دسته: تاریخ اسلام

رسول الله صلی الله علیه وسلم کیملر بیلن اتّحاد توزگن ایدیلر(1)

اِیندی اَگر رُحصَت بِیرسَنگلر “اِتّفاق” مَسَله سینی رسول الله صلی الله علیه وسلمنی سِیرَتلری و قرآنّی رَوشَن آیَتلری آرقَلی اِیضاح بِیرَردیم، بُو اِیش بیلن “بیسَواد و باسَواد” لردَن عِبارَت مُؤمِنلر عالَمِی اوُچُون یَنه ده  آنیقراق بُولَردی. الله نی عِذنی بیلن اَلبتّه. رسول الله صلی الله علیه وسلم مَرحَمَت قیله دیلر: الْأَنْبِيَاءُ إِخْوَةٌ مِنْ عَلَّاتٍ، وَأُمَّهَاتُهُمْ شَتَّى، وَدِينُهُمْ وَاحِدٌ.^[1]  پَیغَمبَرلر بیر عائِله دَگی اَکه – اوُکَلر بُولیشَدی، اوُلَرنی آنه لَری باشقه اَمّا دینلری بیتّه دیر. یَعنی:  «إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ»

حاضِرده بُوتُون تاریخ  دَوامیده  اوُزگَرتیریشلر و باشقه مُشَحَّص عِلّتلرگه  کُوره  یَهُود و نَصارالرنی تُورلی- هیل شَریعَتلری سَقلَنیب قالگن. بُو شَریعَتلر حَقِیقی اِسلام دِینینی آلدیده حُودّی یَسَمَه  تاوَرگه اوُحشَب  اوُتگن  تاریخدَن بُویان اوُزینی حَیاتینی دَوام اِیتّیریب کیلماقده، بُو شَریعَتلر یُوزلَب اِیمَس بَلکی مِینگلَب اوُرینده  آخِیرگی پَیغَمبَریمیز صلی الله علیه وسلمنی شَریعَتلریدَن  فَرق قیله دی. اِیندی مَنه بُو شَریعَتلر “تَوحید”نی اَطرافیده “بیرلشیش” گه راضی بُولِیشمَس اِیکن ، رسول صلی الله علیه وسلم اوُزلریدَگی حُکوُمَت  قُدرَتینی قُولّب قُوّتلَشی آرقَلی اوُلر بیلن “اتّفاق” گه  اَساسلَنگن  پَیمانلرنی تُوزگنلر.

بُو یِیرده نِهایَتده  مُهِم بیر نُوقته گه  اِشاره قیلماقچیمیز، اَگر بیر “اِسلامی حُکُومَت” کافرلرنی مَحَلّی حاکِمِیَت بیلن بیرگه  پَیمان تُوزگن بُولسه، بُو یِیرده  گورُوه لر، تُوده لر، پَرتِیَه لر، تورلی- هیل جَماعَتلر اِیمَس، بَلکی “اِسلامی حُکُومَت” مَنه  بُوندَی پَیمانلرنی  تُوزیش فَقَط اَفضَل “اوُچ اَبزار” نینگ اِحتِیاریدَگی نَرسه، تورلی – هیل گوروه لر و کیشیلر بَعضِیده  مَنه  شُوندَی حَقلرنی  اوُزلریگه  حُجَّت قیلیب آلیب، اوُزلرینینگ  قِینغِیر- قِیشِیق حَرَکتلرینی حتّی خِیانَت لرینی و جَهانّینگ سکولار کافرلری، مِنطَقَه دَگی مَحَلّی طاغوُتلرگه  قیله یاتگن حِذمَتلرینی، ساتقینلیکلرینی اِیضاحلشگه  حَرَکت  قیلیشَدی.

« كَلِمَةُ حَقٍّ يُرَادُ بِهَا بَاطِلٌ»

• رسول الله صلی الله علیه وسلم اوُزلَریدَگی حُکوُمَتنینگ  قُدرَتیگه  سُویَنگن  حالده  یَهُودیلر بیلن اِتّحاد تُوزگنلر، یَهُودیلر حِصلَتاً مُؤمِنلرگه  نِسبَتاً خِیانَتچی  حَلق  بُوله دی: / فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق تُوزگن اِیدیلرکی، اوُلر الله نی آیَتلرگه  کُفر کیلتیریشَردی:  / وَكُفْرِهِمْ بِآيَاتِ اللَّهِ
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق تُوزگن اِیدیلرکی، پَیغَمبَرلرنی قاتِلّری بُولیشگن اِیدی: / وَقَتْلِهِمُ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق تُوزگن اِیدیلرکی، مریم علیه السلامگه هَم زِنا تُوحمَتینی قیلیشگن ایدی: / وَقَوْلِهِمْ عَلَى مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا (نساء/156)
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق تُوزگن اِیدیلَرکی، نَصرانیلرگه قُوشیلگن حالده اوُزلرینی الله نی  فَرزَند لری دِیِیشَردی:  / وَ قالَتِ الْیهُودُ وَ النَّصاری نَحْنُ أَبْناءُ اللّهِ (مائده/18)
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق تُوزگن اِیدیلرکی، الله نی قوُلی باغلَنگن دِیِیشَردی: / وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ (مائده/64(
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق توُزگن اِیدیلرکی، الله فَقیر و بیزلر بَدَولَت، بِینِیازمیز دِیِیشَردی: / قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ (آل عمران/181)
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق تُوزگن  اِیدیلرکی، اوُلر الله  بَشَرگه هیچ قَندَی کِتاب یُوبارمَگن دِیِیشَردی: /مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٍ مِنْ شَيْءٍ (انعام/91)
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق توُزگن اِیدیلرکی، اوُلر پَیغَمبَریمیز صلی الله علیه وسلمنی شَریعَتلریگه  قَرشیلیک  قیلیش اوُچُون، کِیرَک بُولسه  بُوتلر و طاغُوتلرگه  هَم اِیمان کِیلتیریشگه  حاضِر اِیدیلر: / یؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق تُوزگن اِیدیلرکی، مُشرِک کافِرلر یا سکولارلرنی مُؤمِنلردَن  کُوره کُوپراق حَقیقَت یُولیده  دیب بیلیشَردی:  /وَیقُولُونَ لِلَّذِینَ کفَرُواْ هَؤُلاء أَهْدَی مِنَ الَّذِینَ آمَنُواْ سَبِیلاً(نساء/51)
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن اِتّفاق  تُوزگن  اِیدیلرکی، نَصرانیلرگه اُوحشَب فَقط  اوُزلری  جَنّتگه  کیریشَدی  دیب اوُیلَشَردی:  / وَقَالُواْ لَن یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَن کَانَ هُوداً أَوْ نَصَارَى تِلْکَ أَمَانِیُّهُمْ (بقره/111)
• رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن مُتّحید  بُولگن اِیدیلرکی، رِباحُور بُولیشگندی:
• /وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ (نساء/161)
•  رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن مُتّحید بُولگن اِیدیلرکی، عُزَیرنی  الله نی اوُغلی دِیِیشَردی: / وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ(توبه/30)
•  رسول الله صلی الله علیه وسلم شُوندَی یَهُودیلر بیلن مُتّحید  بُولگن اِیدیلرکی، اوُزلرینی الله نینگ ،فَریشتَه لرنینگ، پَیغَمبَرلرنینگ، جِبریلنی و مِکایلنی  دُشمَنی دیب سَنَشَردی:  / مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ (بقره/ 98)

بیز مَنه بُوندَن تَشقری یَنه  یُوزلب اوُرینلرده  یَهُودیلر بیلن اِختِلافگه  اِیکه میز، اَمّا رسول الله صلی الله علیه وسلم اوُزلریدَگی حُکُومَت قُدرَتیگه  سُویَنگی حالده  مَنه  شُو یَهُودیلر بیلن اتِّفاق  تُوزگن اِیدیلر.

---

[1]بخاری ۳۴۴۲ و مسلم ۲۳۶۵

Росулуллох салаллоху алайхи васаллам кимлар билан иттиход тузган эдилар (1)

Энди агар рухсат берсанглар “иттифоқ” масаласини росулуллох саллаллоху алайхи васалламни сийратлари ва қуръонни равшан оятлари орқали изох берардим, бу иш билан “бесавод ва босавод” лардан иборат мўъминлар  олами учун бу масала  янада тушунарлироқ  бўларди. Аллохни изни билан албатта.

Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мархамат қиладилар:

الْأَنْبِيَاءُ إِخْوَةٌ مِنْ عَلَّاتٍ، وَأُمَّهَاتُهُمْ شَتَّى، وَدِينُهُمْ وَاحِدٌ.^[1]

Пайғамбарлар бир оиладаги ака-укалар бўлишади, уларни оналари бошқа аммо динлари биттадир. Яъни:

«إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ»

Хозирда бутун тарих давомида ўзгартиришлар ва бошқа мушаххас иллатларга кўра яхуд ва насороларни турли-хил шариатлари сақланиб қолган. Бу шариатлар  хақиқий  ислом динини олдида худди ясама товарга ўхшаб ўтган тарихдан буён  ўзини хаётини давом эттириб келмоқда, бу шариатлар юзлаб эмас балки минглаб ўринда охирги пайғамбаримиз саллаллоху алайхи васалламни шариатларидан фарқ қилади. Энди мана бу шариатлар “тавхидни” атрофида “бирлашиш”га рози бўлишмас экан, росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ўзларидаги хукумат қудратини қўллаб қувватлаши орқали улар билан “иттифоқ”га асосланган паймонларни тузганлар.

Бу ерда нихоятда мухим бир нуқтага ишора қилмоқчимиз, агар бир “исломий хукумат” кофирларни махаллий хокимияти билан бирга паймон тузган бўлса, бу ерда гурухлар,тўдалар, партиялар, турли –хил жамоатлар эмас,балки “исломий хукумат”, мана бундай паймонларни тузиш фақат афзал “уч абзор”нинг ихтиёридаги нарса, турли- хил гурухлар ва кишилар баъзида мана шундай хақларни ўзларига хужжат қилиб олиб ,ўзларининг қинғир- қийшиқ харакатларини  хатто хиёнатларини ва жахоннинг секуляр кофирлари ,минтақадаги махаллий тоғутларга қилаётган хизматларини , сотқинликларини изохлашга харакат қилишади. 

 « كَلِمَةُ حَقٍّ يُرَادُ بِهَا بَاطِلٌ»

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ўзларидаги  хукуматнинг  қудратига суянган холда яхудийлар билан иттиход тузганлар, яхудийлар хислатан мўъминларга нисбатан хиёнатчи халқ бўлади:

/ فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, улар аллохни оятларига куфр келтиришарди:

/ وَكُفْرِهِمْ بِآيَاتِ اللَّهِ

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, пайғамбарларни қотиллари бўлишган эди:

/ وَقَتْلِهِمُ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, марям алайхиссаломга хам зино тухматини қилишган эди:

/ وَقَوْلِهِمْ عَلَى مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا (نساء/156)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам  шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, насронийларга қўшилган холда  ўзларини аллохни фарзандлари дейишарди:

 / وَ قالَتِ الْیهُودُ وَ النَّصاری نَحْنُ أَبْناءُ اللّهِ (مائده/18)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, аллохни қўли боғланган дейишарди:

/ وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ (مائده/64(

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, аллох фақир ва бизлар бадавлат, бениёзмиз дейишарди:

/ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ (آل عمران/181)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки,улар аллох башарга хеч қандай китоб юбормаган дейишарди:

 /مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٍ مِنْ شَيْءٍ (انعام/91)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, улар  пайғамбаримиз саллаллоху алайхи васалламни шариатларига  қаршилик қилиш учун, керак бўлса бутлар ва тоғутларга хам иймон келтиришга хозир эдилар:

/ یؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, мушрик кофирлар ё секулярларни мўъминлардан кўра кўпроқ хақиқат йўлида деб билишарди:

/وَیقُولُونَ لِلَّذِینَ کفَرُواْ هَؤُلاء أَهْدَی مِنَ الَّذِینَ آمَنُواْ سَبِیلاً(نساء/51)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан иттифоқ тузган эдиларки, насронийларга ўхшаб фақат ўзлари жаннатга киришади деб ўйлашарди:

/ وَقَالُواْ لَن یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَن کَانَ هُوداً أَوْ نَصَارَى تِلْکَ أَمَانِیُّهُمْ (بقره/111)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан муттахид бўлган эдиларки, рибохўр бўлишганди:

/وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ (نساء/161)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан муттахид бўлган эдиларки, Узайрни аллохни ўғли дейишарди:

/ وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ(توبه/30)

-Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам шундай яхудийлар билан муттахид бўлган эдиларки,ўзларини аллохнинг, фаришталарнинг, пайғамбарларнинг, жаброилни, мекоилни душмани деб санашарди:

/ مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ (بقره/ 98)

Биз мана бундай ташқари яна юзлаб ўринларда яхудийлар билан ихтилофга эгамиз, аммо росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ўзларидаги хукумат қудратига суянган холда мана шу яхудийлар билан иттифоқ тузган эдилар.

---

[1]بخاری ۳۴۴۲ و مسلم ۲۳۶۵

اتحاد راز موفقیت دین

اجازه دهید این مساله ی «اتحاد» را با سیره ی رسول الله صلی الله علیه وسلم و آیات روشن قرآن توضیح دهیم تا برای مومنینِ عالمِ«باسواد و بی سواد»ملموس تر بشود. بإذن الله.

رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید:الْأَنْبِيَاءُ إِخْوَةٌ مِنْ عَلَّاتٍ، وَأُمَّهَاتُهُمْ شَتَّى، وَدِينُهُمْ وَاحِدٌ.^[1]پيامبران برادران یک خانواده هستند، و مادرانشان جداست و دينشان يکي است . یعنی :«إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ» حالا در طول تاریخ به دلیل تحریفات و علل مشخص دیگری، شریعتهای مختلفی چون یهود و نصارا باقی مانده اند که در کنار اسلام حقیقی همچون جنس تقلبی و تاریخ گذشته به حیات خود ادامه می دهند که در صدها و بلکه هزاران مورد با شریعت پیامبر خاتم صلی الله علیه وسلم فرق دارند اما زمانی که آنها حول «توحید» زیر بار «وحدت» نمی روند رسول الله صلی الله علیه وسلمبا پشتوانه ی قدرت حکومتی که دارد با آنها پیمانهائی مبنی بر «اتحاد» می بندد.

ادامه خواندن اتحاد راز موفقیت دین

اِتِّحادنِینگ شَرائِطلَری

مَنه  بَو ییرده  بیر نَرسَگه  دِیقَّت قیلیشیمیز لازِم بُوله دی، رسول الله صلی الله علیه وسلم اَهلی کِتاب و شِبهی اَهلی کِتابلرگه  اوُحشَگن مَجُوسلرگه هَم اَهلی کِتاب بیلن مُعامَله  قیلینگندیک مُعامَله  قیلینگلر دیب  بُویُوردیلر: سُنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْكِتَابِ[1]

اِمامِی شافیعینی اَیتیشیچه، رسول الله صلی الله علیه وسلم بَحرَیندَگی مَجُوسلردَن جِزیه آلگنلر: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ- صلى الله عليه وسلم- أَخَذَ الْجِزْيَةَ مِنْ مَجُوسِ الْبَحْرَيْنِ؛  بُولر پَیمانده  مُسُلمانلر بیلن مُعامَله گه کیریشگن بُولیب، اَصلیده “وَحدَت”گه اِیمَس ،بَلکی “اِتِّحاد” گه کیرگن حِسابلَه نَدی.

“اِتّحاد” هَم اِفتِعال  بابیده گی  بیر مَصدَر بُولیب، بیر کِیشیدَن  کُوپراقگه  دَلالَت  قیله دی، مَنه  بُو بیر نیچه  نَفَر بیر عامِل یا بیر نیچه عامِلّرگه  نِسبَتاً  اوُزلرینی  بیرگه  بوُلیشگه  تَرغیِب قیلیشی و بیرله شیشی و بیر یاقَدَن  باش چِیقَریشنی اِفادَلَیدی. چُونکی اِفتِعال بابیده بُویسِینِیش و تأثِیرلَنِیش مَعنالری مَوجُود.

یَعنی هَم اِیچکی عامِل و اِیچکی هاحِیش و هَم تَشقی عامِل مَنه  بُو کِیلیشُوگه و “بیرگه  بُولیشگه” و “بیرلَشیشگه” سَبَب بُولگن، مَنه  بُو بیرلَشیشلر تَشقی عامِلّرنی تأثِیریده هَم بُوله آله دی. شافیعی مَذهَبدَن بُولگن صلاح الدین اَیّوبی نینگ، مِصرنینگ فاطِمِی شیعه لری بیلن، تَشقی عامِل بُولگن صَلِیبِیلر سَبَبلی  اُوزَرا بیرلَشیشلَرینی مِثال  قِیلسَک  بُوله دی. شَیخ حِصام الدین نَقشبَندینی دَوریدَگی اَهلی سُنّت بُولگن  کُردلرنینگ  شیعه  بیلن  بیرلَشیشلَرینی هَم مِثال کیلتیره اله میز، بُونگه  هَم تَشقی عامِل سَبَب بُولگن، یَعنی سکولار رُوسلر اِیرانّینگ  کُردستانیدَن  بیر قِسمَتینی اِیشغال قیلیب آله دی و شیعه، شافیعیلر سَنجَرحان رحمه الله نی قوُل آستیده اِسلامدَگی عَقلّی قُوماندانلردَن  بُولگن  فاطمه گوُلباحِی رحمه الله  بیلن  بیرلَشیب رُوسلَرگه  قَرشی جِهاد قیلیشگن. شافیعی و جَعفَریلرنینگ  بیرلَشگَن مُجاهِدلری  اوُشه زَمانّی  که تّه  قُدرَتگه اِیگه سکولاری حِسابلَنگن رُوسلرنی سَنجَرحان رحمه الله نی فَرمانی آستیده اِیرانّی شِمالیدَگی  پُولی مَنجِیلگه چه  قُوویب  یُوباریشَدی.

ادامه خواندن اِتِّحادنِینگ شَرائِطلَری

Иттиходни шароитлари

Мана бу ерда бир нарсага  диққат қилишимиз лозим бўлади,росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ахли китоб ва шибхи ахли китобларга ўхшаган мажусларга хам ахли китоб билан муомала қилингандек муомала қилинглар деб буюрдилар:

سُنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْكِتَابِ[1]

Имоми Шофеъийни айтишларича, росулуллох саллаллоху алайхи васаллам бахрайндаги мажуслардан жизъя олганлар:

أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ- صلى الله عليه وسلم- أَخَذَ الْجِزْيَةَ مِنْ مَجُوسِ الْبَحْرَيْنِ؛

Булар паймонда мусулмонлар билан муомалага киришган бўлиб, аслида “вахдатга” эмас “иттиходга” кирган хисобланади.

“Иттиход” хам ифтиъол бобидаги бир масдар бўлиб, бир кишидан кўпроқга далолат қилади, мана бу бир неча нафар бир омил ё бир неча омилларга нисбатан ўзларини бирга бўлишга тарғиб қилиши ва бирлашиши  ва бир ёқадан бош чиқаришини ифодалайди. Чунки истифъол бобида бўйсиниш ва таъсирланиш маънолари мавжуд.

Яъни хам ички омил ва ички хохиш ва хам ташқи омил мана бу келишувга   ва “бирга бўлишга” ва “бирлашишга” сабаб бўлган, мана бу бирлашишлар ташқи омилларни таъсирида хам бўла олади. Шофеъий мазхабдан бўлган Салохиддин Айюбийнинг , мисрнинг фотимий шиъалари билан, ташқи омил бўлган салибийлар сабабли ўзаро бирлашишларини мисол қилсак бўлади. Шайх Хисомиддин нақшбандийни давридаги ахли суннат бўлган курдларнинг шиъалар билан бирлашишларини хам мисол келтира оламиз, бунга хам ташқи омил сабаб бўлган, яъни секуляр руслар эроннинг  курдистонидан   бир қисматини ишғол қилиб олади ва шиъа , шофеъийлар Санжархон рохимахуллохни қўл остида исломдаги ақлли қўмондонлардан бўлган Фотима Гулбохий рохимахуллох билан бирлашиб русларга қарши жиход қилишган. Шофеъий ва жаъфарийларнинг бирлашган мужохидлари ўша замонни катта қудратга эга секуляри хисобланган русларни Санжархон рохимахуллохни фармони остида эронни шимолидаги пули манжилгача қувиб юборишади.

 Айтиб ўтилган нарсалардан хулоса қиладиган бўлсак, “иттиход” бу яъни: бир –биридан фарқли, хилма-хил нуқталарга эга бўлган икки ё бир неча тарафнинг ташқи омиллар таъсири остида , ўзларидаги ихтилофотларини сақлаб қолган ва ўзларининг  умумий муштарак  қирраларни мустахкамлаган  холда, ўзаро иттифоқ, келишув,бирлашиш, бирга бўлиш, бир ёқадан бош чиқаришига айтилади.

“Иттиход” манфаъатларни сақлаб қолиш ва бирлашишга эътиборни марказлаштириш йўлида ишлатиладиган сўз хисобланади,турли-хил томонлар ўзаро ихтилофларга эга бўлишларига қарамасдан, мана бу бирлашув остида муштарак  манфаъатларни сақлаб қолишга харакат қилишади. Бугунги кунда ямандаги шофеъийлар билан зайдийларнинг босқинчи америка ва натонинг хизматчиларига қарши бирлашишларини мисол қилиб келтирса бўлади, ёки ханафий мазхаб бўлган толибоннинг ташқи босқинчи секулярлар ва уларни махаллий хизматчилари баробарида афғонистон шиъалари билан бирлашишлари хам мисол бўла олади. Ё хуши мина коммунистнинг америкалик ва европани бирлашган босқинчиларини қаршисида насронийлар ва будоийлар билан иттиход тузганини хам айтиб ўтса бўлади.

Демак “иттиход”да  манфаъатларни сақлаб қолиш учун манфаъат эгалари ўзаро шерикликда махкам туришади. Американи қўшма штатлари хам  бир қанча штатлардан , хилма-хил маданият ва қонунлардан ташкил топган. Бирлашган араб амирлиги хам бир қанча амирликлар ва турли-хил қонунлардан ташкил қилинган. Шундай бўлгач “иттиход” яъни ўзларидаги фарқлар ,баъзи бир қирраларда  ихтилофлар бўлишига қарамасдан ўртадаги шерикликни мустахкамлаш ва уни янги қирраларини кашф қилишдир. “Иттиход” пайтида агар хохиш, иштиёқ , истак топиладиган бўлса инсон билан тошни орасида хам муштарак нуқтани топса бўлади: хар иккови хам жисмга эга, хатто инсон билан хайвонни орасида хам муштарак нуқталарни топса бўлади,инсонларни орасида ёки бир диний ақидага, мазхабга эга бўлганларни ўртасида энди топилиши аниқ нарса.

Бу ерда “вахдат” билан “иттиход” ни ўртасидаги асосий фарқ ихтилофлар, фарқлар,зиддиятлар, қарама-қаршиликларни  қабул қилиш ё қабул қилмасликка бориб тақалади. “Иттиход” тузилган вақтда ана ўша барча ихтилофлар,фарқлар, зиддиятлар, қарама-қаршиликларни қабул қилиш билан бирга, умумни  бир йўналишда бошқарилади, аммо “вахдат” масаласида хаммани кўз қараши хам бир хил бўлиши лозим, хеч қандай ихтилофга ўрин хам қолмайди.. Ихтилоф аллохни шариатига эмас, балки башарни фикрларига тегишли нарсадир.

« أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا (نساء/82)

Ахир улар қуръон хақида фикр юритмайдиларми?! Агар у аллохдан бошқа биров томонидан бўлса эди, унга кўп қарама –қаршиликларни топган бўлар эдилар-ку?!

Шуни натижасида хар қандай эркак ва аёл мўъмин банданинг , аллох ва пайғамбари хукм қилган ишларда ихтиёри бўлиши мумкин эмас:

 وَمَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْراً أَن یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ (احزاب/ 36)

Ижтиходий ишларда хам афзал “уч абзор” йўлидаги улил амр шўросининг  вохид ижмоъси хам мўъминларни ўртасидаги хар қандай ихтилоф, тафарруқни йўлини тўсади.

Энди хулоса қиладиган бўлсак,”иттиход” масаласи юзага чиқган пайтда,ақида ва ташқи кўринишда ё ишларда турли-хил шахслар, партиялар, жамиятларга рўбарў бўламиз, биринчи қадамдаёқ уларнинг бир-бирларидан фарқли, хилма-хил бўлишларини қабул қиламиз ва  уларни хаммасини ўртада тузилган келишувга асосан бирлаштиришга харакат қиламиз.

---

[1]أخرجه مالك فى ” الموطأ ” (1/278/42) الشافعى (1182) البيهقى (9/189)

اتحاد

باید دقت داشته باشیم زمانی که اهل کتاب و شبه اهل کتاب مثل مجوس که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده با آنها مثل اهل کتاب برخورد کنید: سُنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْكِتَابِ[1]و امام شافعی می گوید که رسول الله صلی الله علیه وسلم از مجوس بحرین جزیه گرفته: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ- صلى الله عليه وسلم- أَخَذَ الْجِزْيَةَ مِنْ مَجُوسِ الْبَحْرَيْنِ؛ اینها از درِ پیمان با مسلمین وارد تعامل می شوند و در واقع با مسلمین از درِ «اتحاد» وارد شده اند نه «وحدت». 

«اتحاد»هم مصدری از باب افتعال است که بر بیشتر از یک نفر دلالت دارد، که این چند نفر بخواهند با تاثیر پذیری از عامل یا عواملی، تشویق به همبستگی و یکپارچه و هم دست شدن شوند. چون باب  افتعال معنی مطاوعه و اثر پذیری دارد.

ادامه خواندن اتحاد

جَماعَت و وَحدَت رَحمَتدِیر

اِسلامده  قَلبلَرگه اِحتِلاف  تُوشیشیگه  سَبَب بُوله دیگن  نَرسَه نیمه  بُولیشلیگی مُهِم اِیمَس، اِینگ مُهِمِی مَنه  بُو اِحتِلافلرنی یُوزَگه  چِیقمَسلیگیدیر، حَتّی قُرآن اوُقِیش سَبَبلی هَم بُولمَسلیگی لازِم، تارِخدَگی فَلان رِوایَت یا فَلان شَخصنی، اِنسانّی اِجتِهادی حَقیده  گه پِیرمَسَه  هَم  بُوله دی. اقْرَءُوا القُرْآنَ مَا ائْتَلَفَتْ قُلُوبُكُمْ،  (قَلبلَرینگیز اِتّفاقده  بُوله دیگن  بُولسه، قُرآن اوُقینگلر)  فَإِذَا اخْتَلَفْتُمْ فَقُومُوا عَنْهُ^[1]  اَگر اوُنده  اِختِلافگه  تُوشیب  قالسَنگیزلر، اوُندَن چِیتله نیب  کِیتَوِیرینگلر” . چُونکی  فَإِنَّ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ اخْتَلَفُوا فَأُهْلِكُوا    سِیزلَردَن آلدِین اوُتگن قَوملر اِختِلاف  سَبَبلی حَلاک  بُولیب کِیتیشگن. .[2]

إِنَّمَا أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ الْفُرْقَةُ [3]  چُونکی الجَمَاعَةُ رَحْمَةٌ  (جماعت و بِیرلَشیش رَحمَتدیر) والفُرقَةُ عَذَاب^[4]  و بُولینیش و اَجرَلیش عَذابدیر. چُونکی  مَنْ أَرَادَ بُحْبُوحَةَ الجَنَّةِ فَلْيَلْزَمُ الجَمَاعَةَ ^[5]

جَنَّتنی اوُرتَسیده  یَشَشنی هاحلَیدیگن کیشی، جَماعَت بیلن بیرگه بُولسِین.

چُونکی: بیز الله تعالی اوُمَّت حَقیده رسول الله صلی الله علیه وسلمگه بیرگن وَعدَه لری رُویابگه چِیقیشینی هاحلَیمیز، بیزلرنی باشیمیزگه کیلگن آچلیک، سَرگَردانلیک و دُشمَنلرنی حُکمران بُولیشلَری حاطِمه  تاپِیشینی طَرَفداریمیز. إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ أَجَارَ لِي عَلَى أُمَّتِي مِنْ ثَلاثٍ: لا يَجُوعُوا وَلا يَجْتَمِعُوا عَلَى ضَلالَةٍ وَلا یَستَبَاحُ ﺑَﯿْﻀَﺔُ اﻟْﻤُﺴْﻠِﻤِﯿﻦَ^[6]  چُونکی: الله تعالی اوُزینی یُولیده  بیرله شیب  بیر یاقَدَن  باش چِیقریب تُوتَشگَن  دِیوارلَرگه  اُوحشَب  بِیتّه  صَفده  جَنگ  قیله دیگن  کِیشیلرنی  یَحشی کوُرَدی.

إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنْيَانٌ مَّرْصُوصٌ (صف/4)

چُونکی : الله تعالی رسول الله صلی الله علیه وسلم اَهلی تَفَرُّق بیلن اَصلاً  بیرگه  بُولمَسلیگینی اَیتیب تَحدِید قیلگن:  إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (انعام/159)  چُونکی: بیزلر الله تعالی تامانیدَن  شُونچه لیک  اَنیق و رَوشَن  دَلیلّر کِیلگه نیگه  قَرَمَسدَن، یَنه  بُولینیب اِختِلافگه  تُوشیب  الله تعالینی  بُویُوک  عَذابیگه  گِریفتار بوُلیب  قالیشنی هاحلَمَیمِیز.

وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (آل عمران/105)

---

[1]رواه البخاري (5060)، ومسلم (2667).

[2]بخاری 4792

[3]مسند أحمد 1539

[4]رواه عبد الله بن أحمد فى زوائد المسند (4/375) (19370)، والطبراني كما في (مجمع الزوائد) (5/220)، والبيهقي في (شعب الإيمان) (6/516)، والمنذري في (الترغيب والترهيب) (2/103).و ابن مفلح في (الآداب الشرعية) (1/332)

[5]رواه الترمذي (2165)، وأحمد (1/18) (114)، والحاكم (1/198)

[6]رواه ابن أبي عاصم في (السنة) (ص: 92)

Жамоат ва вахдат рахматдир

Исломда қалбларга  ихтилоф тушишига сабаб бўладиган нарса нима бўлишлиги мухим эмас, энг мухими мана бу ихтилофларни юзага чиқмаслигидир, хатто қуръон ўқиш сабабли хам бўлмаслиги лозим, тарихдаги фалон ривоят ё фалон шахсни, инсонни ижтиходи хақида гапирмаса хам бўлади.

اقْرَءُوا القُرْآنَ مَا ائْتَلَفَتْ قُلُوبُكُمْ،

(қалбларингиз иттифоқда бўладиган бўлса, қуръон ўқинглар)

فَإِذَا اخْتَلَفْتُمْ فَقُومُوا عَنْهُ^[1]

Агар унда ихтилофга тушиб қолсангизлар, ундан четланиб кетаверинглар”

Чунки

 فَإِنَّ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ اخْتَلَفُوا فَأُهْلِكُوا

сизлардан олдин ўтган қавмлар ихтилоф сабабли халок бўлиб кетишган.[2]

إِنَّمَا أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ الْفُرْقَةُ [3]

Чунки

الجَمَاعَةُ رَحْمَةٌ

(жамоат ва бирлашиш рахматдир)

والفُرقَةُ عَذَاب^[4]

ва бўлиниш ва ажралиш азобдир. Чунки

مَنْ أَرَادَ بُحْبُوحَةَ الجَنَّةِ فَلْيَلْزَمُ الجَمَاعَةَ ^[5]

Жаннатни ўртасида яшашни хохлайдиган киши , жамоат билан бирга бўлсин.

Чунки: биз аллох таоло уммат хақида росулуллох саллаллоху алайхи васалламга берган ваъдалари рўёбга чиқишини хохлаймиз, бизларни бошимизга келган очлик, саргардонлик ва душманларни хукмрон бўлишлари хотима топишини тарафдоримиз.

إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ أَجَارَ لِي عَلَى أُمَّتِي مِنْ ثَلاثٍ: لا يَجُوعُوا وَلا يَجْتَمِعُوا عَلَى ضَلالَةٍ وَلا یَستَبَاحُ ﺑَﯿْﻀَﺔُ اﻟْﻤُﺴْﻠِﻤِﯿﻦَ^[6]

Чунки: аллох таоло ўзини йўлида бирлашиб бир ёқадан бош чиқариб туташган деворларга ўхшаб битта сафда жанг қиладиган кишиларни яхши кўради.

 إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنْيَانٌ مَّرْصُوصٌ (صف/4)

Чунки: аллох таоло росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ахли тафарруқ билан аслан бирга бўлмасгини айтиб тахдид қилган:

 إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (انعام/159)

Чунки: бизлар аллох таоло томонидан шунчалик аниқ ва равшан далиллар келганига қарамасдан, яна бўлиниб ихтилофга тушиб аллох таолони буюк азобига гирифтор бўлиб қолишни хохламаймиз.

 وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (آل عمران/105)

---

[1]رواه البخاري (5060)، ومسلم (2667).

[2]بخاری 4792

[3]مسند أحمد 1539

[4]رواه عبد الله بن أحمد فى زوائد المسند (4/375) (19370)، والطبراني كما في (مجمع الزوائد) (5/220)، والبيهقي في (شعب الإيمان) (6/516)، والمنذري في (الترغيب والترهيب) (2/103).و ابن مفلح في (الآداب الشرعية) (1/332)

[5]رواه الترمذي (2165)، وأحمد (1/18) (114)، والحاكم (1/198)

[6]رواه ابن أبي عاصم في (السنة) (ص: 92)

جماعت و  وحدت

برای اسلام عاملی که باعث اختلاف قلوب می شود مهم نیست که چه باشد، مهم این است که نباید چنین اختلافی تولید شود حتی اگر بر اثر خواندن قرآن هم باشد حالا چه رسد به فلان روایت تاریخی یا فلان اجتهاد شخصی و رأی انسانها:اقْرَءُوا القُرْآنَ مَا ائْتَلَفَتْ قُلُوبُكُمْ،(قرآن بخوانید تا زمانی که دل های شما بر آن، اتفاق دارند)فَإِذَا اخْتَلَفْتُمْ فَقُومُوا عَنْهُ^[1]و هرگاه در آن، اختلاف نمودید، دست از آن بکشید و بروید»

چون: فَإِنَّ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ اخْتَلَفُوا فَأُهْلِكُوا اقوامی که قبل از شما ها بودند به سبب اختلاف هلاک شدند.[2] إِنَّمَا أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمُ الْفُرْقَةُ [3]

چون:الجَمَاعَةُ رَحْمَةٌ (جماعت و انسجام رحمت)والفُرقَةُ عَذَاب^[4]و جدایی و افتراق عذاب است.

چون : مَنْ أَرَادَ بُحْبُوحَةَ الجَنَّةِ فَلْيَلْزَمُ الجَمَاعَةَ ^[5]هر کس می خواهد در وسط بهشت سکونت نماید با جماعت باشد.

چون : می خواهیم وعده هائی که الله تعالی در مورد امت به رسول الله صلی الله علیه وسلم داده متحقق بشوند و گرسنگی و سرگردانی و تسلط دشمنان بر ما خاتمه یابد:إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ أَجَارَ لِي عَلَى أُمَّتِي مِنْ ثَلاثٍ: لا يَجُوعُوا وَلا يَجْتَمِعُوا عَلَى ضَلالَةٍ وَلا یَستَبَاحُ ﺑَﯿْﻀَﺔُ اﻟْﻤُﺴْﻠِﻤِﯿﻦَ^[6]

چون: الله کسانی که در راه او متحد و یکپارچه در خط و صف واحدی مثل دیوار سربی بزرگی در راه او می جنگند دوست می دارد: إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنْيَانٌ مَّرْصُوصٌ (صف/4)

چون: الله تعالی تهدید کرده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم به هیچ وجه با اهل تفرق نیست : إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (انعام/159)

چون : نمی خواهیم مانند کسانی بشویم که با اینهمه دلایل روشن از سوی الله که به ما رسیده باز اهل تفرقه و اختلاف باشیم و مشمول عذاب بزرگ الله تعالی گردیم: وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (آل عمران/105)

---

[1]رواه البخاري (5060)، ومسلم (2667).

[2]بخاری 4792

[3]مسند أحمد 1539

[4]رواه عبد الله بن أحمد فى زوائد المسند (4/375) (19370)، والطبراني كما في (مجمع الزوائد) (5/220)، والبيهقي في (شعب الإيمان) (6/516)، والمنذري في (الترغيب والترهيب) (2/103).و ابن مفلح في (الآداب الشرعية) (1/332)

[5]رواه الترمذي (2165)، وأحمد (1/18) (114)، والحاكم (1/198)

[6]رواه ابن أبي عاصم في (السنة) (ص: 92)

واحِد اوُمَّت و واحِد قانُونگه اِیگه

رسول الله صلی الله علیه وسلم مَرحَمَت  قیله دیلرکی:

«الوَحدةُ خيرٌ مِن جليسِ السُّوءِ، و الجَليسُ الصالِحُ خيرٌ مِنَ الوَحدةِ»[1]

یالغِیزلِیک  یامان  شِیریکدَن  یَحشیراقدیر، صالِح  شِیریک  هَم  یاغِیزلیکدَن  یَحشیراقدیر. یَنَه  بیر اوُریندَه  اوُ کیشی مَرحَمَت قیله دیلر:

لَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِي الْوَحْدَةِ،ما سار راكبٌ بليلٍ أبدًا [2] یا « مَا سَارَ رَاكِبٌ بِلَيْلٍ وَحْدَهُ»[3]

اَگر آدَملَر یالغیز سَفَرگه  چِیقیشنی  حَطَرینی بیلیشگه نده، هِیچ  کیم کِیچه سی  یالغِیز سَفَرگه  چِیقمَس اِیدی.

“وَحدَت” یَکَّه، یَگانَه، یالغیز بُولِیش مَعناسیدَگی مَصدَر بُوله دی؛ اِصطِلاحدَه  اِیسَه “وَحدَت” قَلبلَرنی بیرلَه شیشی، بیر یا بیر نِیچه اِیشنی جَمله نِیشی، اِحتِلافگه  سَبَب  بُوله دیگن  اوُرینلَردَن  چِیتله نیش بُوله دی. الله تعالی مُؤمِنلرگه  حِطاب  قیلیب اَیته دی:

ادامه خواندن واحِد اوُمَّت و واحِد قانُونگه اِیگه