درس های مقدماتی/ درس اول: دین چیست؟ سکولاریست ها از ما چه دینی می خواهند؟
(9-قسمت)
در این صورت، یک عرب با شنیدن کلمه ی دین، چهار معنای پایه ای و اساسی در ذهنش شکل می گرفت:
- قدرت و حاکمیت.
- قوانین، حدود و راه و روشی که مردمان تحت نفوذ این حاکمیت از آن پیروی می کنند.
- اطاعت و فرمانبرداری از قدرت حاکمیت و قانونی که اجرا می کند.
- و در نهایت محاسبه، قضاوت، پاداش دادن یا مجازات کردن.
در این صورت، «دین» یعنی مجموعه ی قدرت حکومتی، که با قوانین و مقرراتی که تصویب کرده شهروندان را به اطاعت و فرمانبرداری از این مجموعه قوانین مجبور می کند، و بر اساس میزان اطاعت یا سرپیچی از این قوانین و حدود، آن ها را محاسبه می کند و به آن ها پاداش می دهد یا آن ها را مجازات می کند.
این همان چیزی بود که یک عرب و بعدها یک مسلمان غیر عرب، به محض شنیدن دین برایش تداعی می شد و زمانی که می گفتند: تابع فلان دین شو، می فهمید که چه چیزی را می پذیرد به همین دلیل آگاهانه آن را می پذیرفت یا رد می کرد.
الان برویم سراغ معنی دین در قرآن:
کلمه ی دین در قرآن کریم بسیار کامل تر از معنای لغوی آن به کار رفته و توضیح داده شده است؛ که متشکل از چهار رکن مهم است:
- حاکمیت و سلطه ی برتر
- اطاعت کردن و پذیرفتن سلطه ای که به واسطه ی قدرت آن حاکمیت به وجود آمده است.
- یک نظام فکری وعملی، قوانین و احکامی که به واسطه ی قدرت آن حاکمیت به وجود آمده است.
- پاداشی که قدرت حاکمیت و سلطه ی برتر به افراد، برای پیروی از آن نظام می دهد و یا مجازاتی که در مورد هرگونه تمرد و سرپیچی اعمال می کند.
قرآن کریم، گاهی واژه ی «دین» را بر دو معنای اول اطلاق می کند، یعنی حاکمیت و اطاعت کردن؛ گاهی نیز «دین» را فقط در یکی از دو معنای سوم و چهارم به کار می برد یعنی قوانین و احکام پاداش دادن و مجازات کردن، و در بعضی موارد هم کلمه ی«دین» را به کار برده و همزمان هر چهار معنای آن را اراده می کند.
(ادامه دارد…….)
