Шундай экан улар қисқа ё узоқ муддатда ислох бўлишлари мумкин, шу сабабли хам тузилган паймонларга мувофиқ мусулмонларни ўртасида мушаххас ихтиёрлар билан хаёт кечиришади.
Узоқ муддат давомида мана бу фарқларни,ихтилофларни,маданиятни қабул қилиш ва тўғри идора қилиш, назарларни иттифоқли бўлиши,ижтимоъий интизом, ғайри мусулмонларнинг мусулмон бўлишларига ва исломий “вахдат” сари харакатига боис бўлади. Шу сабабли хам хамиша ғалаба исломни қўлида бўлган ва ахли китоб,шибхи ахли китоб хатто мушрик( секуляр) кофирлар аста-секинлик билан мусулмон бўлишган.
Ички пинхон кофирлар хам ислом, қуръон, шариат номи билан жуда кўпчиликни алдашган, алданган кишилар хам уларни хақ ,деб ўйлашади, агар уларга хақиқат ошкор бўладиган бўлса албатта ислох бўлишади ва мўъминларни доирасига киришади,ислохгар хам бўла олишади. Мунофиқлар тўдаси билан ёзилмаган холда тузилган паймонга кўра, худудларни ижро қилишда улар билан бошқа мўъминларни ўртасида фарқ бўлмайди, аммо буни баробарида улар масалан мўъминларни жиходларида иштирок этмаслик,музика эшитиш, сустлик билан намоз ўқиш ёки қуръонда баён қилинган бошқа юзлаб сифатларда озоддирлар.
Ислом далил,хужжат жихатидан кучлидир,мансух бўлган хилма-хил тафаккуротларни,шариатларни мавжудлиги пайғамбари хотам саллаллоху алайхи васалламнинг шариатини раъйи,хужжатини саломатлигини,қудратини вакцина ўрнида кўрсатиб беради, шу сабабли хам очиқ-ойдин рақобатга чақиради ва мархамат қиладики:
Далил жихатидан заъиф бўлган кишиларгина шаръий сўзлашувлардан қўрқишади, шунинг учун хам кофирлар махсусан секуляр кофирлар доим мўъминларни жанг қилишга мажбурлаб келган.
Турли-хил исломий фирқаларни орасида хам далил ,хужжат жихатидан заъиф бўлган кишилар ўзларини мухолифлари билан “иттиход” тузишга қўрқишади, шу сабабли хам аксаран қўполлик, ёмон оғизлик, қочиш ва жангни ихтиёр қилишади, аслида эса росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қилганларки:
توطئه ی بی خیالی و سهل انگاری در برابر سکولاریستها یعنی خرید عذاب الله جل جلاله
بسم الله و الحمد لله
اما بعد: السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
(1 –قسمت)
سکولاریستها یا به زبان عربی مشرکین به همراه دارودسته ی منافقین خیلی دوست دارند که در جامعه ی مسلمین خودشان را میان مسلمین گم کنند و کسی آنها را از سایر مسلمین جدا نکند و هر غلطی را انجام دهند و کسی کاری به کار آنها نداشته باشد و مانع آنها نشود و اوقات آنها را تلخ نکند؛ به همین دلیل سعی می کنند مسلمین از احکامی که الله تعالی در مورد مشرکین و دارودسته ی منافقین صادر کرده و دستوراتی که رسول الله صلی الله علیه وسلم نسبت به مشرکین داده بی خبر باشند. این جدا شدن آنها از صف مسلمین بزرگترین ضربه را به آنها می زند.
تا کنون اکثر سکولاریستهای بومی تمام تلاششان این بوده که به مردم مسلمان نشان دهند که یکی از آنها و حتی مدافع حقوق آنها هستند حالا اگر یکی بیاید و آیات قرآن و سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم و رای مذاهب اسلامی را بیاورد و روشن کند که اینها از مسلمین نیستند و بلکه دشمن شماره یک و سرسخت ترین دشمنان مسلمین نیز هستند چنانچه الله تعالی می فرماید:« لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا» (مائده/82) ( ای پیغمبر ! ) مسلماً و بطور یقین خواهی دید (یافت) که دشمنترین مردم برای مؤمنان، یهودیان و مشرکانند.
روشن شدن همین آیات لرزه بر اندام این سکولاریستها یا به زبان عربی این مشرکین خواهد انداخت بخصوص زمانی که مسلمین مطلع بشوند که این سکولاریستهای محلی هم مرتد هستند و مشمول حکم مرتدین می گردند.
زمانی که این جرقه های بیداری توسط مسلمین آگاه زده می شود، سکولاریستهاعلاوه بر راه انداختن جنگ روانی علیه روشنگران و زدن اتهامات و دروغهای رنگارنگ و متعدد به آنها تحت عنوان تندرو و تروریست و خشونت طلب و دشمن خلق کورد و عرب پرست و صدها دروغ دیگر جهت ترور شخصیتی این روشنگران سعی دارند در لفافه ی آزادی های شخصی و … مسلمین را مجبور به سازش و سازگار شدن با اعمال خود کنند و نوعی بی تفاوتی را در میان مسلمین نسبت به افکار فاسد و رفتاری های غیر شرعی خود به وجود آورند.
غیر از این راهکارهای کاملاً سکولاریستی مگر حتی با ادبیاتی شبه اسلامی مکرهای دارودسته ی منافقین را از زبان عوام جاهل و فریب خورده نشنیده ایم که می گویند: تو چکار داری به دیگران هر کسی را در قبر خودش می گذارند، یا عیسی به دین خودش و موسی به دین خودش و…؟
این سخن در همان ابتدا یعنی به رسمیت شناختن عقاید و باورهای طرف مقابل، و قبول کردن طرف مقابل به عنوان موجودیت عقیدتی که می تواند ضمن حفظ عقاید و باورهای خودش با ما زندگی کند. اگر این سخن در مورد اهل کتاب صحت داشته باشد در مورد سکولاریستها (یا به زبان عربی در مورد مشرکین) هیچ صحتی ندارد . چون سکولاریستها از آنها جزیه ای پذیرفته نمی شود تا در کنار مسلمین همچون اهل کتاب و شبه اهل کتاب به زندگی مسالمت آمیز خود طبق پیمانها و قراردادهائی ادامه دهند بلکه اصل برائت ابتدا از خودشان و سپس از عقاید و باورهایشان حاکم است.
این سخن که فلانی را در قبر تو نمی گذارند و تو چکار داری به سکولاریستها و عیسی به دین خودش و موسی به دین خودش یعنی : نباید صدها آیه قرآن و حدیث صحیح و آراء امامان بزرگوار مذاهب اسلامی را در مورد سکولاریستها (یا به زبان عربی در مورد مشرکین) به کار برد و نعوذ بالله باید گفت تاریخ این آیات تمام شده و به درد الان نمی خورند !! یا باید اینهمه آیه و حدیث و سخن ائمه را انداخت دور و به خاطر قدو بالای سکولاریستهای نجس که الله تعالی در موردشان می فرماید : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ (توبه/28). ای کسانی که ایمان آوردهاید ! بیگمان مشرکان نجس و پلیدند؛ دچار خیانت کتمان «دین» شد.، عده ای می خواهند که ماها مرتکب خیانت کتمان آنهمه آیه ی قرآن در مورد مشرکین یا سکولاریستها شویم که الله تعالی در مورد کتمان کننده های آیات و احکام شریعتش می فرماید: إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ الْکِتَابِ وَیَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً أُولَئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَلاَ یُکَلِّمُهُمُ اللّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلاَ یُزَکِّیهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ (بقره/174) کسانی که آنچه را خدا از کتاب نازل کرده است، پنهان میدارند؛ و آن را به بهای کم (و ناچیز دنیا) میفروشند، آنان جز آتش چیزی نمیخورند. و روز رستاخیز خدا با ایشان سخن نمیگوید و آنان را پاکیزه نمیدارد. و ایشان را عذاب دردناکی است.
1-Савол: жиходни сахих каналлари қайсилар бўлади? Зарурат холатида бир неча хизбга эга бўлишни иложи йўқми?
Жавоб: бизлар учун меъёр исломдир ва бу номни,унвонни аллох бизлар учун танлаган ва росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам буни тасдиқлаганлар. Аллох таоло қуйидаги амрга буюргандан сўнг:
Бас,намозни тўкис адо этингиз, закотни (хақдорларга) ато этингиз ва аллохга боғланингиз! У сизларнинг хожангиздир. Бас,у зот нақадар яхши хожа ва нақадар яхши мададкордир!
Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам мархамат қиладиларки:
Аллох менга буюрган беш нарсага сизларни буюраман: эшитиш ва итоат қилиш, жиход, хижрат қилиш ва жамоат билан бирга бўлиш, кимки жамоатдан бир қарич жудо бўлса, арқон яъни ислом (таъаххудини) ўзини бўйнидан чиқариб ташлабди, магар яна жамоатга қайтади, ўзини жохилият номлари,унвонлари билан чақирадиган ва унга эътиқод қиладиган кимсалар жаханнам ахлини жумласидан хисобланади. Шу пайтда бир киши айтдики: эй росулуллох! Агар намоз ўқиса,рўза тутса хам шундай бўладими?! Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қилдиларки:
Агарчи намоз ўқиса ва рўза тутса хам, шундай бўлгач эй аллохни бандалари! Бир-бирингизни аллох сизларни номлаган ном ва унвон билан мусулмонлар ё мўъминлар ,деб чақирингиз.
Бу суратда бизлар учун жаъфарий ё ханафий ё зайдий ё моликий,шофеъий мазхабида ва исломдаги хос кишиларни тафсирида бўлишлик эмас,балки мусулмон ва мўъмин бўлиш мухим аслдир. Жиход амридаги асл хам мусулмонларнинг вохид рахбарияти ва вохид жамоатидадир, унда “қўмондонлик вахдати” ва “дастур вахдати” хокимдир,
Мўъминларнинг инқилобий,жиходий харакатидаги биринчи қадам ё мархала, кичик мужохид ташкилотларини ёки мужохидларни кичик шўроларини барчасини ягона ташкилот ва мужохидларнинг катта шўросида жамланишидир, мана бу улил амр шўроси вохид уммат ва вохид ижмоъ ва вохид рахбарияти билан “уч абзор”ни биринчи намояндаси бўлади ва мусулмонларнинг вохид жамоатини вужудга келтиради. Мана бу мархалада мужохидларнинг вохид шўросини ташлаб хар қандай фирқа ё хизбга фирқани,мазхабни,фикрни бахона қилган холда қўшилиб кетиш, дарвоқеъ асли “ваътасиму биллах”ни ташлаб қўйишлик ва тафарруқга бурилиш ва мусулмонларни жамоатидан жудо бўлиш ва ўзини бўйнидан ислом (таъаххуди) арқонини чиқариб ташлаш хисобланади,
س: چرا خیال می کنید همه برای طالبان و ایران توطئه می چینند؟
ج: الله جل جلاله می فرماید : مَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ (بقره/105) هرگز کافران از اهل کتاب و از سکولاریستها (مشرکان) مایل نیستند که بر شما (مسلمین) خیری از جانب خدایتان نازل شود. آیا خیری بزرگتر از نعمت دارالاسلام وجود دارد؟
پس اینها حتماً در فکر توطئه خواهند بود . چند ماه پس از فتح مزار شریف مشاهده می کنیم كه در کنار منزل مسکونی مُلا محمد عمر رهبر طالبان در قندهار بمب گذاری می شود و انفجار بزرگی اتفاق می افتد که طی آن دو برادر و يكی از همسرهای ملاعمر کشته می شوند و باز همان حلقه های پاكستانی اسنادی ساختگی را در اختيار طالبان قرار دادند كه نشان دهند اين جرم توسط ايرانيها انجام شده است به امید اینکه این نقشه ی آنها در تولید جنگ داخلی میان دو «دارالاسلام» بگیرد، که این بار هم با زیرکی خاص ملا محمد عمر رهبر فقیه دارالاسلام طالبان این دام و تله نیز خنثی می شود. یعنی یک بار با کشتن دیپلماتهای ایرانی تلاش کردند و دام خود را پهن کردند و این بار هم از طریق طرح ترور مُلا محمد عمر و نزدیکان او برنامه ریزی کردند اما هر دو طرح با شکست مواجه شدند.
زمانی که طبق گزارشی که the nation آمریکا منتشر می کند در سال 1397ش حدود 137 هزار مزدور نظامی آمریکا در خاورمیانه و در کشورهای پاکستان، افغانستان و عراق حضور دارند که 40هزار و 110نفر از آنها آمریکایی، 50 هزار و 560 نفر بومی و 46 هزار و 321 نفر از آنان از کشورهای دیگر هستند و در بین سالهای دهه های 60 و70ش یعنی در مدت 17 سال حدود 65 هزار نفر از این مزدوران نظامی تنها در پاکستان کشته شده اند که فقط 90نفر از آنها آمریکایی بوده اند و چندین شرکت نظامی چون بلاک واتر درحال فعالیت در پاکستان هستند که بیش ترین مزدوران نظامی آنها بومی و اهل پاکستان هستند باید انتظار چنین توطئه هائی را داشته باشیم.
امروزه نیز دارالاسلام ایران و دارالاسلام امارت اسلامی افغانستان باز باید منتظر چنین توطئه هائی باشند .
(الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)[7]
Ғулув ва ғолийгарийни таърифи (ахли ташайюъни манбаъларини таъкидлашига асосан)
Холид хўромий
Афсуски бир неча ўн йиллардан буён умуман мусулмонлар, махсусан ахли суннат, бошқа фирқаларни,исломий мазхабларни таниб олиш борасида, ўзини мазхабидаги аслий манбаъларга суянишни ўрнига ,кўз ва қулоқларини спутник ва мажозий каналларни ихтиёрига бериб қўйишган. Бу каналларни аксари эса оли саъуд ва америка ва англия ва мусулмонларни бошқа душманларининг махсус сиёсий мақсадлари йўлида программа буйича ишлашяпти.
Мана бу оммавий ахборот воситалари ташайюъ ва тасаннунни орасидаги ғуллотларни фикрлари, амалларини хужжат қилган холда, шиъа ва сунний мазхабларини барчасига хамла қилишяпти ва мусулмонларни мусулмонлар билан машғул қилиб қўйиш билан бир қаторда, мусулмонларни ўртасида янада тафарруқни кенгайтириш орқали душманни фойдасига , аммо мусулмонларни зарарига рухий жангларни олиб боришяпти. Шубхасиз бу кишилар мусулмонларга қарши душманни рухий жангини хизматчилари хисобланишади.
-Ғулув фуъулун вазнида бўлиб, “ғолий яғлу” феълини масдаридир ва хаддан ошиб кетиш,баландлик, юқорига кўтарилиш, ошириб юборишлик маъносида, масалан бир нарса одатдаги қийматдан кўтарилиб кетадиган бўлса хам, унга “ғолий” (қиммат маъноси ) дейилади; шунга ўхшаш суюқликлар хақида хам қайнаб тошиб кетган пайтида , унга “ғалаён” қилди дейилади. [1]
-Ғулув калимаси тақсир сўзини муқобилидаги калима бўлиб, луғатда эса хаддидан тажовуз қилиш ва бир нарсада ошириб юбориш бўлади; яъни бир киши ёки нарса хаддан ташқари кўп сифатланиб юборилади. [2]
Ғулув ошириб юбориш, баландлик, юқорига кўтарилиш, хаддан ва чегарадан ошишлик ; шу билан бирга бир нарсани нархи одатдагидан юқорига чиқса хам, “ғолин” яъни “қиммат” дейилади. Бошқа миллатларни илмларида мана бу сўз тўғрисида аниқ бир таъриф берилмаган, фақат мезонини айтиб ўтишган. Уни қуйидагича таърифлашган: бу гурух шиъаларни бир гурухи бўлиб, ўзларининг аиммаларини рухига худо хулул қилади деган эътиқодга эгадирлар.[3].
Шахристонийни айтишича: ғуллот аиммалардан бирини худога ўхшатган, гохида эса худони халқга ўхшатган ва яхуд ва насоролардек худони жисмларда кўчиб ўтишига қоил бўлган кишилардир. Ғуллотни ақидасида тўртта нарса бор: ташбих,бидаъ, ружъат ва таносух; буларни хар бири шахарларда ўзига хос лақабларга эга бўлади. Агар ғуллот калимаси қаринасиз ишлатилса, бундан бўлган манзур шиъаларга нисбатланган фирқалар бўлади, лекин тарих давомида шиъа бўлмаган ғулувга мойил ақидалар хам бўлган; уларни баъзилари худога баъзилари эса аббосийларни (мансурга ўхшаш) халифаларига эътиқодлари бўлган бўлиб, “аббосия ғуллотлари” хам дейилган. [4][5]
Ғуллот гурухи ўзини исломда деб кўрсатадиган ва амирал мўъминин, имомлар ва уларни фарзандларига нисбатан улухият ва нубувватни нисбатлайдиган ва уларни хақида мўътадил холатдан, хаддидан ошириб юборадиган кишилардан иборат. Муфаввиза хам ғуллотни бир қисми бўлиб, уларни ғуллотдан фарқи шуки, аиммани ходис ва махлуқ дейишарди: худованд уларни яратиб халқни ишини уларга тафвиз қилган. [7]
Муфид,эътиқодни тўғрилашда ғуллот хақидаги бахсни бошида уни маъносини шундай тушунтиради:
(الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)[8]
Ғулув луғатда хаддан ошишлик ва ўртача холатдан чиқиб кетишлик. Аллох таоло мархамат қиладики: ” эй ахли китоб, динингизда хаддингиздан ошмангиз! Аллох шаънига эса фақат хақ гапни айтингиз!” ( масих, фақат аллохни юборган элчиси) шундай экан масих борасида хаддан ошишдан ва гапиришда хам мўътадилликдан чиқиб кетишдан манъ қилди. Насоролар қилаётган иддаони хам хаддан ошишлик деган; чунки улар хам олдинроқ ғулувни маъноси хақида баён қилганимиздек, хаддан ошиб ўтиб кетишган.
Ғулув хақидаги мавжуд таърифлар, жомеъ ва комил эмас, баъзи таърифлар нарсаларга нисбатан бўлса, баъзилари эса мезонга нисбатан айтилган, баъзилари хам таърифни барча қисмларини ўз ичига олмайди.
Бир сўз билан айтганда : ғулув яъни тоғут ясашлик. Ғуллот хам тоғутларга иймон келтирган кимсалардир.
Ислом тоғутга куфр келтириш бўлса, ғолийгарий эса тоғутга иймон келтириш учун харакат қилишлик бўлади.
Ғуллотни маъноси
“ғуллот” калимасини кўплиги “ғолин” ошириб гапирувчилар ва бехуда сўзларни айтадиганлардир. Улар шиъаларни бир фирқаси бўлиб, ташайюъда хаддан ошириб юборишган ва ўзларини аиммалари хақида ошириб гапиришган,уларни аллохнинг мақомига етказиб илохий нуроний жавхарни аиммаларига хулул қилади, деб айтишган.[9]
Бундан келиб чиқадиган бўлса, ғулув бир адашган ақида жараёни бўлиб, инсон бир нарсани ё бир кишини ўзини хаддидан юқорига олиб чиқиши маъносидадир. Масалан Ийсо масих (алайхиссалом) худо ё худони фарзанди деса. Ёки имом Али (алайхиссалом) бу жахонни яратувчиси деса. Шу сабабли хам имом Сажжод алайхиссалом бу сўзларни айтгандилар:
«أحبونا حب الاسلام و لا ترفعونا فوق حدنا»
Бизларни исломдаги мухаббат асосида яхши кўринглар ва ўзимизни хаддимиздан тепароқга олиб чиқманглар.
Ғолийлар ўзларини диний рахбарларини башарни хаддидан юқорида, деб сифатлашарди ва аллохни махсус сифатларини уларга нисбатлашарди. Хақиқатда эса ғулув махлуқотни тоғутга айлантириш учун бир абзор, канал вазифасини ўтайди, яна хам бошқача айтганда тоғут ясашга киради.
Шиъаларни ўртасидаги ғолий иборасини ахли суннатни ичидаги зиндиқ сўзига яқин деса бўлади, фақат ўртадаги уларни фарқи занодиқалар ўзларини секуляристик ишончлари ва моддий фалсафаларини ошкор қилиб айтишади, аммо ғуллот улардан бир мархала орқада юриб, мана шу мақсадларни исломийга ўхшаш адабиётлар билан исломий фирқаларни бирини канали орқали баён қилишади, зиндиқлардаги журъат уларда топилмайди. Шунинг учун ғолийгарийни ички кофирлар (мунофиқлар) нинг мавжудиятини эълом қиладиган биринчи мархала дейилса, зиндиқларни эса ундан юқоридаги мархалада такомуллашишга яқинроқ деб саналади ва шахс бу йўналишда 1- огох холда 2- қасддан 3- ўзини ихтиёри билан ислом динидан чиқиб муртад бўлади, хамда ташқи ошкор кофирлар сафидан жой олади.
Мана бу холатда агар бир киши бундай ғуллотларни ислом доирасига қўядиган бўлса, булар ё исломни ва ғайри исломни яхши танимайдиган дўстлар, ёки мусулмонларга қасддан зарба уришни хохлайдиган душманлар хисобланишади. Мазхабларни орасидаги ғуллотларни фикри, ақидаси билан барча мазхабларга хамла қиладиган кимсалар, шубхасиз ё жохил ва алданган дўстлар ёки бўлмасам мусулмонларни огох душманларидир.
متاسفانه چندین دهه است که مسلمین عموماً و اهل سنت خصوصاً در شناخت سایر فرقه ها و مذاهب اسلامی به جای تکیه بر منابع اصلی مذاهب خود چشم و گوش خود را به شبکه های مختلف ماهواره ای و مجازی سپرده اند که اکثریت مطلق این شبکه ها در راستای اهداف خاص سیاسی کشورهائی خاص چون آل سعود و آمریکا و انگلیس و سایر دشمنان مسلمین برنامه ریزی شده اند.
این شبکه های رسانه ای سعی دارند با استناد به افکار و اعمال غلاة موجود در میان تشیع یا تسنن به کل مذاهب شیعی و سنی حمله نموده و با مشغول کردن مسلمین به مسلمین و دامن زدن به تفرق بیشتر در میان مسلمین به وظیفه ی خود در جنگ روانی به نفع دشمنان و به ضرر مسلمین بپردازند . بدون شک اینها کارمندان جنگ روانی دشمن بر علیه مسلمین بوده اند .
اما تعرف غلو غلاة در منابع مختلف اسلامی چیست؟ تعریف غلو:
غلّو بر وزن فعول، مصدر فعل «غلي يغلوا» و به معناي افراط، ارتفاع، بالا رفتن و تجاوز از حد است و وقتي قيمت چيزي از حدّ معمول خود بالاتر ميرود، به آن «غالي» (به معناي گران) ميگويند؛ چنان كه درباره ي مايعات هر گاه به جوش آيند و در حدّ خود نگنجند، ميگويند غليان كرده است.[1]
واژه غلوّ در مقابل تقصير است، و در لغت به معناى تجاوز از حد و افراط در شى ء است؛ يعنى فرد يا چيزى بيش از آنچه در او هست، توصيف شود .[2]
غلو بهمعنای افراط، ارتفاع، بالا رفتن و تجاوز از حد و مرز و حدود است؛ چنانکه به چیزی که قیمت آن از حد معمول نیز بالاتر رود، «غال» یعنی «گران»میگویند.[3] در علم ملل و نحل (فرقهشناسی) تعریف دقیقی از این واژه بهدست نداده و تنها به ذکر مصادیق پرداختهاند. اما در هر حال آن را اینگونه تعریف کردهاند: فرقههایی از شیعه که به خداییِ ائمه خود یا حلول روح خدایی در آنان اعتقاد دارند.[4] شهرستانی میگوید:
غلات یکی از ائمه را به خدا تشبیه کرده و گاه خدا را به خلق تشبیه کرده و مانند یهود و نصارا و قائلین به تناسخ به تجسیم خداوند قائل شدهاند. عقاید غلات چهار چیز است: تشبیه، بداء، رجعت و تناسخ، و هرکدام در هر شهری که هستند، لقبی دارند.[5]اگر واژه غلات بدون قرینه بهکار رود، منظور فرقههای منتسب به شیعه است، اما در طول تاریخ اسلام گروههایی بودهاند که عقاید غلوآمیز داشته و شیعه نبودهاند؛ مانند آنانکه به خدایی برخی از خلفای عباسی (مانند منصور) معتقد بودهاند که بدانها «غلات عباسیه» میگویند.[6]
مفيد در تعريف غلّو گفته است: غلو در لغت، گذشته از حد و خارج شدن از اعتدال است. خداوند متعال نصاري را از غلو درباره ي حضرت مسيح(ع) نهي كرده، ميفرمايد: «يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ» (نساء:171) [7] آنگاه درباره ي غلات و مفوضه ميگويد: غلات گروهي از متظاهرين به اسلامند كه اميرالمومنين و امامان و فرزندان او را به الوهيت و نبوت توصيف كردهاند و در حق آنان از حدّ اعتدال تجاوز كردند، و مفوضه عدهاي از غلاتاند و تفاوت آنها با غلات در اين است كه ائمه را حادث و مخلوق دانستهاند و گفتهاند: خداوند آنان را آفريده و امر خلق را به آنها تفويض كرده است.[8]
مفید، در تصحیح الاعتقاد در آغاز بحث از غلات، به معنای آن می پردازد:
(الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)[9]
غلو، در لغت گذشتن از حد است و بیرون رفتن از میانه روی. خداوند فرموده است:«ای اهل کتاب، در دین خود غلو نکنید و درباره خدا به جز حق نگوئید.» [مسیح، فقط فرستاده خداست] پس نهی فرموده از گذشتن از حد درباره مسیح و برحذر داشته از بیرون رفتن از میانه روی در گفتار. و ادعای نصارا را غلو دانسته است; زیرا آنان از حد گذشتند، طبق آنچه در معنای غلو بیان کردیم.
تعاریف موجود دربارۀ غلو، جامع و کامل نیستند، برخی تعریف به لوازم اند و برخی تعریف به مصداق، برخی دیگر نیز شامل همۀ اجزای تعریف نیستند.
در یک کلام می توان گفت : غلو یعنی طاغوت سازی . غلات نیز کسانی هستند که به طاغوتها ایمان آورده اند .
اسلام یعنی کفر به طاغوت و غالی گری یعنی تلاش جهت ایمان به طاغوت .
معنی غلات واژه «غلات» جمع «غالي» به معناي گزافه گويان و ياوه سرايان است. آنان فرقه هايي از شيعه مي باشند که در تشيع افراط نموده، درباره ائمه خود گزافه گويي کردند و ايشان را به خدايي رسانده و يا قائل به حلول جوهر نوراني الهي در ائمه و پيروان خود شدند [10]
در این صورت غلوّ یك جریان عقیدتی انحرافی است به این معنا كه انسان چیزی یا كسی را از آن حدی كه هست بالاتر بداند. بطور مثال بگوید عیسی مسیح (ع) خدا یا فرزند خداست. یا امام علی (ع) خالق جهان است. به همین دلیل کسانی چون امام سجاد علیه السلام می گفتند:«أحبونا حب الاسلام و لا ترفعونا فوق حدنا» ما را بر همان حب اسلام دوست دارید و ما را از حدی که داریم بالاتر نبرید.
غالیان كسانی بودند كه رهبران دینی خود را فراتر از حد بشری می پنداشتند و صفات ویژه الله را به آنها می دادند. در واقع غلو ابزار و کانالی جهت طاغوت کردن مخلوقات یا آن روی سکه ی طاغوت و طاغوت سازی است .
عبارت غالی در میان شیعیان را می توان با کلمه ی زندیق در نزد اهل سنت نزدیک دانست، با این تفاوت که زنادقه علنا باورهای سکولاریستی و فلسفه ی مادی خود را آشکار می نمودند اما غلات یک مرحله عقب تر همین اهداف را با ادبیاتی شبهه اسلامی و از کانال یکی از فرق اسلامی بیان می نمودند و جرأت زنادقه در آنها یافت نمی شد . در این صورت می توان گفت غالی گری اولین مرحله ی اعلام وجود کفار داخلی (منافقین) و زندقه مرحله ای بالاتر و نزدیک به تکامل آنها به شمار می رود که طی آن شخص 1- آگاهانه 2- عمدا 3- به میل خودش و اختیاری از دین اسلام خارج شده و مرتد می شود و در ردیف کفار خارجی و آشکار قرار می گیرند .
در این صورت کسانی که چنین غلاتی را در دایره ی اسلام قرار می دهند یا دوستانی هستند که شناخت درستی از اسلام و غیر اسلام ندارند یا دشمنانی هستند که قصد ضربه زدن به مسلمین را دارند، و افرادی که با عقاید و افکار غلاة میان مذاهب به کل مذهب مورد نظر حمله می کنند بدون شک یا دوستان جاهل و فریب خورده هستند یا دشمنان آگاه مسلمین .
امارت اسلامی به صورت مختصر از ابتدای پیدایش آن تا کنون برای
۱ – اخراج کفار سکولار خارجی و مزدوران داخلی آنها
۲- و تطبیق قانون شریعت الله
۳- و تشکیل جامعه ای مستقل که متعلق به تمام مذاهب و قومیتهای افغانستان باشد
۴- و همچنین جهت ایجاد رابطه ی برادری اسلامی با دارالاسلامهای خارج از افغانستان
تشکیل شده است.
اینها ارزشهائی هستند که باعث شده اند ما از این برادران حمایت و دفاع کنیم .
یعنی در واقع ما از اصول و ارزشهای آنها دفاع و حمایت کرده ایم نه از مختصات و تفاسیر خاص مذهبی و برداشتهای خاص آنها، و تا زمانی که بر اساس این اصول و ارزشها حرکت کنند از حمایت تمام مومنین جهان برخوردار خواهند شد و به این شکل می توان گفت همچون گذشته از این به بعد نیز خود امارت اسلامی است که تعیین می کند ما و سایر مومنین چگونه برخوردی با آنها داشته باشیم