یا مَذهَبِی جَنگلَر و اوُزِینِی اوُلدِیرِیش یا اِتِّحاد و سِکولارِیزم اوُستِیدَن غَلَبَه قاذانِیش قَیسِی بِیرِی؟

یا مَذهَبِی جَنگلَر و اوُزِینِی اوُلدِیرِیش یا اِتِّحاد و سِکولارِیزم اوُستِیدَن غَلَبَه قاذانِیش قَیسِی بِیرِی؟

ابو عبدالله جاف جَوانرُو

“نیُوزوِیک” اَمِیرِکَه نِی حَیئَتِیگه قِیلگن تَوصِیَه سِیدَه اَیتِیشِیچَه: مُسُلمانلَرنِی اوُرتَسِیدَگِی مَذهَبِی جَنجَلَّردَه بِیر تامانِّی طَرَفِینِی آلمَسدَن، بُو جَنجَلَّر دَوام اِیتِیشِی اوُچُون حَرَکَت قِیلِینگلَر، چُونکِی شُوندَه مُسُلمانلَر غَربگه حَملَه قِیلِیشنِی اوُرنِیگه اوُزِینِی اِیچِیدَگِی اِختِلافلَر بِیلَن مَشغُول بُولِیب قالَدِی.

مَنَه بُو تَحلِیلدَه اَیتِیلِیشِیچَه: بُو یُونَلِیشنِی مَنَه شُو شَکلدَه دَوام اِیتِیشِی مَسِیحِی اِصلاحات دَورِینِی یادِیمِیزگه سالَدِی.

اوُرتَه عَصرلَردَه و غَربدَه گِی رِنِسّانسنِی اَوَّلِیدَه، نَصرانِیَتنِی هِیلمَه- هِیل شاهَه لَریی اوُزِینِی فِرقَه سِی و مَذهَبینِی تُوغرِی یُولدَه اِیکَنِینِی اِثباتلَش اوُچُون بِیر- بِیرلَرِینِی قِیرَه باشلَشدِی. اوُرتَدَگِی اِختِلاف مِقیاسِینِی شُو دَرَجَه دَه کِینگَیتِیرِیب یُوبارِیشگن اِیدِیکِی، سِکولار جَمِیعَتِینِی اَندَک بِیر قِسمِی هَم مَذهَبِی آدَملَرنِی فِکرِینِی اوُزِیگه جَلب قِیلِیشگه قادِر بُولگن اِیدِی.

 آدَملَر بِیر تاماندَن تُورلِی- هِیل مَذهَبلَرنِی شاهَه لَرِی و رَهبَرلَرِی اوُرتَسِیدَگِی وَیران قِیلوُچِی جَنجَل لَر، تَلَشِیب- تارتِیشُولَردَن، باشقَه تاماندَن اِیسَه فَقِیرلِیک،یِیتِیشماوچِیلِیکدَن و دِیکتَتار حاکِملَرنِی مَذهَبچِیلَر بِیلن هَمکارلِیک  قِیلِیشِیدَن قِینَلِیب کِیتِیشگن اِیدِی؛ اوُلَر مَذهَبنِی فَقَط شَخصنِی اوُزِیگه چِیگرَلَب قوُیَه دِیگن وَ دَلَّال لَرنِی،مَذهَبِی فِتنَه چِیلَرنِی و ظالِم حاکِملَرنِی قوُلِینِی آدَملَردَن تِیِیشنِی هاحلَگن سِکولارلَرنِینگ دَعوَتلَرِیگه اَلدَنِیشدِی. اِختِلافلَر و مَذهَبچِیلَرنِی اِیچکِی قِیرغِینِی ،فَقِیرلِیک،جَمِیعَتدَگِی حاکِملَرنِی ظُلمِی آدَملَرنِی سِکولاریستلَر تامانگه تارتِیب کِیتدِی، بُو یِیردَه سِکولاریستلرنِی پرَاگرَمَّه لَرِی،عَقِیدَه لَرِینِی حَقّانِیَتِی عُمُوماً رال اوُینَگن اِیمَس.

 سُنِّی وشِیعَه مَذهَبچِیلَرِینِی، فِرقه لَرنِی،توُرلِی- هِیل اَهلِی سُنَّت حِزبلَرِینِی اوُرتَسِیدَگِی مَنَه بُو مُصِیبَتگه تُوله پرَاگرَمَّه و فَقِیرلِیک، آدَملَرنِی اوُستِیگه تُوشگن ظُلم جَمال عَبدُالنّاصِر، رِضاشاه پَهلَوِی و ……..لَرگه اوُحشَش سِکولار مُرتَدلَرنِی قُدرَتگه کِیلِیشِیگه بائِث بُولگن.

بُو تَرِیخِی تَکرارلَنِیش دَورِیدَه، -غَربدَگِی نَصرانِیلَرگه اوُحشَب،مُسُلمان دِیارلَرِیدَه هَم مُسُلمانلَرنِی اوُزلَرِی سکولاریستلَرنِی تِیرگه گِی،قُدرَتِینِی تَشکِیل قِیلِیشَدِی. اِسلام شَرِیعَتِینِی اوُصُولَّرِیگه نِسبَتاً جاهِل لِیک، تَفرَقَه و هَلاک قِیلوُچِی بُولِینِیشلَر، قَمرَب آلوُچِی کارِیزمَتِیک شُورالَرنِی یُوقلِیگِی مَنَه بُو جَرَیانِّی یَنَدَه تِیزراق عَمَلگه آشِیشِیگه یاردَم بِیرگن. غَربدَگِی مَوجُود سِکولارلَشتِیرِیش جَرَیانِینِی بُوتُون اِسلام جَهانِیدَه اوُزِیگه حاص فَرقلَر بِیلن شَکل لَنَیاتگه نِینِی آچِیق کوُرسَه بُولَدِی. مُسُلمانلَرنِی اوُرتَسِیدَگِی فِرقَه لَرگه،سَلِیقَه لَرگه آئِد بُو اِختِلافلَر و آدَملَرنِی گوُرُوهلَرگه بُولِیش، اوُلَرنِی بِیر- بِیرِی بِیلن اوُرُوشتِیرِیش عُمُوم آدَملَرنِی هَر بِیرِی اوُچُون اوُزِیگه حاص مَعناگه اِیگه، اِیندِی بُو “اوُچ اَبزارنِی” یُولداشلَرِی اوُچُون قَندَی مَعناگه اِیگه بوُلَدِی؟

اِسلامدَه بُولمَگن یاکِی اِسلامگه نِسبَتلَنَیاتگن بُوزُوق اِدِیئَالاگِیَه لَرنِی هَمَّه سِی واقِیعِیَتگه رُوبَرُو بُولگن پَیتدَه اوُزگَرِیشِینِی هَمَّه مِیز یَحشِی بِیلَمِیز. ساسِیئَلِیست کامُّونِیست سِکولارلَر یالغان وَعدَه لَر بِیلَن اوُزلَرِینِی مَقصَدلَرِیگه یِیتِیش یُولِیدَه مُسُلمانلَرنِی سَرفلَب یُوبارِیشدِی. اوُلَر اوُزلَرِی کوُزلَگن مَقصَدگه یِیتگچ،25 مِیلِّآن مُسُلمانِّی قَتلِی عام قِیلدِی یا سِبِیرگه سُورگوُنگه جُونَتدِی. حِتاینِی ساسِیئَلِیست دِیکتتارلِیگِیدَه هَم مُسُلمانلَرنِی باشِیگه مَنَه شُو بَلالَر تُوشدِی. اِیندِی توُرکِیَه نِی ساسِیئَلِیست رِیجِیمِدَه هَم ،آته تُورک رَهبَرلِیگِیدَگِی ساسِیئَلِیست تُورک یاشلَرِی هَم ،کُوردلَرگه نِسبَتاً بِیرِیلگن وَعدَه لَر،تَهدِیدلَر آستِیدَه اوُزِینِی اِیشِینِی باشلَدِی. اَمَّا اوُلَر هَم قُدرَتنِی قوُلگه کِیرِیتگچ، سِکولاریستلَرنِی عادَتدَگِی رَوِیشِی بُویِیچَه قَتلِی عام،نَسل لَر قِیرغِینِی مُسُلمان کوُردلَرنِی باشِیگه کِیلدِی و بُو وَضِیعَت حاضیرگچَه هَم دَوام اِیتِیب آدَملَر قُربان بُولِیشِیگه سَبَب بُولیَپتِی. عِراقدَگِی صَدَّم حُسَینِّی رِجِیمِی هَم مَنَه شُو قائِدَه بُویِیچَه اِیش آلِیب باردِی، اَوَّلدَه کُوردلَرگه بِیرِیلگن وَعدَه لَر و قِیلِینگن تَهدِیدلَر بِیلن اِیش باشلَندِی، عَمَلدَه اِیسَه اَنفال اِسمِی بِیلن عامَّه وِی قَتلِی عاملَر و غَربِی هوُرَامانِّی حَلَبچَه سِیدَگِی کِیمِیاوِی بامبَه بُورانلَرِی و شُونگه اُوحشَش مِینگلَب جِنایَتلَر صادِر بُولدِی. مَنَه بُو مُرتَد مَحَلِّی سِکولاریستلَرنِینگ بُوتُون اِسلام دِیارلَرِیدَه قِیلگن جِنایَتلَرِی بُویِیچَه حُجَّتِی بُولَدِی.

شُونِینگدِیک، اَفضَل “اوُچ اَبزار” نِی بِیرِیگه هَمراه بُولگن و غَرب سِکولاریستلَرِی و مَحَلِّی مُرتَدلَرگه قَرشِی جِهادَّه اِسلام جَهانِینِی بِیرلَشتِیرِیشنِی اوُمِید قِیلَیاتگن مُؤمِنلَر، اوُزلَرِینِی هِیلمَه – هِیل اِسلامِی تَفسِیرلَرنِی اوُرتَسِیدَگِی اِیچکِی جَنگلَر بِیلن مَشغُول قِیلمَسلِیکلَرِی لازِم. چُونکِی اِسلامِی حُکوُمَتنِی یالغِیز اوُزِی و مِنطَقَه دَگِی اوُلِی الاَمر شُوراسِی و نِهایَت بُوتُون جَهان اوُلامالَرِینِی اوُلِی الاَمر شُوراسِی، اِسلامِی قُدرُت و حُکوُمَتنِی واسِیطَه سِیدَه مَنَه بُو اِختِلافلَر و حَطا یُولدَگِی تَفسِیرلَرنِی اوُرتَدَن آلِیب تَشلَشگه قادِر بُولَدِی.

شُوندَی اِیکن مُجاهِدلَر مَنَه بُو مُهِم اِیشنِی دَرک قِیلِیب ، اوُزلَرِینِی باسقِینچِی سِکولارِیزم دِیکتَتارلِیگِینِی کافِرلَرِی و مَحَلِّی مُرتَدلَرگه قَرشِی جِهادگه و حُکوُمَت قُدرَتِینِی کَسب قِیلِیشگه تَیَّارلَشلِیکلَرِی لازِم بُولَدِی. بَعضِی کَسَل لِیکلَرنِی مَسَلَه سِینِی اِیسَه مُناسِب پَیتگه قالدِیرِیش کِیرَک. فَقطگِینَه حُکوُمَت قُدرَتِینِی کَسب قِیلِیش آرقَلِی حُکوُمَتنِی یُوقلِیگِی بائِث مُسُلمانلَر دُچار بُولگن قَلبِی،نَفسانِی حَتَّی مادِّی کَسَل لِیکلَرنِی اِیلدِیزِی بِیلن یُوقاتِیب تَشلَسَه بُولَدِی. مَنَه بُو نِهایَتدَه کَتَّه و اَساسِی اِیش اِیچکِی جَنگلَر و تَفرَقَه و مُبارَزَه کُوچِینِی بِیکاردَن سَرفلَنِیشِی و اَصلِی جِهاد یُولِیدَن اَدَشِیشنِی کِیتِیدَن مُیَسَّر بُولمَیدِی.

مَنَه بُو یَسَلگن اِختِلافلَر،”اوُچ اَبزار” گه سَبَب بُولدِی و بِیزلَر بُو غَمگه تُولَه داستان نِهایَه سِیگه یِیتگندَن و جِهادنِی، دُشمَنِّی تَنِیب آلِیشنِی تُوغرِی سترَاتِیگِیهَ سِیگه و اوُزاق، یَقِین دُشمَنلَرنِی دَرَجَه لَرگه اَجرَتِیشگه قَیتگنِیمِیزدَن سُونگ مُسُلمانلَرگه یاردَم بِیرَه آلَمِیز. بُوگوُنگِی کوُندَه باسقِینچِی سِکولاریستلَر مَحَلِّی مُرتَدلَرنِی هَمکارلِیگِیدَه مَذهَبنِی اَساسِیگه کوُرَه یُولگه قُویگن جَنگلَر، مَنَه بُو باسقِینچِی سِکولاریست دِیکتَتارلَرنِی و مَحَلِّی حِذمَتچِی مُرتَدلَرنِی اوُزِیگه قَیتَرِیلِیشِی لازِم.

فِرقَه یِی ناجِیَه گه اِیرگشُوچِیلَر اوُزلَرِینِی رَهبَرلَرِیگه بُویسِینگن حالدَه مَنَه بُو اِیچکِی یَسَمَه جَنگلَرگه دَعوَت آلِیب بارِیلَیاتگن دَوردَه، تَفَرُّق و اِیچکِی جَنگلَردَن اوُزلَرِینِی تِیِیشلَرِی لازِم و اِسلامِی آیدِینلِیکلَر آرقَلِی مَنَه بُو حَرَکَت و تَفسِیرلَرنِی مُشتَرَک دُشمَنِّی قَرشِیسِیدَگِی جَنگ گه اوُندَشلَرِی کِیرَک. بُو جَنگ مُسُلمانلَرنِی صَفِینِی غَیرِی مُسُلماندَن حَتَّی مُسُلمانلَرنِی دُشمَنلَرِینِی هَم جُودا قِیلِیشگه قادِردِیر. بِیز شُو نَرسَه نِی یادِیمِیزدَن چِیقَرمَسلِیگِیمِیز کِیرک کِی، نَصرانِیَتدَه هَم جَمِیعَتنِی کُوپلِیگِی و سِکولاریستلرنینگ عَقِیدَوِی قُدرَتِی سِکولارلاشِیش جَرَیانِیگه، هَمدَه غَربدَگِی نَصرانِیَتنِی چِیتگه سُورِیب قوُیِیلِیشِیگه سَبَب بُولمَگن، بَلکِی توُرلِی- هِیل تَفسِیرلَرنِی اوُزَرا حالدَن تایدِیرُوچِی اِختِلافلَرِی، قِیرغِینلَر، اِیچکِی قان تُوکِیلِیشلَرِی، بارلِیقنِی قاپلَب آلگن فَقِیرلِیک،دِیکتَتار حاکِملَرنِی ظُلمِی و نِهایَت مَذهَبِی طائِفَه لَرنِی مَوجُود وَضِیعَتِیدَن آدَملَرنِی بِیزار بُولِیشِی، اَوَّلدَه مَرتیین لوُتِیر و اوُنگه اوُحشَگن کِیمسَه لَرنِی وُجُودگه کِیلتِیردِی، سُونگرَه فَقَط “بِیر نِیچَه نَفَرنِی فِکرِیدَه مَوجُود” بُولگن سِکولاریستِیک جَمِیعَتنِینگ عَینِی واقِیعِیَتدَه وُجُودگه کِیلِیشِیگه بائِث بُولدِی.

بُو بِیر وَقت اوُتکَزِیش اوُچُون یاکِی مَعلوُمات کَسب قِیلِیش اوُچُون اَیتِیلگن داستان اِیمَس، بَلکِی بِیزلَرنِی بَرچَه مِیز اوُنِی جَرَیانِیگه تُوشِیب قالگن واقِیعِیَت بُولَدِی،بُوندَن “اَلبَتَّه” عِبرَت و دَرس آلِیشِیمِیز کِیرَک، بُولمَسَم بِیزلَر هَم و کِیلَجَکدَگِی نَسلِیمِیز هَم قُربان بُولِیب کِیتِیشِیمِیز اَنِیق. آدَملَرنِی اِسلامدَن، شَرِیعَت قانُونلَرِیدَن بِیزار بُولِیشِی، چَرچاغِی یاکِی مَوجُود فِرقَه یِی ناجِیه جَماعَتِیدَن مَخصُوصاً اِسلامِی حُکوُمَتدَن بِیزار بُولِیشِی،چَرچَشِی، سِکولارِیزم دِیکتَتارلِیگِی و مُنافِقلَر اوُچُون اوُزلَرِینِی کُورسَتیشگه بِیر فُرصَتنِی یَرَتِیب بِیرَدِی. باسقِینچِیلَر و مَحَلِّی مُرتَد سِکولاریستلَر مَنَه بُو خَطَرلِی پرَاگرَمَّه نِی “هَر قَندَی قِیمَتگه” بُولسَه هَم کامِل قِیلِیشگه بِیل باغلَشدِی. بِیزلَر هَم اوُلَرنِی اوُمِید تاشلَرِینِی اوُزِیمِیزنِی حُوشیارلِیگِیمِیزگه باغلَشِیمِیز کِیرَک.