دسته: اتحاد و وحدت اسلامی

کسانی که به روایتهای ساختگی میان اهل سنت و تشیع جعفری استناد می کنند

به قلم: خالد هورامی

قرنهاست که اهل سنت با آنکه حکومتهای مختلفی را در اختیار داشته اقدام به پالفتن احادیث رسول الله صلی الله علیه وسلم نموده است . در این چند قرن گذشته اهل سنت توانسته است در مراحل و دوره های مختلفی احادیث ساختگی تحت عنوان اسرائیلیات و… را از کتب خود پالفته کنند که آخرین مورد آن به کسانی چون آلبانی رحمه الله[1] بر می گردد که بالغ بر صدها روایت ضعیف اما مشهور که قرنها به آن عمل شده و در کتب بسیاری از علمای برجسته ی اهل سنت وجود دارند را جمع آوری نموده  که لازم است مسلمین از بازگو کردن این نوع احادیث و نسبت دادن آنها به رسول الله صلی الله علیه وسلم شدیداً اجتناب کنند.

در این صورت وجود روایات ضعیف و ساختگی در کتب اهل سنت چیزی نیست که قابل کتمان باشد. در کتب اهل تشیع هم باز چنین روایتهایی وجود دارد . به عنوان مثال در کتب اهل تشیع آمده است که :

یکی از شیعیان به امام رضا (علیه السلام) عرض می‌کند که مردم قول به جبر و تشبیه را به ما نسبت می‌دهند، چون روایاتی از پدران‌تان در این زمینه نقل شده است. حضرت از راوی سؤال می‌کند: «روایاتی که از پدران من در جبر و تشبیه نقل شده بیشتر است، یا روایاتی که از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) نقل شده است؟» راوی پاسخ می‌دهد: روایاتی که از پیامبر نقل شده بیشتر است. حضرت می‌فرماید: «پس باید بگویید که پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) هم قائل به جبر و تشبیه بوده است.» راوی به حضرت عرض می‌کند: آنها می‌گویند، پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) اینها را نفرموده، بلکه آنها را ساخته‌اند. امام رضا (علیه السلام) می‌فرماید: «پس درباره پدران  من هم بگویید آنها هیچ یک [از این احادیث] را نفرموده‌اند، بلکه از قول آنها ساخته‌اند.» ^[2]

حالا با وجود چنین واقیتی عده ای به نام تشیع در کتب گذشته ی اهل سنت می گردند و روایات ضعیفی را می آورند و با استناد به انها به اهل سنت حمله می کنند در حالی که اهل سنت فعلاً چنین ورایتهائی را قبول ندارند، به همین ترتیب دسته هائی به نام اهل سنت نیز در کتب گذشته ی اهل تشیع می گردند و به روایتها و اجتهاداتی جهت حمله به تشیع استناد می کنند که تشیع کنونی هم چنین روایتهائی را قبول ندارد.

حالا به نظر شما این دو گروه که هدفی جز ایجاد تفرق و جنگ داخلی ندارند مجریان جنگ روانی دشمن و دشمن تشیع و تسنن نیستند؟ 

---

[1] سلسله احادیث ضعیفه و موضوعه

[2] صدوق، التوحید، ص 363-364/ صدوق، محمدبن علی بن بابویه قمی،  التوحید، ترجمه: محمّدعلی سلطانی، انتشارات ارمغان طوبی، تهران، 1388 ش، چاپ ششم.

مشرکلر الله بیلن اوزلرنی اورتسیگه واسیطه قوییب آلیشدی و بولر بیزلرنی الله گه یقنلشتردی دیب اعتقاد  قیلیشدی. الله تعالی اوزی بیلن مخلوقینی اورتسیده گی هر قندی واسیطه نی قبول قیلمیدی و بوتپرستلرنینگ یقینلشیش بهانه سیده واسیطه قیلیشلرنی هم رد قیلیب ایته دیکی:

1. وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى.

او ذاتدن اوزگه دوستلرنی ( حدا) قیلیب آلگن کیمسه لر: ” بیز فقط اولر بیزنی الله گه یقین قیلیشلری اوچونگینه عبادت قیلورمیز.

ج: اگر آیاتگه دقت بیلن قَََََریدیگن بولسَک مرحمت قیلینه دیکی:

 وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى (زمر/3)

او ذاتدن اوزگه “دوستلرنی ( خدا) قیلیب آلگن کیمسه لر: بیز ( اوشه خدالریمیزگه) فقط اولر بیزنی الله گه یقین قیلیشلری  اوچونگینه عبادت قیلورمیز”،

منه بو آیاتده الله تعالی مشرکلرنی الله دن باشقه گه قیلگن عبادتلرنی ملامت قیلگنینی کوره میز، او ذات بو بیلن اوزیگه یقینلشیش اوچون قیلینیاتگن ایشلرنی ملامت قیلمَیَپتی، چونکه بعضیده  مؤمن کیشینی بیرار مستحب یا واجب عملی هم الله گه یقینلشیشیگه باءِث بولدی و بو عمل شریعتگه مُوافقدیر. لیکن اگرده حرام یا شرک عملّری  بیلن الله گه یقینلشیشنی حاهلیدیگن بولیشسه، بیز بو ایشنی شریعتگه توغری کیلمیدی دیب حسابلَیمیز. شوندی ایکن بعضی بیر عملّرنی واسیطه قیلیب الله گه یقینلَشیشنی اوزی قیتریلمگن، بلکی عبادتلرنی الاهه لرگه بیریب قوییش و بو الاهه لرگه الله نی ربوبِیَتی و باشقه حوصوصیتلرنی بیریش قََیتریلگندیر.

Мушриклар аллох билан ўзларини ўртасига восита қўйиб олишади ва булар бизларни аллохга яқинлаштиради деб эътиқод қилишади. Аллох таоло ўзи билан махлуқини ўртасидаги хар қандай воситани қабул қилмайди ва бутпарастларнинг  яқинлашиш бахонасида восита қилишларини хам рад қилиб айтадики:

1. 1-    وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى.

У зотдан ўзга дўстларни ( худо) қилиб олган кимсалар :” биз фақат улар бизни аллохга яқин қилишлари учунгина ибодат қилурмиз.”

Жавоб: агар оятга диққат билан қарайдиган бўлсак мархамат қилинадики:

 وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى (زمر/3)

У зотдан ўзга “дўстлар” ни ( худо) қилиб олган кимсалар: “ биз ( ўша худоларимизга) фақат улар бизни аллохга яқин қилишлари учунгина ибодат қилурмиз”,

Мана бу оятда аллох таоло мушрикларни аллохдан бошқага қилган  ибодатларини маломат қилаётганини  кўрамиз, у зот бу билан ўзига яқинлашиш учун қилинаётган ишларни маломат қилмаяпти ,чунки баъзида  мўъмин кишини  бирор мустахаб ё вожиб амали   хам аллохга яқинлашишига боис бўлади ва бу амал шариатга мувофиқдир. Лекин агарда харом ё ширк амаллари билан аллох таолога яқинлашишни хохлайдиган бўлишса , биз бу ишни шариатга тўғри келмайди деб хисоблаймиз . Шундай экан баъзи бир амалларни восита қилиб аллохга яқинлашишни ўзи қайтарилмаган, балки ибодатларни илохаларга бериб қўйиш ва бу илохаларга аллохни рубубият ва бошқа хусусиятларини бериш шариатда қайтарилгандир.

1. مشرکین برای خدا واسطه قرار می دادند و می گفتند اینها ما را به خدا نزدیک می کنند. خداوند هر گونه واسطه ای بین خودش و مخلوقش را نمی پذیرد و بهانه ی بت پرستها را هم در قرار دادن واسطه هائی که آنها را به خدا نزدیک کند رد می کند و می فرماید: وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى.

ج: اگر به دقت در آیه نگاه کنیم که می فرماید: وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى (زمر/3)   کسانی که جز خدا سرپرستان و یاوران دیگری را برمی‌گیرند (می‌گویند:) ما آنان را عبادت نمی‌کنیم مگر به این دلیل که ما را به خداوند نزدیک کنند.

متوجه می شویم که در این آیه الله تعالی به نکوهش عبادت کردن مشرکین برای غیر الله پرداخته، نه به نکوهش تقرب و اموری که باعث تقرب به او می شوند؛ چون گاه مومن با امری واجب یا مستحب به الله تعالی تقرب می کند که امری شرعی و پسندیده است؛ اما چنانچه با حرامی یا با شرکی بخواهد به الله تعالی تقرب کند ما این تقرب را امری غیر شرعی و ناپسند می دانیم . پس ذات تقرب و قرار دادن وسیله جهت نزدیک کردن خود به الله ممنوع و ناپسند نیست، بلکه دادن عبادت به إله هائی که برای آنها حق ربویت یا سایر مختصات الله تعالی را به آنها داده اند ممنوع و غیر شرعی است.

1. علمای اهل دعوت نجد مثل گروههای خشونت گرای مسلحی نیستند که منهج نجدیت دارند . چرا شما بین آنها فرق نمی گذارید؟

ادامه خواندن مشرکین برای خدا واسطه قرار می دادند و می گفتند اینها ما را به خدا نزدیک می کنند. خداوند هر گونه واسطه ای بین خودش و مخلوقش را نمی پذیرد و بهانه ی بت پرستها را هم در قرار دادن واسطه هائی که آنها را به خدا نزدیک کند رد می کند

مَذهَبلَر حُجَّت صِیفَتِیدَه قَبُول قِیلگن مَنبَعلَردَن کوُرَه تَرِیخِی رِوایَتلَرنِی اَفضَلراق کوُرِیشلِیک هَم وَحدَتگه مانِعلِیک قِیلَدِی. (5)

کارزان شَکّاک

اَهلِی سُنَّت دِیب مَعرُوف بُولگن بُوگوُنگِی مَذهَبلَر وَ فِرقَه لَرنِینگ اِتِّفاق قِیلگن مَنبَعلَرِی قوُیِیدَگِیلَردَن عِبارَتدِیر: 1- قُرآن 2- سُنَّت 3- اِجماع 4- قِیاس.

شِیعَه اوُلامالَرِی هَم توُرت اَصل یَعنِی: 1- قُرآن 2- سُنَّت 3- عَقل 4- اِجماعنِی، حُجَّت کِیلتِیرِیش اوُچُون اَصلِی مَنبَعلَر صِیفَتِیدَه قَبُول قِیلِیشدِی.

مَنَه شُونگه قَرَمَسدَن سَنَب اوُتِیلگن اوُرِینلَرنِی اوُرنِیگه،شَک وَ گوُمانلَر تاپِیلِیشِی قَطعِی بُولگن یاکِی اَکثَرِی بُوزِیلگن یا بِیر واقِعهَ حَقِیدَه هِیلمَه – هِیل نَظَرگه اِیگه تَرِیخِی رِوایَتلَردَن حُجَّت صِیفَتِیدَه فایدَلَنِیشَدِی. بِیرِینچِی وَ اِیکِّینچِی هِجرِی قَرندَه گِی بَرچَه تَرِیخلَر دِیوان قِیلِینگن اِیمَس……اَوَّلدَه “مُسلِم” وَ اوُنگه اوُحشَگنلَرنِی رِوایَت وَ اَخبارِی اَهلِی سُنَّت دِیب مَعرُوف بُولگن مَذهَبلَر وَ فِرقَه لَرنِینگ تَرِیخ بُویِیچَه کُوز- قَرَشلَرِینِی اَساسِی صِیفَتِیدَه اِیشلَتِیلگن، تَرِیخچِیلَر هَم اوُندَن اوُزلَرِینِی اَثَرلَرِینِی دِیوان قِیلِیشدَه فایدَلَنِیشگن؛ شِیعَه لَرنِی آرَسِیدَه هَم حُودِّی شُو جَرَیان صادِر بُولگن……شُو بِیلَن بِیرگه بَرچَه اِسلامِی فِرقَه لَرنِی کِتابلَرِیدَه ضَعِیف رِوایَتلَر، اِسرائِلِیاتلَر تاپِیلِیشِی مُومکِنلِیگِینِی هَمَّه یَحشِی بِیلَدِی.

مَنَه بُو زَمِینَه دَه سُلَیم ابن قَیس وَ اوُنِی تَرِیخِی رِوایَتلَرِی حَقِیدَه گِی یَگانَه مِثالنِی کِیلتِیرَمِیز وَ تَرِیخِی رِوایَتلَرگه اِعتِماد قِیلِیشدَه قَنچَه لِیک قَتِّیق قوُل لِیک وَ عُمُومِی مَنهَجِی شَکلدَه مُعامَلَه قِیلِیش کِیرَکلِیگِینِی تُوشُونِیب آلَمِیز.

اَحمَد ابن حسین ابن عبدالله غَضائِرِی اوُ کِیشِی ابن غَضائِرِی نامِی بِیلَن مَعرُوف بُولگن،ضُعَفاء کِتابِینِی مُعَلِّیفِی وَ 430 بِیلَن 450 یِیل لَرنِی اوُرتَسِیدَه وَفات تاپگن،شُو بِیلَن بِیرگه اوُ کِیشِی عِلمِ رِجال مُتَحَصِّصلَرِینِینگ اِیچِیدَگِی اِینگ عالِم شَخص حِسابلَنَدِی. اوُزِینِینگ ضُعَفاء کِتابِیدَه یازِیشِیچَه: سُلَیم ابن قَیس هِلالِی عامِرِی عبدالله (ع) حسن (ع) وَ حُسَین (ع) و علی ابن حُسَین (ع) دَن رِوایَت نَقل قِیلگن وَ بُو مَشهُور کِتاب هَم اوُنگه نِسبَتلَنگن. بِیزنِی اَصحابلَرِیمِیزنِی اَیتِیشلَرِیچَه سُلَیم تَنِیقلِی کِیشِی بُولمَگن، خَبَرلَردَه هَم اوُ حَقِیدَه بِیر نَرسَه کِیلمَگن. اَمَّا مِین اوُنِی نامِینِی کِتابِیدَن تَشقَرِی باشقَه اوُرِیندَه وَ اَبان ابن اَبِی عِیاشنِی رِوایَتلَرِیدَه کوُردِیم. اِبن عُقدَه اَمِیراَلمُؤمِنِینِّی رِجالِیدَه اوُندَن حَدِیثلَرنِی کِیلتِیرگن، لِیکِن سُلَیمگه نِسبَتلَنگن کِتاب یَسَمَه اِیکَنِی شُبهَه سِیزدِیر.   ^[1]

اَبان ابن اَبِی عِیاش حَقِیدَه اَیتِیشَدِیکِی: اَبان ابن ابی عِیاشنِی نامِی اَبُو عِیاش هارُون بُولِیب تابِعِینلَردَن بُولگن،اَنَس ابن مالک و علی ابن حُسَیندَن رِوایَت نَقل قِیلگن،لِیکن ضَعِیف. اِعتِبار بِیرِیلَدِیگن جایگاهده اِیمَس. بِیزنِی اَصحابلَرِیمِیز سُلَیم ابن قَیسنِی کِتابِینِی یَسَلِیش جَرَیانِینِی اوُنگه نِسبَتلَشَدِی.^[2]

شَیخ مُفِیدنِی هَم اَیتِیشِیچَه: “بُو کِتابگه اِعتِماد قِیلِیب بُولمَیدِی، اوُندَه چِیگل لِیک وَ فَرِیبگرلِیک قِیلِینگن.” ^[3]

شُو سَبَبلِی هَم محمد ابن قُطب رحمه الله گه اوُحشَگن کِیشِیلَر اِسلام تَرِیخِینِی یَنگِیدَن یازِیش، مَحصُوصاً صَحابَه لَرنِی تَرِیخِینِی قُرآن کوُزآینَه گِینِی قوُیِیب اوُقِیب چِیقِیش کِیرَک،دِیِیشَدِی.

بِیتَرتِیب تَرِیخِی رِوایَتلَرنِی قُرآندَن وَ مَذهَبلَر حُجَّت کِیلتِیرَدِیگن قَطعِی مَنبَعلَردَن اَفضَل کوُرَدِیگن، هَمدَه مَنهَ شُو رِوایَتلَر بِیلَن مُخالِف مَذهَبگه هُجُوم قِیلَدِیگن شَخصلَر شُبهَه سِیز آگاه،مُعتَدِیل اِنسانلَر اِیمَس، اوُلَر بُو اِیشلَرِی بِیلَن مُسُلمانلَرنِینگ اوُرتَسِیدَگِی وَحدَتگه مانِعلِیک قِیلَدِیگن کِیشِیلَر صِیفَتِیدَه عَمَل قِیلِیشَدِی.

---

[1]همان منبع ص 43 به نقل از كتاب الضعفاء – خطی مرحوم آیت‌اله نجفی – قم كتابخانه آیه اله نجفی ورق 5 عكسی از مجموعه 155 ورق 234 قهپایی / مجمع 3/156 و نیز در: حلی /خلاصه 82 و 83 + ابن داوود / رجال 1 /106 ش 732- 2/249ش226) 

[2]‌كتاب الضعفاء / پیشین. ورق 1/عكسی / پیشین 229- قهپایی / مجمع 1/ 15 و 16)

[3](معجم رجال الحديث،چاپ قم، ج8 ،ص219).

Мазхаблар хужжат сифатида қабул қилган манбаълардан кўра тарихий ривоятларни афзалроқ кўришлик хам вахдатга монеълик қилади. (5)

Корзон Шаккок

Ахли суннат деб маъруф бўлган бугунги мазхаблар ва фирқаларнинг иттфоқ қилган манбалари қуйидагилардан иборатдир: 1- қуръон 2- суннат 3- ижмоъ 4- қиёс.

 Шиъа уламолари хам тўрт асл яъни: 1-қуръон 2- суннат 3- ақл 4- ижмоъни, хужжат келтириш учун аслий манбаълар сифатида қабул қилишади.

Мана шунга қарамасдан санаб ўтилган ўринларни ўрнига, шак ва гумонлар топилиши қатъий бўлган ёки аксари бузилган ё бир воқеа хақида хилма-хил назарга эга  тарихий ривоятлардан хужжат сифатида фойдаланишади. Биринчи ва иккинчи хижрий қарндаги барча тарихлар девон қилинган эмас…..аввалда “муслим” ва унга ўхшаганларни ривоят ва ахборлари ахли суннат деб маъруф бўлган мазхаблар  ва фирқаларнинг тарих бўйича кўз-қарашларини асоси сифатида ишлатилган, тарихчилар хам ундан ўзларини асарларини девон қилишда фойдаланишган; шиъаларни орасида хам худди шу жараён содир бўлган……шу билан бирга барча исломий фирқаларни китобларида заиф ривоятлар, исроилиётлар топилиши мумкинлигини хамма яхши билади.

ادامه خواندن Мазхаблар хужжат сифатида қабул қилган манбаълардан кўра тарихий ривоятларни афзалроқ кўришлик хам вахдатга монеълик қилади. (5)

از موانع وحدت (5) برتری دادن روایتهای تاریخی بر منابع قابل استناد مذاهب

به قلم: کارزان شکاک

منابع متفقٌ علیه در فرق و مذاهب کنونی معروف به اهل سنت عبارتند از .1- قرآن 2- سنت 3- اجماع 4- قیاس .

علمای شیعه نیز چهاراصل: 1- كتاب (قرآن) 2- سنت 3- عقل 4- اجماع را جزو منابع اصلی مورد استناد خود می دانند.

با این وجود دیده می شود که به جای تمام این موارد، روایتهای تاریخی که احتمال شک و گمان در آنها قطعا وجود دارد  و یا اکثرا آلوده و دارای تنوع در یک رویداد هستند مورد استناد قرار می گیرند. روشن است که همه تواریخ در قرن اوّل و دوم هجرى تدوین نشده اند.. در ابتدا اخبار و روایات «مسلم» و امثال او بود که مبناى نگارش تواریخ فرق و مذاهب معروف به اهل سنت قرار گرفت و مورّخین از آنها در تدوین آثارشان استفاده کردند؛ کما اینکه در شیعه نیز همین پدیده روى داد..  و علاوه بر این کسی هم شکی در وجود روایتهای ضعیف و اسرائیلیات در کتب حدیثی تمام فرق اسلامی ندارد .

در این زمینه تنها به ذکر یک مثال در مورد سلیم بن قیس و روایتهای تاریخی او می پردازیم تا بدانیم تا چه اندازه می بایست در اعتماد به روایتهای تاریخی با سخت گیری و موشکافی منهجی برخورد کرد.

احمدبن حسین بن عبیداله غضائری معروف به ابن غضائری مولف كتاب الضعفاء، متوفی بین سالهای 430 تا 450 هـ یكی از عالمترین كارشناسان علم رجال  هزار سال قبل، در كتاب خود (‌الضعفاء) می‌نویسد: سلیم بن قیس هلالی عامری از ابوعبدالله (ع) حسن (ع) و حسین (ع) و علی بن‌حسین (ع) روایت نقل می‌كند و این كتاب مشهور به او منسوب است. اصحاب ما می گویند كه سلیم شناخته شده نیست و در خبری هم از او یادی نیست. اما من خود نامش را در مواردی جز كتاب او و جز روایات ابان ابی عیاش از او دیده ام. ابن عقده در رجال امیرالمومنین احادیثی از او آورده اما خود كتاب منسوب به سلیم بدون شك ساختگی است..^[1] و در مورد ابان بن ابی عیاش می‌گوید: ابان ابن ابی عیاش و نام ابوعیاش هارون است تابعی است از انس ابن مالك و علی ابن حسین روایت نقل می‌كند. ضعیف است. مورد توجه نیست‌. اصحاب ما ساخت كتاب سلیم بن قیس را به او نسبت می‌دهند.^[2]

شیخ مفید نیزمی‌گوید:”این كتاب قابل اعتماد نیست و در آن تخلیط و تدلیس صورت گرفته است”^[3]

بر همین اساس است که کسانی چون محمد قطب رحمه الله بر این باورند که تاریخ اسلامی را باید از نو نوشت و بخصوص تاریخ صحابه را باید با عینک قرآنی مورد بازخوانی قرار داد.

حالا اشخاصی که روایتهای آشفته ی تاریخی بر قرآن و منابع قطعی مورد استناد مذاهب برتری می بخشند و با این روایتهای تاریخی به مذهب مخالف می تازند بدون شک انسانهای آگاه و متعادلی نیستند و به عنوان یکی از موانع وحدت میان مسلمین عمل می کنند.

---

[1]همان منبع ص 43 به نقل از كتاب الضعفاء – خطی مرحوم آیت‌اله نجفی – قم كتابخانه آیه اله نجفی ورق 5 عكسی از مجموعه 155 ورق 234 قهپایی / مجمع 3/156 و نیز در: حلی /خلاصه 82 و 83 + ابن داوود / رجال 1 /106 ش 732- 2/249ش226) 

[2]‌كتاب الضعفاء / پیشین. ورق 1/عكسی / پیشین 229- قهپایی / مجمع 1/ 15 و 16)

[3] (معجم رجال الحديث،چاپ قم، ج8 ،ص219).

شیخ محمد ابن عبدالوهاب رحمه الله منهجینی مخالف لری  او کیشی و نجد اولامالرینی  اَیبله یاتگن نرسه لردن  بیری، شیخ محمد ابن عبدالوهاب رحمه الله کافرلرگه تعَلّوقلی بولگن حکمنی مسلمانلرگه تطبیق قیلگَنیدیر. کییینگی مسله ایسه بغدادینینگ اسلامی دولَتینی جماعت شیخ محمد ابن عبد الوهاب و نجد اولامالرینی تفکّوراتینی یولگه قوییشگن، اما اولر اوزلری حقیده هیچ نرسه دیییشمگن ایدی. منه بو سوزلر قیسی درجه ده توغری بوله دی؟

ج: محمد ابن عبد الوهاب اوزیگه مخالف مسلمانلرنی مشرک دییش بیلن اولرنی آچیق و روشن تکفیر قیلَردی. و بونگه مثال کیلتیریب ایتَردیکی: عبدالقادیر گیلانی و اونگه اوخشه گنلردن سورشگنیگه اوخشدیر. منه بو زمینه ده اونته لیک نقصانلرده کیلتیریشیچه، مجبور بولمه گن حالتده او هم شوندی رویشده گی اوزلری تعریف قیلیب چیگه ره لب قوییشگندیک مسلمانلر اوچون جهالت و تعویل بابیده اعتبارلی شرعی عذرلرنی کیلتیریشمیدی.    ^[1][2]

شیخ احمد ابن زینی دهلان ( 1231-1304 ق) حرمیننی امامی، شافعیلرنی فقیهی، محمد ابن عبد الوهابنی عصریده گی صوفی مسلک بولگن ذات شیخ محمد ابن عبد الوهاب حقیده اَیته دیکی:

و حمل الآیات القرآنیة التی نزلت فی المشرکین علی اهل التوحید… ^[3]

محمد ابن عبدالوهاب مشرکلر باره سیده نازل بولگن قرآن آیَتلرینی اهلی توحیدگه تطبیق قیلگن کیشی ایدی……..

محمد ابن عبدالوهاب اوزینی ییتّنچی رساله سیده ابن سحیم و اونگه ایرگشگنلرگه ردّیه بیریب اولرنی تکفیر قیله دی و بهوتینی اقناع کتابیده گی سوزلرینی حوجّت قیلیب ایتدی: علی ابن ابی طالبنی فریاد قیلیب چَقیرگن کیمسه کافر بوله دی. شوندی ایگن اولرنی مسلمان دیب حِسابلیدیگن و مُوَحِّدلر بیلن بحثله شه دیگن و موحّدلرنی هوارج و کافر دیدیگن لرنی حالی قندی بولر ایکن.  .^[4]

آلی سعود سلطنتیده گی نجدیتنینگ اینگ کتّه مفتیسی ابن باز شرکنی تعریفیگه یاردم سورش، فریاد قیلیب اولگن یا غائب کیشیلرنی چَقیریش یاکی اولرگه قوربانلیک و نظرلر قیلیشنی مثال تریقه سیده کیلتیریب ایته دی:

ادامه خواندن بغدادینینگ اسلامی دولَتینی جماعت شیخ محمد ابن عبد الوهاب و نجد اولامالرینی تفکّوراتینی یولگه قوییشگن، اما اولر اوزلری حقیده هیچ نرسه دیییشمگن ایدی. منه بو سوزلر قیسی درجه ده توغری بوله دی؟

Шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб рохимахуллох манхажини мухолифлари у киши ва нажд уламоларини  айблаётган нарсалардан  бири , шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб рохимахуллох кофирларга таъаллуқли бўлган хукмни мусулмонларга татбиқ қилганлигидир. Кейинги масала эса, Бағдодийнинг  исломий давлатини  жамоати шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб ва нажд уламоларини тафаккуротини йўлга қўйишган, аммо уларнинг  ўзлари бу хақида хеч нарса дейишмаган эди. Мана бу сўзлар қайси даражада тўғри бўла олади?  

Ж: Мухаммад ибни Абдулваххоб ўзига мухолиф мусулмонларни мушрик дейиш билан уларни очиқ ва равшан такфир қиларди. Ва бунга мисол хам келтириб айтардики: Абдулқодир Гийлоний ва унга ўхшашлардан сўрашганига ўхшашдир. Мана бу заминада ўнталик нуқсонларда келтиришича,мажбур бўлмаган холатда у хам шундай равишдаги ўзлари таъриф ва чегаралаб қўйишгандек мусулмонлар учун жахолат ва таъвил бобида  эътиборли шаръий узрларни келтиришмайди.  ^[1][2]

Шайх Ахмад ибни Зайний Дахалон ( 1231- 1304 қамарий) харамайнни имоми, шофеъийларни фақихи,Мухаммад ибни Абдулваххобни асридаги сўфий маслак бўлган зот шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб хақида айтадики:

و حمل الآیات القرآنیة التی نزلت فی المشرکین علی اهل التوحید… ^[3]

Мухаммад ибни Абдулваххоб  мушриклар борасида нозил бўлган қуръон  оятларини ахли тавхидга татбиқ қилган киши эди……

Мухаммад ибни Абдулваххоб ўзини еттинчи рисоласида ибни Сахим ва унга эргашганларга раддия бериб уларни такфир қилади ва Бахутийни ақно китобидаги сўзларини хужжат қилиб айтади: Али ибни Аби Толибни фарёд қилиб чақирган кимса кофирдир ва уни куфрида шак-шубха қилиб уни такфир қилмаган кимса хам кофир бўлади. Шундай экан уларни мусулмон деб хисоблайдиган ва муваххидлар билан бахслашадиган ва муваххидларни хавориж ва кофир дейдиганларни холи қандай бўлар экан. .^[4]

Оли саъуд салтанатидаги наждиятнинг энг катта муфтиси ибни Боз ширкни таърифига ёрдам сўраш, фарёд қилиб ўлган ё ғоиб кишиларни  чақириш ёки уларга қурбонлик ва назрлар қилишни мисол тариқасида келтириб айтади:

ادامه خواندن Бағдодийнинг  исломий давлатини  жамоати шайх Мухаммад ибни Абдулваххоб ва нажд уламоларини тафаккуротини йўлга қўйишган, аммо уларнинг  ўзлари бу хақида хеч нарса дейишмаган эди. Мана бу сўзлар қайси даражада тўғри бўла олади?  

1. یکی از ایراداتی که مخالفین منهج شیخ محمد بن عبدالوهاب رحمه الله و علمای نجد وارد می کنند این است که شیخ محمد بن عبدالوهاب رحمه الله حکمی که متعلق به کفار است را بر مسلمین تطبیق می دهند. و سخن دیگر اینکه جماعت دولت اسلامی بغدادی مجری تفکرات شیخ محمد بن عبدالوهاب و علمای نجد بوده اند و چیزی از خودشان نگفته اند. این سخنان تا چه اندازه صحت دارد؟

ج: محمد بن عبدالوهاب با مشرک خواندن مسلمین مخالف خود به صراحت آنها را تکفیر می کند. و مثال هم می آورد و می گوید : مثل کسانی که از عبدالقادر گیلانی  و امثال او درخواست می کنند. ^[1] در این زمینه هم در نواقض دهگانه ای که می آورد غیر از حالت اکراه آنهم آنگونه که خودشان تعریف و محدود و مرز بندی کرده اند برای مسلمین سایر عذرهای معتبر شرعی چون جهل و تاویل قائل نیستند.^[2]

شیخ احمد بن زينى دحلان (1231 ـ 1304ق) امام‌الحرمین، مفتی و فقیه شافعیه و صوفی مسلک معاصر محمد بن عبدالوهاب در مورد شیخ محمد بن عبدالوهاب می گوید: و حمل الآیات القرآنیة التی نزلت فی المشرکین علی اهل التوحید… ^[3]  محمد بن عبدالوهاب کسی بود که آیات قرآن را که درباره مشرکان نازل شده بود بر اهل توحید حمل نمود…

ادامه خواندن 1-    جماعت دولت اسلامی بغدادی مجری تفکرات شیخ محمد بن عبدالوهاب و علمای نجد بوده اند و چیزی از خودشان نگفته اند. این سخنان تا چه اندازه صحت دارد؟