دسته: مطالب به زبان ترکی(اویغوری، اوزبیکی، قزاقی، تورکمن و…)

مُقَدّمات دَرسلَرِی/ اوُچِینچِی دَرس: طاغوُتنِی تَنِیب آلِیشلِیک، اِسلامگه کِیرِیشدَگِی اَوَّلگِی قَدَمدوُر.

(5-قیسم)

دِیمَک عُمُومِی قِیلِیب اَیتگندَه کافِر اِنسانگه یا جِینگه طاغُوت، دِییِیلَه دِی، اَمّا اوُندَن بِیرار نَرسه لَر یَسَسَه بوُلَه دِیگن تاش یا توُپراق یا چوُپ حَقِیدَه؛ مَثَلاً بُو نَرسَه لَر بِیلَن مَنزِیل قوُرَه مِیز وَ اِیشلَرِیمِیزنِی بَجَرَه مِیز، اَمّا بِیر طاغوُت مَنَه بُو تاشگه اَلله نِینگ مَخصُوص صِیفَتلَرِیدَن بِیرِینِی بِیرَه دِی وَ خُدا اوُ اوُچُون تَعیِین قِیلگن حَددَن کوُرَه آشِیرِیب یُوبارَه دِی، مَنَه بُو حالَتدَه بُو تاش، توُپراق، چوُپ اَگرچِی اوُلَر اوُچُون اَلله تَعیِین قِیلگن حَددَن کوُتَه رِیلِیب کِیتگه نِیگه وَ طاغوُتلَر اوُلَرنِی حَددِیدَن تَجاوُز قِیلِیب آشِیرِیب یُوبارِیشگه نِیگه قَرَمَسدَن، اوُلَر طاغوُتگه اَیلَه نِیب قالِیشمَیدِی، چوُنکِی اوُلَر کافِر اِیمَس، بَلکِی طاغوُتلَر تامانِیدَن “اِلاه” گه اَیلَنتِیرِیلگن “جِبت” حِسابلَه نِیشَه دِی .

کِیمکِی مَلائِکَه نِی یاکِی پَیغَمبَرلَردَن بِیرِینِی، اوُلگن اَولِیالَرنِی، صالِح اِنسانلَرنِی یا هَر قَندَی باشقَه مَخلوُقنِی تَعیِین قِیلِینگن حَددِیدَن کوُرَه یوُقارِیراقگه چِیقَه رِیب قوُیسَه وَ اوُلَرنِی “اِلاه” گه اَیلَنتِیرِیب آلسَه، مَنَه بُو صُورَتدَه،”جِبت” لوُغَه تِی عُمُومِی وَ هَمَّه سِینِی اوُز اِیچِیگه آلوُچِی لوُغَت بوُلَه دِی وَ اَلله گه  خاص بوُلگن صِیفَتلَر بِیرِیلگن هَر قَندَی مَخلوُققَه بِیرِیلَه دِی وَ مَنَه بُو صِیفَتلَردَه خُداگه اوُحشَش یاکِی یَحشِیلِیک یِیتکَه زِیشدَه وَ ضَرَرنِی دَفع قِیلِیش بوُیِیچَه اَلله نِی اوُرنِیگه بَدَل تَصَوُّر قِیلِینگن وَ مَنَه بُو “جِبت”نِی اِیختِیارِیدَگِی رُوبُوبِیَت قُدرَتِینِی “اِلاه”گه بِیرِیشَه دِی وَ اوُنِی حوُددِی اَلله دِیک قَبوُل قِیلِیشَه دِی. مَنَه شوُ قَبُول قِیلِیش یَعنِی مَخصُوص اَلله نِی اوُزِینِی صِیفَتِی، بِیلگِیسِیدَگِی رُوبُوبِیَت صِیفَتِیگه اِیگه بوُلگن مَنَه بُو مَخلوُققَه عِبادَت قِیلِیشدوُر، اَلله نِی قانوُنِینِی بَرابَرِیدَه قُرَیشنِی دارُ النَّدوَه سِیگه اوُحشَب اوُزِینِی پَرلَه مِینتِیدَه یا یَسرِیبنِی بَنِی سائِدَه سَقِیفَه سِیدَه یاکِی بوُگوُنگِی کوُندَگِی سِکوُلارِیستلَرنِی پَرلَه مِینتِیدَه قانوُن اِیشلَب چِیقَه رَیاتگن کِیشِیگه اوُحشَیدِی وَ قانوُن اِیشلَب چِیقَه رِیشدَه اَلله نِی عَداسِینِی چِیقَه رَه دِی وَ پَرلَه مِینتگه اَلله نِی صِیفَتِینِی بِیرَه دِی، یَعنِی مَنَه بُو پَرلَه مِینتنِی قانوُن اِیشلَب چِیقَه رِیش صِیفَتِینِی وَ بُو پَرلَه مِینتنِی چِیقَه رُوچِی اَحکاملَرِینِی هَم قَبوُل قِیلِیشَه دِی؛ مَنَه بُو صُورَتدَه بوُندَی پَرلَه مِینت اَنَه اوُشَه تاشگه، چوُپگه یا توُپراققَه اوُحشَب “اِلاه” گه اَیلَه نَدِی.

اَگر اِیچکِی پِنهان کافِرلَرنِی بِیزلَر تَشخِیص بِیرَه آلمَه سَک هَم،اَمّا شَیطاندَن سُونگ اَلبَتَّه اوُلَرگه کُفر کِیلتِیرِیشِیمِیز کِیرَک، اوُلَر بِیزلَر اوُچُون کامِلاً مُشَخَّص،چِیگرَه لَنگن اِنسانلَرنِی اوُرتَه سِیدَه بِیشتَه اَصلِی دَستَه گه بوُلِینَه دِی:   1-الَّذِينَ هَادُوا 2- وَالصَّابِئِينَ3-  وَالنَّصَارَىٰ 4-  وَالْمَجُوسَ 5- وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (حج/17) وَ مُرتَدلَر دَستَه سِی:  مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ (مائده/54) گه  بُولِینَه دِی، اوُلَرگه کُفر کِیلتِیرِیشِیمِیز لازِم وَ مُرتَدلَر هَم عادَتدَه اِرتِداددَن سوُنگ اَصلِی “بِیشتَه لِیک کافِرلَرنِی بِیرِیگه قوُشِیلَه دِی، اَمّا مَنَه بُو طاغوُتلَر تامانِیدَن وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن “جِبت” وَ “اِلاه”لَرنِی سانِی جُودَه هَم کوُپ، شایَد بَرچَه کافِرلَر تامانِیدَن وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن “اِلاه”لَرنِی هَمَّه سِینِی سَناغِینِی سَنَب بوُلمَسلِیگِی هَم مُومکِین. اوُزِینگِیز بِیر تَصَوُّر قِیلِیب کوُرِینگلَر، قُرَیشنِی اوُرتَه سِیدَه بِیر یِیلدَگِی کوُنلَرنِی سانِی  بُویِیچَه “اِلاه” وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن اِیدِی، قُرَیش سِکوُلارِیستلَرِی (مُشرِک اَحزابلَر) مَنَه شوُنچَه “اِلاه”لَرنِی بِیر چِیتگه سوُرِیب قوُیِیب واحِد یَگانَه “اَلله گه” تَسلِیم بُولِیشگه نِهایَتدَه عَجَبلَه نِیشَر اِیدِی وَ اَیتِیشَردِیکِی:    أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ(ص/5) (شُونچَه) خُدالَرنِی بِیتتَه خُدا قِیلِیب آلِیبدِیمِی؟! حَقِیقَتاً بُو جُودَه قِیزِیق نَرسَه!

اِمامِی ماوَردِی رَحِمَهُ الله رِوایَت قِیلَه دِیکِی، سِکوُلارِیستلَر (مُشرِکلَر- اَحزاب) اَیتِیشگن اِیدِیکِی: بِیزلَرنِی 360 تَه بوُتِیمِیز بار، لِیکِن اوُلَرنِی هَمَّه سِی بِیزلَرنِی اِیختِیاجلَرِیمِیز اوُچُون کِفایَه قِیلمَیدِی، اِیندِی بِیتتَه، واحِد “اِلاه” قَندَی قِیلِیب هَمَّه حَلقنِی اِیختِیاجِینِی بَرطَرَف قِیلَه آلَه دِی؟! ^[1]

“جِبت” یا “اِلاه”گه اَیلَنتِیرِیب آلِیشنِی مَعناسِی، سِیز بِیر شَخصنِی، قانوُننِی، دَستوُرنِی یاکِی مَخلوُقنِی اَلله گه خاص بوُلگن عِبادَتلَردَه، صِیفَتلَردَه یا فِعللَردَه، بِیلگِیلَردَه، ذاتدَه بَدَل قِیلِیب آلِیشلِیکدُور؛ اِیندِی مَنَه بُو بَدَل بَعضِی اوُرِینلَردَه یاکِی بَرچَه اوُرِینلَردَه بُولِیشِی موُمکِین. یَعنِی اَلله گه خاص بوُلگن صِیفَتلَردَن فَقَط بِیتتَه سِینِی مَخلوُقاتلَرگه بِیرَه دِی یاکِی بِیر نِیچَه صِیفَتلَرِینِی مَخلوُقِیگه بِیرَه دِی، هَر قَندَی حالَتدَه هَم اَنَه اوُشَه خاص اوُرِیندَه اَلله نِی اوُرنِیگه بَدَل قِیلِیب آلگنسَن وَ اَلله دَن باشقَه “اِلاه” گه اِیرگشگنسَن.

(دوامی بار……)

---

[1] ماوردی، تفسیر النکت والعیون ، ج 6 ص 370./  لنا ثلاثمائة وستون صنماً لا تقوم بحوائجنا , فكيف يقوم إله واحِد بحوائج الخلق كلهم.

مُقَدّمات دَرسلَرِی/ اوُچِینچِی دَرس: طاغوُتنِی تَنِیب آلِیشلِیک، اِسلامگه کِیرِیشدَگِی اَوَّلگِی قَدَمدوُر.

(5-قیسم)

دِیمَک عُمُومِی قِیلِیب اَیتگندَه کافِر اِنسانگه یا جِینگه طاغُوت، دِییِیلَه دِی، اَمّا اوُندَن بِیرار نَرسه لَر یَسَسَه بوُلَه دِیگن تاش یا توُپراق یا چوُپ حَقِیدَه؛ مَثَلاً بُو نَرسَه لَر بِیلَن مَنزِیل قوُرَه مِیز وَ اِیشلَرِیمِیزنِی بَجَرَه مِیز، اَمّا بِیر طاغوُت مَنَه بُو تاشگه اَلله نِینگ مَخصُوص صِیفَتلَرِیدَن بِیرِینِی بِیرَه دِی وَ خُدا اوُ اوُچُون تَعیِین قِیلگن حَددَن کوُرَه آشِیرِیب یُوبارَه دِی، مَنَه بُو حالَتدَه بُو تاش، توُپراق، چوُپ اَگرچِی اوُلَر اوُچُون اَلله تَعیِین قِیلگن حَددَن کوُتَه رِیلِیب کِیتگه نِیگه وَ طاغوُتلَر اوُلَرنِی حَددِیدَن تَجاوُز قِیلِیب آشِیرِیب یُوبارِیشگه نِیگه قَرَمَسدَن، اوُلَر طاغوُتگه اَیلَه نِیب قالِیشمَیدِی، چوُنکِی اوُلَر کافِر اِیمَس، بَلکِی طاغوُتلَر تامانِیدَن “اِلاه” گه اَیلَنتِیرِیلگن “جِبت” حِسابلَه نِیشَه دِی .

کِیمکِی مَلائِکَه نِی یاکِی پَیغَمبَرلَردَن بِیرِینِی، اوُلگن اَولِیالَرنِی، صالِح اِنسانلَرنِی یا هَر قَندَی باشقَه مَخلوُقنِی تَعیِین قِیلِینگن حَددِیدَن کوُرَه یوُقارِیراقگه چِیقَه رِیب قوُیسَه وَ اوُلَرنِی “اِلاه” گه اَیلَنتِیرِیب آلسَه، مَنَه بُو صُورَتدَه،”جِبت” لوُغَه تِی عُمُومِی وَ هَمَّه سِینِی اوُز اِیچِیگه آلوُچِی لوُغَت بوُلَه دِی وَ اَلله گه  خاص بوُلگن صِیفَتلَر بِیرِیلگن هَر قَندَی مَخلوُققَه بِیرِیلَه دِی وَ مَنَه بُو صِیفَتلَردَه خُداگه اوُحشَش یاکِی یَحشِیلِیک یِیتکَه زِیشدَه وَ ضَرَرنِی دَفع قِیلِیش بوُیِیچَه اَلله نِی اوُرنِیگه بَدَل تَصَوُّر قِیلِینگن وَ مَنَه بُو “جِبت”نِی اِیختِیارِیدَگِی رُوبُوبِیَت قُدرَتِینِی “اِلاه”گه بِیرِیشَه دِی وَ اوُنِی حوُددِی اَلله دِیک قَبوُل قِیلِیشَه دِی. مَنَه شوُ قَبُول قِیلِیش یَعنِی مَخصُوص اَلله نِی اوُزِینِی صِیفَتِی، بِیلگِیسِیدَگِی رُوبُوبِیَت صِیفَتِیگه اِیگه بوُلگن مَنَه بُو مَخلوُققَه عِبادَت قِیلِیشدوُر، اَلله نِی قانوُنِینِی بَرابَرِیدَه قُرَیشنِی دارُ النَّدوَه سِیگه اوُحشَب اوُزِینِی پَرلَه مِینتِیدَه یا یَسرِیبنِی بَنِی سائِدَه سَقِیفَه سِیدَه یاکِی بوُگوُنگِی کوُندَگِی سِکوُلارِیستلَرنِی پَرلَه مِینتِیدَه قانوُن اِیشلَب چِیقَه رَیاتگن کِیشِیگه اوُحشَیدِی وَ قانوُن اِیشلَب چِیقَه رِیشدَه اَلله نِی عَداسِینِی چِیقَه رَه دِی وَ پَرلَه مِینتگه اَلله نِی صِیفَتِینِی بِیرَه دِی، یَعنِی مَنَه بُو پَرلَه مِینتنِی قانوُن اِیشلَب چِیقَه رِیش صِیفَتِینِی وَ بُو پَرلَه مِینتنِی چِیقَه رُوچِی اَحکاملَرِینِی هَم قَبوُل قِیلِیشَه دِی؛ مَنَه بُو صُورَتدَه بوُندَی پَرلَه مِینت اَنَه اوُشَه تاشگه، چوُپگه یا توُپراققَه اوُحشَب “اِلاه” گه اَیلَه نَدِی.

اَگر اِیچکِی پِنهان کافِرلَرنِی بِیزلَر تَشخِیص بِیرَه آلمَه سَک هَم،اَمّا شَیطاندَن سُونگ اَلبَتَّه اوُلَرگه کُفر کِیلتِیرِیشِیمِیز کِیرَک، اوُلَر بِیزلَر اوُچُون کامِلاً مُشَخَّص،چِیگرَه لَنگن اِنسانلَرنِی اوُرتَه سِیدَه بِیشتَه اَصلِی دَستَه گه بوُلِینَه دِی:   1-الَّذِينَ هَادُوا 2- وَالصَّابِئِينَ3-  وَالنَّصَارَىٰ 4-  وَالْمَجُوسَ 5- وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (حج/17) وَ مُرتَدلَر دَستَه سِی:  مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ (مائده/54) گه  بُولِینَه دِی، اوُلَرگه کُفر کِیلتِیرِیشِیمِیز لازِم وَ مُرتَدلَر هَم عادَتدَه اِرتِداددَن سوُنگ اَصلِی “بِیشتَه لِیک کافِرلَرنِی بِیرِیگه قوُشِیلَه دِی، اَمّا مَنَه بُو طاغوُتلَر تامانِیدَن وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن “جِبت” وَ “اِلاه”لَرنِی سانِی جُودَه هَم کوُپ، شایَد بَرچَه کافِرلَر تامانِیدَن وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن “اِلاه”لَرنِی هَمَّه سِینِی سَناغِینِی سَنَب بوُلمَسلِیگِی هَم مُومکِین. اوُزِینگِیز بِیر تَصَوُّر قِیلِیب کوُرِینگلَر، قُرَیشنِی اوُرتَه سِیدَه بِیر یِیلدَگِی کوُنلَرنِی سانِی  بُویِیچَه “اِلاه” وُجُودگه کِیلتِیرِیلگن اِیدِی، قُرَیش سِکوُلارِیستلَرِی (مُشرِک اَحزابلَر) مَنَه شوُنچَه “اِلاه”لَرنِی بِیر چِیتگه سوُرِیب قوُیِیب واحِد یَگانَه “اَلله گه” تَسلِیم بُولِیشگه نِهایَتدَه عَجَبلَه نِیشَر اِیدِی وَ اَیتِیشَردِیکِی:    أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ(ص/5) (شُونچَه) خُدالَرنِی بِیتتَه خُدا قِیلِیب آلِیبدِیمِی؟! حَقِیقَتاً بُو جُودَه قِیزِیق نَرسَه!

اِمامِی ماوَردِی رَحِمَهُ الله رِوایَت قِیلَه دِیکِی، سِکوُلارِیستلَر (مُشرِکلَر- اَحزاب) اَیتِیشگن اِیدِیکِی: بِیزلَرنِی 360 تَه بوُتِیمِیز بار، لِیکِن اوُلَرنِی هَمَّه سِی بِیزلَرنِی اِیختِیاجلَرِیمِیز اوُچُون کِفایَه قِیلمَیدِی، اِیندِی بِیتتَه، واحِد “اِلاه” قَندَی قِیلِیب هَمَّه حَلقنِی اِیختِیاجِینِی بَرطَرَف قِیلَه آلَه دِی؟! ^[1]

“جِبت” یا “اِلاه”گه اَیلَنتِیرِیب آلِیشنِی مَعناسِی، سِیز بِیر شَخصنِی، قانوُننِی، دَستوُرنِی یاکِی مَخلوُقنِی اَلله گه خاص بوُلگن عِبادَتلَردَه، صِیفَتلَردَه یا فِعللَردَه، بِیلگِیلَردَه، ذاتدَه بَدَل قِیلِیب آلِیشلِیکدُور؛ اِیندِی مَنَه بُو بَدَل بَعضِی اوُرِینلَردَه یاکِی بَرچَه اوُرِینلَردَه بُولِیشِی موُمکِین. یَعنِی اَلله گه خاص بوُلگن صِیفَتلَردَن فَقَط بِیتتَه سِینِی مَخلوُقاتلَرگه بِیرَه دِی یاکِی بِیر نِیچَه صِیفَتلَرِینِی مَخلوُقِیگه بِیرَه دِی، هَر قَندَی حالَتدَه هَم اَنَه اوُشَه خاص اوُرِیندَه اَلله نِی اوُرنِیگه بَدَل قِیلِیب آلگنسَن وَ اَلله دَن باشقَه “اِلاه” گه اِیرگشگنسَن.

(دوامی بار……)

---

[1] ماوردی، تفسیر النکت والعیون ، ج 6 ص 370./  لنا ثلاثمائة وستون صنماً لا تقوم بحوائجنا , فكيف يقوم إله واحِد بحوائج الخلق كلهم.

درس های مقدماتی/ درس سوم: شناخت طاغوت، اولین قدم در ورود به اسلام    

(5-قسمت)

پس طاغوت در کل به انسان یا جن کافر گفته می شود اما سنگ یا خاک یا چوبی که ساخته شده که از آن چیزی ساخته شود؛ مثلاً با آن خانه بسازیم و کارهایمان را با آن انجام دهیم اما طاغوتی به آن سنگ یکی از ویژگیهای مخصوص الله را می دهد و از حدی که خدا برای آنها تعیین کرده فراترشان می برند، در این صورت، این سنگ و چوب و خاک با آنکه از حدی که الله برایشان تعیین کرده بالاتر برده شده اند و طاغوتها آن ها را از حدشان تجاوز داده اند اما اینها تبدیل به طاغوت نمی شوند، چون کافر نیستند بلکه «جبت»ی هستند که توسط طاغوتها  تبدیل به «إله» شده اند.

کسانی می توانند ملائکه یا یکی از پیامبران، اولیای مرده، انسان صالح زنده یا هر مخلوق دیگری را از حدی که برایشان تعیین شده بالاتر ببرند و آن ها را به «اله» تبدیل کنند. در این صورت، «جبت» لغتی است عمومی و فراگیر و برای هر مخلوقی که یکی از ویژگیهای خاص الله به آن داده شده و در این ویژگی مثل خدا و جایگزین الله در خیر رساندن یا دفع ضرر تصور شده و با قدرت ربوبیتی که به این «جبت» تبدیل شده به«إله» داده اند مثل الله از آن پذیرفته میشود. همین پذیرش یعنی عبادت کردن این مخلوق دارای صفت ربوبیت در این ویژگی و صفتی که مخصوص الله است، مثل کسی که در برابر قانون الله، در پارلمان خود مثل دارالندوه قریش یا سقیفه ی بنی ساعده ی یثرب یا پارلمانهای کنونی سکولاریستها قانون درست می کند و ادای الله را در قانون گذاری درمی آورد و به پارلمان صفت الله می دهد، یعنی صفت قانونگذاری را و احکام خروجی این پارلمان را هم می پذیرد؛ در این صورت، چنین پارلمانی مثل همان سنگ، چوب و خاک تبدیل شده به «إله».

با آنکه کفار پنهان داخلی برای ما قابل تشخیص نیستند اما بعد از شیطان طاغوتهائی که باید به آنها کفر کنیم برای ما کاملاً مشخص و محدود هستند و در میان انسانها شامل 5 دسته ی اصلی: 1-الَّذِينَ هَادُوا 2- وَالصَّابِئِينَ3-  وَالنَّصَارَىٰ 4-  وَالْمَجُوسَ 5- وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (حج/17) و دسته ی مرتدین:مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ (مائده/54) هستند که باید به آنها کفر بکنیم و مرتدین هم  معمولاً بعد از ارتداد به یکی از «کفار5گانه» ی اصلی ملحق می شوند، اما «جبت» و «إله» هائی که توسط این طاغوتها تولید شده اند تعداد زیادی هستند که شاید نتوان همه ی این«إله»های تولید شده توسط تمام این کفار را برشمرد. فقط کافی است تصور کنید که در میان قریش به تعداد روزهای سال «إله» تولید شده بود و سکولاریستها  (مشرکین= احزاب) قریش از اینکه اینهمه «إله» را کنار بگذارند و تسلیم یک «الله» واحد بشوند تعجب می کردند و می گفتند: أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ(ص/5) آیا او به جای این همه خدایان، به خدای واحدی معتقد است‌ و به جای اینهمه اله یک اله را قرار می دهد؟ واقعاً این (حرفی که می‌زند) چیز عجیبی است.‏

امام ماوردی رحمه الله روایت می کند که سکولاریستها(= مشرکین= احزاب) می‌گفتند: ما سیصد و شصت بت داریم که با همۀ آن‌ها هنوز نیازهای ما برطرف نمی‌شود، حالا چگونه یک «إله» واحد نیازهای همۀ خلق را برطرف کند؟!^[1]

تبدیل به «جبت» یا «إله» کردن، یعنی شخصی را، قانون یا برنامه ای را، یا در کل مخلوقی را، جایگزین ذات، صفات، افعال یا یکی از ویژگیها و عبادات مختص الله کنید؛ حالا این جایگزینی در بعضی موارد باشد یا در تمام موارد. یعنی فقط یکی از ویژگیهای مختص الله را به مخلوقاتش بدهید، یا چندین ویژگی، یا تمام ویژگیهای الله را به مخلوق بدهید، در هر صورت آن چیز را در آن مورد خاص جایگزین الله کرده ای و پیرو«إله»ی غیر از الله شده ای.

(ادامه دارد……)

---

[1] ماوردی، تفسیر النکت والعیون ، ج 6 ص 370./  لنا ثلاثمائة وستون صنماً لا تقوم بحوائجنا , فكيف يقوم إله واحِد بحوائج الخلق كلهم.

Муқаддамот дарслари / учинчи дарс: тоғутни таниб олишлик, исломга киришдаги аввалги қадамдур.

(4-қисм)

Аллох таоло яхуд кофирларининг ўрталарида хукм қилиш бўйича аллохни шариатидаги қонунларни бир четга қўйиб  секулярзадаларга( мунофиқларни тўдасига) мурожаъат қилишларини, тоғутга мурожаъат қилиш,деб таништиради ва мархамат қиладики:

 أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُواْ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِکَ یُرِیدُونَ أَن یَتَحَاکَمُواْ إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُواْ أَن یَکْفُرُواْ بِهِ وَیُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَن یُضِلَّهُمْ ضَلاَلاً بَعِیداً (نساء/60)‏

(эй Мухаммад), ўзларини сизга нозил қилинган нарсага (қуръонга) ва сиздан илгари нозил қилинган нарсаларга иймон келтирган деб хисоблайдиган (айрим) кимсаларнинг шайтонга хукм сўраб боришни истаётганларини кўрмадингизми? Холбуки,уларга унга ишонмаслик буюрилган эди. (чунки) шайтон уларни бутунлай йўлдан оздиришни истайди.

Демак тоғутга куфр келтиришлик, кофирларга куфр келтиришдан иборатдир. Бу жуда хам осон ва содда. Бизлар шайтонни, яхудийларни,насронийларни,собеинларни, зардўштийларни,секуляристларни қабул қилмаймиз,деган вақтимизда амалда

كَفَرْنَا بِكُمْ (ممتحنه/4)

ни кофирларга куфр келтиришни бажо келтирган бўламиз ва мана бу кофирларни рад қиламиз ва улар оёқ-ости қилинади ёки бошқача истелох билан айтганда уларга куфр келтирилади, бу холатда ўз-ўзидан уларни ақидаларига ва улар “жибт” сифатида  вужудга келтирган,хамда “илох”га айлантирган  барча нарсаларга куфр келтирасан ва рад қиласан, мана бу “ла илаха – иллаллох”ни ярми хисобланади, мусулмон бўлишни хохлаган хар қандай киши агар тоғутларга ва кофирларга ва уларнинг “жибт”лар, “илох”лар хақидаги  ақидаларига ишонадиган бўлса, мусулмон хисобланмайди ва ислом доирасига хам кирмайди.

Аммо тоғут хам намозга, жиходга, хажга, закотга, мушрикка, мушрикларга, хадисга,суннатга, гаровга, васиятга ва………ўхшаш бир луғавий маънога эга, ахли илм бўлган хурматли кишиларни баъзиси луғавий жихатдан ундан фойдаланишган ,унинг    шаръий маъноси,мафхуми ва истелохидан бошқа бир маънода фойдаланилган. Мана бу заминага диққат қилинмаса,жуда кўп азизлар учун  тушунчада ва сўзлашувда, амалда очиқ хатоларга боис бўлган, гохида ахли қиблани ноўрин такфир қилишга хам сабаб бўлган, шунинг учун мана бу борада изох бериб ўтишни лозим топдим.

Тоғут масдар бўлиб, аммо  фоилни маъносини беради; яъни тоғий. Бу калима қуръонда 8 ўринда келган, бу сўздан мақсад кофирлар бўлиб, улар аллох махлуқотлари учун таъйин қилган хаддан,чегарадан тажовуз қилишган.  Тоғут, туғён моддасидан келиб чиққан сиғайи муболаға бўлиб, хаддидан тажовуз қилиш маъносидадир, унга таъйинланган чегарадан,хаддидан ошиб кетган ёки уни хаддидан ошириб юборишган хар қандай нарсага айтилади. Луғат жихатидан ўзига таъйин қилинган  хаддан ва чегарадан ошиб кетган хар нарсага туғён қилди ,дейилади, бу нарсалар тоғут бўлмаслиги хам мумкин. Ёки мушрик бўлмаган бўлса хам, ширкка дучор бўлган кишига ўхшайди, шунингдек аллох таоло ахли китобга мархамат қиладики:

   سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (توبه/31)

Ўзини одатдаги чегарасидан ошиб кетган дарёга хам туғён қилди, дейилади, инсон ўзи бир махлуқ, у ўзини махлуқ бўлиш хаддида қолиши керак, агар холиқни ишини қилаётганга ўхшатса ва холиқни ишини бажаришни истаса, у ўзини хаддидан ошган хисобланади, у хам туғён қилибди; аммо инсон томонидан қилинадиган хар қандай туғён хам шахснинг шаръий жихатдан тоғут лақабини олишига сабаб бўлмайди, шунингдек бир кишида мунофиқларни баъзи сифатлари топилгани боис,мусулмон шахсга тоғут лақаби берилмайди ёки шахсларнинг ширк амалини қилганликлари сабаб шаръий жихатдан уларга мушрик дейилмайди, чунки биринчидан  мушриклар ё ахзоблар ё секуляристлар кофирлардан ажралган,мушаххас, алохида бир гурух, иккинчидан эса мана бу ўринларни барчасида мусулмонларни устида такфир қилиш қоидаларига риоя қилиниши керак ва шахс аслий “тўртталик филтердан” 1- жиноятни исбот қилиниши, 2- жиноятни аллох ва росули саллаллоху алайхи васаллам томонидан тасдиқланиши, 3- такфирни шартлари,4- такфирни монеъликларидан ўтказилиши керак, шунингдек мўътабар,шаръий узрга эга бўлмаслиги ва кичкина шак ва шубха топилмаслиги билан тўлиқ ишончга кўра фосид деб ташхис берилади, мана бу вақтда унга қарата: муртад, деса бўлади, мана буни ўзи турли-хил тоғутларнинг  бири хисобланади.

(давоми бор……)

مُقَدّمات دَرسلَرِی/ اوُچِینچِی دَرس: طاغوُتنِی تَنِیب آلِیشلِیک، اِسلامگه کِیرِیشدَگِی اَوَّلگِی قَدَمدوُر.

(4-قیسم)

اَلله تَعالَی یَهُود کافِرلَرِینِینگ اوُرتَه لَرِیدَه حُکم قِیلِیش بُویِیچَه اَلله نِی شَرِیعَتِیدَگِی قانوُنلَرنِی بِیر چِیتگه قوُیِیب سِکوُلارزَدَه لَرگه (مُنافِقلَرنِی توُدَه سِیگه) مُراجَعَت قِیلِیشلَرِینِی، طاغوُتگه مُراجَعَت قِیلِیش، دِیب تَنِیشتِیرَه دِی وَ مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی:   أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُواْ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِکَ یُرِیدُونَ أَن یَتَحَاکَمُواْ إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُواْ أَن یَکْفُرُواْ بِهِ وَیُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَن یُضِلَّهُمْ ضَلاَلاً بَعِیداً (نساء/60)‏  (اِی مُحَمَّد)، اوُزلَرِینِی سِیزگه نازِل قِیلِینگن نَرسَه گه (قُرآنگه) وَ سِیزدَن اِیلگَرِی نازِل قِیلِینگن نَرسَه لَرگه اِیمان کِیلتِیرگن دِیب حِسابلَیدِیگن (اَیرِیم) کِیمسَه لَرنِینگ شَیطانگه حُکم سُورَب بارِیشنِی اِیستَیاتگنلَرِینِی کوُرمَدِینگِیزمِی؟ حالبُوکِی، اوُلَرگه اوُنگه اِیشانمَسلِیک بُویُورِیلگن اِیدِی، (چوُنکِی) شَیطان اوُلَرنِی بوُتوُنلَی یُولدَن آزدِیرِیشنِی اِیستَیدِی.

 دِیمَک طاغوُتگه کُفر کِیلتِیرِیشلِیک، کافِرلَرگه کُفر کِیلتِیرِیشدَن عِبارَتدِیر. بُو جُودَه هَم آسان وَ ساددَه. بِیزلَر شَیطاننِی، یَهُودِیلَرنِی، نَصرانِیلَرنِی، صابِیئِنلَرنِی، زَردُوشتِیلَرنِی،سِکوُلارِیستلَرنِی قَبوُل قِیلمَیمِیز، دِیگن وَقتِیمِیزدَه عَمَلدَه  كَفَرْنَا بِكُمْ (ممتحنه/4) نِی کافِرلَرگه کُفر کِیلتِیرِیشنِی بَجا کِیلتِیرگن بُولَه مِیز وَ مَنَه بُو کافِرلَرنِی رَد قِیلَه مِیز وَ اوُلَر آیاق- آستِی قِیلِینَه دِی یاکِی باشقَه چَه اِصطِلاح بِیلَن اَیتگندَه اوُلَرگه کُفر کِیلتِیرِیلَه دِی، بُو حالَتدَه اوُز- اوُزِیدَن اوُلَرنِی عَقِیدَه لَرِیگه وَ اوُلَر “جِبت” صِیفَتِیدَه وُجُودگه کِیلتِیرگن، هَمدَه “اِلاه” گه اَیلَنتِیرگن بَرچَه نَرسَه لَرگه کُفر کِیلتِیرَه سَن وَ رَد قِیلَه سَن، مَنَه بُو “لا اِلَهَ – اِلّا الله”نِی یَرمِی حِسابلَه نَدِی،مُسُلمان بوُلِیشنِی هاحلَه گن هَر قَندَی کِیشِی اَگر طاغوُتلَرگه وَ کافِرلَرگه وَ اوُلَرنِینگ “جِبت”لَر، “اِلاه”لَر حَقِیدَگِی عَقِیدَه لَرِیگه اِیشانَه دِیگن بُولسَه، مُسُلمان حِسابلَنمَیدِی وَ اِسلام دائِرَه سِیگه هَم کِیرمَیدِی.

اَمّا طاغوُت هَم نَمازگه، جِهادگه، حَجگه، زَکاتگه، مُشرِککَه، مُشرِکلَرگه، حَدِیثگه،سُنَّتگه، گراوگه، وَصِییَتگه وَ…….اوُحشَش بِیر لوُغَه وِی مَعناگه اِیگه، اَهلِی عِلم بُولگن حوُرمَتلِی کِیشِیلَرنِی بَعضِیسِی لوُغَه وِی جِهَتدَن اوُندَن فایدَه لَه نِیشگن، اوُنِینگ شَرعِی مَعناسِی، مَفهُومِی وَ اِصطِلاحِیدَن باشقَه بِیر مَعنادَه فایدَه لَه نِیلگن. مَنَه بُو زَمِینَه گه دِققَت قِیلِینمَسَه، جُودَه کوُپ عَزِیزلَر اوُچُون توُشوُنچَه دَه وَ سوُزلَه شُودَه، عَمَلدَه آچِیق خَطالَرگه بائِث بوُلگن، گاهِیدَه اَهلِی قِبلَه نِی نااوُرِین تَکفِیر قِیلِیشگه هَم سَبَب بوُلگن، شوُنِینگ اوُچُون مَنَه بُو بارَدَه اِیضاح بِیرِیب اوُتِیشنِی لازِم تاپدِیم.

طاغوُت مَصدَر بُولِیب، اَمّا فاعِلنِی مَعناسِینِی بِیرَه دِی؛ یَعنِی طاغِی. بُو کَلِیمَه قُرآندَه 8 اوُرِیندَه کِیلگن، بُو سوُزدَن مَقصَد کافِرلَر بوُلِیب، اوُلَر اَلله مَخلوُقاتلَرِی اوُچُون تَعیِین قِیلگن حَددَن، چِیگرَه دَن تَجاوُز قِیلِیشگن. طاغوُت، طوُغیان ماددَه سِیدَن کِیلِیب چِیققَن صِیغَه یِی مُبالَغَه بوُلِیب، حَددِیدَن تَجاوُز قِیلِیش مَعناسِیدَه دِیر، اوُنگه تَعیِینلَگن چِیگرَه دَن، حَددِیدَن آشِیب کِیتگن یاکِی اوُنِی حَددِیدَن آشِیرِیب یُوبارِیشگن هَر قَندَی نَرسَه گه اَیتِیلَه دِی. لوُغَت جِهَتِیدَن اوُزِیگه تَعیِین قِیلِینگن حَددَن وَ چِیگرَه دَن آشِیب کِیتگن هَر نَرسَه گه طوُغیان قِیلدِی، دِییِیلَه دِی، بُو نَرسَه لَر طاغوُت بوُلمَسلِیگِی هَم موُمکِین. یاکِی مُشرِک بوُلمَه گن بوُلسَه هَم، شِیرککَه دُوچار بُولگن کِیشِیگه اوُحشَیدِی، شوُنِینگدِیک اَلله تَعالَی اَهلِی کِتابگه مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی:     سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (توبه/31)

اوُزِینِی عادَتدَگِی چِیگرَه سِیدَن آشِیب کِیتگن دَریاگه هَم طوُغیان قِیلدِی، دِییِیلَه دِی، اِنسان اوُزِی بِیر مَخلوُق، اوُ اوُزِینِی مَخلوُق بوُلِیش حَددِیدَه قالِیشِی کِیرَک،اَگر خالِقنِی اِیشِینِی قِیلَه یاتگنگه اوُحشَتسَه وَ خالِقنِی اِیشِینِی بَجَرِیشنِی اِیستَسَه، اوُ اوُزِینِی حَددِیدَن آلگن حِسابلَه نَدِی،اوُ هَم طوُغیان قِیلِیبدِی؛ اَمّا اِنسان تامانِیدَن قِیلِینَه دِیگن هَر قَندَی طوُغیان هَم شَخصنِینگ شَرعِی جِهَتدَن طاغوُت لَقَبِینِی آلِیشِیگه سَبَب بوُلمَیدِی، شوُنِینگدِیک  بِیر کِیشِیدَه مُنافِقلَرنِی بَعضِی صِیفَتلَرِی تاپِیلگه نِی بائِث، مُسُلمان شَخصگه طاغوُت لَقَبِی بِیرِیلمَیدِی یاکِی شَخصلَرنِی شِیرک عَمَلِینِی قِیلگنلِیکلَرِی سَبَب شَرعِی جِهَتدَن اوُلَرگه مُشرِک دِییِیلمَیدِی، چوُنکِی بِیرِینچِیدَن مُشرِکلَر یا اَحزابلَر یا سِکوُلارِیستلَر کافِرلَردَن اَجرَلگن، مُشَخَّص، اَلاهِیدَه بِیر گوُرُوه، اِیککِینچِیدَن اِیسَه مَنَه بُو اوُرِینلَرنِی بَرچَه سِیدَه مُسُلمانلَرنِی اوُستِیدَه تَکفِیر قِیلِیش قائِدَه لَرِیگه رِعایَه قِیلِینِیشِی کِیرَک وَ شَخص اَصلِی “توُرتتَه لِیک فِیلتِیردَن” 1- جِنایَتنِی اِثبات قِیلِینِیشِی، 2- جِنایَتنِی اَلله وَ رَسُولِی صَلَّی الله علیه وسلم تامانِیدَن تَصدِیقلَه نِیشِی،3- تَکفِیرنِی شَرطلَرِی، 4- تَکفِیرنِی مانِعلِیکلَرِیدَن اوُتکَه زِیلِیشِی کِیرَک، شوُنِینگدِیک شَرعِی وَ مُعتَبَر عُذرگه اِیگه بوُلمَسلِیگِی وَ کِیچکِینَه شَک وَ شُبهَه تاپِیلمَسلِیگِی بِیلَن توُلِیق اِیشانچگه  کوُرَه فاسِد دِیب تَشخِیص بِیرِیلَه دِی، مَنَه بُو وَقتدَه اوُنگه قَرَتَه: مُرتَد، دِیسَه بُولَه دِی، مَنَه بوُنِی اوُزِی توُرلِی – هِیل طاغوُتلَرنِینگ بِیرِی حِسابلَه نَدِی.

(دوامی بار……)

درس های مقدماتی/ درس سوم: شناخت طاغوت، اولین قدم در ورود به اسلام    

(4-قسمت)

الله تعالی مراجعه ی سکولار زده ها (دارودسته ی منافقین) به کفار یهودی تا اینکه به جای قانون شریعت الله بین آنها حکم شود را مراجعه به طاغوت معرفی می کند و می فرماید: أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُواْ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِکَ یُرِیدُونَ أَن یَتَحَاکَمُواْ إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُواْ أَن یَکْفُرُواْ بِهِ وَیُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَن یُضِلَّهُمْ ضَلاَلاً بَعِیداً (نساء/60)‏ (ای پیغمبر !) آیا تعجّب نمی‌کنی از کسانی که می‌گویند که آنان بدانچه بر تو نازل شده و بدانچه پیش از تو نازل شده ایمان دارند ( ولی با این و جود) می‌خواهند داوری را به پیش طاغوت ببرند (و حکم او را به جای حکم خدا بپذیرند؟!) و حال آن که بدیشان فرمان داده شده است که به طاغوت کفر کنند. و شیطان می‌خواهد که ایشان را بسی گمراه کند.‏

پس کفربه طاغوت یعنی کفر به کفار. به همین سادگی. زمانی که می گوئی من شیطان و یهودی ها و نصرانی ها و صابئین و  زرتشتی ها و سکولاریستها را  قبول ندارم و عملِ: كَفَرْنَا بِكُمْ (ممتحنه/4) را با بی باور شدن و كفر به این کفار به جا می آوری و این کفار رد می شوند و زیر پا گذاشته می شوند و یا به اصطلاح به آن ها کفر می شود، به صورت خودکار به عقاید آنها نیز بی باور می شوی و تمام آنچیزهائی  که به  عنوان «جبت»  تولید کرده و تبدیل به «إله» کرده اند را نیز رد می کنی و این یعنی نصف «لا اله- الا الله» است، و هر كسی كه بخواهد مسلمان شود اما نسبت به طاغوت بی باور نباشد و این کفار و عقایدشان در مورد«جبت» ها و «إله»ها را رها نکند باز غیر مسلمان است و وارد دايره ی اسلام نشده است.

اما طاغوت نیز مثل صلاة، جهاد، حج،  زکات،  مشرک و مشرکین، حدیث، سنت، رهن، وصیت و غیره دارای یک معنی لغوی نیز هست و عده ای از بزرگواران اهل علم از لحاظ لغوی آنرا به کار برده اند که در معنایی غیر از معنا و مفهوم و اصطلاح شرعی به کار می رود. عدم دقت در این زمینه باعث اشتباه واضحی در برداشت، گفتار وعمل بسیاری از عزیزان شده است که گاه سر از تکفیر نابجای اهل قبله درآورده است و لازم می دانم توضیحاتی در این زمینه ارائه دهم.

طاغوت، مصدر است اما معنی فاعلی دارد؛ یعنی طاغی. این کلمه، هشت باردر قرآن آمده و مراد از آن کفاری هستند که از حد و مرزی که الله برای مخلوقات تعیین کرده تجاوز کرده اند. طاغوت، صیغه ی مبالغه از ماده ی طغیان به معنی تعدی و تجاوز از حد و مرز است، و از لحاظ لغوی به هر چیزی که از حد و مرزی که برایش تعیین شده فراتر برود می گویند طغیان کرده است نه اینکه طاغوت شده باشد، یا مثل کسی که دچار شرک شده گفته می شود شرک کرده نه اینکه مشرک شده باشد، همچنانکه الله تعالی به اهل کتاب می فرماید: سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (توبه/31)

رودخانه که از حد معمول خود فراترمی رود می گویند طغیان کرده، و انسان که مخلوق است و باید در حد مخلوق بودن باقی بماند می خواهد ادای کار خالق  را در بیاورد و می خواهد کار خالق را انجام دهد و از حد خودش فراتر می رود، این هم  طغیان کرده است؛ اما هر طغیانی توسط انسانها باعث نمی شود شخص از لحاظ شرعی لقب طاغوت بگیرد همچنانکه دارا بودن بعضی از صفات منافقین هم باعث نمی شود که به شخص مسلمان گفته شود منافق یا ارتکاب شرک در اشخاص باعث نمی شود از لحاظ شرعی به آنها گفت مشرک، چون اولاً مشرکین یا احزاب یا سکولاریستها گروه جداگانه و مشخصی از کفار هستند و ثانیاً در تمام این موارد باید در مورد مسلمین ظوابط تکفیر رعایت شوند و شخص از «4فیلتر» اصلیِ 1- اثبات جرم2- تأئید جرم توسط الله و رسولش صلی الله علیه وسلم 3- شروط تکفیر 4- موانع تکفیرعبور داده شود و چنانچه بدون داشتن عذر معتبر شرعی و بدون کوچکترین شک و شبهه ای و با یقین فاسد تشخیص داده شد آنوقت می توان به او گفت: مرتد. که یکی از انواع طاغوتهاست.

(ادامه دارد……)

Муқаддамот дарслари / учинчи дарс: тоғутни таниб олишлик, исломга киришдаги аввалги қадамдур.

(3-қисм)

  Агар ақида шунчалик содда ва хаммага тушунарли бўлмаганда, хар қандай киши қиёмат кунида,қуръон ва ақида биз тушунадиган даражада эмас эди,деб бахона қила оларди, ва бу суратда фақатгина саводли кишилар,ёшлар, диплом эгалари, бакалаврлар,докторлар, муллолар, мавлавийлар,шайхлар, донишмандлар уни тушуришар эди. Аммо кўриб турганимиздек бундай эмас, ақидани хар қандай ақлли,болиғ ва хар қандай ақлни даражасидаги киши ўзини тушунчасини андозасига қараб тушуна олади ва иймон келтиради ёки уни қабул қилмайди. Бу ерда фақат ақлсиз кишилар,ёш болалар узрли бўлишади.

Яна бир мухим нуқта шуки, хар бир шахс танхо ва бошқалардан якка холда қиёматда хисоб-китоб қилинади ва ўзини ақидада саводсиз бўлгани боис ихтиёрини,ақлини бошқаларга бериб қўйганини  бахона қила олмайди ва ўзини инсон бўлганидан воз кечиб қуръондаги аллохнинг  шариатини оддий йўналишига  қаршилик кўрсата олмайди.

Ақида тақлид қиладиган нарса эмас ва бизлар хеч қандай бахонани қабул қила олмаймиз. Шу сабабли хам ақидамизни тўғри йўл орқали ўрганишимиз лозим. Тоғутни танимаган киши қандай қилиб тоғутга куфр келтиришни хам билмайди. Хақиқатда бу киши йўлни танимасдан туриб қандай қилиб мақсадга етиб боради, ёки бўлмасам мақсадга етиб боргунича жуда кўп мушкилотларга,монеъликларга дучор бўлиши мумкин, ёки умуман йўлни йўқотиб қўйиб бошқа жойларга бориб қолиши хам мумкин, худди шунга ўхшаш жуда кўп кишилар динга алоқаси бўлмаган гурухларга кириб қолишади. 

Ахли илм олиб келган жуда кўп луғавий маъноларни хисобга олмайдиган бўлсак, тоғут шаръий маънода “кофир” дегани бўлади, қуръон ва суннатни хар жойида тоғут исми келтирилган вақтда, ундан мақсад “тоғутни” мисдоқи бўлган “кофир” назарда тутилган бўлиб, аввало шайтон ва ундан сўнг унга эргашганлар кофир хисобланишади, бундай инсонлар пайғамбаримиз хотам саллаллоху алайхи васалламни юборилган даврдан бошлаб то қиёмат кунигача инсонларни орасида бешталик аслий дастага эга:

1- الَّذِينَ هَادُوا 2-  وَالصَّابِئِينَ 3-  وَالنَّصَارَىٰ 4-  وَالْمَجُوسَ 5-  وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (حج/17)

Тоғутга куфр келтириш яъни шайтонни ва барча кофирларни инкор қилиш демакдир. Содда холатда айтамизки: кафарна бикум – сизларни қабул қилмаймиз. Нима учун мана бу тоғутларни ва кофирларни қабул қилмаймиз?

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ (حج/62)

Бунга сабаб аллохнинг ўзигина хақиқий илох экани ва сизлар уни қўйиб илтижо қилаётган бутлар эса ботилнинг ўзи эканидур.

Мана бу тоғутлар аллохни ўрнига қўйиб олиб фарёд уриб чақираётган ва улар учун одатдаги холатдан ташқари хақ таъйин қилишган нарсаларига “жибт” дейилади. “Жибт” тоғутларни махсули ва тузоғи бўлиб, мана бу “жибт”лар учун мустақил равишда  манфаъатни жалб қилиш ё зарарни дафъ қилиш каби хислатларни бериб қўйиладиган бўлса, бу “жибт”лар “илох”га айланиб қолади, натижада эса  баъзилар мана бу “илох”ларга иймон келтиришади,

 «واتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهم يُنْصَرُونَ (یس/74)

(Йўқ, улар шукр қилмадилар, балки) аллохни қўйиб ёрдам олиш умидида (ўзга) “худо”ларни тутдилар.

“Жибт”ларга ё “илох”ларга иймон келтириш хам ўз-ўзидан тоғутларни тасдиқлашга ва тоғутларга иймон келтиришга махсусан мўъминларни баробарида тоғутларни тасдиқлашга сабаб бўлади. Аллох таоло мархамат қиладики:

 أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ أُوتُواْ نَصِیباً مِّنَ الْکِتَابِ یُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَیَقُولُونَ لِلَّذِینَ کَفَرُواْ هَؤُلاء أَهْدَى مِنَ الَّذِینَ آمَنُواْ سَبِیلاً ‏(نساء/51)

Китобдан насибадор бўлган кимсаларнинг бут ва санамларга сиғинаётганларини хамда кофир кимсалар хақида: “ўшалар иймон эгалари бўлган мусулмонлардан кўра тўғрироқ йўлдалар,” деяётганларини кўрмадингизми?

(давоми бор……)

مُقَدّمات دَرسلَرِی/ اوُچِینچِی دَرس: طاغوُتنِی تَنِیب آلِیشلِیک، اِسلامگه کِیرِیشدَگِی اَوَّلگِی قَدَمدوُر.

(3-قیسم)

اَگر عَقِیدَه شُونچَه لِیک ساددَه وَ هَمَّه گه توُشُونَرلِی بُولمَگندَه، هَر قَندَی کِیشِی قِیامَت کوُنِیدَه: قُرآن وَ  عَقِیدَه بِیز توُشوُنَدِیگن دَرَجَه دَه اِیمَس اِیدِی، دِیب بَهانَه قِیلَه آلَردِی، وَ بُو صُورَتدَه فَقَطگِینَه سَوادلِی کِیشِیلَر، یاشلَر،دِپلام اِیگه لَرِی،بَکَلَورلَر،داکتارلَر،مُلّالَر، مَولَوِیلَر، شَیخلَر، دانِیشمَندلَر اوُنِی توُشُونِیشَر اِیدِی. اَمّا کوُرِیب توُرگنِیمِیزدِیک بُوندَی اِیمَس، عَقِیدَه نِی هَر قَندَی عَقللِی، بالِیغ وَ هَر قَندَی عَقلنِی دَرَجَه سِیدَگِی کِیشِی اوُزِینِی توُشوُنچَه سِینِی اَندازَه سِیگه قَرَب توُشوُنَه آلَدِی وَ اِیمان کِیلتِیرَدِی یاکِی اوُنِی قَبُول قِیلمَیدِی. بُو یِیردَه فَقَط عَقلسِیز کِیشِیلَر، یاش بالَه لَر عُذرلِی بُولِیشَدِی.

 یَنَه بِیر مُهِم نوُقتَه شُوکِی، هَر بِیر شَخص تَنها وَ باشقَه لَردَن یَککَه حالدَه قِیامَتدَه حِساب- کِتاب قِیلِینَدِی وَ اوُزِینِی عَقِیدَه دَه  سَوادسِیز بُولگنِی بائِث اِیختِیارِینِی، عَقلِینِی باشقَه لَرگه بِیرِیب قوُیگنِینِی بَهانَه قِیلَه آلمَیدِی وَ اوُزِینِی اِنسان بُولگنِیدَن واز کِیچِیب قُرآندَگِی اَلله نِی شَرِیعَتِینِی عاددِی یوُنَلِیشِیگه قَرشِیلِیک کوُرسَتَه آلمَیدِی.

عَقِیدَه تَقلِید قِیلَدِیگن نَرسَه اِیمَس وَ بِیزلَر هِیچ قَندَی بَهانَه نِی قَبُول قِیلَه آلمَیمِیز. شُو سَبَبلِی هَم عَقِیدَه مِیزنِی توُغرِی یُول آرقَلِی اوُرگنِیشِیمِیز لازِم. طاغوُتنِی تَنِیمَگن کِیشِی قَندَی قِیلِیب طاغوُتگه کُفر کِیلتِیرِیشنِی هَم بِیلمَیدِی. حَقِیقَتدَه بُو کِیشِی یُولنِی تَنِیمَسدَن توُرِیب قَندَی قِیلِیب مَقصَدگه یِیتِیب بارَدِی یاکِی بوُلمَسَم مَقصَدگه یِیتِیب بارگوُنِیچَه جوُدَه کوُپ مُشکِلاتلَرگه ، مانِعلِیکلَرگه دوُچار بُولِیشِی موُمکِین، یاکِی عُمُوماًّ یُولنِی یوُقاتِیب قوُیِیب باشقَه جایلَرگه بارِیب قالِیشِی هَم موُمکِین، حُودِّی شوُنگه اوُحشَش جوُدَه کوُپ کِیشِیلَر دِینگه عَلاقَه سِی بُولمَگن گوُرُوهلَرگه کِیرِیب قالِیشَدِی.

اَهلِی عِلم آلِیب کِیلگن جُودَه کوُپ مَعنالَرنِی حِسابگه آلمَیدِیگن بوُلسَک، طاغوُت شَرعِی مَعنادَه “کافِر” دِیگه نِی بُولَه دِی،قُرآن وَ سُنَّتنِی هَر جایِیدَه طاغوُت اِسمِی کِیلتِیرِیلگن وَقتدَه، اوُندَن مَقصَد “طاغوُتنِی” مِصداقِی بُولگن “کافِر” نَظَردَه توُتِیلگن بوُلِیب، اَوَّلا شَیطان وَ اوُندَن سُونگ اوُنگه اِیرگشگنلَر کافِر حِسابلَه نِیشَه دِی، بوُندَی اِنسانلَر پَیغَمبَرِیمِیز خاتَم صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّمنِی یوُبارِیلگن دَوردَن باشلَب تا قِیامَت کوُنِیگه چَه اِنسانلَرنِی آرَه سِیدَه بِیشتَه لِیک اَصلِی دَستَه گه اِیگه: 

1– الَّذِينَ هَادُوا 2-  وَالصَّابِئِينَ 3-  وَالنَّصَارَىٰ 4-  وَالْمَجُوسَ 5-  وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (حج/17)  طاغُوتگه کُفر کِیلتِیرِیش یَعنِی شَیطاننِی وَ بَرچَه کافِرلَرنِی اِنکار قِیلِیش دِیمَکدِیر. ساددَه حالَتدَه اَیتَه مِیزکِی: کَفَرنا بِکُم – سِیزلَرنِی قَبوُل قِیلمَیمِیز. نِیمَه اوُچُون مَنَه بُو طاغوُتلَرنِی وَ کافِرلَرنِی قَبوُل قِیلمَیمِیز؟

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ (حج/62) بوُنگه سَبَب اَلله نِینگ اوُزِیگِینَه حَقِیقِی اِلاه اِیکَه نِی وَ سِیزلَر اوُنِی قوُیِیب اِلتِیجا قِیلَه یاتگن بوُتلَر اِیسَه باطِل نِینگ اوُزِی اِیکَه نِیدُور.

مَنَه بُو طاغوُتلَر اَلله نِی اوُرنِیگه قوُیِیب آلِیب فَریاد اوُرِیب چَقِیرَه یاتگن وَ اوُلَر اوُچُون عادَتدَگِی حالَتدَن تَشقَرِی حَق تَعیِین قِیلِیشگن نَرسَه لَرِیگه “جِبت” دِییِیلَه دِی. “جِبت” طاغوُتلَرنِینگ مَخصُولِی وَ توُزاغِی بوُلِیب، مَنَه بُو “جِبت”لَر اوُچُون مُستَقِیل رَوِیشدَه مَنفَعَتنِی جَلب قِیلِیش یا ضَرَرنِی دَفع قِیلِیش کَبِی خِصلَتلَرنِی بِیرِیب قوُیِیلَه دِیگن بوُلسَه، بُو “جِبت”لَر “اِلاه”گه اَیلَه نِیب قالَه دِی، نَتِیجَه دَه اِیسَه بَعضِیلَر مَنَه بُو “اِلاه”لَرگه اِیمان کِیلتِیرِیشَه دِی،  «واتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهم يُنْصَرُونَ (یس/74)  (یُوق، اوُلَر شُکر قِیلمَه دِیلَر،بَلکِی) اَلله نِی قوُیِیب یاردَم آلِیش اِومِیدِیدَه (اوُزگه) “خُدا”لَرنِی توُتدِیلَر.

“جِبت”لَرگه یا “اِلاه”لَرگه اِیمان کِیلتِیرِیش هَم اوُز- اوُزِیدَن طاغوُتلَرنِی تَصدِیقلَشگه وَ طاغوُتلَرگه اِیمان کِیلتِیرِیشگه مَخصُوصاً مُؤمِنلَرنِی بَرابَرِیدَه طاغوُتلَرنِی تَصدِیقلَشگه سَبَب بوُلَه دِی. اَلله تَعالَی مَرحَمَت قِیلَه دِیکِی:  أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ أُوتُواْ نَصِیباً مِّنَ الْکِتَابِ یُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَیَقُولُونَ لِلَّذِینَ کَفَرُواْ هَؤُلاء أَهْدَى مِنَ الَّذِینَ آمَنُواْ سَبِیلاً ‏(نساء/51)  کِتابدَن نَصِیبَه دار بوُلگن کِیمسَه لَرنِینگ بُوت وَ سَنَملَرگه سِیغِینَه یاتگنلَرِینِی هَمدَه کافِر کِیمسَه لَر حَقِیدَه: “اوُشَه لَر اِیمان اِیگه لَرِی بوُلگن مُسُلمانلَردَن کوُرَه توُغرِیراق یُولدَه لَر،” دِییَه یاتگنلَرِینِی کوُرمَه دِینگِیزمِی؟

(دوامی بار……)

درس های مقدماتی/ درس سوم: شناخت طاغوت، اولین قدم در ورود به اسلام    

(3-قسمت)

اگر عقیده اینقدر ساده و برای همه قابل فهم نبود، هر کسی می توانست در قیامت بهانه بیاورد که این قرآن و عقاید آن در حد فهم من نبودند، و تنها باسوادها، جوانان، دیپلمه ها، لیسانسه ها و دکترها، ملاها، مولوی ها، شیوخ و دانشمندان آن را می فهمیدند. اما می بینیم که اینگونه نیست، و عقیده  را هر انسان عاقل بالغی، در هر رده ای از تعقل که باشد می تواند بفهمد و به آن ایمان بیاورد یا آن را اصلاً قبول نکند. در اینجا، تنها دیوانه ها و کودکان عذر دارند.

نکته ی مهمتر اینکه، هر شخصی تنها و بدون حضور کسی، در قیامت محاسبه می شود و نمی تواند به بهانه ی عامی بودن، در عقیده اش، اختیار و عقلش را، به کسان دیگری اجاره بدهد، و از انسان بودن خود صرف نظر نموده و با روال عادی شریعت الله در قرآن مخالفت کند.

عقیده بسیار ساده و برای هر مکلفی قابل فهم است و تقلیدی نیست و ما نمی توانیم هیچ بهانه ای رابرای خودمان قبول کنیم. برای همین، ناچاریم که عقیده مان را از مسیر درست آن یاد بگیریم. مسلمانی که طاغوت را نشناخته و بلد نیست چگونه کفر به طاغوت کند، در واقع، مسیر را نشناخته و ممکن است به مقصد نرسد، یا در رسیدن به مقصد بامشکلات و موانع بزرگی برخورد کند، یا ممکن است در کل، مسیر را گم کند و سر از جاهای دیگری دربیاورد، همچنان که خیلی ها از جاهای دیگری سر درآورده اند که ارتباطی به دین اسلام ندارد.

صرفنظر از معانی لغوی که  بسیاری از اهل علم آورده اند،  طاغوت درمعنی شرعی آن یعنی «کافر» و هر جا در قرآن و سنت اسمی از طاغوت آورده شده است یعنی «کافر» که مصداق «طاغوت» ابتدا شیطان و بعد پیروان کافر او هستند که بعد  از بعثت پیامبر خاتم صلی الله علیه وسلم تا روز قیامت در میان انسانها 5 دسته اصلی هستند: 1- الَّذِينَ هَادُوا 2-  وَالصَّابِئِينَ 3-  وَالنَّصَارَىٰ 4-  وَالْمَجُوسَ 5-  وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (حج/17)

کفر به طاغوت هم یعنی شیطان و تمام کفار را انکار کنی و نادیده بگیری. به همین سادگی می گوئیم:  كَفَرْنَا بِكُمْ  = شما را قبول نداریم . چرا این طاغوتها و کفار را قبول نداریم؟: ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ (حج/62) این به خاطر آن است که تنها الله حقّ است و هر چه به جای او می خوانند باطل است.

این چیزهائی که این طاغوتها به جای الله به فریاد می خوانند و برای آنها از حد معمولی که الله برایشان تعیین کرده حقی قائل می شوند، به آنها «جِبْت» گفته می شود. «جِبْت» از تولیدات طاغوتها و دام طاغوتهاست و زمانی که برای این «جِبْت» حق جلب منفعت یا دفع ضرر به صورت مستقل قائل شوند  این «جِبْت» تبدیل می شود به «إله» که عده ای به این «إله»ها ایمان می آورند«واتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهم يُنْصَرُونَ (یس/74) و ایمان به «جِبْت» یا «إله»ها هم خود به خود منجر به تأئید طاغوتها و ایمان به طاغوتها می شود بخصوص تأئید طاغوتها در برابر مومنین به الله. الله تعالی می فرماید: أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ أُوتُواْ نَصِیباً مِّنَ الْکِتَابِ یُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَیَقُولُونَ لِلَّذِینَ کَفَرُواْ هَؤُلاء أَهْدَى مِنَ الَّذِینَ آمَنُواْ سَبِیلاً ‏(نساء/51)آیا در شگفت نیستی از کسانی که بهره‌ای از کتاب (آسمانی) بدیشان رسیده است به جبت و طاغوت ایمان می‌آورند و درباره کافران (قریش) می‌گویند که اینان از مسلمانانی برحقّ‌تر و راه‌یافته‌ترند!؟

(ادامه دارد…….)

Муқаддамот дарслари / учинчи дарс: тоғутни таниб олишлик, исломга киришдаги аввалги қадамдур.

(2-қисм)

Бундан келиб чиқадики, тоғутни таниб унга куфр келтириш мухим иш бўлиб, мусулмонни ақидасини асосий қисмини ташкил қилади; башариятни  тарихи давомидаги барча пайғамбарларнинг  рисолатини ярми бўлган, аммо агар хозир жуда кўп жамиятларга бориб улардан барча пайғамбарлар нима учун келган?-деб сўрасангиз, жуда хам кам одам сизга қуръоний жавобни беришга қодир бўлади, агар уларга  тоғутга куфр келтириш нима?-деб савол берсангиз, жуда кам одам тўғри жавоб бера олади, аслини олганда бу нарсалар ақидани ярмини ташкил қилади.

 Аммо агар мана шу шахсларга  ақидани иккинчи табақаси бўлган нарсалар хақида савол берсангиз, масалан ўзини ўзи  қуръонда таништирган  аллохни таниш ва унга иймон келтириш, шариатда баён қилинган жаннат ва жаханнамни таниш ва унга иймон келтириш, аллох йўлидаги жиход, аллохни шариати билан хукм қилишни лозимлиги, исломий хукумат, мусулмонларни ўртасидаги вахдатни  жойгохи, аллохни ва уни авлиёларини яхши кўриш,  аллохни яхши кўрган йўлда хаёт ва ўлимни хидоят қилиш, ё шунга ўхшаш масалалар бўйича сўрасангиз, уларни билими қуръонга яқин бўлмайди. Улар унчалик кўп маълумотга эга бўлмасликлари,танимасликлари мумкин,ёки уларни билимлари булғанган бўлиши хам мумкин. Аммо тахорат,мисвок уриш, эрталаб ва кечки зикрлар, намоздан кейинги зикрлар, суннат намозлари, эътикоф, хижобни риоя қилиш, қабрни устига ўтиришдан пархез қилиш ёки шунга ўхшаш юзлаб майда масалалар хақида савол сўрасангиз одатда жуда кўп яхши маълумотларни сизларга беришади. Мана бу бандайи худо бир томондан мана бу масалалар унга мухимроқ қилиб кўрсатилганини сизга тушунтириб беради, ёки уни ўзига шариат масалаларини ичида фақат мана шу нарсалар унга мухим бўлиб кўринган бўлади…….

Ва агар улардан тоғутга куфр келтириш ва ақидани бошқа ишлари хақида нима учун хеч нарса билмаслиги борасида сўрасангиз, кўпинча бахона келтириб айтадики:  

“…مَّا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ” (مؤمنون/۲۴)

Бизлар бу (нух айтаётган “аллох якка ягонадир”, деган сўз)ни аввалги ота-боболаримиздан эшитган эмасмиз.

Гўёки  бу жохилиятда ўзларини атрофидаги кишилардан тоғут,тоғутга куфр келтириш ва иймонни бошқа зарурий масалалари хақида эшитишмаган, яъни тоғутга куфр келтириш мухим иш бўла олмайди, бу хам бошқаларга қараб тақлид қилинган бир нарсадир.

Чунки хар қандай киши ўзи ишонган уламоларни хақ йўлда,деб фикрлайди, мана бу уламолар ва рахбарларни ёлғон сўзлаши мумкин эмас, улар ишонган мана бу уламолар мана бу мазхабда бошқалардан олимроқдир. Мана бу  худони бандаси аллох таоло инсонга ақл берганини ва хар қандай ёшда ё хар қандай савод табақасида  бўлишидан қатъий назар, хақни ботилдан ажратиб ташхис бериш қобилияти  унга берилганини хам унутиб қўйган, бу одам хар қандай шароитда ўзини ақлини бошқаларни қўлига бериб қўймаслиги керак.

 Қуръон хам очиқ-ойдин,содда забон билан нозил қилинган. Ақидалар хам жуда хам содда, такрорий суратда ва достонлар,мисоллар қолибида …….баён қилинган, хар бир киши аллох унга берган ақлни миқёсига қараб бу оятларда фикрлаб ақлини юргиза олади ва фахмлайди. Шундай бўлгач уни  хеч қандай бахона қилишига ўрин хам қолмайди, девоналардан бошқа хамма инсонлар ла илаха иллаллохни тушуниш қудратига эгадурлар.

Қуръон содда ва хамма уни тушуна олади, аллох таоло хам қуръонда ақидани барча усулларини содда равиш билан хамма тушунадиган қилиб баён қилиб берган, тоғутга куфр келтириш “ла илаха” бўлса, уни ярми “иллаллох” худога ва фаришталарига,осмоний китобларга,пайғамбарларга, қиёмат кунига, тақдирни яхши ва ёмонига иймон келтиришдир. Ақида худди намоз,закот,рўза, хаж ва ……..ўхшаш буларни тафсилотини хадис ва суннат берадиган ва инсон турли-хил уламоларни назарларини ўртасида  хайрон бўлиб қоладиган ахкомларнинг  усулларига кирмайди, балки нихоятда содда, равшан ва комил суратда қуръонда баён қилинган.

(давоми бор…….)