1-Савол: жиходни сахих каналлари қайсилар бўлади? Зарурат холатида бир неча хизбга эга бўлишни иложи йўқми?

1-Савол: жиходни сахих каналлари қайсилар бўлади? Зарурат холатида бир неча хизбга эга бўлишни иложи йўқми?

Жавоб: бизлар учун меъёр исломдир ва бу номни,унвонни аллох бизлар учун танлаган ва росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам буни тасдиқлаганлар. Аллох таоло қуйидаги амрга буюргандан сўнг:

« وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ ۚ »

Ва аллох йўлида хақ жиход-ла жиход қилингиз!

هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ ۚ ؛

Унинг ўзи сизларни (шу муқаддас дин учун ) сайлади ва бу динда сизларга бирон хараж-танглик қилмади.

 مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ ۚ

Оталарингиз Иброхимнинг динини (яъни исломни ушлангиз)!

هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَٰذَا،

(аллохнинг) ўзи сизларни илгари(ги муқаддас китобларида) хам, мана шу (қуръонда) хам мусулмонлар ( яъни ўзининг динига бўйсинувчилар) деб атади.

لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ ۚ ،

Токи (қиёмат кунида) пайғамбар сизларнинг устингизда гувох бўлиши учун, сизлар эса (барча динлардаги) одамлар устингизда гувох бўлишингиз учун ,

 فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ ۖ فَنِعْمَ الْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ النَّصِيرُ (حج/78)

Бас,намозни тўкис адо этингиз, закотни (хақдорларга) ато этингиз ва аллохга боғланингиз! У сизларнинг хожангиздир. Бас,у зот нақадар яхши хожа ва нақадар яхши мададкордир!

Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам мархамат қиладиларки:

«أَنَا آمُرُكُمْ بِخَمْسٍ اللَّهُ أَمَرَنِي بِهِنَّ، السَّمْعُ وَالطَّاعَةُ وَالجِهَادُ وَالهِجْرَةُ وَالجَمَاعَةُ، فَإِنَّهُ مَنْ فَارَقَ الجَمَاعَةَ قِيدَ شِبْرٍ فَقَدْ خَلَعَ رِبْقَةَ الإِسْلَامِ مِنْ عُنُقِهِ إِلَّا أَنْ يَرْجِعَ، وَمَنْ ادَّعَى دَعْوَى الجَاهِلِيَّةِ فَإِنَّهُ مِنْ جُثَا جَهَنَّمَ»

Аллох менга буюрган беш нарсага сизларни буюраман: эшитиш ва итоат қилиш, жиход, хижрат қилиш ва жамоат билан бирга бўлиш, кимки жамоатдан бир қарич жудо бўлса, арқон яъни ислом (таъаххудини) ўзини бўйнидан чиқариб ташлабди, магар яна жамоатга қайтади, ўзини жохилият номлари,унвонлари билан чақирадиган ва унга эътиқод қиладиган кимсалар жаханнам ахлини жумласидан хисобланади. Шу пайтда бир киши айтдики: эй росулуллох! Агар намоз ўқиса,рўза тутса хам шундай бўладими?! Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қилдиларки:

 «وَإِنْ صَلَّى وَصَامَ، فَادْعُوا بِدَعْوَى اللَّهِ الَّذِي سَمَّاكُمُ المُسْلِمِينَ المُؤْمِنِينَ، عِبَادَ اللَّهِ»[1]

Агарчи намоз ўқиса ва рўза тутса хам, шундай  бўлгач эй аллохни бандалари! Бир-бирингизни аллох сизларни номлаган ном ва унвон билан мусулмонлар ё мўъминлар ,деб  чақирингиз.

Бу суратда бизлар учун жаъфарий ё ханафий ё зайдий ё моликий,шофеъий мазхабида ва исломдаги хос кишиларни тафсирида бўлишлик эмас,балки мусулмон ва мўъмин бўлиш мухим аслдир. Жиход амридаги асл хам мусулмонларнинг  вохид рахбарияти  ва вохид жамоатидадир, унда “қўмондонлик вахдати” ва “дастур вахдати” хокимдир,

«تَلْزَمُ جَمَاعَةَ الْمُسْلِمِينَ وَإِمَامَهُمْ»،

Мўъминларнинг инқилобий,жиходий харакатидаги биринчи қадам  ё мархала, кичик мужохид ташкилотларини ёки мужохидларни кичик шўроларини барчасини ягона ташкилот ва мужохидларнинг катта шўросида жамланишидир, мана бу улил амр шўроси вохид уммат ва вохид ижмоъ ва вохид рахбарияти билан “уч абзор”ни биринчи  намояндаси бўлади ва мусулмонларнинг вохид жамоатини вужудга келтиради. Мана бу мархалада мужохидларнинг вохид шўросини ташлаб хар қандай фирқа ё хизбга фирқани,мазхабни,фикрни бахона қилган холда қўшилиб кетиш, дарвоқеъ асли “ваътасиму биллах”ни ташлаб қўйишлик ва тафарруқга бурилиш ва мусулмонларни жамоатидан жудо бўлиш ва ўзини бўйнидан ислом (таъаххуди) арқонини чиқариб ташлаш хисобланади,

«مَنْ فَارَقَ الجَمَاعَةَ قِيدَ شِبْرٍ فَقَدْ خَلَعَ رِبْقَةَ الإِسْلَامِ مِنْ عُنُقِهِ»

ادامه خواندن 1-Савол: жиходни сахих каналлари қайсилар бўлади? Зарурат холатида бир неча хизбга эга бўлишни иложи йўқми?

س: چرا خیال می کنید همه برای طالبان و ایران توطئه می چینند؟

س: چرا خیال می کنید همه برای طالبان و ایران توطئه می چینند؟

ج: الله جل جلاله می فرماید : مَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ (بقره/105) هرگز کافران از اهل کتاب و از سکولاریستها (مشرکان) مایل نیستند که بر شما (مسلمین) خیری از جانب خدایتان نازل شود. آیا خیری بزرگتر از نعمت دارالاسلام وجود دارد؟

پس اینها حتماً در فکر توطئه خواهند بود . چند ماه پس از فتح مزار شریف مشاهده می کنیم كه در کنار منزل مسکونی مُلا محمد عمر رهبر طالبان در قندهار بمب گذاری می شود و انفجار بزرگی اتفاق می افتد که طی آن دو برادر و يكی از همسرهای ملاعمر کشته می شوند و باز همان حلقه های پاكستانی اسنادی ساختگی را در اختيار طالبان قرار دادند كه نشان دهند اين جرم توسط ايراني‏ها انجام شده است به امید اینکه این نقشه ی آنها در تولید جنگ داخلی میان دو «دارالاسلام» بگیرد، که این بار هم با زیرکی خاص ملا محمد عمر رهبر فقیه دارالاسلام طالبان این دام و تله نیز خنثی می شود. یعنی یک بار با کشتن دیپلماتهای ایرانی تلاش کردند و دام خود را پهن کردند  و این بار هم از طریق طرح ترور مُلا محمد عمر و نزدیکان او برنامه ریزی کردند اما هر دو طرح با شکست مواجه شدند.

زمانی که طبق گزارشی که the nation آمریکا منتشر می کند در سال 1397ش حدود 137 هزار مزدور نظامی  آمریکا در خاورمیانه و در کشورهای پاکستان، افغانستان و عراق حضور دارند که 40هزار و 110نفر از آنها آمریکایی، 50 هزار و 560 نفر بومی و 46 هزار و 321 نفر از آنان از کشورهای دیگر هستند و در بین سالهای دهه های 60 و70ش یعنی در مدت 17 سال حدود 65 هزار نفر از این مزدوران نظامی  تنها در پاکستان کشته شده اند که فقط 90نفر از آنها آمریکایی بوده اند و چندین شرکت نظامی چون بلاک واتر درحال فعالیت در پاکستان هستند که بیش ترین مزدوران نظامی آنها بومی و اهل پاکستان هستند باید انتظار چنین توطئه هائی را داشته باشیم.

امروزه نیز دارالاسلام ایران و دارالاسلام امارت اسلامی افغانستان باز باید منتظر چنین توطئه هائی باشند .

Оллохим ёритгил жиход йўлини

Оллохим ёритгил жиход йўлини

Мужибуррахмон фарғоний

(1-қисм)

Муслималар кўзи ёшларга тўлиб

Мушриклар юрсалар хандон уфуриб

Мардикор бозори эркаклар қолиб

Мазлума аёлларга турганда тўлиб

 Аллохим ёритгил жиход йўлини.

(давоми бор…..)

غُولوُ و غالِیگرِینِی تَعرِیفِی (اَهلِی تَشَیُّعنِی مَنبَعلَرِینِی تَعکِیدلَشِیگه اَساساً)

غُولوُ و غالِیگرِینِی تَعرِیفِی (اَهلِی تَشَیُّعنِی مَنبَعلَرِینِی تَعکِیدلَشِیگه  اَساساً)

خالد هُورامِی

اَفسُوسکِی بِیر نِیچَه اوُن یِیلَّردَن بُویان عُموُماً مُسُلمانلَر، مَخصُوصاً اَهلِی سُنّت، باشقه  فِرقه لَرنِی، اِسلامِی مَذهَبلَرنِی تَنِیب آلِیش بارَسِیدَه، اوُزِینِی مَذهَبِیدَگِی اَصلِی مَنبَعلَرگه سُویَنِیشنِی اوُرنِیگه،کوُز و قوُلاقلَرِینِی سپُوتنِیک و مَجازِی کَنَلَّرنِی اِختِیارِیگه بِیریب قُویِیشگن. بُو کَنَلَّرنِی اَکثَرِی اِیسَه آلِی سَعُود و اَمِیرِیکه و اَنگلِیَه و مُسُلمانلَرنِی باشقه دُشمَنلَرِینینگ مَخصُوص سِیاسِی مَقصَدلَرِی یُولِیدَه پراگرَمَّه بُویِیچَه اِیشلَشیَپتِی.

مَنَه بُو عامَّه وِی اَخبارَات واسِطه لَرِی تَشَیُّع و تَسَنُّن نِی آرَسِیدَگِی غُولّاتلَرنِی فِکرلَرِی، عَمَلَّرِینِی حُجَّت قِیلگن حالده، شِیعَه و سُنِّی مَذهَبلَرِینِی بَرچَه سِیگه حَملَه قِیلِیشیَپتِی و مُسُلمانلَرنِی مُسُلمانلَر بِیلن مَشغُول قِیلِیب قُویِیش بیلن  بِیر قطاردَه، مُسُلمانلَرنِی اوُرتَسِیدَه یَنَدَه تَفَرُّقنِی کِینگیتِیرِیش آرقَلِی دُشمَنِّی فایدَه سِیگه، اَمّا مُسُلمانلَرنِی ضَرَرِیگه رُوحِی جَنگلَرنِی آلِیب بارِیشیَپتِی. شُبهَه سِیز بُو کِیشِیلَر مُسُلمانلَرگه قَرشِی دُشمَنِّی رُوحِی جَنگِینِی حِذمَتچِیلَرِی حِسابلَنِیشَدِی.

اِیندِی تُورلِی- هِیل اِسلامِی مَنبَعلَردَگِی غُولوُ، غُولّاتنِی تَعرِیفِی نِیمَه؟

غُولوُنِی تَعرِیفِی:

  • غُولوُ فُعُول وَزنِیدَه بُولِیب، “غالی یَغلو” فِعلِینِی مَصدَرِیدِیر و حَدَّن آشِیب کِیتِیش، بَلَندلِیک، یُوقارِیگه کُوتَرِیلِیش، آشِیرِیب یُوبارِیشلِیک مَعناسِیدَه، مَثَلاً بِیر نَرسَه عادَتدَگِی قِیمَتدَن کُوتَرِیلِیب کِیتَدِیگن بُولسَه هَم،اوُنگه “غالٍی” (قِمَّت مَعناسِی) دِیِیلَدِی؛ شُونگه اوُحشَش سُویُوقلِیکلَر حَقِیدَه هَم قَینَب تاشِیب کِیتگن پَیتِیدَه، اوُنگه “غَلَیان” قِیلدِی دِیِیلَدِی.
  • غُولوُ کَلِیمَه سِی تَقصِیر سُوزِینِی مُقابِلِیدَگِی کَلِیمَه بُولِیب لوُغَتدَه اِیسَه حَدِّیدَن تَجاوُز قِیلِیش و بِیر نَرسَه دَه آشِیرِیب یُوبارِیش بُولَدِی؛ یَعنِی بِیر کِیشِی یاکِی نَرسَه حَدَّن تَشقَرِی کُوپ صِیفَتلَنِیب یُوبارِیلَدِی.  [1]

غُولوُ آشِیرِیب یُوبارِیش، بَلَندلِیک، یُوقارِیگه کوُتَرِیلِیش، حَدَّن و چِیگَرَدَن آشِیشلِیک؛ شُو بِیلن بِیرگه بِیر نَرسَه نِی نَرخِی عادَتدَگِیدَن یُوقارِیگه چِیقسَه هَم،”غالٍی” یَعنِی “قِمَّت” دِیِیلَدِی. باشقه مِلّتلَرنِی عِلملَرِیدَه مَنَه بُو سُوز تُوغرِیسِیدَه اَنِیق بِیر تَعرِیف بِیرِیلمَگن، فَقَط مِیزانِینِی اَیتِیب اوُتِیشگن. اوُنِی قوُیِیدَگِیچَه تَعرِیفلَشگن: بُو گوُرُوه شِیعَه لَرنِی بِیر گوُرُوهِی بُولِیب اوُزلَرِینینگ اَئِمَّه لَرِینِی رُوحِیگه خُدا حُلوُل قِیلَدِی دِیگن اِعتِقادگه  اِیگدِیرلَر.[2].

شَهریستانِینِی اَیتِیشِیچَه: غُولَّات اَئِمَّه لَردَن بِیرِینِی خُداگه اُوحشَتگن، گاهِیدَه اِیسَه خُدانِی حَلقگه اوُحشَتگن و یَهُود و نَصارالَردِیک خُدانِی جِسملَردَه کُوچِیب اوُتِیشِیگه قائِل بُولگن کِیشِیلَردِیر. غُولَّاتنِی عَقِیدَه سِیدَه  توُرت نَرسَه بار: تَشبِیه، بِداء، رُجعَت وتَناسُخ؛ بُولَرنِی هَر بِیرِی شَهَرلَردَه اوُزِیگه حاص لَقَبلَرگه اِیگه بُولَدِی. اَگر غُولّات کَلِیمَه سِی قَرِینَه سِیز اِیشلَتِیلسَه، بُوندَن بُولگن مَنظوُر شِیعَه لَرگه نِسبَتلَنگن فِرقَه لَر بُولَدِی،لِیکن تَرِیخ دَوامِیدَه شِیعَه بُولمَگن غُولوُگه مایِیل عَقِیدَه لَر هَم بُولگن؛ اوُلَرنِی بَعضِیلَرِی خُداگه بَعضِیلَرِی اِیسَه عَبّاسِیلَرنِی (مَنصُورگه اُوحشَش) حَلِیفَه لَرِیگه اِعتِقادلَرِی بُولگن بُولِیب، “عَبّاسِیَه غوُلّاَتلَرِی” هَم دِیِیلگن.    [3][4]

مُفِید غُولوُنِی تَعرِیفلَب اَیتَدِیکِی: غُولُو لُوغَتدَه چِیگَرَدَن اوُتِیشلِیک و مُعتَدِیلِّیکدَن چِیقِیشلِیکدِیر. الله تعالی نَصاریلَرنِی حَضرَتِی مَسِیح (علیه السلام) حَقِیدَه غُولوُ قِیلِیشلِیکدَن مَنع قِیلِیب مَرحَمَت قِیلَدِی: 

«يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ» (نساء:171) [5]

اِی اَهلِی کِتاب،( عِیسی نِی خُدا دِیِیش بِیلن) دِینِینگِیزدَه حَدِّینگِیزدَن آشمَنگِیز! الله شَعنِیگه اِیسَه فَقَط حَق گَپنِی اَیتِینگِیز!

شُوندَن سُونگ غُولّات و مُفَوِّضَه حَقِیدَه اَیتَدِیکِی:

غُولّات گوُرُوهِی اوُزِینِی اِسلامدَه دِیب کُورسَتَدِیگن و اَمِیر اَلمُؤمِنِین، اِماملَر و اوُلَرنِی فَرزَندلَرِیگه نِسبَتاً اوُلُوهِیَت و نُبُوَّتنِی نِسبَتلَیدِیگن و اوُلَرنِی حَقِیدَه مُعتَدِیل حالَتدَن، حَدِّیدَن آشِیرِیب یُوبارَدِیگن کِیشِیلَردَن عِبارَت. مُفَوِّضَه هَم غوُلّاتنِی بِیر قِسمِی بُولِیب، اُولَرنِی غوُلّاتدَن فَرقِی شُوکِی، اَئِمَّه نِی حادِث و مُخلوُق دِیِیشَردِی: خُداوَند اوُلَرنِی یَرَتِیب حَلقنِی اِیشِینِی اوُلَرگه تَفوِیض قِیلگن.[6]

مُفِید، اِعتِقادنِی تُوغرِیلَشدَه غوُلّات حَقِیدَه گِی بَحثنِی باشِیدَه اوُنِی مَعناسِینِی شُوندَی تُوشُونتِیرَدِی:

(الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)[7]

غُولوَ لوُغَتدَه حَدَّن آشِیشلِیک و اوُرتَچَه حالَتدَن چِیقِیب کِیتِیشلِیک. الله تعالی مَرحَمَت قِیلَدِیکِی: ” اِی اَهلِی کِتاب، دِینِینگِیزدَه حَدِّینگِیزدَن آشمَنگِیز! الله شَعنِیگه اِیسَه فَقَط حَق گپنِی اَیتِینگِیز!” ( مَسِیح، فَقَط الله نِی یُوبارگن اِیلچِیسِی) شوُندَی اِیکن مَسِیح بارَسِیدَه حَدَّن آشِیشدَن و گپِیرِیشده هَم مُعتَدِیلِّیکدَن چِیقِیب کِیتِیشدَن مَنع قِیلَدِی. نَصاریلَر قِیلَیاتگن اِدَّعانِی هَم حَدَّن اشِیشلِیک دییگن؛ چُونکِی اوُلَر هَم آلدِینراق غُولوُنِی مَعناسِی حَقِیدَه بَیان قِیلگنِیمِیزدِیک، حَدّن آشِیب اوُتِیب کِیتِیشگن.

غُولُو حَقِیدَه گِی مَوجُود تَعرِیفلَر، جامِع و کامِل اِیمَس، بَعضِی تَعرِیفلَر نَرسَه لَرگه  نِسبَتاً بُولسَه، بَعضِیلَرِی اِیسَه مِیزانگه نِسبَتاً اَیتِیلگن، بَعضِیلَرِی هَم تَعرِیفنِی بَرچَه قِسملَرینِی اوُز اِیچِیگه آلمَیدِی.

بِیر سُوز بِیلن اَیتگنده: غُولُو یَعنِی طاغُوت یَسَشلِیک. غُولّات هَم طاغُوتلَرگه اِیمان کِیلتِیرگن کِیمسَه لَردِیر.

اِسلام طاغُوتگه کُفر کِیلتِیرِیش بُولسَه، غالِیگرِی اِیسَه طاغُوتگه اِیمان کِیلتِیرِیش اوُچُون حَرَکَت قِیلِیشلِیک بُولَدِی.

غُولّاتنِی مَعناسِی

“غُولّات” کلِیمَه سِینِی کوُپلِیگِی “غالٍی” آشِیرِیب گپِیرُوچِیلَر و بِیهُودَه سُوزلَرنِی اَیتَدِیگنلَردِیر. اوُلَر شِیعَه لَرنِی بِیر فِرقَه سیی بُولِیب، تَشَیُّعدَه حَدَّن آشِیرِیب یُوبارِیشگن و اوُزلَرِینِی اَئِمَّه لَرِی حَقِیدَه آشِیرِیب گپِیرِیشگن، اُولَرنِی الله نینگ مَقامِیگه یِیتکَزِیب اِلاهِی نُورانِی جَوهَرنِی اَئِمَّه لَرِیگه حُلوُل قِیلَدِی، دِیب اَیتِیشگن.[8]

بُوندَن کِیلِیب چِیقَدِیگن بُولسَه، غُولوُ بِیر اَدَشگن عَقِیدَه جَرَیانِی بُولِیب، اِنسان بِیر نَرسَه نِی یا بِیر کِیشِینِی اوُزِینِی حَدِّیدَن یُوقارِیگه آلِیب چِیقِیشِی مَعناسِیدَه دِیر. مَثَلاً عِیسَی مَسِیح ( علیه السلام) خُدا یا خُدانِی فَرزَندِی دِیسَه، یاکِی اِمام عَلِی (علیه السلام) بُو جَهانِّی یَرَتوُچِیسِی دِیسَه. شُو سَبَبلِی هَم اِمام سَجَّاد علیه السلام بُو سُوزلَرنِی اَیتگندِیلَر:  «أحبونا حب الاسلام و لا ترفعونا فوق حدنا»  بِیزلَرنِی اِسلامدَگِی مُحَبَّت اَساسِیدَه یَحشِی کُورِینگلَر و اُوزِیمِیزنِی حَدِّیمِیزدَن تِیپَراقگه آلِیب چِیقمَنگلَر.

غالِیلَر اوُزلَرِینِی دِینِی رَهبَرلَرِینِی بَشَرنِی حَدِّیدَن یُوقارِیدَه، دِیب صِیفَتلَشَردِی و الله نی مَخصُوص صِیفَتلَرِینِی اوُلَرگه نِسبَتلَشَردِی. حَقِیقَتده اِیسَه غُولوُ مَخلوُقاتنِی طاغُوتگه اَیلَنتِیرِیش اوُچُون بِیر اَبزار، کَنَل وَضِیفَه سِینِی اوُتَیدِی، یَنَه هَم باشقه چَه  اَیتگندَه طاغُوت یَسَشگه کِیرَدِی.

شِیعَه لَرنِی اوُرتَسِیدَگِی غالٍی عِبارَه سِینِی اَهلِی سُنَّتنِی اِیچِیدَگِی زِندِیق سُوزِیگه یَقِین دِیسَه بُولَدِی، فَقَط اوُرتَدَگِی اوُلَرنِی فَرقِی زَنادِیقَه لَر اوُزلَرِینِی سِکولاریستِیک اِیشانچلَرِی و مادِّی فَلسَفَه لَرِینِی آشکار قِیلِیب اَیتِیشَدِی، اَمّا غُولّات اوُلَردَن بِیر مَرحَلَه آرقَدَه یُورِیب، مَنَه شُو مَقصَدلَرنِی اِسلامِیگه اُوحشَش اَدَبِیاتلَر بِیلن اِسلامِی فِرقه لَرنِی بِیرِینِی کَنَلِی آرقَلِی بَیان قِیلِیشَدِی، زِندِیقلَردَگِی جُرعَت اوُلَردَه تاپِیلمَیدِی.

شُونِینگ اُوچُون غالِیگَرِینِی اِیچکِی کافِرلَر( مُنافِقلَر) نِینگ مَوجُودِیَتِینِی اِعلام قِیلَدِیگن بِیرِینچِی مَرحَلَه دِیِیلسَه، زِندِیقلَرنِی اِیسَه اوُندَن یُوقارِیدَگِی مَرحَلَه دَه تَکامُلَّه شِیشگه یَقِینراق دِیب سَنَلَدِی و شَخص بُو یُونَلِیشدَه 1- آگاه حالِیدَه 2- قَصد دَن 3-اوُزِینِی اِختِیارِی بِیلَن اِسلام دِینِیدَن چِیقِیب مُرتَد بُولَدِی، هَمدَه تَشقِی آشکار کافِرلَر صَفِیدَن جای آلَدِی.

مَنَه بُو حالَتدَه اَگر بِیر کِیشِی بُوندَی غوُلّاَتلَرنِی اِسلام دائِرَه سِیگه قُویَدِیگن بُولسَه، بُولَر یا اِسلامنِی و غَیرِی اِسلامنِی یَحشِی تَنِیمَیدِیگن دُوستلَر، یاکِی مُسُلمانلَرگه قَصد دَن ضَربَه اوُرِیشنِی هاحلَیدِیگن دُشمَنلَر حِسابلَنِیشَدِی. مَذهَبلَرنِی آرَسِیدَگِی غُولّاتلَرنِی فِکرِی، عَقِیدَه سِی بِیلَن بَرچَه مَذهَبلَرگه حَملَه  قِلَدِیگن کِیمسَه لَر، شُبهَه سِیز یا جاهِل و اَلدَنگن دُوستلَر یاکِی بُولمَسَم مُسُلمانلَرنی آگاه دُشمَنلَرِیدِیر.


[1]لسان العرب،ابن منظور، ج 15، ص 132

[2]راغباصفهانی،المفرداتفیغریبالقرآن،ص 365؛انیس،المعجمالوسیط،ص 690 .

[3]شهرستانی،المللوالنحل،ج 1،ص 176 و 177.

[4]اشعری،المقالاتوالفرق،ص 69 .

[5]مفيد، تصحيح الاعتقاد، ص131.

[6]مفيد،تصحيحالاعتقاد،ص131.

[7]تصحیحالاعتقاد)،چاپشدههمراهبااوائلالمقالات، 238.

[8]مشکور، 1368، ص 151

Ғулув ва ғолийгарийни таърифи (ахли ташайюъни манбаъларини таъкидлашига асосан

Ғулув ва ғолийгарийни таърифи (ахли ташайюъни манбаъларини таъкидлашига асосан)

Холид хўромий

Афсуски бир неча ўн йиллардан буён умуман мусулмонлар, махсусан ахли суннат, бошқа фирқаларни,исломий мазхабларни  таниб олиш борасида, ўзини мазхабидаги аслий манбаъларга суянишни ўрнига ,кўз ва қулоқларини спутник ва мажозий каналларни ихтиёрига бериб қўйишган. Бу каналларни аксари эса оли саъуд ва америка ва англия ва мусулмонларни бошқа душманларининг махсус сиёсий мақсадлари йўлида программа буйича ишлашяпти.

Мана бу оммавий ахборот воситалари ташайюъ ва тасаннунни орасидаги ғуллотларни фикрлари, амалларини хужжат қилган холда, шиъа ва сунний мазхабларини барчасига хамла қилишяпти ва мусулмонларни мусулмонлар билан машғул қилиб қўйиш билан бир қаторда,  мусулмонларни ўртасида янада тафарруқни кенгайтириш орқали душманни фойдасига , аммо мусулмонларни зарарига рухий жангларни олиб боришяпти. Шубхасиз бу кишилар мусулмонларга қарши душманни рухий жангини хизматчилари хисобланишади.

Энди турли-хил исломий манбаълардаги ғулув , ғуллотни таърифи нима?

Ғулувни таърифи:

-Ғулув фуъулун  вазнида бўлиб, “ғолий яғлу” феълини масдаридир ва хаддан ошиб кетиш,баландлик, юқорига кўтарилиш, ошириб юборишлик маъносида, масалан бир нарса  одатдаги қийматдан кўтарилиб кетадиган бўлса хам, унга “ғолий” (қиммат маъноси ) дейилади;  шунга ўхшаш суюқликлар хақида хам қайнаб тошиб кетган пайтида , унга “ғалаён” қилди дейилади.  [1]

-Ғулув калимаси тақсир сўзини муқобилидаги калима бўлиб, луғатда эса хаддидан тажовуз қилиш ва бир нарсада ошириб юбориш бўлади; яъни бир киши ёки нарса хаддан ташқари кўп сифатланиб юборилади. [2]

Ғулув ошириб юбориш, баландлик, юқорига кўтарилиш, хаддан ва чегарадан ошишлик ; шу билан бирга бир нарсани нархи одатдагидан юқорига чиқса хам, “ғолин” яъни “қиммат” дейилади. Бошқа миллатларни илмларида мана бу сўз тўғрисида аниқ бир таъриф берилмаган, фақат мезонини айтиб ўтишган. Уни қуйидагича таърифлашган:  бу гурух шиъаларни бир гурухи бўлиб, ўзларининг   аиммаларини рухига худо хулул қилади деган эътиқодга эгадирлар.[3].

Шахристонийни айтишича:  ғуллот аиммалардан бирини худога ўхшатган, гохида эса худони халқга ўхшатган ва яхуд ва насоролардек худони жисмларда кўчиб ўтишига  қоил бўлган кишилардир. Ғуллотни ақидасида тўртта нарса бор: ташбих,бидаъ, ружъат ва таносух; буларни хар бири шахарларда ўзига хос лақабларга эга бўлади. Агар ғуллот калимаси қаринасиз ишлатилса, бундан бўлган манзур шиъаларга нисбатланган фирқалар бўлади, лекин тарих давомида шиъа бўлмаган ғулувга мойил ақидалар хам бўлган; уларни баъзилари худога баъзилари эса аббосийларни (мансурга ўхшаш) халифаларига эътиқодлари бўлган бўлиб, “аббосия ғуллотлари” хам дейилган.   [4][5]

Муфид ғулувни таърифлаб айтадики: ғулув луғатда чегарадан ўтишлик ва мўътадилликдан чиқишликдир. Аллох таоло насороларни хазрати масих(алайхиссалом) хақида ғулув қилишликдан манъ қилиб мархамат қилади:

«يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ» (نساء:171) [6]
эй ахли китоб, (ийсони худо дейиш билан) динингизда хаддингиздан ошмангиз! Аллох шаънига эса фақат хақ гапни айтингиз!

Шундан сўнг ғуллот ва муфаввизи хақида айтадики:

Ғуллот гурухи ўзини исломда  деб кўрсатадиган ва амирал мўъминин, имомлар ва уларни фарзандларига нисбатан улухият ва нубувватни нисбатлайдиган ва уларни хақида  мўътадил холатдан, хаддидан ошириб юборадиган кишилардан иборат. Муфаввиза хам ғуллотни бир қисми бўлиб, уларни ғуллотдан фарқи шуки, аиммани ходис ва махлуқ дейишарди: худованд уларни яратиб халқни ишини уларга тафвиз қилган.  [7]

Муфид,эътиқодни тўғрилашда ғуллот хақидаги бахсни бошида уни маъносини шундай тушунтиради:

 (الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)[8]

Ғулув луғатда хаддан ошишлик ва ўртача холатдан чиқиб кетишлик. Аллох таоло мархамат қиладики: ” эй ахли китоб, динингизда хаддингиздан ошмангиз! Аллох шаънига эса фақат хақ гапни айтингиз!” ( масих, фақат аллохни юборган элчиси)  шундай экан масих борасида хаддан ошишдан ва гапиришда хам мўътадилликдан чиқиб кетишдан  манъ қилди. Насоролар қилаётган иддаони хам хаддан ошишлик деган; чунки улар хам  олдинроқ  ғулувни маъноси  хақида баён қилганимиздек, хаддан ошиб ўтиб кетишган.

Ғулув хақидаги мавжуд таърифлар, жомеъ ва комил эмас, баъзи таърифлар нарсаларга нисбатан бўлса, баъзилари эса мезонга нисбатан айтилган, баъзилари хам таърифни барча қисмларини ўз ичига олмайди.

Бир сўз билан айтганда : ғулув яъни тоғут ясашлик. Ғуллот хам тоғутларга иймон келтирган кимсалардир.

Ислом тоғутга куфр келтириш бўлса, ғолийгарий эса тоғутга иймон келтириш учун харакат қилишлик бўлади.

Ғуллотни маъноси

“ғуллот” калимасини кўплиги “ғолин” ошириб гапирувчилар ва бехуда сўзларни айтадиганлардир. Улар  шиъаларни бир фирқаси бўлиб, ташайюъда хаддан ошириб юборишган ва ўзларини аиммалари хақида ошириб гапиришган,уларни аллохнинг  мақомига етказиб илохий нуроний жавхарни аиммаларига хулул қилади, деб айтишган.[9]

Бундан келиб чиқадиган бўлса, ғулув бир адашган ақида жараёни бўлиб, инсон бир нарсани ё бир кишини ўзини хаддидан юқорига олиб чиқиши маъносидадир. Масалан Ийсо масих (алайхиссалом) худо ё худони фарзанди деса. Ёки имом Али (алайхиссалом) бу жахонни яратувчиси деса. Шу сабабли хам имом Сажжод алайхиссалом бу сўзларни айтгандилар:

«أحبونا حب الاسلام و لا ترفعونا فوق حدنا»

Бизларни исломдаги мухаббат асосида яхши кўринглар ва ўзимизни хаддимиздан тепароқга олиб чиқманглар.

Ғолийлар ўзларини диний рахбарларини башарни хаддидан юқорида, деб сифатлашарди ва аллохни махсус сифатларини уларга нисбатлашарди. Хақиқатда эса ғулув махлуқотни тоғутга айлантириш учун бир абзор, канал вазифасини ўтайди, яна хам бошқача айтганда тоғут ясашга киради.

Шиъаларни ўртасидаги ғолий иборасини ахли суннатни ичидаги зиндиқ сўзига яқин деса бўлади, фақат ўртадаги уларни фарқи занодиқалар ўзларини секуляристик ишончлари ва моддий фалсафаларини ошкор қилиб айтишади, аммо ғуллот улардан бир мархала орқада юриб, мана шу мақсадларни  исломийга ўхшаш адабиётлар билан исломий фирқаларни бирини канали орқали баён қилишади, зиндиқлардаги журъат уларда топилмайди. Шунинг учун ғолийгарийни ички кофирлар (мунофиқлар) нинг  мавжудиятини эълом қиладиган биринчи мархала дейилса, зиндиқларни  эса ундан юқоридаги мархалада такомуллашишга яқинроқ деб саналади ва шахс бу йўналишда 1- огох холда 2- қасддан 3- ўзини ихтиёри билан ислом динидан чиқиб муртад бўлади, хамда  ташқи ошкор кофирлар сафидан жой олади.

Мана бу холатда агар бир киши бундай ғуллотларни ислом доирасига қўядиган бўлса, булар ё исломни ва ғайри исломни  яхши танимайдиган дўстлар, ёки мусулмонларга қасддан зарба уришни хохлайдиган душманлар хисобланишади. Мазхабларни орасидаги ғуллотларни фикри, ақидаси билан барча мазхабларга хамла қиладиган кимсалар, шубхасиз ё жохил ва алданган дўстлар ёки бўлмасам  мусулмонларни огох душманларидир.    


[1]راغب اصفهاني، الفردات في غريب القرآن،ص365.

[2]لسان العرب،ابن منظور، ج 15، ص 132

[3]راغباصفهانی،المفرداتفیغریبالقرآن،ص 365؛انیس،المعجمالوسیط،ص 690 .

[4]شهرستانی،المللوالنحل،ج 1،ص 176 و 177.

[5]اشعری،المقالاتوالفرق،ص 69 .

[6]مفيد، تصحيح الاعتقاد، ص131.

[7]مفيد،تصحيحالاعتقاد،ص131.

[8]تصحیحالاعتقاد)،چاپشدههمراهبااوائلالمقالات، 238.

[9]مشکور، 1368، ص 151

تعریف غلو و غالی گری (با تاکید بر منابع اهل تشیع)

تعریف غلو و غالی گری (با تاکید بر منابع اهل تشیع)

به قلم:  خالد هورامی

متاسفانه چندین دهه است که مسلمین عموماً و اهل سنت خصوصاً در شناخت سایر فرقه ها و مذاهب اسلامی به جای تکیه بر منابع اصلی مذاهب خود چشم و گوش خود را به شبکه های مختلف ماهواره ای و مجازی سپرده اند که اکثریت مطلق این شبکه ها در راستای اهداف خاص سیاسی کشورهائی خاص چون آل سعود و آمریکا و انگلیس و سایر دشمنان مسلمین برنامه ریزی شده اند.  

این شبکه های رسانه ای سعی دارند با استناد به افکار و اعمال غلاة موجود در میان تشیع یا تسنن به کل مذاهب شیعی و سنی حمله نموده و با مشغول کردن مسلمین به مسلمین و دامن زدن به تفرق بیشتر در میان مسلمین به وظیفه ی خود در جنگ روانی به نفع دشمنان و به ضرر مسلمین بپردازند . بدون شک اینها کارمندان جنگ روانی دشمن بر علیه مسلمین بوده اند .

اما تعرف غلو غلاة در منابع مختلف اسلامی چیست؟
تعریف غلو:

  • غلّو بر وزن فعول، مصدر فعل «غلي يغلوا» و به معناي افراط، ارتفاع، بالا رفتن و تجاوز از حد است و وقتي قيمت چيزي از حدّ معمول خود بالاتر مي‌رود، به آن «غالي» (به معناي گران) مي‌گويند؛ چنان كه درباره ي مايعات هر گاه به جوش آيند و در حدّ خود نگنجند، مي‌گويند غليان كرده است.[1]
  • واژه غلوّ در مقابل تقصير است، و در لغت به معناى تجاوز از حد و افراط در شى ء است؛ يعنى فرد يا چيزى بيش از آنچه در او هست، توصيف شود .[2]

غلو به‌معنای افراط، ارتفاع، بالا رفتن و تجاوز از حد و مرز و حدود است؛ چنان‌که به چیزی که قیمت آن از حد معمول نیز بالاتر رود، «غال» یعنی «گران»می‌گویند.[3] در علم ملل و نحل (فرقه‌شناسی) تعریف دقیقی از این واژه به‌دست نداده و تنها به ذکر مصادیق پرداخته‌اند. اما در هر حال آن را این‌گونه تعریف کرده‌اند: فرقه‌هایی از شیعه که به خداییِ ائمه خود یا حلول روح خدایی در آنان اعتقاد دارند.[4] شهرستانی می‌گوید:

غلات یکی از ائمه را به خدا تشبیه کرده و گاه خدا را به خلق تشبیه کرده و مانند یهود و نصارا و قائلین به تناسخ به تجسیم خداوند قائل شده‌اند. عقاید غلات چهار چیز است: تشبیه، بداء، رجعت و تناسخ، و هرکدام در هر شهری که هستند، لقبی دارند.[5]اگر واژه غلات بدون قرینه به‌کار رود، منظور فرقه‌های منتسب به شیعه است، اما در طول تاریخ اسلام گروه‌هایی بوده‌اند که عقاید غلوآمیز داشته و شیعه نبوده‌اند؛ مانند آنان‌که به خدایی برخی از خلفای عباسی (مانند منصور) معتقد بوده‌اند که بدانها «غلات عباسیه» می‌گویند.[6]

مفيد در تعريف غلّو گفته است:
غلو در لغت، گذشته از حد و خارج شدن از اعتدال است. خداوند متعال نصاري را از غلو درباره ي حضرت مسيح(ع) نهي كرده، مي‌فرمايد: «يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ» (نساء:171) [7]
آنگاه درباره ي غلات و مفوضه مي‌گويد:
غلات گروهي از متظاهرين به اسلامند كه اميرالمومنين و امامان و فرزندان او را به الوهيت و نبوت توصيف كرده‌اند و در حق آنان از حدّ اعتدال تجاوز كردند، و مفوضه عده‌اي از غلات‌اند و تفاوت آنها با غلات در اين است كه ائمه را حادث و مخلوق دانسته‌اند و گفته‌اند: خداوند آنان را آفريده و امر خلق را به آنها تفويض كرده است.[8]

  • مفید، در تصحیح الاعتقاد در آغاز بحث از غلات، به معنای آن می پردازد:

(الغلو فی اللغة هو التجاوز عن الحدّ والخروج عن القصد، قال اللّه تعالی: یا اهل الکتاب لاتَغلُوا فی دینکم ولاتقولوا علی اللّه الا الحق (نساء/ 171). فنهی عن تجاوز الحدفی المسیح وحذّر من الخروج عن القصد فی القول وجعل ما ادعته النصاری فیه غلواً لتعدیه الحدّ،علی مابیّناه.)[9]

غلو، در لغت گذشتن از حد است و بیرون رفتن از میانه روی. خداوند فرموده است:«ای اهل کتاب، در دین خود غلو نکنید و درباره خدا به جز حق نگوئید.» [مسیح، فقط فرستاده خداست] پس نهی فرموده از گذشتن از حد درباره مسیح و برحذر داشته از بیرون رفتن از میانه روی در گفتار. و ادعای نصارا را غلو دانسته است; زیرا آنان از حد گذشتند، طبق آنچه در معنای غلو بیان کردیم.

تعاریف موجود دربارۀ غلو، جامع و کامل نیستند، برخی تعریف به لوازم اند و برخی تعریف به مصداق، برخی دیگر نیز شامل همۀ اجزای تعریف نیستند.

 در یک کلام می توان گفت : غلو یعنی طاغوت سازی . غلات نیز کسانی هستند که به طاغوتها ایمان آورده اند .

اسلام یعنی کفر به طاغوت و غالی گری یعنی تلاش جهت ایمان به طاغوت .

معنی غلات
واژه «غلات» جمع «غالي» به معناي گزافه گويان و ياوه سرايان است. آنان فرقه هايي از شيعه مي باشند که در تشيع افراط نموده، درباره ائمه خود گزافه گويي کردند و ايشان را به خدايي رسانده و يا قائل به حلول جوهر نوراني الهي در ائمه و پيروان خود شدند [10]

در این صورت غلوّ یك جریان عقیدتی انحرافی است به این معنا كه انسان چیزی یا كسی را از آن حدی كه هست بالاتر بداند. بطور مثال بگوید عیسی مسیح (ع) خدا یا فرزند خداست. یا امام علی (ع) خالق جهان است. به همین دلیل کسانی چون امام سجاد علیه السلام می گفتند:«أحبونا حب الاسلام و لا ترفعونا فوق حدنا» ما را بر همان حب اسلام دوست دارید و ما را از حدی که داریم بالاتر نبرید.

غالیان كسانی بودند كه رهبران دینی خود را فراتر از حد بشری می پنداشتند و صفات  ویژه الله را به آنها می دادند. در واقع غلو ابزار و کانالی  جهت طاغوت کردن مخلوقات  یا آن روی سکه ی طاغوت و طاغوت سازی است .

عبارت غالی در میان شیعیان را می توان با کلمه ی زندیق در نزد اهل سنت  نزدیک دانست، با این تفاوت که زنادقه علنا باورهای سکولاریستی و فلسفه ی مادی خود را آشکار می نمودند اما غلات یک مرحله عقب تر همین اهداف را با ادبیاتی شبهه اسلامی و از کانال یکی از فرق اسلامی بیان می نمودند و جرأت زنادقه در آنها یافت نمی شد . در این صورت می توان گفت غالی گری اولین مرحله ی اعلام وجود کفار داخلی (منافقین) و زندقه  مرحله ای بالاتر و نزدیک به تکامل آنها به شمار می رود که طی آن شخص 1- آگاهانه 2- عمدا 3- به میل خودش و اختیاری از دین اسلام خارج شده و مرتد می شود و در ردیف کفار خارجی و آشکار قرار می گیرند .

 در این صورت کسانی که چنین غلاتی را در دایره ی اسلام قرار می دهند یا دوستانی هستند که شناخت درستی از اسلام و غیر اسلام ندارند یا دشمنانی هستند که قصد ضربه زدن به مسلمین را دارند، و افرادی که با عقاید و افکار غلاة میان مذاهب به کل مذهب مورد نظر حمله می کنند بدون شک یا دوستان جاهل و فریب خورده هستند یا دشمنان آگاه مسلمین .


[1]راغب اصفهاني، الفردات في غريب القرآن،ص365.

[2] لسان العرب،ابن منظور، ج 15، ص 132

[3]راغباصفهانی،المفرداتفیغریبالقرآن،ص 365؛انیس،المعجمالوسیط،ص 690 .

[4]شهرستانی،المللوالنحل،ج 1،ص 176 و 177. نیزبنگریدبه: دهخدا،لغت‌نامه،ذیل «غلاة»،ص 16772.

[5]شهرستانی،المللوالنحل،ج 1،ص 176 و 177.

[6]اشعری،المقالاتوالفرق،ص 69 .

[7]مفيد، تصحيح الاعتقاد، ص131.

[8]مفيد،تصحيحالاعتقاد،ص131.

[9]تصحیح الاعتقاد)،چاپ ش دههم راهبا اوائل المقالات، 238.

[10] مشکور، 1368، ص 151

چرا باید از امارت اسلامی حمایت کرد ؟

چرا باید از امارت اسلامی حمایت کرد ؟

امارت اسلامی به صورت مختصر از ابتدای پیدایش آن تا کنون برای

۱ – اخراج کفار سکولار خارجی و مزدوران داخلی آنها

۲- و تطبیق قانون شریعت الله

۳-  و تشکیل جامعه ای مستقل که متعلق به تمام مذاهب و قومیتهای افغانستان باشد

۴-  و همچنین جهت ایجاد رابطه ی برادری اسلامی با دارالاسلامهای خارج از افغانستان

 تشکیل شده است.

اینها ارزشهائی هستند که باعث شده اند ما از این برادران حمایت و دفاع کنیم .

 یعنی در واقع ما از اصول و ارزشهای آنها دفاع و حمایت کرده ایم نه از مختصات و تفاسیر خاص مذهبی و برداشتهای خاص آنها، و تا زمانی که بر اساس این اصول و ارزشها حرکت کنند از حمایت تمام مومنین جهان برخوردار خواهند شد و به این شکل می توان گفت همچون گذشته از این به بعد نیز خود امارت اسلامی است که تعیین می کند ما و سایر مومنین چگونه برخوردی با آنها داشته باشیم