درس های مقدماتی/ درس اول: دین چیست؟ سکولاریست ها از ما چه دینی می خواهند؟
(8-قسمت)
- شرع، قانون، برنامه، آداب و رسوم، ارزش ها، بایدها، طریقت، مذهب، عادت، ملت. در یک کلمه به معنای «قانون و برنامه».
ما زالَ ذلک دینی: یعنی آن کار همواره رسم و عادت من است. دانَ، زمانی گفته می شود که شخصی به کار خیر یا شر عادت پیدا می کند. آمده که: کانت قُرَیشُ ومَنْ دانَ بِدِینِهم. یعنی: قریش و هر کسی که بر راه و روش و عادت آنان باشد. همچنین در گفتار دیگر آمده است که: أنه علیه السلام کان علی دین قومه. یعنی: پیامبر خاتم صلی الله علیه و سلم قبل از بعثت (در اموری مانند ازدواج، طلاق، ارث و سایر امور مدنی و اجتماعی) تابع حدود، مقررات و قوانین قوم خویش بود.
- اطاعت، بندگی، خدمت کردن، کاملاً در اختیار کسی بودن، فرمانبرداری کردن، پذیرفتن ذلت، خضوع کردن در برابر قدرت و سیطره ی فردی خاص. در یک کلام یعنی «اطاعت کردن و فرمانبرداری کردن».
دِنتُهُم فدانوا: بر آنان تسلط یافتم که در نتیجه از من اطاعت کردند؛ و با همین معنا در حدیث خوارج آمده است که پیامبر خاتم صلی الله علیه و سلم فرمودند: «یَمْرُقُونَ مِنْ الدِّینِ کَمَا یَمْرُقُ السَّهْمُ مِنْ الرَّمِیَّةِ» یعنی: خوارج از دین خارج می شوند آن چنان که تیر از کمان خارج می شود. معنای حدیث به این شکل نیست که خوارج به طور کلی از دین به معنای ملت (اسلام) خارج خواهند شد و مرتد می شوند؛ چون زمانی که از علی بن ابی طالب رضی الله عنه پرسیدند که: آیا خوارج کافر بودند؟ در پاسخ گفت: آنان از کفر فرار کردند. و باز هم پرسیدند که آیا خوارج منافق بودند؟ گفت: منافقان، خدا را بسیار کم یاد می کنند در حالی که آنان صبح و شب به ذکر الله مشغولند. از این فرموده های علی بن ابی طالب رضی الله عنه به خوبی معلوم می شود که در این جا، مراد از واژه ی دین، اطاعت بر امام بر حق است، اطاعت وفرمانبرداری کردن .
- مجازات کردن، پاداش دادن، قضاوت کردن، حساب کردن.
در ضرب المثل های عربی آمده است که: کما تُدینُ تُدانُ. یعنی: هرگونه که با مردم رفتار کنی به همان شکل نیز با تو رفتار خواهند کرد. یا الله متعال می فرماید: مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ (فاتحه/4) مالک روز محاسبه و مجازات و پاداش است.
(ادامه دارد…..)