حتی می بینیم که مسلمین همچنان که در بین سکولاریستها و یهود فرق می گذارند در میان نصرانی ها هم درجه بندی می کردند و به پیروزی آنی که به آنها نزدیکتر بود خوشحال می شدند و حتی اگه از دستشان هم بر می آمد به آنی که به آنها نزدیکتر بود کمک هم می کردند . مثل خوشحالی از پیروزی لشکر کافر نجاشی رحمه الله بر کودتا گران و ارتش مخالفش، که آنها هم باز نصرانی بودند، اما خواهان برخورد بدتری نسبت به مسلمین بودند و می خواستند محدودیتهای بیشتری نسبت به مسلمین مهاجر وجود داشته باشه .[1]در اینجا، هم ارتش نجاشی رحمه الله همگی کفار نصرانی بودند و هم لشکر کودتا گران، اما لشکر نجاشی رحمه الله از لشکر کودتا گران به مسلمین نزدیکتر بودند . علاوه بر آن لشکر کافر تحت فرمان نجاشی رحمه الله نيروي بازدارنده در برابر نصرانی های مخالف بود و آزادیهای مسلمین را ضمانت می کرد. برای همین شكست و ضرر لشکر کافر نجاشی به صورت غير مستقيم شكست و ضرر مسلمانان بدون پناه محسوب می شد .
[1] شرح این کودتاه در سیرة النبویه ابن کثیر ج 2 ص 23 – 28 بتفصیل آمده است.
Ахли суннат қандай кишилар? Жаъфарий шиъалари қандай жойгохда жойлашишган?
Холид хўромий
Али ибни Аби Толиб розиаллоху анху исломий хукуматни тиргагини ва инсонларни саодатини аллохни китоби ва росулини суннатини махкам ушлашликда ,деб билади ва бу икковини иккита устун ва икки чироғ сифатида таништиради; у киши зарба егандан сўнг,яъни шахид бўлишидан олдин мархамат қилган эдиларки:
«أما وصيتى فاللّه لا تشركوا به شيئا ومحمد ص فلا تضيعوا سنته أقيموا هذين العمودين وأوقدوا هذين المصباحين وخلاكم ذم مالم تشردوا»[1].
“мени сизларга қиладиган васиятим шуки, аллохга хеч нарсани шерик ,дўст қилманглар ва аллохни фармонларига амал қилинглар ва Мухаммад саллаллоху алайхи васалламни суннатларини қўлдан бой берманглар ва уни оёқ-ости қилманглар. Мана бу икки мустахкам устунни барпо қилинглар, бу икки чироғни доим ўчирмасдан ёқиқ холда сақланглар. Модомики мана бу иккисини махкам ушлар экансиз,айбдор бўлмайсиз.”
Яна мархамат қиладики:
«ولكم علينا العمل بكتاب اللّه تعالى وسيرة رسول اللّه والقيام بحقه والنعش لسنته»[2].
“ аллох таолони китобига ва аллохни росулини суннати ва сийратига амал қилишлик сизларни (мусулмонлар) ва бизларни устимиздаги хақдир, худди ғассолни ихтиёридаги ўлган одамни жасадига ўхшаш бутунлай таслим бўлишимиз керак.”
Али ибни Аби Толиб розиаллоху анху нисо сурасини 54 ояти хақида мархамат қиладики:
«واردد إلى اللّه ورسوله ما يضلعك من الخطوب ويشتبه عليك من الأمور فقد قال اللّه سبحانه وتعالى لقوم أحب إرشادهم:﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَ أَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ﴾[النساء: 59]. فالرد إلى اللّه الأخذ بمحكم كتابه و الرد إلى الرسول الأخذ بسنته الجامعة غير المفرقة»[3].
“ сени чарчатиб юборадиган мушкилотли ишларга дучор бўлганингда ва сенга ноаниқ, шубхали бўлиб кўринган ишларда, улар хақида аллохни китобига ва росулуллохни суннатларига мурожаъат қилгин, чунки аллох таоло ўзи хидоят қилишини хохлаган гурухга мархамат қилган эдики: Эй мўъминлар, аллохга итоат қилингиз ва пайғамбарга хамда ўзларингиздан бўлган (яъни мусулмон) хокимларга буйсинингиз! Борди-ю бирон нарса хақида талашиб қолсангиз,- агар хақиқатда аллохга ва охират кунига иймон келтирган бўлсангиз – у нарсани аллох ва пайғамбарига қайтарингиз! Аллохни китобига қайтиш уни китобини махкам ушлаш, росулига қайтариш эса у кишининг пароканда қилмайдиган суннатларини қабул қилиш бўлади.”
Жаъфарий шиъаларини эътиқодлари бўйича росулуллох саллаллоху алайхи васалламни суннатлари қуръондан сўнг иккинчи ўринда, вохид ижмоъдан эса олдинги ўринда туради. Бу ердаги очиқ, равшан бўлиб турган нарса шуки, хар қандай жаъфарий шиъаси ақл талаб қилган хукмга кўра хохлаб ё хохламаган холатда хам албатта суннатга тобеъ бўлади. Энди ахли суннат деб маъруф бўлган фирқалардаги кишилар ханафий, моликий, шофеъий, зохирий ва ……бўлиши мумкин. Жаъфарий шиъаси хам албатта ахли суннат бўлади, чунки суннат уларни наздида қуръондан кейинги ўринда ахкомларни фахмлаш ва фиқхий шариатни тушунишни ягона йўли хисобланади. Шундай бўлгандан сўнг бошқа фирқалар хам мана бу меъёрларни қабул қилиш орқали ахли суннатни доирасидан жой олиши мумкин ва бу истелох уларни орасидаги хос бир фирқага мутаъаллиқ бўлмайди, агарчи фирқалар аввалги асрни бошдан ўтказишгандан сўнг, бугунги кунгача мана шу исм билан маъруф бўлишган бўлса хам.
Шундай экан жаъфарий шиъаларини росулуллох саллаллоху алайхи васалламни суннатларига яқин ё узоқлик мезони бошқа фирқаларга ўхшашдир, мана бу заминада жаъфарий шиъаларига нисбатан кўз-қараш худди ханафийни моликийга нисбатан ёки ханафийни шофеъийга нисбатан ё ханбалийни зохирийга нисбатан кўз-қарашига ўхшаган бўлиши лозим.
Чунки ўзини Али розиаллоху анхуга эргашаётганлардан деб хисоблайдиган кишини хар бири,росулуллох саллаллоху алайхи васалламни суннатига ўзини тобеъ эканини хохлаб ё хохламаган холда айтади. Шундай бўлгач Алига эргашиш ахли суннат бўлишлик ёки ахли суннат бўлишлик хам Алига эргашиш маъносига тўғри келади, мана бу икки йўл бир-биридан алохида йўл эмас, балки ислом динидаги хар бир мусулмон босиб ўтадиган вохид йўл хисобланади. Бу дини ислом худопарастларни ўртасида вахдатни вужудга келтириш учун келган ва худопарастларни хар қандай тафарруқдан қайтаради.
“Аниқ хужжатлар келгандан кейин бўлиниб кетган ва бир-бирлари билан ихтилоф қилиб, талашиб-тортишган кимсалар каби бўлмангиз! Ана ундайлар учун улуғ азоб бордир.”
[1]– نهجالبلاغة، شرح فیضالإسلام، جزء3، کلام 149.
اهل سنت چه کسانی هستند؟ شیعیان جعفری در چه جایگاهی قرار دارند؟
به قلم: خالد هورامی
علی بن ابی طالب رضی الله عنه قوام حکومت اسلامى و سعادت انسان را در تمسّک به کتاب خدا و سنّت رسولش – که دو ستون و دو چراغ معرّفى مىکند – مىداند؛ چنانچه پس از ضربتخوردن -قبل از شهادتش – فرمود:
«أما وصيتى فاللّه لا تشركوا به شيئا ومحمدصفلا تضيعوا سنته أقيموا هذين العمودين وأوقدوا هذين المصباحين وخلاكم ذم مالم تشردوا»[1].
«وصیت من به شما این است که هیچگونه شریک و انبازى براى خدا قرار ندهید و به فرمان او عمل کنید و سنّت محمد ص را از دست ندهید و تباه نسازید. این دو ستون محکم و برافراشته را بر پاى دارید و این دو چراغ را روشن نگه دارید. دیگر، هیچ ایرادى بر شما نیست مادامى که دست از این دو چیز برنداشتهاید».
و باز مىفرماید:
«ولكم علينا العمل بكتاب اللّه تعالى وسيرة رسول اللّه والقيام بحقه والنعش لسنته»[2].
«و براى شما (مسلمانان) این حق برماست که به کتاب خدایتعالى و سنّت و سیرت رسول خداص عمل کنیم و در مقابل سنّت او، مانند مُردهاى که در اختیار غاسل و مردهشور است، تسلیم محض باشیم».
علی بن ابی طالب رضی الله عنه در تفسیر آیه 54 سوره نساء مىفرماید:
«واردد إلى اللّه ورسوله ما يضلعك من الخطوب ويشتبه عليك من الأمور فقد قال اللّه سبحانه وتعالى لقوم أحب إرشادهم:﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَ أَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ﴾[النساء: 59]. فالرد إلى اللّه الأخذ بمحكم كتابه و الرد إلى الرسول الأخذ بسنته الجامعة غير المفرقة»[3].
«در کارهاى مشکل که درمانده شوى و تمام امورى که بر تو مشتبه گردد، آنها را به کتاب خدا و سنّت رسولش بازگردان که خداوند سبحان و بلندمرتبه براى گروهى که خواسته هدایتش کند، فرمود: اى کسانى که ایمان آوردهاید! از خدا و رسولش و از صاحبامرتان پیروى کنید، پس اگر در حکمى اختلاف پیدا کردید، به خدا و رسولش رجوع نمایید. رجوع به خدا، گرفتنِ محکم از کتابش، و رجوع به رسولش، گرفتن سنّت جامع اوست که پراکنده نمىسازد».
شیعه ی جعفری بر این باورند که سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم پس از قرآن در مکان دوم و قبل از اجماع و دلايل قطعي قرار دارد. واضح و آشکار است که هر شيعه جعفري، بحكم ضرورت عقل، خواسته و يا ناخواسته حتما تابع سنت است. در حالی که ممکن است فردی از فرق معروف به اهل سنت حنفی، مالیک، شافعي، ظاهری و … باشد. پس یک شيعه جعفري حتما بايد اهل سنت باشد، چون سنت تنها راه فهم احكام و تشريعات فقهي آنها پس از قرآن است.
در این صورت سایر فرق نیز با قبول این معیارها می توانند در دایره ی اهل سنت جای بگیرند و این اصطلاح مختص یک فرقه ی خاص از آنها نبوده و نیست، هر چند فرقه هائی پس از سپری شدن قرون اولیه، تا اکنون به این اسم معروف شده اند .
در این صورت میزان دوری یا نزدیکی شیعه ی جعفری به سنت رسول الله چیزی است مثل سایر فرق، و نگرش به شیعه ی جعفری در این زمینه باید مثل نگاه حنفي به مالكي، و يا حنفي به شافعي و حنبلي و ظاهری و …باشد.
چون هر کسی که خود را پیرو علی رضی الله عنه می داند خواسته یا ناخواسته می گوید که تابع سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم است . در این صورت پیرو علی بودن به معنی اهل سنت بودن و اهل سنت بودن به معنی پیرو علی بودن است و این دو مسیر جداگانه نیست بلکه راه واحدی است که هر مسلمانی آن را می پیماید که دین اسلام نام دارد . دین اسلامی که برای وحدت میان خداپرستان آمده و خداپرستان را از هر گونه تفرقی نهی نموده و می فرماید:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ (آل عمران/ 105) «و شما مسلمانان مانند مللی نباشید که پس از آنکه آیات روشن برای آنها آمد راه تفرقه و اختلاف پیموده‌اند که البته برای آنها عذابی بزرگ خواهد بود».
[1]– نهجالبلاغة، شرح فیضالإسلام، جزء3، کلام 149.
از موانع وحدت(8) عدم توافق بر نقاط مشترک و منافع مشترک (1)
به قلم: کارزان شکاک
از فرق معروف به اهل سنت و ائمه ی بزرگوار این فرق ادعیه و نمازهای فراوانی همراه با ثواب های زیاد نقل شده است که اگر کسی تمام شب و روزش را وقف خواندن آنها کند، باز هم کم است. بدون شک همین ائمه نیز تمام وقت خود را به خواندن آن ادعیه و نمازها نمی‌گذراندند، اما این به این معنی نیست که تصور شود اینها عالم بی عمل بودند. بلکه به تنوعی اشاره دارد که غیر قابل انکار است.
چون هر مسلمانی توانائی و استعداد یکی از این کارهای نیک را دارد ، رسول الله صلی الله علیه وسلم به افراد مختلفی با توانائی های مختلفی، چنین سفارشی نموده است. یعنی یکی ممکن است در فلان عبادت استعداد و توانائی داشته باشد و دیگری در فلان ادعیه و نمازو… . البته این موارد امور شخصی هستند و امور عمومی که همه مسلمین ملزم به انجام ان هستند نمی گردد . به عنوان مثال تمام این ثوابها مشمول کسانی می گردد که مرتکب جرم تخلف از امر قتال و جنگ مسلحانه نگردند، مثل همان سه صحابی رسول الله صلی الله علیه وسلم.
حالا عده ای با چنگ زدن به همین امور جزئی و تنگ نظری سعی دارند اسبابی جهت تفرق و ذلیلی گردند. غافل از اینکه دین خدا و بندگان خدا دو امانت گرانبها در اختیارما هستند، که باید به خوبی از این دو امانت نگهداری کنیم اما این عده نه تنها نگهبان خوبی نبوده اند، بلکه با رفتار و کردارشان به گسترش و عملی شدن ارزشهای اسلامی و و حتی خود مسلمین ضربه هم زده اند.
Мушриклар ва секуляристлар аввалги пайғамбарни давридан буён аллохни шариатини биринчи сонли душмани бўлишган,қурайшни замонидан то хозирги кунгача балким қиёмат кунигача хам шундай бўлиб қолишади. Улар фақатгина ахли қибланинг ғалабаси сабабли хавотирланиб ғамгин бўлиб қолмасдан,балки мехр жихатидан ахли қиблага яқинроқ бўлганларнинг ғалабаси билан хам ғамгин бўлишади. Мана бу икки тоифани мағлубиятга учратган кимсаларни ғалабасини ўзларининг ғалабаси деб хисоблашиб хурсанд бўлишади. Агар бир яхудий тоифа мусулмонларни устидан ғалаба қозонса секулярист хурсанд бўлади, хатто керак бўлса уларга ўзи ёрдам хам беради. Нимага? Чунки яхудни ўзига яқинроқ деб хисоблайди. Агар мажусий тоифа насорони мағлубиятга учратса хам хурсанд бўлади ва мана бу мажусга керак бўлса ёрдам хам беради. Нимага? Чунки мажуслар хам уларга яқинроқдир. Энди агар насоро бирорта ахли бидъат бўлган исломий фирқа билан жанг қиладиган бўлса, насороларни химоя қилади. Агар ахли бидъат бўлган исломий фирқа бошқа тозароқ бўлган исломий фирқа билан жанг қиладиган бўлса , ана ўша ахли бидъат бўлган исломий фирқани тарафдори бўлиб химоя қилади. Мана бу ерда нима бўлаётганига диққат билан эътибор бердингизми? Агар ахли тавхидга яқинроқ бўлган фирқа билан тавхиддан узоқроқ бўлган фирқани орасида жанг ё ихтилоф келиб чиқадиган бўлса, секуляристлар тавхиддан узоқроқ бўлган фирқани ғалабасига тарафдорлик қилишади ва хурсанд бўлишади.
Мусулмонлар эса мана бу жараённи аксини хохлашади, мусулмонлар ўзларига яқинроқ бўлган кофир узоқроқ бўлганини мағлубиятга учратишини истаб, ўзига яқинроқ бўлган кофирни ғалабаси сабабли хурсанд бўлади. Узоқроқ кофирни устидаги ғалабани ўзининг ғалабаси деб хисоблайди, шу тартибда аслий душман хисобланган секуляристлар , муртадлар, яхудларгача етиб боради.
مشرکین و سکولاریستها از زمان اولین پیامبر دشمن شماره یک شریعت الله بوده اند، و از زمان قریش تا کنون و تا روز قیامت علاوه بر آنکه از پیروزی اهل قبله نگران می شوند بلکه از پیروزی هر کسی که از نظر موده به اهل قبله هم نزدیک باشد باز نگران می شوند، و پیروزی هر کسی بر اینها راپیروزی خودشان می دانند و پیروزی هر کسی بر اهل قبله را پیروزی خودشان می دانند و احساس خوشحالی می کنند .
یعنی سکولاریستها اگه یک یهودی بر یک مسلمان پیروز بشود احساس خوشحالی می کنند و حتی اگه هم بتوانند به آنها کمک هم می کنند. چرا؟ چون یهود را به خودشان نزدیکتر می بینند. اگر باز یک مجوس بر یک نصرانی پیروز بشود باز خوشحال می شوند و اگر از دستشان هم ساخته باشد به مجوس در پیروزی بر نصارا کمک می کنند؟ چرا؟ چون مجوس به آنها نزدیکتر هستند، اگر بین یک نصرانی با یک فرقه ی اهل بدعت اسلامی هم جنگ بشود باز از نصرانی حمایت می کنند و اگر بین یک فرقه ی اسلامی اهل بدعت با یک فرقه ی اسلامی پاکتری جنگ بشود باز از همان فرقه ی اهل بدعت حمایت می کنند. دقت کردید چه طور شد؟ سکولاریستها اگر میان کسی که به اهل توحید نزدیک است با کسی که یک کمی از اهل توحید دورتر است جنگی و اختلافی پیش بیاید از آن کسی حمایت می کنند که از توحید دور تراست و به شکست آن کسیی که به توحید نزدیکتراست رضایت دارند .
مسلمین برعکس این را می خواهند، مسلمین می خواهند آن کسی که به آنها نزدیکتر است بر آن کسی که از آنها دورتر است پیروز بشود هرچند که هر دو را کافر هم می داند، اما از پیروزی کافری که به او نزدیکتراست خوشحال می شود و این را پیروزی خودش بر دشمن دورتر می داند، تا می رسد به دشمن اصلی که همان سکولاریستها ومرتدین و یهود بودند .
بیز اولرنینگ حوکومت و قانونلری، جَزالش و مُکافات تِیزیمیگه تابِع بولیب ایرگشمَگونیمیزچه و اولرگه اِطاعَت قیلمگونیمیزچه اوریشیب جَنگ قیلیشده دَوام ایتیشه دی. اگر بیزلر اسلامی حوکومت قدرَتی ،الله نی شَریعَتینی قانونی و الله نی شریعتینی قانونلریگه اطاعت قیلیش، هَمده الله نی شریعتینی قانونلریگه مُوافیق رَویشده جَزالش و مُکافات بیریشدَن قولیمیزنی تارتسَک، اولر بیز بیلن جَنگ قیلیشدَن تُوحته شَدی. چُونکی بو حالتده اولر بیزلرنی اوزلریگه اوحشَگن بیر نَرسه گه ایلنتیریشگن ، یَعنی اوزلرینی قانون و حوکومتلریگه تابع قیلیشگن و ایچی بُوم-بُوش بیر اِسلامنی بیزلرگه قالدیریشگن بوله دی.
الله تعالی مَنه بو رویش بیلن بیزلرگه بیرینچی سانلی دُشمَنیمیزنی ته نیشتیریپتی و بیزلرنی بیرینچی سانلی دُشمَنلریمیزنینگ بیر دَسته سی بولگن سکولاریستلر مُسُلمانلر بیلن مودام جنگ قیلیشلرینی هم بیان قیلیب بیریَپتی. یَعنی جَنگ، اُولیم، اُولدیریش ، قچانگه چه؟ مُسُلمانلر دیننینگ توُرتّه لیک توشونچه سی یاکی دیننینگ مَغذیدن قولّرینی تارتگن حالده، ایچی بوشَتیلگن ظاهرده بوتونگه اوحشَب توردیگن اَنارگه ایگه بولیشگونچه دَوام ایته دی. مَنه بو بیز دیقّت قیلیشیمیز لازم بولگن، بیزلرنینگ بیرینچی اورینده گی دشمنلریمیزنی اساسی فرقلریدن بیری حِسابله نَدی.
ایتیب اوتگه نیمیزدیک منه بو سکولاریستلرنی اوزلری هَم بیر نیچه بولکلرگه تقسیم بولیشَدی، منه بو هیلمه-هیلّیکلریگه و مُسُلمانلرگه ییتکه زیاتگن ضَرَرلریگه قه رَب هم، رَهبَریَت و مسلمانلرنی شُوراسی تامانیدَن دَرَجه لرگه تقسیم قیلینه دی. ایتیب اوتیلگندیک منه بو سکولاریستلرنی هَمَّه سی بیر هیل ایمس، نِهایتده هیلمه-هیل بولیب، آرَلریده کامّونیست هم، دَهری هَم بار. بو کامّونیست و دَهرینی اوزی یوزلب گوروه و فرقه لرگه بولینیب کیتیشگن، بولر بیلن بیرگه لیبیرل گوروهلر بارکی، اولرنی اوزی هم یوزلب تورلی-هیل، بیر-بیریگه قرشی گوروهلرگه بولینیشگن. بولر مسلمانلرگه ییتکه زَدیگن حَطرلرینی مِیزانیگه قه رَب دَرَجه لرگه تقسیم قیلینه دی و اولرگه قندَی مُعامَله قیلینیشی لازم ایکنی هم درجه لرگه بولیب چیقیله دی. رسول الله صلی الله علیه وسلم نینگ دِیپلامَتیه سیگه اوحشَش بولیشی کیرَک، او کیشی سکولاریستلرنینگ بیر دَسته سیگه قرشی اولرنی باشقه بیر دَسته سی بیلن عَهد-پَیمان توزگن ایدیلر، بو دِیپله مَتیه نینیگ نَتیجه سیده ایسه مَکّه فتحی عَمَلگه آشگن.
اَلبتّه مسلمانلرنی آرَسیده بیر مَرحَله گه ییتیب بارگن پَیتیده اِسلامدَن آرقه گه قه یتیب کیتیشگه قرار قیله دیگن کیمسه لر هم تاپیله دی. منه بو مُرتدلر هم سکولاریستلرنینگ قه تاریدَن جای آلیشه دی و اولرین حُکمیگه کیریشه دی، امّا توبه و باشقه مَسَله لرده یَنه ده کُوچراق باسیمنی آستیگه آلینه دی. اولر مسلمانلرنینگ بیرینچی درجه دگی دشمنلرینی درجه سیگه قوییله دی.
