Ё мазхабий жанглар ва ўзини ўлдириш ё иттиход ва секуляризм устидан ғалаба қозониш қайси бири?
Абу Абдуллох Жоф Жавонру
“ниюзвик” американи хайъатига қилган тавсиясида айтишича: мусулмонларни ўртасидаги мазхабий жанжалларда бир томонни тарафини олмасдан, бу жанжаллар давом этиши учун харакат қилинглар, чунки шунда мусулмонлар ғарбга хамла қилишни ўрнига ўзини ичидаги ихтилофлар билан машғул бўлиб қолади.
Мана бу тахлилда айтилишича: бу йўналишни мана шу шаклда давом этиши масихий ислохот даврини эсга солади.
Ўрта асрларда ва ғарбдаги ренессансни аввалида, насрониятни хилма-хил шохалари ўзини фирқаси ва мазхабини тўғри йўлда эканини исботлаш учун бир-бирларини қира бошлашди. Ўртадаги ихтилоф миқёсини шу даражада кенгайтириб юборишган эдики, секуляр жамиятини андак бир қисми хам мазхабий одамларни фикрини ўзига жалб қилишга қодир бўлган эди.
Одамлар бир томондан турли-хил мазхабларни шохалари ва рахбарлари ўртасидаги вайрон қилувчи жанжаллар, талашиб- тортишувлардан, бошқа томондан эса фақирлик,етишмовчиликдан ва диктатор хокимларни мазхабчилар билан хамкорлик қилишидан қийналиб кетишган эди; улар мазхабни фақат шахсни ўзига чегаралаб қўядиган ва даллолларни, мазхабий фитначиларни ва золим хокимларни қўлини одамлардан тийишни хохлаган секулярларнинг даъватларига алданишди. Ихтилофлар ва мазхабчиларни ички қирғини ,фақирлик , жамиятдаги хокимларни зулми одамларни секуляристлар томонга тортиб кетди, бу ерда секуляристларни программалари, ақидаларини хаққонияти умуман рол ўйнаган эмас.
Сунний ва шиъа мазхабчиларини, фирқаларни,турли-хил ахли суннат хизбларини ўртасидаги мана бу мусибатга тўла программа ва фақирлик,одамларни устига тушган зулм жамол абдунносир, ризошох пахлавий ва …….ларга ўхшаш секуляр муртадларни қудратга келишига боис бўлган.
Бу тарихий такрорланиш даврида, ғарбдаги насронийларга ўхшаб, мусулмон диёрларида хам мусулмонларни ўзлари секуляристларни тиргаги,қудратини ташкил қилишди. Ислом шариатини усулларига нисбатан жохиллик,тафрақа ва халок қилувчи бўлинишлар,қамраб олувчи каризматик шўроларни йўқлиги мана бу жараённи янада тезроқ амалга ошишига ёрдам берган. Ғарбдаги мавжуд секулярлаштириш жараёнини бутун ислом жахонида ўзига хос фарқлар билан шаклланаётганини очиқ кўрса бўлади. Мусулмонларни ўртасидаги фирқаларга, салиқаларга оид бу ихтилофлар ва одамларни гурухларга бўлиш,уларни бир-бири билан уруштириш умум одамларни хар бири учун ўзига хос маънога эга, энди бу “уч абзорни” йўлдошлари учун қандай маънога эга бўлади?
Исломда бўлмаган ёки исломга нисбатланаётган бузуқ идеалогияларни хаммаси воқеиятга рўбарў бўлган пайтда ўзгаришини хаммамиз яхши биламиз. Социалист коммунист секулярлар ёлғон ваъдалар билан ўзларини мақсадларига етиш йўлида мусулмонларни сарфлаб юборишди. Улар ўзлари кўзлаган мақсадга етгач, 25 миллион мусулмонни қатли ом қилди ё сибирга сургунга жўнатди. Хитойни социалист диктаторлигида хам мусулмонларни бошига мана шу балолар тушди. Энди туркияни социалист режимида хам,отатурк рахбарлигидаги социалист турк ёшлари хам,курдларга нисбатан берилган ваъдалар, тахдидлар остида ўзини ишини бошлади. Аммо улар хам қудратни қўлга киритгач,секуляристларни одатдаги равиши бўйича қатли ом, насллар қирғини мусулмон курдларни бошига келди ва бу вазият хозиргача хам давом этиб одамлар қурбон бўлишига сабаб бўляпти. Ироқдаги саддам хусайнни режими хам мана шу қоида бўйича иш олиб борди, аввалда курдларга берилган ваъдалар ва қилинган тахдидлар билан иш бошланди, амалда эса анфол исми билан оммовий қатли омлар ва ғарбий хўромонни халабчасидаги кимиёвий бомба бўронлари ва шунга ўхшаш минглаб жиноятлар содир бўлди. Мана бу муртад махаллий секуляристларнинг бутун ислом диёрларида қилган жиноятлари бўйича хужжати бўлади.
Шунингдек,афзал “уч абзор” ни бирига хамрох бўлган ва ғарб секуляристлари ва махаллий муртадларга қарши жиходда ислом жахонини бирлаштиришни умид қилаётган мўъминлар, ўзларини хилма-хил исломий тафсирларни ўртасидаги ички жанглар билан машғул қилмасликлари лозим. Чунки исломий хукуматни ёлғиз ўзи ва мантақадаги улил амр шўроси ва нихоят бутун жахон уламоларини улил амр шўроси, исломий қудрат ва хукуматни воситасида мана бу ихтилофлар ва хато йўлдаги тафсирларни ўртадан олиб ташлашга қодир бўлади.
Шундай экан мужохидлар мана бу мухим ишни дарк қилиб,ўзларини босқинчи секуляризм диктаторлигини кофирлари ва махаллий муртадларга қарши жиходга ва хукумат қудратини касб қилишга тайёрлашликлари лозим бўлади. Баъзи касалликларни масаласини эса муносиб пайтга қолдиришлари керак. Фақатгина хукумат қудратини касб қилиш орқали хукуматни йўқлиги боис мусулмонлар дучор бўлган қалбий, нафсоний хатто моддий касалликларни илдизи билан йўқотиб ташласа бўлади. Мана бу нихоятда катта ва асосий иш ички жанглар ва тафрақа ва мубораза кучини бекордан сарфланиши ва аслий жиход йўлидан адашишни кетидан муяссар бўлмайди.
Мана бу ясалган ихтилофлар, “уч абзор” га сабаб бўлди ва бизлар бу ғамга тўла достон нихоясига етгандан ва жиходни,душманни таниб олишни тўғри стротегиясига ва узоқ, яқин душманларни даражаларга ажратишга қайтганимиздан сўнг мусулмонларга ёрдам бера оламиз. Бугунги кунда босқинчи секуляристлар махаллий муртадларни хамкорлигида мазхабни асосига кўра йўлга қўйган жанглар, мана бу босқинчи секулярист диктаторларни ва махаллий хизматчи муртадларни ўзига қайтарилиши лозим.
Фирқайи ножияга эргашувчилар ўзларини рахбарларига бўйсинган холда мана бу ички ясама жангларга даъват олиб борилаётган даврда, тафарруқ ва ички жанглардан ўзларини тийишлари лозим ва исломий ойдинликлар орқали мана бу харакат ва тафсирларни муштарак душманни қаршисидаги жангга ундашлари керак. Бу жанг мусулмонларни сафини ғайри мусулмондан хатто мусулмонларни душманларини хам жудо қилишга қодирдир.
Биз шу нарсани ёдимиздан чиқармаслигимиз керакки,насрониятда хам жамиятни кўплиги ва секуляристларнинг ақидавий қудрати секулярлашиш жараёнига, хамда ғарбдаги насрониятни четга суриб қўйилишига сабаб бўлмаган, балки турли-хил тафсирларни ўзаро холдан тойдирувчи ихтилофлари,қирғинлар, ички қон тўкилишлари, борлиқни қоплаб олган фақирлик, диктатор хокимларни зулми ва нихоят мазхабий тоифаларни мавжуд вазиятидан одамларни безор бўлиши, аввалда мартин лутер ва унга ўхшаган кимсаларни вужудга келтирди, сўнгра фақат “бир неча нафарни фикрида мавжуд” бўлган секуляристик жамиятнинг айни воқеиятда вужудга келишига боис бўлди.
Бу бир вақт ўтказиш учун ёки маълумот касб қилиш учун айтилган достон эмас, балки бизларни барчамиз уни жараёнига тушиб қолган воқеият бўлади, бундан “албатта” ибрат ва дарс олишимиз керак, бўлмасам бизлар хам ва келажакдаги наслимиз хам қурбон бўлиб кетишимиз аниқ. Одамларни исломдан, шариат қонунларидан безор бўлиши, чарчоғи ёки мавжуд фирқайи ножия жамоатидан махсусан исломий хукуматдан безор бўлиши, чарчаши, секуляризм диктаторлиги ва мунофиқлар учун ўзларини кўрсатишга бир фурсатни яратиб беради. Босқинчилар ва махаллий муртад секуляристлар мана бу хатарли программани “хар қандай қийматга ” бўлса хам комил қилишга бел боғлашди. Бизлар хам уларни умид тошларини ўзимизни хушёрлигимизга боғлашимиз керак.