани ё аллохга, малоикаларга хақорат қилиш ёки кофирларни ақидасидаги турли- хил ширкларни бахона қилиб,улардан фалон аслий ақидаларидан ё рафторларидан ё уни бир қисмидан ё ақида ва ишончларидан воз кечишларини талаб қилишга хаққингиз йўқ, буни оқибатида шахс хақиқатни айта олмайди ва ўзидаги бор нарсаларни яширишга мажбур бўлади.
Агар мана бу шахсларни ақидасига босим келса ё тахдид қилинса ё бўлмасам қарама – қарши томонни мавжудияти инкор қилинса, улар янада қаттиқлик ва кўпроқ таъассуб билан ўзларининг хос масалаларига махкам туриб олишади ва натижада мана шу хато ишончларини сақлаб қолиш масаласи биринчи мақсадга айланади, аслини олганда исломий жамиятда , озод ва исломий фазода очиқ баён қилиш ва шубхасиз қабул қилишга замина тайёрлаш биринчи даражали мақсад бўлиши керак .
Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам билан мадинадаги яхудийлар ё нижрондаги насронийлар ё бани хузоъа ва бани замрани мушриклари ёки бахрайн ва ахсоъдаги мажуслар, хатто ички мунофиқлар тўдаси билан иттиход тузилиши , ихтилофли эътиқодлардан қўл ювиш керак деган маънода эмас, бу ерда хеч ким ислом, насроният, яхудият, мажус ва бошқаларни орасидан албатта биттасини танлаб қолганини йиғиштириб қўйиш керак, демайди. Ёки бўлмасам ёсой муғулларига ўхшаб хаммани мазхабидан муштарак бир янги мазхаб ясалсин ва ихтилофга эга бўлган ўринлар жаблаб олиб ташлансин, демайди.
[1]صحیح مسلم (3/1450) برقم (1817) شرح النووي لصحيح مسلم (4/198). صحيح الترمذي 1558
[2]ابن قدامه عن الإمام أحمد في مسنده (25/42) برقم (15763)