مُشرِکلر و اولرنینگ اسلام شریعتده گی تَعویل اهلینی اوزارا سوزلشُو آدبیاتِده گی حُکملری.
بسم الله و الحمد الله .
اما بعد: السلام علیکم و رحمة الله و برکته.
سوال .
بیزلرنینگ یَهودی کافرلرگه یا نَصرانی لرنی کافرلریگه کافر دِییشیمیز اولرنی اچّیغینی چِقَرَدی و بو الله نی بویروغی. و الله نی بویروغینی اِجرا قِلِش هَم عِبادت بُولادی. یهودی و نصرانی لرنی مُشرک دِییش عِبادت ایمسمی؟
ج: بعضی بیر کیشی لر کافرلرنی اچّیغینی چیقَریش اوچون شرعی بولمَگن سوزلر تَرکیبینی اِشلَب چِقرشَدی و حَتی اولرنی شَخصیاتنی حَقارَت قِلِشگه هم باریشَدی. بو یِیرده کافرلرنی اچّیغینی چیقریشنی عبادت دیب دلیل قِلِب آلِشگن.
الله تعالی مَرحَمَت قِلِب ایتدیکی:
لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ (فتح/29)
اولر سببلی کافرلرنی حَفه قیلیش اوچوندیر.
اگر منه بو آیَتنی دِقّت بیلن تَحلیل قِلِب چِقه دِگن بولسَک، کافرلرنی حَفه قیلیشدَگی مُهم نُقته لرنی توشونیب ییِتَه میز. الله تعالی ایتدکی:
مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِينَ مَعَهُ:
محمد الله نینگ پَیغَمبَریدیر. او بیلن بیرگه بولگن( مؤمن) لر.
أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ: کافرلرگه قَهرلی
رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ ۖ: اوز آره لریده ( مؤمنلر بیلن) ایسه رَحم- شَفقَتلی دیرلر.
يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا : اولرنی ( مودام) الله دَن فَضل-مَرحَمت و رِضالیک تیلب رُکُوع،سُجُود قلیاتگن حالّریده کُورورسیز.
سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ۚ: اولرنینگ یوزلرده سَجده ایِزیدن ( قالگن) بیلگی الامتلر باردیر.
ٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ ۚ : منه شو اولرنینگ تَوراتده گی مِسال لردیر.
وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنجِيلِ: اولرنینگ انجیلده گی مِسال لر ایسه
كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ
حُودّی بیر شاهلر چقریب، قوّتگه کیرگچ، یُوغانلشیب، اوُز ناوده سیده تیک تورگن، دِحقان لرنی لال قالدردیگن اوُسِیملیک گه اوحشیدی.
لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ ۗ : اولر سَبَبلی کافرلرنی حَفه قیلیش اوچون دیر.
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا (فتح/29)
الله ایمان کیلتیریب، یَحشی عَمَل لر قیلگن ذاتلرگه مَغفرَت و اولوغ آجر- مُکافات وَعده قیلگندیر.
امامی بَغَوی رَحمَه الله مَنه بو آیاتنی تَفسیریده ایتدکی: الله صحابه لرنی کوپَیتریب اولرگه قُدرَت بیردی و بو نَرسه کافرلرنی غَضَبیگه سَبَب بولدی. مَنه شونگه اوحشَش الله تعالی مرحمت قیلدکی:
لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ ۚ (توبه/120)
زیرا الله یولیده اولرگه بیران تَشنه لیک، مَشَقّت، آچلیک یِیتسه و کافر لرنی غَضَبلنتیرَدِگن بِران قَدَم باسَّه لر دُشمن گه بیران زیان یتگز سه لر ، البته اولر اوچون بو ایشلر سَبَب لی یَخشی عَمَل یازلور.
شوبیلن بِیرگه سیرَت کتاب لریده کیلتیریلیشیچه رسول الله صلی علیه وسلم حُدیبیه واقِعَسِ ده ابو جهل دَن غَنیمَت قیلیب آلینگن تویه نی قربان لیک قیلدی لر، چونکی قیمتلیک، ایگه سی مَشخور بولگن تویه نی اوشلب تورمَسدَن خُودّی عادّی بر تویه دَی سویِیب یوباریشلیک اوشه شخص گه نِسبَتا حَقارَت حِسابلنَر ایدی ابن قایم رحمه الله منه بو واقعنی حُجّت قیلیب ایتدکی :حدیبیه قِصّه سِده قویدَگی نُقته گه دِقّت قیلینسه اورینلی بولر ایدی. الله نی دشمنلرینی غَضَبنی کیلتیریش مُستَحَب دیر. الله نی دشمنینی غضبنی کیلترگن حالتده الله گه عبادت قیلگن کیشی صیدّیق لر مَقامِدَن جوده کتّه نَصِیبه گه ایگه بولادی.
آچیق و روشن کورینیب تورگنیدیک، الله نی شریعتینی منضوری و علم اهلینینگ کافرلرنی غضبنی کیلتیریش باره سیده گی ایشلریدن قیلینگن خُلاصه سی اولرنی حَقارَت قیلیش، یامان سوزلر بیلن سوکیش ایمس، بلکی اوزیگه خاص عبادتلرنی مخصوص قیلیش و عُمومی مَعناده شریعتگه مُوافق رَوشده الله اچون اولرنی حَفه قلشدیر.
کافرلرنی نماز، روزه، حج، جهادنی کورش و الله نی شَریعَتینی یولگه قوییش و بو یولده اسلام دیارینی مُوفّقیَتلَرگه ایریشییشلرینی کوریش اولرنی حَفه قیلدی. مؤمنلرنی تَرَقّیاتگه ایریشیب اوسیشلرینی کوریشگه تاقَه تلری یوق. شو سَبَبلی هم روحی و قورالّی جنگلر آرقه لی مؤمِنلرنی تَرَقّّیاتگه ایرشیشیگه توسقینلیک قیلیب مخصوصا اسلام دِیارینی اوسیشیگه مانِع بولشگه حَرَکت قیلیشَدی.